Οι δανειστές μας παραπονιούνται ότι το πολιτικό μας σύστημα και γενικότερα η ελληνική κοινωνία δεν κατάφερε απο την αρχή της κρίσεως να αποκτήσει την "κυριότητα" (ownership) του "προγράμματος" ή των "Μνημονίων" - δηλαδή των πολιτικών που (οι ίδιοι αποφάσισαν ότι) απαιτούνται για να βγούμε απο την κρίση (με την εξαίρεση ολιγάριθμων πολιτικών ανδρών που -όντας εξαίρεση- επιβεβαιώνουν τον κανόνα).
Πως μπορεί κανείς με ένα παράδειγμα να περιγράψει την ιδανική αυτή κατάσταση όπου μια κοινωνία αποκτά πλήρη ιδιοκτησία μιας συγκεκριμένης "δυσάρεστης για τον λαό " πολιτικής; Προτείνουμε την "Energiewende", την ενεργειακή πολιτική στην Γερμανία. Η νομοθεσία αυτή με δρακόντειο τρόπο χαράσει τον δρόμο για το "πρασίνισμα" με κάθε κόστος του ενεργειακού κλάδου στην Ομοσπονδιακή Γερμανία. Χωρίς να μπούμε σε λεπτομέρειες, αρκεί να μελετήσει κανείς τις δημόσια διαθέσιμες πληροφορίες για τα οικιακά τιμολόγια τους ρεύματος στην Γερμανία για να ξαφνιαστεί με το γεγονός ότι το "Energiewende" υποστηρίζεται με ποσοστά της τάξεως του 80% από τους Γερμανούς καταναλωτές. Ορισμένα εντυπωσιακά στοιχεία:
- Οι Γερμανοί οικιακοί καταναλωτές πληρώνουν περίπου 28,69 λεπτά την κιλοβατώρα - την δεύτερη (μετά την Δανία) υψηλότερη τιμή στην Ευρώπη. Περιλαμβάνεται και ο ΦΠΑ - στην Ελλάδα το αντίστοιχο νούμερο είναι περίπου 15 λεπτά την κιλοβατώρα. Στις ΗΠΑ η μέση τιμή της οικιακής κιλοβατώρας δεν ξεπερνά τα 12 λεπτά - του δολαρίου).
- Απο τα 28,69 λεπτά, περισσότερα (6,345) πηγαίνουν για να αποζημιωθούν οι παραγωγοί απο ανανεώσιμες πηγές απο ότι οι συμβατικοί (6,110 - ποσό που περιλαμβάνει και το περιθώριο των προμηθευτών). Σημειωτέον ότι το 70% της ενέργειας εξακολουθεί να παράγεται απο συμβατικές πηγές.
- Χαρακτηριστικό επίσης ότι οι χρεώσεις δικτύου είναι μεγαλύτερες τόσο από το κόστος των συμβατικών όσο και των ανανεώσιμων πηγών στα 7 περίπου λεπτά την κιλοβατώρα. Το δίκτυο είναι εξαιρετικής ποιότητος αλλά πολύ πιθανό στο τεράστιο αυτό κόστος (που είναι τριπλάσιο απο το αντίστοιχο ελληνικό στην επίπτωσή του στο οικιακό τιμολόγιο) περιλαμβάνονται ενισχύσεις δικτύου που ισοδυναμούν με πρόσθετες "κρυφές" επιδοτήσεις των ΑΠΕ.
- Υπάρχει (πέραν των χρεώσεων για τις ανανεώσιμες) ένα ποσό των 4,57 λεπτών που χρεώνεται για διάφορους καλούς σκοπούς όπως: επιδότηση συμπαραγωγής, επιδότηση χρέωσης δικτύου μεγάλων καταναλωτών (ναί καλά καταλάβατε οι οικιακοί καταναλωτές επιδοτούν την χρέωση δικτύου των βιομηχανιών), χρέωση για την απόκτηση δικαιωμάτων διέλευσης των δικτύων, χρέωση ακόμη και των ποινικών ρητρών που το δίκτυο μεταφοράς πληρώνει αν δεν συνδέσει στις τακτές προθεσμίες τις ανεμογεννήτριες.
- Και σαν να μην έφθαναν όλα αυτά, υπάρχει ειδικός φόρος επι του ηλεκτρισμού (αδιευκρίνιστο γιατί) αλλά και Φόρος Προστιθέμενης Αξίας ύψους 19%! (ισοδυναμεί με 4,58 λεπτά την κιλοβατώρα)
Αυτή λοιπόν η ενεργειακή πολιτική, η οποία στην ουσία διπλασιάζει το κόστος του ρεύματος για τον Γερμανό καταναλωτή (επιδοτώντας συγχρόνως αδιάντροπα τις βιομηχανίες) είναι αποδεκτή απο την συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών (περισσότερο απο 80%- για να είμαστε ειλικρινείς παίζει ίσως ρόλο και το ότι η δαπάνη για ρεύμα παραμένει σταθερή ως ποσοστό του διαθέσιμου εισοδήματος). Εντυπωσιακό ναί, αλλά είναι για καλό ή για κακό; Ορισμένες σκέψεις σχετικά.
- Είναι καλό ότι μια κοινωνία δρά συλλογικά με ανορθολογικό τρόπο; Είναι γνωστό (βλ μελέτες McKinsey)- υπάρχουν φωνές και στην Γερμανία που το υποστηρίζουν - ότι, ακόμα και αν δεχθούμε το καταστροφικό σενάριο της κλιματικής αλλαγής, η επιδότηση των ΑΠΕ είναι με μεγάλη διαφορά (απο πλευράς κόστους) ο χειρότερος τρόπος να το αποφύγουμε. Δυστυχώς ο θαυμασμός για την ικανότητα των Γερμανών για αποτελεσματική συλλογική δράση έχει αποδειχθεί ότι είναι δίκοπο μαχαίρι (ιδιαίτερα ενοχλητικό παράδειγμα το ποδόσφαιρο).
- Είναι καλό το ότι στην χώρα μας ακολουθούμε στην ουσία την ίδια πολιτική (λόγω της ένταξης της χώρας στην ΕΕ) χωρίς να έχει γίνει κατανοητή στο ελληνικό λαό; Δεν γνωρίζουμε να υπάρχει δημοσκόπηση στην Ελλάδα που να απαντά στο ερώτημα αν οι πολίτες α) κατανοούν το κόστος της πολιτικής και β) το αποδέχονται.
Τα πράγματα βέβαια αλλάζουν. Οι πολιτικοί στην Γερμανία σήμερα κάνουν μεγάλη προσπάθεια να "γυρίσουν" την "Energiewende" προς μια πιο ορθολογική κατεύθυνση. Πολύ δύσκολο, γιατί παλεύουν εναντίον μιας ισχυρότατης συμμαχίας μεταξύ Ιδεολόγων και Λαθρεμπόρων ("Baptists and Bootleggers"). Εδω στην Ελλάδα δεν έχουμε αρχίσει ακόμα ούτε την κουβέντα. Ερχεται όμως αύξηση στο ΕΤΜΕΑΡ* απο Σεπτέμβριο - για να δούμε.... μήπως να κάνουμε ένα δημοψήφισμα;
*Ειδικό Τέλος Μείωσης Εκπομπών Αερίων Ρύπων(;)
