Η Ελλάδα Πρωτοπορεί (και) στην Πράσινη Ενέργεια - Δίνει Μάθημα στους Γερμανούς

Η ελληνική κυβέρνηση (ή για να είμαστε πιο ακριβείς η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας) αποφάσισε να μην αυξήσει το τέλος για τις ανανεώσιμες πηγές που πληρώνουν οι καταναλωτές ηλεκτρισμού. Στην Γερμανία αντίθετα, οι καταναλωτές έχουν ήδη ειδοποιηθεί ότι το τέλος αυτό θα αυξηθεί το 2017 και θα ανέβει στα 6,88 ευρώ την μεγαβατώρα απο 6,50 που είναι σήμερα (στην Ελλάδα είναι ακόμα στα 3,5 ευρώ την μεγαβατώρα). Ενα σκληρό μάθημα ανθρωπιάς στους αδυσώπητους Γερμανούς απο τον Νότο της Ευρώπης.

Οι Γερμανοί πολιτικοί είναι βεβαίως ανάστατοι. Και όταν είναι ανάστατοι παραγγέλνουν συνήθως μελέτες σε ανεξάρτητα Ινστιτούτα (και εδώ δεύτεροι ας μας επιτραπεί να παρατηρήσουμε). Πιο συγκεκριμένα, τα ομοσπονδιακά κράτη της Βαυαρίας και της Βάδης Βιτεμβέργης (και εκεί ο Νότος!) ανέθεσαν στο Ινστιτούτο Οικονομικών Ερευνών του Μονάχου (Ifo) να βρεί τρόπο να "παγώσει" (να τοποθετηθεί πάνω όριο - cap)  στο τέλος ανανεώσιμων πηγών στο επίπεδο των 6,5 ευρώ την μεγαβατώρα. 

Το Ifo λοιπόν βρήκε την λύση. Το τέλος "παγώνει" στο σημερινό επίπεδο. Το αποτέλεσμα είναι ότι απο σήμερα μέχρι το 2029 ο λογαριασμός ενίσχυσης των ΑΠΕ έχει αυξανόμενο έλλειμα που το 2029 θα φθάσει (μαζί με τους τόκους) το ποσό των 29,13 δισ ευρώ. Προτείνει λοιπόν την δημιουργία ενός ταμείου που θα δανειστεί για να χρηματοδοτήσει το έλλειμα μέχρι το 2029. Μετά το 2029 και μέχρι το 2038 το Ταμείο θα είναι σε θέση να αποπληρώσει το δάνειο (με το "παγωμένο" τέλος) γιατί ο λογαριασμός θα είναι πλέον πλεονασματικός!  

Η πρόβλεψη ότι ο λογαριασμός θα είναι πλεονασματικός βασίζεται σε λογικές υποθέσεις κυρίως σχετικά με την εξέλιξη της χονδρικής τιμής του ηλεκτρισμού (προβλέπεται να φθάσει σε σημερινές τιμές στα 60 ευρώ την μεγαβατώρα απο τα 31,8 που είναι σήμερα). Η ανάλυση ευαισθησίας έδειξε ότι οι προβλέψεις δεν επηρεάζονται σημαντικά απο την εξέλιξη της ζήτησης ηλεκτρισμού ή το επίπεδο των πραγματικών επιτοκίων. Προφανώς επηρεάζονται απο τις χονδρικές τιμές (όπως αυτές και αν καθορίζονται) της παραγωγής απο ΑΠΕ. 

Δεν μπορεί κανείς παρά να σχολιάσει ότι εμείς οι Έλληνες είμαστε πρωτοπόροι στα συσσωρευμένα ελλείματα του λογαριαμού των ΑΠΕ. Πολύ πριν το σκεφτεί το Ifo - πόσο μάλλον να το υλοποιήσει η Γερμανική κυβέρνηση. Τόσο μεγάλα ελλείματα μάλιστα που ο μηδενισμός τους έγινε και μνημονιακή υποχρέωση. Η μελέτη του Ifo  συνεπώς είναι ένα καλό επιχείρημα στην περήφανη διαπραγμάτευση. Μπορούμε να τους θυμήσουμε ότι άλλα λένε στις χώρες τους και άλλα μας βάζουν εμάς να κάνουμε. Να απαιτήσουμε Ταμείο ΕΤΜΕΑΡ. Και κάποιον να μας δανείσει!

Ο σύνδεσμος στην σχετική ιστοσελίδα του Info:

(https://www.cesifo-group.de/ifoHome/research/Projects/Archive/Projects_EUR/2016/proj_EEG-Umlage.html

Εμπνευσμένο από τα Νόμπελ Οικονομικών (CPI-X και Yardstick Competition στα Δίκτυα)

Ανακοινώθηκαν χθές τα Νόμπελ Οικονομικών. Δόθηκαν σε δύο Αγγλο-Φιλανδο-Αμερικανούς (ή έμφαση βέβαια στο Αμερικανούς γιατί τα νόμπελ οικονομικών σε ποσοστό συντριπτικό πάνε σε Αμερικανούς). Το πεδίο απασχόλησής τους είναι η θεωρία των συμβάσεων. Το πρόβλημα είναι στην βάση του ένα από τα "ιερά δισκοπότηρα" της οικονομικής θεωρίας : το πρόβλημα του principal-agent. Αναθέτει ο principal (Κύριος;) μια δουλειά σε ένα  agent (Eργολάβο;) και προσπαθεί να σχεδιάσει μια συμφωνία με την οποία ο εργολάβος θα έχει ισχυρό κίνητρο να εργασθεί με βέλτιστο τρόπο για τα συμφέροντα του Κυρίου. Ποια είναι η δυσκολία; Οτι ο Κύριος δεν είναι σε θέση να αξιολογήσει το πως δουλεύει ο εργολάβος (γιατί ίσως δεν έχει χρόνο, ίσως δεν ξέρει καλά την δουλειά, ίσως γιατί δεν μπορεί να ξεχωρίσει τον βαθμό υπαιτιότητας του εργολάβου για τυχόν χειρότερη ή καλύτερη απόδοση από την αναμενόμενη). 

Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα πεδία εφαρμογής της θεωρίας και της έρευνας αυτής είναι ο ρυθμιστικός έλεγχος των επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας - όπως η ΔΕΗ για παράδειγμα και ιδιαίτερα τα δίκτυα (ο ΔΕΔΔΗΕ στην Ελλάδα). Η οικονομική επιστήμη, παρά την κακή φήμη που έχει αποκτήσει πρόσφατα, έχει προσφέρει εξαιρετικά αποτελεσματική "θεσμική τεχνολογία" που έχει κάνει την διαφορά- ειδικά στον ηλεκτρισμό. Για να προστατεύσουμε τους αναγνώστες  από τυχόν απότομη αλλαγή στην πίεσή τους να αναφέρουμε πριν συνεχίσουμε ότι στην εφαρμογή της θεσμικής αυτής τεχνολογίας πρωτοπόρος υπήρξαν όχι οι ΗΠΑ όπως θα ανέμενε κανείς αλλά η Μ. Βρετανία την εποχή της πρωθυπουργίας της Λαίδης (ή καλύτερα Βαρώνης) Θάτσερ.

Δύο από τους θεσμούς που έχουν αντέξει στον χρόνο και αποδείχθηκαν πετυχημένοι είναι η περίφημη φόρμουλα CPI-X  με την οποία ρυθμίζεται η αμοιβή του δικτύου για την διανομή του ηλεκτρισμού και το yardstick competition  με το οποίο συγκρίνεται η αποτελεσματικότητα στην διαχείριση δικτύων που είναι τοπικά φυσικά μονοπώλια. 

Το CPI-X  σημαίνει ότι ξεκινώντας σε μια χρονική στιγμή, ο ρυθμιστής συμφωνεί ότι οι αυξήσεις στην αμοιβή του δικτύου για την επόμενη περίοδο (τρία έως πέντε χρόνια) θα είναι ίσες με τον δείκτη τιμών καταναλωτή μείον ένα ρυθμό αύξησης της παραγωγικότητας. Αυτό και μόνο. Τίποτ' άλλο. Το αποτέλεσμα της συμφωνίας αυτής είναι ότι οι εταιρείες δικτύου στην Μ Βρετανία μειώνοντας το κόστος τους (για τον καταναλωτή) δημιούργησαν ταυτόχρονα στην ρυθμιστική περίοδο ... υπερκέρδη για τους μετόχους τους, Σχετικό ίσως είναι ότι σχεδόν όλες (μοσχο)πουλήθηκαν σε (αμερικανούς) επενδυτές τους οποίους όταν οι εργατικοί του Μπλαίρ ήρθαν στην εξουσία  "ξάφρισαν" με ένα εφάπαξ φόρο (windfall tax).

Το yardstick competition (που είναι ανάλυση διαφορών - regression analysis των στοιχείων κόστους των δικτύων) χρησιμοποιήθηκε για να επιτρέψει την σύγκριση της αποτελεσματικότητας μεταξύ δικτύων που δεν είναι δυνατόν να γίνει μέσω της αγοράς. Η χρησιμότητα τους αφορούσε κυρίως το σημείο εκκίνησης των τιμών στην ρυθμιστική περίοδο και το επίπεδο τεχνικής και εμπορικής εξυπηρέτησης κατά την διάρκεια της ρυθμιστικής περιόδου. Είναι προφανές ότι το κόστος ενός αγροτικού δικτύου διαφέρει από αυτό μιας πυκνοδομημένης πόλης  αλλά και ότι τα επίπεδα εξυπηρέτησης μπορεί να είναι (και πρέπει να είναι) διαφορετικά.

Οι ιδέες και ιδιαίτερα αυτές που ενσωματώνονται σε θεσμούς είναι "δημόσιο" αγαθό. Είναι στην διάθεση των τρίτων χωρίς κόστος.  Στην Ελλάδα μας προσπαθήσαμε να αντιγράψουμε τον θεσμό του CPI-X  όταν κάποιος υπάλληλος της ΡΑΕ σχεδίασε το πρώτο κώδικα διαχείρισης δικτύου διανομής στις αρχές του 21ου αιώνα (δεν είναι γνωστό αν προηγουμένως ρώτησε κάποιον). Καταλαβαίνουμε ότι σύντομα θα έχουμε κώδικα (αφού πέρασαν 20 χρόνια που παιδευόμαστε να τον εφαρμόσουμε), αλλά η σχετική πρόβλεψη δεν υπάρχει πλέον στο τελικό σχέδιο. Όσο για το yardstick competition; Για να έχει νόημα θα πρέπει να "σπάσουμε" τον ΔΕΔΔΗΕ σε 5 έως 7 κομμάτια. Προσοχή - τον ΔΕΔΔΗΕ όχι την ΔΕΗ. Ο νοών νοείτω.