Το Μέλλον Έφτασε στον Ηλεκτρισμό - Ας Ελπίσουμε ότι Δουλεύει!

Στην μέση της δεκαετίας του '20 (τον περασμένο αιώνα) ένας εύπιστος Αμερικανός δημοσιογράφος επισκέφθηκε την τότε Σοβιετική Ένωση και στο γυρισμό του έγραψε ένα άρθρο με τίτλο: "Είδα το Μέλλον και Δουλεύει". Στην εποχή μας έχουμε το Διαδίκτυο - δεν χρειάστηκε να ταξιδέψουμε στο Τέξας των ΗΠΑ για να αναφωνήσουμε "Είδαμε το μέλλον του ηλεκτρισμού - ας ελπίσουμε ότι δουλεύει" (Μετά το ατύχημα του Αμερικάνου στην Σοβιετική Ένωση προσέχουμε τις διατυπώσεις μας).

Στο Τέξας λοιπόν προσφέρεται (www.gogriddy.com) για πρώτη φορά ως εμπορικό προϊόν (και όχι πιλοτικά) δυναμικό τιμολόγιο ρεύματος σε οικιακούς πελάτες. Αυτό σημαίνει ότι η τιμή του ρεύματος μεταβάλλεται ανά 15 λεπτά της ώρας ακολουθώντας την χονδρική τιμή.  Ορισμένα χαρακτηριστικά του προϊόντος:

• Είναι προϊόν με προπληρωμή. Για να ενταχθεί κανείς πληρώνει 49,99 δολάρια προκαταβολή και μετά 10 δολάρια τον μήνα ως συνδρομή. Η αναπλήρωση του λογαριασμού γίνεται μέσω ειδικής διαδικτυακής εφαρμογής. 
• Η προπληρωμή εξαφανίζει την ανάγκη για αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας του καταναλωτή  ο οποίος μπορεί να συνδέεται και να αποσυνδέεται από το πρόγραμμα όποτε το θελήσει.
• Η εφαρμογή προσφέρει υπηρεσίες άμεσης ενημέρωσης (alerts) για την πορεία της τιμής του ρεύματος ώστε ο καταναλωτής να αλλάζει τις συνήθειές του για να εξοικονομήσει χρήματα ενεργώντας σε πραγματικό χρόνο. 

Βεβαίως είναι προαπαιτούμενο ο καταναλωτής να έχει "έξυπνο" μετρητή. Στο Τέξας όμως, όλοι οι καταναλωτές έχουν ήδη "έξυπνο" μετρητή! Και μια και αναφερόμαστε στο Τέξας ας προσθέσουμε και ορισμένες άλλες πληροφορίες για τον ηλεκτρικό κλάδο στην πολιτεία αυτή. Για παράδειγμα ότι εκεί παράγεται ρεύμα από ανεμογεννήτριες (κατά κεφαλή) περισσότερο από ότι την Γερμανία και ότι η μέση τιμή του οικιακού ρεύματος είναι περίπου 12 λεπτά την κιλοβατώρα. Του δολαρίου (Στην Γερμανία είναι 29 λεπτά. Του ευρώ). Χρειάζεται μήπως να προσθέσουμε ότι στο Τέξας η συντριπτική πλειοψηφία των εταιρειών ρεύματος (παραγωγή, δίκτυα, εμπορία - εκτός της περιοχής του Austin που είναι δημοτικές) είναι ιδιωτικές; 

Δεν είναι σίγουρο ότι το Gogriddy θα πετύχει. Είναι όμως μια ιδιωτική επένδυση. Επιχειρηματίες βάζουν στοίχημα για το μέλλον του ηλεκτρισμού διακινδυνεύοντας τα δικά τους χρήματα. Στην θεωρία και στα πιλοτικά, όλοι τα ξέρουμε όλα, ειδικά στην εποχή μας του διαδικτύου.  Ορισμένοι "τεξανοί" τα κάνουν κιόλας. Τους ζηλεύουμε.

Είδες η ΔΕΗ; Και Κέρδη και Επενδύσεις!

Η ΔΕΗ ανακοίνωσε τα οικονομικά της αποτελέσματα για το 2016. Για τους κοινούς θνητούς, που ακούν συνεχώς τελευταία ότι η εταιρεία βρίσκεται σε δύσκολη κατάσταση, οι αριθμοί ήταν μεγάλη έκπληξη. Η ΔΕΗ όχι μόνο ανακοίνωσε κέρδη το 2016 (έναντι ζημιών το 2015) αλλά και επενδύσεις 870 εκατομμυρίων ευρώ (αυξημένες κατά 100 περίπου εκατομμύρια από το 2015). Πως είναι δυνατόν μια κερδοφόρα επιχείριση να έχει πρόβλημα χρηματοδότησης (το οποίο δεν κρύβεται από τους τραπεζίτες και τους προμηθευτές της!) και μάλιστα χωρίς αύξηση (αντίθετα μείωση) του κύκλου εργασιών της;  

Υπάρχουν πιθανές εξηγήσεις. Ένα μεγάλο μέρος των δαπανών για μισθοδοσία για παράδειγμα, "κρύβεται" στις επενδύσεις. Από τα 950 εκατομμύρια της μισθοδοσίας η ΔΕΗ καταλογίζει ένα μέρος στις επενδύσεις και όχι στις δαπάνες της τρέχουσας χρήσης - μπορεί και 200 εκατομμύρια. Μια άλλη (πιο προφανής) εξήγηση είναι οι προβλέψεις. Η διοίκηση προβλέπει φέτος πολύ μικρότερες ζημιές από τους απλήρωτους λογαριασμούς χωρίς να εξηγεί τον λόγο (συνήθως η δικαιολόγηση βρίσκεται στην ιστορία - πως πήγαν οι προβλέψεις των προηγουμένων χρήσεων σε σχέση με τις πραγματικές απώλειες;). Η διαφορά εδώ είναι πολύ μεγάλη. Πέρυσι η Διοίκηση έκανε πρόβλεψη για 900 εκατομμύρια φέτος για 450. Αν αθροίσει κανείς την διαφορά στις προβλέψεις και το ποσό για μισθοδοσία που (πιθανόν) καταλογίστηκε στις επενδύσεις φθάνει κανείς σε ένα νούμερο (700 εκατομμύρια) που είναι θηριώδες μπροστά στα κέρδη (των 100 εκατομμυρίων) που ανακοινώθηκαν και τους βάζει ένα μεγάλο ερωτηματικό.

Δεν υπονοούμε κάτι, δεν έχουμε καμία σχετική πληροφορία, ούτε την ειδίκευση να βγάλουμε συμπεράσματα. Αλλά παρόμοιοι λογιστικοί χειρισμοί (βελτίωση των αποτελεσμάτων με καταλογισμό λειτουργικών εξόδων σε επενδύσεις παγίων) απεδείχθησαν προβληματικοί για τον κύριο Ebbers το 2002 (Διευθύνοντα Σύμβουλο της MCI-Worldcom) στις ΗΠΑ. Προβληματικοί της τάξεως των 25 ετών κάθειρξη.

   

Τι Σημαίνουν για τους Καταναλωτές οι Εξελίξεις στην ΔΕΗ;

Οι Ελληνες καταναλωτές ρεύματος αναρωτιούνται τι συμβαίνει με την ΔΕΗ αλλά κυρίως τι επιπτώσεις θα έχουν οι εξελίξεις στην μεγάλη αυτή επιχείριση στην καθημερινότητά τους. Υπάρχουν δύο σενάρια κατά την γνώμη μας: Το καλό (για τους πολλούς) και το χειρότερο (για όλους).

Το καλό σενάριο προβλέπει την πλήρη ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ ή τουλάχιστον την ταχύτατη μείωση του μεριδίου αγοράς της. Είναι καλό για τους πολλούς γιατί η πλήρως ιδιωτικοποιημένη ΔΕΗ θα σταματήσει την τακτική της αδράνειας έναντι των κακοπληρωτών και θα τους αντιμετωπίζει όπως ακριβώς οι ανταγωνιστές της. Εκτιμούμε ότι αυτοί είναι οι πολλοί. Στο σενάριο αυτό η μειοψηφία των κακοπληρωτών θα στριμωχτεί λιγάκι. 

Το χειρότερο σενάριο (και αφορά όλους - δίκαιους και άδικους) είναι να καταρρεύσει η ΔΕΗ δηλαδή να χρεοκοπήσει (για παράδειγμα λόγω εκτεταμένων χρονικά απεργιών του προσωπικού της) Αυτό θα σημαίνει ότι θα υπάρξουν περιορισμοί στην παροχή ηλεκτρισμού και ότι όσοι απομείνουν να πληρώνουν το λιγοστό ρεύμα θα πρέπει να καλύπτουν την ζημιά που προκαλούν οι υπόλοιποι. Δεν είναι σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Έχει συμβεί - και έχει διαρκέσει χρόνια- σε χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης μετά την κατάρρευση του συστήματος. Μπορούμε να σας διαβεβαιώσουμε ότι υπάρχει ζωή και χωρίς ρεύμα ή λιγοστό (π.χ 5 με  8 το απόγευμα).   

Δίνουμε μικρή πιθανότητα στο χειρότερο σενάριο. Πρέπει όμως να γίνει κατανοητό ότι στην ρίζα του προβλήματος βρίσκεται η απροθυμία (ή αδυναμία) της δημόσιας επιχείρισης να συλλέξει τα οφειλόμενα. Μόνο η πλήρης ιδιωτικοποίηση είναι η λύση στο πρόβλημα αυτό (αυτή ήταν η λύση και στις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης).