Η λίστα ιστολογίων μου

28/2/19

Η ...Διασκεδαστική Διαβούλευση της ΡΑΕ για την Σύγκριση Τιμών και μια Πρόταση του allazorevma.gr

Τα αποτελέσματα της δημόσιας διαβούλευσης της ΡΑΕ για το "εργαλείο" σύγκρισης τιμών ηλεκτρισμού και αερίου ήταν πραγματικά διασκεδαστικά. Παραδείγματα:

Όλοι οι συμμετέχοντες εξεδήλωσαν τον ενθουσιασμό τους για την καινοφανή σκέψη της ΡΑΕ να κατασκευάσει ένα τέτοιο εργαλείο. Πολλοί ενίσχυσαν την άποψή τους με την υπενθύμιση ότι τέτοια εργαλεία θεωρεί αναγκαία και η Ευρωπαϊκή Ένωση. Υπήρξε στο θέμα αυτό πλήρης ομοφωνία - ακόμα και από ορισμένους που, όταν πρωτοεμφανίστηκε το 2015 η πρώτη ιστοσελίδα σύγκρισης τιμών ρεύματος στην Ελλάδα, το allazorevma.gr, έδωσαν εντολή στους νομικούς τους συμβούλους να .....αποστείλουν εξώδικα προς τον διαχειριστή της σελίδας γιατί δεν ήθελαν τα δικά τους τιμολόγια να περιλαμβάνονται στην σύγκριση.

Ένα άλλο σημείο συμφωνίας όλων των συμμετεχόντων ήταν η ανάγκη να διαχειριστεί με κάποιο τρόπο το εργαλείο την επιβολή ρήτρας οριακής τιμής στα τιμολόγια από τους προμηθευτές-που όλοι συμφωνούν ότι είναι μια πρακτική που δυσκολεύει την σύγκριση και δημιουργεί πρόβλημα αναξιοπιστίας στην αγορά. Πρωτοπόροι και με καινοτομικές λύσεις στο θέμα αυτό ήταν οι Πάροχοι που .....εγκαινίασαν σιωπηρά την πρακτική επιβολής ρήτρας εδώ και πολλά χρόνια!

Με δεδομένη λοιπόν την ομοψυχία που επικρατεί στην αγορά, το allazorevma.gr προτείνει να συμφωνηθεί και να εφαρμοστεί άμεσα (χωρίς κατ' ανάγκη  την παρέμβαση της ΡΑΕ) μια πρόχειρη λύση στο καυτό θέμα των ημερών - την ρήτρα οριακής τιμής. Η λύση αυτή είναι η εξής. 
  • Να συμφωνηθεί κατ΄αρχήν μια κοινή ονομασία για την χρέωση η οποία να χρησιμοποιείται από όλους τους παρόχους στους λογαριασμούς τους - Ρήτρα Χονδρικής Αγοράς είναι η δική μας πρόταση
  • Δεύτερον να συμφωνηθεί ότι η χρέωση θα εμφανίζεται στο ίδιο σημείο του λογαριασμού από όλους τους παρόχους  - ήτοι στις ανταγωνιστικές χρεώσεις.
  • Τρίτο να υιοθετηθεί ένας κοινός τρόπος υπολογισμού της ρήτρας. Σήμερα ο κάθε πάροχος υπολογίζει την χρέωση με τον δικό του τρόπο με αποτέλεσμα η χρέωση να κυμαίνεται σε ένα φάσμα έως και 15 ευρώ την μεγαβατώρα μεταξύ παρόχων που διαφημίζουν το ίδιο άνω όριο. 
Θεωρούμε τα παραπάνω το λιγότερο που πρέπει να γίνει ώστε να διαφυλαχθεί σε ένα ελάχιστο βαθμό η αξιοπιστία της αγοράς, η οποία με τις σημερινές πρακτικές υποφέρει πολύ - όπως φαίνεται και από τα αποτελέσματα της διαβούλευσης.

Γιατί το allazorevma.gr λοιπόν δεν συμμετείχε στη  διαβούλευση - δεδομένου ότι θα μπορούσε ίσως να την κάνει ακόμα πιο διασκεδαστική; Γιατί το allazorevma.gr δεν υπάρχει για την ΡΑΕ όπως αποδεικνύεται από την απουσία έστω και αναγνώρισης της παραλαβής των επιστολών που έχουμε αποστείλει προς την Επιτροπή εδώ και πέντε χρόνια. Ευτυχώς η ιστοσελίδα είναι σε συνεχή διαβούλευση και συνεργασία με τους 400 χιλιάδες (μοναδικούς) χρήστες της. Αυτό αρκεί για να επιτελέσει το κερδοσκοπικό μεν αλλά συγχρόνως κοινωνικό της έργο. 




19/2/19

Η Έρευνα για τις Ρήτρες - τα Πρώτα Αποτελέσματα

Έχουμε τα πρώτα ποσοτικά αποτελέσματα από την έρευνα που διεξήγαγε το allazorevma.gr με την βοήθεια των χρηστών του σχετικά με την χρέωση Ρήτρας Οριακής Τιμής Συστήματος από τους Παρόχους στην αγορά ηλεκτρικού ρεύματος. Ευχαριστούμε ακόμα μια φορά τους χρήστες μας που ανταποκρίθηκαν στην πρόσκλησή μας, που ισχύει σε μόνιμη βάση καθώς τα αποτελέσματα θα αναρτώνται στα "Ποιοτικά Χαρακτηριστικά" της σελίδας αποτελεσμάτων του allazorevma.gr και θα ανανεώνονται τακτικά. Τα αποτελέσματα, που βασίζονται σε λογαριασμούς όλων των Παρόχων που μας απέστειλαν οι χρήστες μας σε περίοδο μιας εβδομάδος (εκδοθέντες όλοι Ιανουάριο -Φεβρουάριο 19), συνοψίζονται στον παρακάτω Πίνακα. Ακολουθούν οι σχετικές επεξηγήσεις.



% ΡΗΤΡΑΣ ΣΕ ΑΝΤ/ΚΕΣ ΧΡΕΩΣΕΙΣ ΟΡΟΣ ΣΤΗΝ ΣΥΜΒΑΣΗ ΘΕΣΗ ΡΗΤΡΑΣ ΣΤΟ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ ΥΠΑΡΧΕΙ ΤΙΜ/ΓΙΟ ΣΤΑΘ ΤΙΜΗΣ ΑΝΩΤΕΡΟ ΟΡΙΟ ΟΤΣ (ΣΥΜΒΑΣΗ)
ELPEDISON 23,8% ΝΑΙ ΑΝΤ/ΚΕΣ ΧΡ/ΣΕΙΣ ΝΑΙ 55
GREEN 10,4% ΝΑΙ ΑΛΛΗ ΘΕΣΗ ΟΧΙ 50
HERON 4,0% ΝΑΙ ΑΛΛΗ ΘΕΣΗ ΟΧΙ 50
KEN 20,3% ΝΑΙ ΑΛΛΗ ΘΕΣΗ ΟΧΙ 55
VOLTERRA 4,8% ΝΑΙ ΑΝΤ/ΚΕΣ ΧΡ/ΣΕΙΣ ΟΧΙ 70
VOLTON 33,2% ΝΑΙ ΑΛΛΗ ΘΕΣΗ ΟΧΙ 50
WATT+VOLT 16,4% ΝΑΙ ΑΛΛΗ ΘΕΣΗ ΟΧΙ 55
PROTERGIA 0,0% ΝΑΙ Ν/Α ΟΧΙ 55
NRG 0,0% ΝΑΙ Ν/Α ΟΧΙ 60
ZENIθ N/A ΝΑΙ Ν/Α ΟΧΙ 55
FYSIKO AERIO N/A ΝΑΙ Ν/Α ΟΧΙ 55
ELTA 0,0% ΟΧΙ Ν/Α Ν/Α Ν/Α
DEH 0,0% ΟΧΙ Ν/Α Ν/Α Ν/Α

Στην πρώτη στήλη παρουσιάζεται ο υπολογισμός της αύξησης στην ανταγωνιστική τιμή που επέφερε στους λογαριασμούς κάθε Παρόχου η χρέωση της ρήτρας ΟΤΣ. Ο υπολογισμός είναι: (Χρέωση Ρήτρας ΟΤΣ) / (Χρέωση Ρήτρας ΟΤΣ + Χρέωση Ενέργειας). Για τις δύο εταιρείες φυσικού αερίου δεν είχαμε αρκετούς λογαριασμούς - αναμενόμενο γιατί είναι σχετικά καινούργιες στην αγορά.  Παρατηρούμε ότι δύο Πάροχοι, η Protergia και η nrg, δεν χρεώνουν Ρήτρα ΟΤΣ, παρ' όλο που έχουν σχετικό όρο στις συμβάσεις τους.

Στη δεύτερη στήλη δίνεται η πληροφορία σχετικά με το αν ο Πάροχος έχει περιλάβει όρο στην σύμβαση προμήθειας για την χρέωση Ρήτρας ΟΤΣ. Όπως φαίνεται, δύο Πάροχοι (τυχαίνει και οι δύο να είναι υπό δημόσια ιδιοκτησία ή/και έλεγχο), η ΔΕΗ και τα ΕΛΤΑ δεν προβλέπουν στην σύμβαση προμήθειας χρέωση Ρήτρας ΟΤΣ. 

Στην τρίτη στήλη παρέχεται η πληροφορία για την θέση της ρήτρας ΟΤΣ στον λογαριασμό του Παρόχου. Δύο από τους Παρόχους, η Elpedison και η Volterra, τοποθετούν την χρέωση στο μέρος του λογαριασμού όπου αναγράφονται οι ανταγωνιστικές χρεώσεις. Οι υπόλοιποι τοποθετούν την χρέωση σε άλλες θέσεις στον λογαριασμό ως ρυθμιζόμενη ή συμπληρωματική χρέωση.

Στην τέταρτη στήλη παρουσιάζεται η πληροφορία ότι ένας Πάροχος που έχει στα τιμολόγιά του ρήτρα, η Elpedison, προσφέρει στους υποψήφιους πελάτες του εναλλακτικά τιμολόγια με σταθερή τιμή χωρίς ρήτρα οριακής τιμής για συγκεκριμένες περιόδους έναντι ενός πρόσθετου παγίου για τους οικιακούς καταναλωτές ή μιας ελαφρά υψηλότερης τιμής για επαγγελματικά συμβόλαια. 

Τέλος, στην πέμπτη στήλη αναγράφεται το ανώτατο όριο πάνω από το οποίο χρεώνουν Ρήτρα ΟΤΣ οι Πάροχοι όπως αυτά υπάρχουν στις συμβάσεις τους προμήθειας. Αξίζει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας (πρώην ΛΑΓΗΕ), η μέση μηνιαία οριακή τιμή συστήματος είναι μεγαλύτερη από 50 ευρώ εδώ και ένα περίπου χρόνο...

  


15/2/19

Ευχαριστούμε για την Συμμετοχή στην Εκστρατεία για τις Ρήτρες- οι Πρώτες Εντυπώσεις

Η συμμετοχή των φίλων του allazorevma.gr στην έρευνα για τις ρήτρες οριακής τιμής (ΟΤΣ) είναι εντυπωσιακή. Έχουμε ήδη στην διάθεσή μας, μόλις τρεις ημέρες μετά την έναρξη της προσπάθειας, δεκάδες πρόσφατους λογαριασμούς όλων σχεδόν των Παρόχων. Ευχαριστούμε θερμά τους συμμετέχοντες. Σκοπεύουμε  να παρουσιάσουμε την επόμενη εβδομάδα τα ποσοτικά στοιχεία ανά πάροχο με βάση ακόμα πλουσιότερο δείγμα. Στο παρόν σημείωμα παραθέτουμε ορισμένες ποιοτικού χαρακτήρα παρατηρήσεις  από τους λογαριασμούς που έχουμε στη διάθεσή μας.

Πρώτη παρατήρηση η ονοματολογία. Οι Πάροχοι ονομάζουν την ρήτρα με διαφορετικό τρόπο ο καθένας. Από το "Ρήτρα ΟΤΣ" (χωρίς επεξήγηση του τι σημαίνουν τα αρχικά) σε "Ρήτρα Αναπροσαρμογής" μέχρι "Ρήτρα Κόστους Προμήθειας". Προτείνουμε να συμφωνήσουν όλοι σε ένα όνομα πριν το επιβάλει με την γνωστή της αυστηρότητα η ΡΑΕ για λόγους διαφάνειας και συγκρισιμότητας.

Πιο ενδιαφέρουσα (την βρήκαμε ιδιαίτερα διασκεδαστική) είναι η θέση της ρήτρας στον λογαριασμό. Μόνο δύο από τους Παρόχους την τοποθετούν εκεί που πρέπει - δηλαδή στις ανταγωνιστικές χρεώσεις. Οι περισσότεροι την τοποθετούν σε άλλο σημείο του λογαριασμού,  κάτω από επικεφαλίδες που εμμέσως αφήνουν να εννοηθεί ότι είναι χρεώσεις ρυθμιζόμενες ή τρίτων και όχι ευθύνη του παρόχου.

Κανένας πάροχος δεν δίνει πληροφορίες για την βάση και την μέθοδο υπολογισμού της ρήτρας. Παραθέτουν απλώς ένα ποσό. Από τις δεκάδες λογαριασμούς που είδαμε μόνο σε ένα υπάρχει υπολογισμός (μεγαβατώρες επί τιμή ανά μεγαβατώρα) ο οποίος όμως είναι άχρηστος γιατί δεν υπάρχει επεξήγηση των ποσών τέτοια ώστε να επαληθευθεί  ο υπολογισμός από τρίτο.

Ένα ενοχλητικό χαρακτηριστικό επίσης είναι ότι το ποσοστό της ρήτρας επί των ανταγωνιστικών χρεώσεων διαφέρει από λογαριασμό σε λογαριασμό της ίδιας ημερομηνίας έκδοσης του ίδιου Παρόχου! Αυτό και μόνο είναι ένδειξη προβλήματος αξιοπιστίας της μεθόδου υπολογισμού. 

Δεν κατέστη δυνατό επίσης να αντιστοιχίσουμε το ποσοστό χρέωσης ρήτρας με το ανώτατο όριο πάνω από το οποίο οι πάροχοι προβλέπουν στις συμβάσεις τους ότι εφαρμόζεται η ρήτρα. Πάροχοι με το ίδιο άνω όριο (πχ 55 ευρώ) χρεώνουν διαφορετικό ποσοστό ρήτρας ΟΤΣ για λογαριασμούς ίδιας ή παραπλήσιας ημερομηνίας έκδοσης (υπάρχει εξήγηση - σε επόμενο σημείωμα μόνο για φανατικούς των τιμολογίων)

Τέλος είμαστε σε θέση να δώσουμε ορισμένες γενικές πληροφορίες: Από την έρευνά μας προκύπτει μέχρι στιγμής ότι υπάρχουν πάροχοι που δεν χρεώνουν Ρήτρα Οριακής Τιμής Συστήματος παρ' όλο που έχουν φροντίσει να υπάρχει σχετικός όρος στις συμβάσεις προμήθειας που υπογράφουν με τους πελάτες τους. Προκύπτει επίσης ότι αυτοί οι πάροχοι που χρεώνουν ρήτρα, στην ουσία αυξάνουν μέσω της ρήτρας την ανταγωνιστική τιμή σε ποσοστό διαφορετικό ο καθένας. Η αύξηση αυτή κυμαίνεται  από 4% μέχρι ...33% (σε λογαριασμούς που εκδόθηκαν το πρόσφατο τρίμηνο). Είναι επίσης ενδιαφέρον ότι η ρήτρα εφαρμόζεται κατά κύριο λόγο σε οικιακούς και μικρούς εμπορικούς πελάτες και όχι σε πελάτες Μέσης Τάσης η μεγάλους Χαμηλής Τάσης (Γ22) οι οποίοι έχουν σχεδόν όλοι τηλεμέτρηση και θεωρητικά (!) θα έπρεπε να ήταν οι πρώτοι στους οποίους θα προσφέρονταν (ατομικά) τιμολόγια με ρήτρες μεταβολής της χονδρικής τιμής.

Η έρευνά μας απεδείχθη παραγωγική, διαφωτιστική και ... διασκεδαστική! Θα γίνει ακόμα πιο ενδιαφέρουσα όταν αναλύσουμε και παρουσιάσουμε τα ποσοτικά στοιχεία ανά πάροχο την επόμενη εβδομάδα!

9/2/19

Όχι άλλες Ρήτρες στο Ρεύμα! Η Εκστρατεία του allazorevma.gr

Υπάρχει, εδώ και χρόνια, μια σοβαρή στρέβλωση στην λιανική αγορά ρεύματος που, αν δεν αντιμετωπισθεί άμεσα, κινδυνεύει να  έχει επιπτώσεις ανάλογες με αυτές του επεισοδίου των Hellas Power και Energa. Ήτοι, απώλεια της αξιοπιστίας της αγοράς και συνεπώς καθυστέρηση στο άνοιγμά της. Η στρέβλωση αυτή, η χρέωση "Ρήτρας Οριακής Τιμής Συστήματος" στα τιμολόγια, έχει χειροτερεύσει πρόσφατα λόγω της ανόδου (και της αυξημένης μεταβλητότητας) της τιμής στην χονδρική αγορά ηλεκτρισμού. Το allazorevma.gr, η πρώτη ιστοσελίδα σύγκρισης τιμών ρεύματος στην Ελλάδα, προσπαθεί εδώ και χρόνια να συνδράμει στην αντιμετώπιση του προβλήματος. Το παρόν είναι μέρος μιας νέας εκστρατείας ενημέρωσης του καταναλωτικού κοινού. Ακολουθεί η περιγραφή του προβλήματος και της εκστρατείας ενημέρωσης.

Αυτό που γίνεται με απλά λόγια είναι ότι οι εναλλακτικοί προμηθευτές ρεύματος κερδίζουν πελάτες υποσχόμενοι εκπτώσεις σε σχέση με τα τιμολόγια της ΔΕΗ τις οποίες παίρνουν ουσιαστικά πίσω μέσω των περίφημων ρητρών οριακής τιμής. Ένας μέσος οικιακός καταναλωτής αλλάζοντας πάροχο περιμένει να κάνει οικονομία 60 ευρώ τον χρόνο. Ο πάροχος όμως διατηρεί το δικαίωμα (και το χρησιμοποιεί κατά την διακριτική του ευχέρεια) να τον χρεώσει την ίδια στιγμή με ένα ανάλογο ποσό γιατί ανέβηκε η τιμή που αυτός αγοράζει το ρεύμα στην χονδρική-εκμηδενίζοντας έτσι το όφελος του καταναλωτή. Η χρέωση της ρήτρας περιλαμβάνεται στην σύμβαση προμήθειας με τρόπο που είναι αδύνατο να κατανοήσει ο μέσος καταναλωτής (διατυπωμένο από δικηγόρους...) και περνάει στον λογαριασμό με υπολογισμό εντελώς αδιαφανή  (του οποίου την ορθότητα δεν μπορεί ούτε ειδικός να επιβεβαιώσει). Προφανώς κατά την διάρκεια τη διαδικασίας πώλησης υπάρχει σιωπή για το θέμα αλλά και ορισμένες φορές ψεύδη και παραπληροφόρηση σε όσους υποψήφιους πελάτες είναι αρκετά υποψιασμένοι για να ρωτήσουν. 

Υπάρχουν δικαιολογίες από την πλευρά των παρόχων. Η πρώτη είναι ότι αυτό που κάνουν είναι νόμιμο. Η πρόβλεψη για την ρήτρα περιέχεται στην σύμβαση προμήθειας που υπέγραψε ο πελάτης. Αυτό είναι το τυπικό μέρος. Η ουσιαστική δικαιολογία όμως είναι ότι δεν είναι σε θέση να προβλέψουν τις τιμές της χονδρικής γιατί αυτές διαμορφώνονται με πολιτικές παρεμβάσεις σε υπερεθνικό και εθνικό επίπεδο. Και σ' αυτό έχουν δίκιο. Η αλήθεια είναι ότι από την απελευθέρωση του κλάδου το 1999 μέχρι σήμερα η τιμή του ρεύματος στη Ευρώπη έχει αυξηθεί ενώ όλα τα στοιχεία κόστους για την παραγωγή της έχουν μειωθεί. Ο σημαντικότερος λόγος για αυτή την εξέλιξη είναι η παράλογη πολιτική για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Τυπικό παράδειγμα η πρόσφατη αύξηση της τιμής των δικαιωμάτων εκπομπής CO2 που είναι αποτέλεσμα πολιτικής απόφασης. Οι πολιτικές αποφάσεις στην αγορά ενέργειας έχουν σημαντικές επιπτώσεις αλλά κυρίως δεν είναι εύκολο να προβλεφθούν και σε κάθε περίπτωση δεν λαμβάνονται τις περισσότερες φορές με οικονομικά κριτήρια. Οι επιχειρήσεις λοιπόν προστατεύονται περνώντας τον κίνδυνο αυτό στον ανυποψίαστο και απροστάτευτο καταναλωτή.  

Το πρόβλημα όμως είναι υπαρξιακό για την αγορά. Μια από τις βασικές λειτουργίες της λιανικής αγοράς ηλεκτρισμού είναι να διαχειριστεί το γεγονός ότι, ενώ το κόστος της παραγωγής του ρεύματος μεταβάλλεται βραχυπρόθεσμα (ακόμα και από ώρα σε ώρα), ο καταναλωτής δεν θέλει ούτε μπορεί να αλλάξει την  συμπεριφορά του στον βραχύ χρονικό ορίζοντα. Έτσι, ο πάροχος αμείβεται για να αναλάβει τον κίνδυνο που πηγάζει από το να αγοράζει σε μεταβλητή τιμή και να πουλάει σε σταθερή. Το κόστος της διαχείρισης του κινδύνου αυτού δεν είναι αμελητέο - θεωρητικά μπορεί να κυμαίνεται σε ποσοστό από 5-8% της χονδρικής τιμής. Αν ο πάροχος περνάει το κόστος αυτό (ή μέρος του) στον καταναλωτή μέσω μιας ρήτρας τότε αμείβεται για κάτι που δεν προσφέρει - δηλαδή αισχροκερδεί. Με άλλα λόγια αν είναι να δουλεύει η αγορά με ρήτρες τότε δεν έχει ουσιαστικά λόγο ύπαρξης - με την ΔΕΗ μόνη της αμέσως καλύτερα.

Θα έλεγε κανείς ότι  η αγορά θα μπορούσε να λύσει μόνη της το πρόβλημα. Θεωρητικά ένας καινοτόμος και ηρωικός πάροχος θα έβγαινε μπροστά με τιμολόγια πραγματικά σταθερής τιμής και θα τα προωθούσε στους καταναλωτές. Οι περισσότεροι θα τα προτιμούσαν οπότε ο ανταγωνισμός θα έκανε και τους υπόλοιπους να ακολουθήσουν. Το πρόβλημα λύθηκε. Η θεωρία αυτή έχει δύο πρακτικά προβλήματα. Το ένα γενικό και παγκόσμιο. Το άλλο ελληνικό. Το γενικό πρόβλημα είναι η περίφημη ασυμμετρία στην πληροφόρηση ανάμεσα στον καταναλωτή και τον πάροχο. Ο πάροχος έχει πολύ καλύτερη εικόνα του κόστους του αλλά και πολύ μεγαλύτερο κίνητρο να το ελέγχει από ότι ο καταναλωτής. Το 1 ευρώ που θα υφαρπάξει από τον λογαριασμό του κάθε πελάτη με την ρήτρα σημαίνει εκατομμύρια πρόσθετα κέρδη την στιγμή που ο καταναλωτής ούτε καν θα αντιληφθεί το μικροποσό. Το ελληνικό πρόβλημα είναι ότι σε αντίθεση με τις ομαλά λειτουργούσες αγορές στις πολιτισμένες χώρες, στην Ελλάδα είναι ο κυρίαρχος πάροχος που προσφέρει σταθερές τιμές και οι εναλλακτικοί μεταβλητές μέσω ρητρών. Σε όλες τις άλλες χώρες το βασικό συμβόλαιο του δεσπόζοντα παρόχου είναι μεταβλητής τιμής έτσι ώστε το πρώτο και σημαντικότερο σημείο διαφοροποίησης των εναλλακτικών παρόχων είναι η σταθερότητα της τιμής κατά την διάρκεια της σύμβασης προμήθειας.

Τα παραπάνω υποδεικνύουν και τους τρόπους αντιμετώπισης του προβλήματος. Το ελληνικό πρόβλημα θα λυθεί με την υποχρέωση της ΔΕΗ να προσφέρει τιμολόγια μεταβλητής τιμής που καλύπτουν όλα τα κόστη της. Όπως έχουμε διατρανώσει πολλές φορές στο παρελθόν απαγορεύεται δια ροπάλου σε ευνομούμενες πολιτείες ο κυρίαρχος σε μια αγορά - οποιαδήποτε αγορά - να έχει ζημίες. Μαθαίνουμε ότι πράγματι η ΔΕΗ στο προβλεπτό μέλλον θα αρχίσει να επιβάλει ρήτρα CO2. Κάλλιο αργά παρά ποτέ και κάλλιο πέντε και στο χέρι. Αυτό και μόνο θα δώσει κίνητρο στους εναλλακτικούς να προσφέρουν ασφάλεια στους καταναλωτές με πραγματικά σταθερά τιμολόγια. (Η υποτιθέμενη πρόθεση της ΡΑΕ να τους αναγκάσει να προσφέρουν σταθερά τιμολόγια, απόρροια νοοτροπίας ελέγχου, δεν είναι απαραίτητη αν κάνει σωστά τη δουλειά της σε σχέση με την ΔΕΗ-που δυστυχώς δεν την κάνει εδώ και χρόνια)

Δεν αρκεί όμως μόνο αυτό. Θα πρέπει να αντιμετωπισθεί και το γενικό πρόβλημα της ασυμμετρίας στην πληροφόρηση. Εδώ μπορούν να βοηθήσουν οι ιστοσελίδες σύγκρισης τιμών που στην ουσία επιτελούν ακριβώς αυτή την λειτουργία - προσπαθούν να μειώσουν το χάσμα στην πληροφόρηση ανάμεσα από τον πάροχο και τον καταναλωτή. Το allazorevma.gr, η πρώτη ιστοσελίδα σύγκρισης τιμών ηλεκτρισμού στην Ελλάδα αποφάσισε να συνδράμει δημιουργώντας την εκστρατεία "Όχι Άλλες Ρήτρες στο Ρεύμα". Με την εκστρατεία αυτοί οι χρήστες τη σελίδας θα καλούνται να αποστείλουν λογαριασμούς τους με χρεώσεις ρήτρας οριακής τιμής στο allazorevma.gr. Τα συνολικά αποτελέσματα των στοιχείων από την βάση δεδομένων που θα δημιουργηθεί, θα δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα με την μορφή "ποσοστό αύξησης της ανταγωνιστικής τιμής μέσω της ρήτρας ανά πάροχο". Με τον τρόπο αυτό, οι επισκέπτες της σελίδας αλλά και το καταναλωτικό κοινό ευρύτερα (ενημερωμένο από τον δημοσιογραφικό κόσμο ελπίζουμε!) θα έχει στην διάθεση του πρόσθετη πληροφόρηση για το ποιος πάροχος χρεώνει ρήτρες και πόσες ώστε να αποφεύγει τους πιο "λαίμαργους".