Το Κράτος Δεν Έχει Στραγγαλίσει την Αγορά Ρεύματος - Ακόμα

Από τον Φεβρουάριο του 2001 μέχρι σήμερα (ένα τέταρτο αιώνα) το ελληνικό κράτος δίνει μάχες οπισθοφυλακής απέναντι στον προαιώνιο εχθρό - τις αγορές στο ρεύμα, χονδρική και λιανική - κοροϊδεύοντας τους κουτόφραγκους που τις επιβάλουν. Απόδειξη το ότι η λιανική αγορά (στην οποία εστιάζει το παρόν σημείωμα) άνοιξε στην πράξη με καθυστέρηση 15 ετών από την υποτιθέμενη "απελευθέρωση της αγοράς" και μετά από μια καταστροφική περίοδο για την φήμη της με την κατάρρευση των δυο πρώτων Προμηθευτών (με ευθύνη των σχεδιαστών του "ανοίγματος" της αγοράς).

Τη στιγμή που γράφεται το παρόν (11/24), η λιανική αγορά ηλεκτρισμού στην Ελλάδα παρουσιάζει βαθμό συγκέντρωσης δυοπωλίου με τα μερίδια αγοράς του δεσπόζοντα παρόχου στην Χαμηλή Τάση να είναι σταθερά (62% σε πωλήσεις, 72% σε μετρητές) εδώ και τρία χρόνια. 

Υπάρχουν  όμως καλά νέα. Οι κρατικές παρεμβάσεις από την 1/1/24 - χωρίς να το επιδιώκουν - έχουν δημιουργήσει συνθήκες για πρόοδο στην αγορά. Προσπαθώντας να ελέγξει τις τιμές για πολιτικούς λόγους το κράτος έχει κάνει δώρο στους Παρόχους "ευτραφή" μικτά περιθώρια. Πολλοί Πάροχοι (τώρα πια το σύνολό τους) χρησιμοποίησαν αυτό το δώρο για να κάνουν ένα πολύ σημαντικό πρώτο βήμα για την αγορά. Άρχισαν να προσφέρουν εξαιρετικά ελκυστικά σταθερά τιμολόγια.

Ευτραφή Μικτά περιθώρια; Το allazorevma.gr χρησιμοποιώντας δημόσια διαθέσιμα στοιχεία προσπάθησε να εκτιμήσει την κερδοφορία των παρόχων στην περίοδο 1-11/24. Τα αποτελέσματα φαίνονται στον παρακάτω πίνακα. Η μέθοδος είναι απλή. Υπολογίζεται η τιμή του ειδικού (πράσινου) τιμολογίου κάθε Παρόχου στην περίοδο αναφοράς (περιλαμβανόμενης της πάγιας χρέωσης). Αφαιρείται από αυτή το μέσο κόστος της χονδρικής για την Χαμηλή Τάση που περιλαμβάνει τις προσαυξήσεις αλλά και την χρέωση για τις απώλειες δικτύου διανομής (σύνολο περίπου 128 ευρώ/μεγαβατώρα). 

Είναι το μικτό περιθώριο στο επίπεδο του 20% "ευτραφές"; Το allazorevma.gr  δεν διαθέτει εσωτερική πληροφόρηση για να δώσει ακριβή απάντηση στο ερώτημα. Γνωρίζει όμως ότι με την κρατική απόφαση να μεταφερθούν - χωρίς να ερωτηθούν - όλοι οι καταναλωτές στο μεταβλητό πράσινο τιμολόγιο την 1/1/24, ενέργεια που ενίσχυσε με παραπλανητική επικοινωνιακή εκστρατεία - ελαχιστοποίησε (πιθανόν μηδένισε) τον κίνδυνο της χονδρικής για τους Παρόχους. Συνεπώς μηδένισε την ανάγκη να καλυφθεί αυτός ο κίνδυνος από το Μικτό Περιθώριο των Παρόχων. Ακόμα χειρότερα, όταν η χονδρική πέρασε κάποιο "επικίνδυνο" για τους πολιτικούς όριο, αντί να αφήσει την αγορά να ανταποκριθεί, έσπευσε να προστατεύσει τα μικτά τους περιθώρια επιδοτώντας το ρεύμα.

Το περίεργο αλλά ταυτόχρονα ωφέλιμο αποτέλεσμα της λανθασμένης πολιτικής του κράτους (παράπλευρη ωφέλεια!) είναι ότι οι Πάροχοι χρησιμοποίησαν τα παχουλά τους περιθώρια ειδικά του Α' εξαμήνου για να κάνουν το πρώτο βήμα προς την ομαλή λειτουργία της αγοράς - δικαιώνοντας τον λόγο ύπαρξής τους. Να μετασχηματίζουν το προφίλ του κινδύνου μεταξύ των αγορών σύμφωνα με τις προτιμήσεις των καταναλωτών. Πρακτικά να εξομαλύνουν τον κίνδυνο της χονδρικής δεδομένου ότι οι καταναλωτές προτιμούν σταθερότητα στις τιμές τουλάχιστον για ένα εύλογο χρονικό διάστημα. Επιβεβαιώνοντας (μετά από καιρό που έσπερναν την σύγχυση και την αβεβαιότητα με τις ρήτρες αναπροσαρμογής - που το κράτος μετονόμασε σε  μηχανισμούς διακύμανσης) ότι η σταθερότητα (ή μη) των τιμών της λιανικής είναι δουλειά των αγορών και όχι του κυρίου Υπουργού.

Το ύψος των τιμών είναι επίσης δουλειά των αγορών. Με την προϋπόθεση ότι ο κύριος Υπουργός έχει προβεί στις κατάλληλες ενέργειες ώστε να εξασφαλίζεται επαρκής ανταγωνισμός. Δεν έχει υπάρξει ακόμα τέτοιος Υπουργός στην χώρα. Όταν υπάρξει θα κάνει κάτι απλό. Θα ρωτήσει το allazorevma.gr* ποιος είναι ο δεσπόζων Πάροχος από τον παρακάτω Πίνακα. Θα του το πούμε εμπιστευτικά. Με βάση αυτή την πληροφορία, ο κύριος Υπουργός θα βγάλει ένα φετφά που θα λέει ότι το μικτό περιθώριο του δεσπόζοντα Παρόχου απαγορεύεται να είναι μικρότερο από το μέσο περιθώριο της αγοράς συν 10 ποσοστιαίες μονάδες έως ότου το μερίδιο αγοράς του σε μετρητές πέσει κάτω από το 30%. Δεν σκοπεύουμε να κρατήσουμε την αναπνοή μας περιμένοντας αυτόν τον από μηχανής Υπουργό - Θεό.

* Ο θεσμικά ορθός τρόπος θα ήταν να ρωτήσει την  ΡΑΑΕΥ και την Επιτροπή Ανταγωνισμού. Προτείνουμε το allazorevma.gr για να γλυτώσει μερικά χρόνια καθυστέρηση.

Το Δίκτυο Ηλεκτρισμού σε Θανάσιμη Περιδίνηση;

"Ένα Δίκτυο για όλους" διαφημίζει στις πινακίδες των γηπέδων καλαθοσφαίρισης ο Διαχειριστής του (μοναδικού) Δικτύου Διανομής Ηλεκτρισμού της χώρας. Προκαλώντας εύλογους συνειρμούς: Ένα - το ίδιο - για όλους; Είναι καλό αυτό ή κακό; Μήπως θα ήταν καλύτερα να υπάρχει κάποιος ανταγωνισμός; Άλλωστε δεν έχουμε όλοι τις ίδιες ανάγκες των υπηρεσιών που προσφέρει το "Ένα Δίκτυο". Ποιος και πως (με ποια διαδικασία) καθορίζει ποιες είναι αυτές οι υπηρεσίες και το πόσο μας στοιχίζουν;

Η απάντηση στα ερωτήματα αυτά ήταν μέχρι τώρα: Το δίκτυο είναι "φυσικό" μονοπώλιο. Δεν έχει οικονομική λογική να υπάρχουν περισσότερα από ένα Δίκτυα. Γι' αυτό πρέπει το κράτος να παρεμβαίνει για να ρυθμίζει τόσο την ποιότητα όσο και το κόστος των υπηρεσιών του Δικτύου. Αυτή ήταν μια εύλογη απάντηση (έστω και αν κανείς θα μπορούσε να αναρωτηθεί γιατί αυτό θα πρέπει να διαφημίζεται στα γήπεδα καλαθοσφαίρισης). Αυτή η απάντηση δεν αρκεί πλέον για να δικαιολογήσει την δομή του δικτύου ηλεκτρισμού όπως είναι τώρα. Υπάρχουν τεχνολογικές και θεσμικές εξελίξεις που είναι πιθανό στο μέλλον να οδηγήσουν σε κατακερματισμό του ενιαίου δικτύου και μάλιστα με ταχύτητα χιονοστιβάδας. Ορισμένοι μιλούν πλέον για την επερχόμενη θανάσιμη περιδίνηση (Death Spiral) του Δικτύου. 

Πριν παρουσιαστούν οι εξελίξεις που οδηγούν στην μελλοντική αυτή κατεύθυνση, πρέπει να εξηγηθεί το γιατί αυτό μας αφορά τώρα. Μας αφορά γιατί σήμερα αποφασίζουμε να διαθέσουμε πολλά δισεκατομμύρια ευρώ για επενδύσεις στο υπάρχον δίκτυο. Αν το δίκτυο αυτό, για λόγους που δεν μπορούμε να ελέγξουμε, δεν είναι πλέον αναγκαίο - τότε οι επενδύσεις θα πάνε χαμένες. Θα είναι malinvestments. Θα θυσιάσουμε  πόρους (οι επενδύσεις είναι θυσία για τους πολίτες) σε λάθος έργα. Πόρους που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν με καλύτερη απόδοση σε άλλα έργα κοινής ωφέλειας.

Ποιος είναι μηχανισμός της "θανάσιμης περιδίνησης" για το δίκτυο λοιπόν; Ξεκινάει με μια πρώτη ομαδική αποστασία (αποσκίρτηση) "πελατών" του. Γιατί αποστατούν; Αφενός γιατί έχουν ίσως ιδιαίτερες ανάγκες σχετικά με τις υπηρεσίες που προσφέρει το δίκτυο (πχ ασφάλεια τροφοδοσίας) για τις οποίες είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν κάτι παραπάνω, αφετέρου γιατί  υπάρχουσες ή νέες τεχνολογίες έχουν μειώσει τις οικονομίες κλίμακας για την χρήση τους ως υποκατάστατα του δικτύου. Τυπικό παράδειγμα η ανεξαρτητοποίηση μεγάλων data centers που σκέφτονται να εγκαταστήσουν δικούς τους μικρούς τυποποιημένους πυρηνικούς σταθμούς. (αλλά και οι κάτοικοι της Εκάλης που δεν τους αρέσουν οι πολυήμερες διακοπές τροφοδοσίας όταν πέσει χιονιάς).

Η ομαδική αποστασία "πελατών" σημαίνει ότι το κόστος του δικτύου - που είναι και παραμένει και μετά την αποστασία σε συντριπτικό ποσοστό σταθερό - πρέπει να μοιραστεί στους υπόλοιπους "πελάτες" του. Το έσοδο και συνεπώς η χρέωση πρέπει να αυξηθεί. Η αύξηση αυτή όμως ενισχύει το κίνητρο των υπόλοιπων πιστών "πελατών¨" να αποσκιρτήσουν και αυτοί. Αυτό οδηγεί με την σειρά του σε μεγαλύτερη αύξηση των χρεώσεων και σε νέες αποσκιρτήσεις. Και ούτω καθεξής. Θανάσιμη περιδίνηση.

Οι τεχνολογικές εξελίξεις (η μείωση των οικονομιών κλίμακος στις μονάδες φυσικού αερίου και στο μέλλον των πυρηνικών, η τεχνολογία των μικροδικτύων - microgrids) συνδυάζονται και ενισχύονται από την προσπάθεια των πολιτικών να πετύχουν το Net Zero. Οι ενεργειακές κοινότητες οι επιδοτήσεις στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα και στις μπαταρίες (οι οποίες είναι άμεσα ανταγωνιστικές προς το δίκτυο!) και οι αποκεντρωμένες μονάδες ΑΠΕ λειτουργούν προς την κατεύθυνση της αποστασίας των καταναλωτών και την αποσάθρωση του Δικτύου. 

Τι να κάνουμε λοιπόν; Να μετατρέψουμε τον Κίνδυνο σε Ευκαιρία. Να αποκτήσουμε την θεσμική ευελιξία για να αντιμετωπίσουμε το αβέβαιο μέλλον. Να δημιουργήσουμε το επιχειρηματικό περιβάλλον μέσα στο οποίο οι τεχνολογικές καινοτομίες θα ενσωματωθούν στο δίκτυο με τον πιο γρήγορο και αποτελεσματικό τρόπο. Ένα πρώτο βήμα θα ήταν να σπάσουμε τον ΔΕΔΔΗΕ* σε 8-10 κομμάτια (αποσυνδέοντάς τον πλήρως από την  ΔΕΗ) και να πουλήσουμε τα κομμάτια σε ιδιώτες ή σε κάθε είδους συλλογικές οντότητες (Δήμους κλπ. - με τα έσοδα θα αποζημιώσουμε την McQuarie αν δεν θέλει να συμμετέχει στα νέα κομμάτια). Στο νέο αυτό αποκεντρωμένο περιβάλλον θα ανθήσει η καινοτομία προσπαθώντας να ισορροπήσει ανάμεσα στις πραγματικές ανάγκες των καταναλωτών και τις δυνατότητες που προσφέρουν οι νέες τεχνολογίες για να τις ικανοποιήσουν. Οι κάτοικοι της Εκάλης θα υποστούν (ή όχι!) το κόστος της υπογείωσης του δικτύου της πόλης τους ώστε να μην έχουν προβλήματα με τον χιονιά - ή την επόμενη πυρκαγιά. Οι επαγγελματίες του τουρισμού στην Σαντορίνη και την Ύδρα θα αποφασίσουν πόσο θα τους στοιχίσει η θερινή εφεδρεία στο νησί τους. Προφανώς οι ενεργειακές κοινότητες θα έχουν την τιμητική τους! Νέες επιχειρήσεις θα δραστηριοποιηθούν στην αχόρταγη καινούργια αυτή αγορά ενεργειακών υπηρεσιών και οι υπάρχουσες θα επενδύσουν στην εισαγωγή νέων καινοτομικών προϊόντων και υπηρεσιών (προσλαμβάνοντας - με παχυλούς μισθούς - τα ελληνικά μυαλά που είχαν φύγει στο εξωτερικό και αντιστρέφοντας το brain drain). Με λίγα λόγια θα γίνει η χώρα Παράδεισος επί της γης!

Και μετά ξύπνησα και επανήλθα στην ελληνική πραγματικότητα. Τρομαγμένος, το μόνο που μπόρεσα να ψελλίσω είναι: Τουλάχιστον μην χύνετε άλλο νερό στον Πίθο των Δαναΐδων!

* Αυτή η πρωτοποριακή για την Ελλάδα πρόταση δεν είναι κάτι καινούργιο - είχε γίνει από τον νυν Διευθύνοντα Σύμβουλο της ΔΕΗ στη αρχή της σταδιοδρομίας του στην Επιχείρηση. Αυτό ήταν φυσιολογικό δεδομένης της διεθνούς εμπειρίας του - ελάχιστες χώρες στη Ευρώπη έχουν ένα μόνο διαχειριστή δικτύου διανομής. Το σπάσιμο του δικτύου έχει το πλεονέκτημα, εκτός των άλλων, ότι επιτρέπει την καθιέρωση έμμεσου ανταγωνισμού μεταξύ των διαχειριστών - το αποκαλούμενο yardstick competition.

Να Καταργηθούν τα Κίτρινα Τιμολόγια - Προτείνει το allazorevma.gr

To allazorevma.gr υποβάλει ευσεβάστως στο κράτος την πρόταση να καταργηθούν τα Κίτρινα Τιμολόγια ρεύματος. Εναλλακτικά να επαναπροσδιοριστεί ο μηχανισμός τους. Εξηγούμε:

Τα κίτρινα τιμολόγια επιτείνουν την σύγχυση που επιφέρουν στους καταναλωτές τα χρωματιστά τιμολόγια. Είναι δύσκολο ακόμα και σε έμπειρους αναλυτές (μόνο το allazorevma.gr έχει την μέθοδο να το κάνει - η ΡΑΑΕΥ δεν την διαθέτει) να υπολογίσουν την πραγματική χρέωση που προκύπτει από την εφαρμογή των κίτρινων τιμολογίων. 

Αν είναι δύσκολο για τους ειδικούς αναλυτές είναι σχεδόν αδύνατο για τους καταναλωτές να κατανοήσουν τι πληρώνουν και γιατί. Εκτός των άλλων γιατί η τελική χρέωση για κάθε μήνα φαίνεται ετεροχρονισμένα. Από την άλλη μεριά, η συσκότιση γύρω από τα κίτρινα τιμολόγια δίνει τη ευκαιρία στα τηλεφωνικά κέντρα (call centers) που χρησιμοποιούν οι Πάροχοι για να προωθήσουν τις πωλήσεις τους να εμπλουτίσουν τις παραπλανητικές τακτικές τους και να τις φθάσουν στο μέγιστο βαθμό. Έχουμε την εντύπωση πάντως ότι και οι Πάροχοι (αν όχι τα call centers) θα ανακουφιστούν από την κατάργηση των κίτρινων τιμολογίων. Γιατί υποθέτουμε ότι έχουν κατανοήσει πλέον ότι χάνουν περισσότερους πελάτες από την έλλειψη αξιοπιστίας από όσους κερδίζουν παραπλανώντας τους.

Να καταργήσουμε τα κίτρινα τιμολόγια αλλά τι θα κάνουμε με το χρώμα; Θα πάει χαμένο; Όχι κατ' ανάγκη. Το κίτρινο χρώμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να τυποποιηθούν τα σταθερά τιμολόγια με διάρκεια μικρότερη των 12 μηνών. Το allazorevma.gr θα προτιμούσε τις καινοτομικές λύσεις που έχει ήδη προτείνει. Το γαλάζιο ή το (εξαιρετικά ευρηματικό) διπλό (μπλε κίτρινο). Από την άλλη μεριά όμως και με δεδομένο ότι το πορτοκαλί είναι μια απόχρωση του κίτρινου - πράγμα που πιθανό να προκαλέσει στο μέλλον ακόμα μεγαλύτερη σύγχυση - δεν θα ήταν μεγάλη απώλεια το κίτρινο να καταργείτο πλήρως.

Είναι φανερό ότι το παιχνίδι των χρωμάτων είναι διασκεδαστικό (όσο και αυτό με το logo του μετρό!). Έχει γίνει πια μια  ευχάριστη συνήθεια και για το allazorevma.gr. Προτείνουμε λοιπόν στο κράτος να συνεχίσουμε το παιχνίδι κάνοντας αλλαγές τουλάχιστον μια φορά τον χρόνο. Χωρίς εγωισμούς και πείσματα. Ας παίξουμε μαζί λίγο ακόμα την κολοκυθιά. 

Γιατί το Κράτος δεν Προωθεί τα Μπλε Τιμολόγια Ρεύματος;

Με κίνδυνο να χαρακτηριστεί ως πληρωμένο κρατικό παπαγαλάκι, το allazorevma.gr αναγνωρίζει ότι το Ελληνικό κράτος εξασφάλισε (επιτέλους!) μια σημαντική επιτυχία στην αγορά ρεύματος. Από την αρχή του 2024 προσφέρονται στους καταναλωτές μετά από πολύ καιρό τιμολόγια με σταθερή τιμή. Κατά παράδοξο όμως - και για το allazorevma.gr ακατανόητο - λόγο, αντί το κράτος να περηφανευτεί που έδωσε την ευκαιρία στους καταναλωτές να απαλλαγούν από τις παραπλανητικές και προσβλητικές για την νοημοσύνη τους ρήτρες αναπροσαρμογής, επένδυσε επικοινωνιακά στο πράσινο - μεταβλητό τιμολόγιο. Τιμολόγιο με ρήτρα αναπροσαρμογής - την οποία, κάνοντας το κρέας ψάρι - μετονόμασε σε μηχανισμό διακύμανσης. Ποιο ήταν το αποτέλεσμα;

Σύμφωνα με τα στοιχεία του allazorevma.gr, από την αρχή της χρονιάς μέχρι σήμερα, ο καταναλωτής που επέλεξε σταθερό τιμολόγιο πλήρωσε 20% χαμηλότερη τιμή από αυτόν που ευτύχησε να τον τοποθετήσει το κράτος (χωρίς να τον ρωτήσει) στο φθηνότερο πράσινο τιμολόγιο. Πλήρωσε περίπου για ρεύμα (300 κιλοβατώρες τον μήνα) 40 ευρώ έναντι  των 51 του πράσινου. Έντεκα ευρώ τον μήνα είναι 132 ευρώ τον χρόνο*. Καθόλου αμελητέα. Μια πρόχειρη εκτίμηση είναι ότι για το σύνολο των οικιακών καταναλωτών αυτό αντιστοιχεί σε ένα αμύθητο για το μέγεθος της αγοράς ποσό. Μεγαλύτερο από 500 εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο.

Αυτό το μισό δισεκατομμύριο ευρώ, το κράτος με την επικοινωνιακή του πολιτική της προώθησης των πράσινων τιμολογίων, έκανε ότι μπορούσε για να ΜΗΝ γίνει διαθέσιμο στους καταναλωτές.  

Που πήγαν αυτά τα 500 εκατομμύρια; Ένα μικρό μέρος στους καταναλωτές που εκμεταλλεύτηκαν την ευκαιρία. Αλλά το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος πήγε στους Παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας. Των οποίων το μικτό περιθώριο με την αναγκαστική μεταφορά του συνόλου των καταναλωτών σε πράσινα τιμολόγια την 1/1/24 εκτοξεύτηκε και έμεινε υψηλό μέσα στο Α εξάμηνο του '24 βοηθούμενο από την ταυτόχρονη μείωση της χονδρικής. Η αυταρχική ενέργεια του κράτους, η φυσιολογική αδράνεια των καταναλωτών και η συγκυριακή πτώση της χονδρικής τιμής, έπεσε ως μάννα εξ ουρανού στα ταμεία των Παρόχων (ένα είδος "ουρανοκατέβατων" κερδών!). Με το κράτος να ενισχύει επικοινωνιακά την τάση αυτή, που αντικειμενικά και ανεξάρτητα από τις ευγενικές προθέσεις των αρμοδίων, ευνοούσε τους πωλητές έναντι των καταναλωτών.

Ευτυχώς όμως η αγορά λειτούργησε - έστω και στοιχειωδώς. Οι Πάροχοι χρησιμοποίησαν ένα μέρος των "ουρανοκατέβατων" κερδών τους για να επιδοτήσουν εξαιρετικά ελκυστικά τιμολόγια σταθερής τιμής. Το έκαναν για να προσελκύσουν νέους πελάτες πράγμα αναμενόμενο σε μια ζωντανή ελεύθερη αγορά. Έτσι, χωρίς να το θέλουν, πρόσφεραν στο κράτος μια σημαντική θεσμική επιτυχία που όχι μόνο δεν την είχε σχεδιάσει αλλά είχε κάνει ότι μπορούσε για να αποφευχθεί. 

Ποια είναι η αντίδραση του κράτους στην ευνοϊκή αυτή εξέλιξη; Προφασιζόμενο ότι πρέπει να προσαρμοστεί σε ευρωπαϊκές οδηγίες σχεδιάζει να δυσκολέψει την προσφορά τιμολογίων σταθερής τιμής με κίνδυνο να σπείρει (ακόμα μια φορά) σύγχυση στους καταναλωτές. Να σημειώσουμε με έμφαση την πρόβλεψη της οικονομικής θεωρίας ότι η σύγχυση στην αγορά είναι πάντα προς το συμφέρον των πωλητών οι οποίοι την επιδιώκουν για να μεγαλώσουν τα περιθώριά τους. Το ελληνικό κράτος φαίνεται ότι επιμένει να υποθάλπει αυτή την προσπάθειά τους. Αυτό δεν έχει λογική εξήγηση - τουλάχιστον για την δυνατότητα κατανόησης του allazorevma.gr.

* Το allazorevma.gr εκτιμά ότι, με βάση τις προβλέψεις για την εξέλιξη των τιμών χονδρικής στις προθεσμιακές αγορές, η ελκυστικότητα των σταθερών τιμολογίων που προσφέρονται σήμερα στην αγορά έναντι των πράσινων τιμολογίων θα διατηρηθεί και το επόμενο εξάμηνο.

Δείκτης Τιμών Οκτωβρίου: Καλός Μήνας για τους Πωλητές!

To allazorevma.gr, η πρώτη ιστοσελίδα σύγκρισης τιμών ρεύματος στην χώρα, δημοσιεύει τον μηνιαίο Δείκτη Τιμών Ρεύματος που καταρτίζει, για τον Οκτώβριο του 2024. Ο Δείκτης Τιμών Ρεύματος τον Οκτώβριο εμφάνισε  αύξηση σε σχέση με τον δείκτη Σεπτεμβρίου 2024. Από 219,21 ανέβηκε στα 232,08 ευρώ την μεγαβατώρα.

Οι ρυθμιζόμενες χρεώσεις του Οκτωβρίου δεν περιλαμβάνουν κρατική επιδότηση (που δόθηκε τους προηγούμενους δύο μήνες) και ανέβηκαν στα 74,98 ευρώ την μεγαβατώρα.

Ο Δείκτης Ανταγωνιστικών Τιμών για οικιακούς καταναλωτές,  περιλαμβανομένου του ΦΠΑ, μειώθηκε ελαφρά  στα 143,97 ευρώ την μεγαβατώρα έναντι 145,82 τον Σεπτέμβριο . Οι τιμές των εναλλακτικών Παρόχων τον Οκτώβριο σε μέσο όρο έπεσαν στα 149,37 ευρώ την μεγαβατώρα μειωμένο σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα (153,86 ευρώ την μεγαβατώρα). 

Στο πρώτο Πίνακα που ακολουθεί φαίνεται η εξέλιξη του κόστους της αγοράς και των τιμών των εναλλακτικών και της ΔΕΗ τους τελευταίους 12 μήνες. Στον δεύτερο Πίνακα παρουσιάζεται η εξέλιξη του μικτού Περιθωρίου των Παρόχων τους τελευταίους 12 μήνες.

Τον Οκτώβριο η χονδρική τιμή είχε σημαντική πτώση (-14,0%) σε σχέση με τον Σεπτέμβριο. Οι Πάροχοι πέρασαν ένα μικρό μέρος μόνο της μείωσης στις ανταγωνιστικές χρεώσεις (-1,3%) βελτιώνοντας τα περιθώρια τους τα οποία ήταν αρνητικά στην διάρκεια του καλοκαιριού. Η αύξηση του Δείκτη οφείλεται στην κατάργηση της επιδότησης την απουσία της οποίας δεν αντιστάθμισε επαρκώς η πτώση των ανταγωνιστικών χρεώσεων. Αξίζει να σημειωθεί ακόμα μια φορά η εντυπωσιακή σταθερότητα του μεριδίου της αγοράς της ΔΕΗ τα τελευταία 2 χρόνια (από τον Νοέμβριο του 22) σε 64,39% στην Χαμηλή Τάση (ήταν 64,28% τον Οκτώβριο που μόλις έκλεισε).

Το allazorevma.gr και η Eurostat Συμφωνούν (λίγο - πολύ) για τις Τιμές του Ρεύματος

Η Eurostat δημοσίευσε τα στοιχεία για τις τιμές του ρεύματος στην Ευρωπαϊκή Ένωση για το Α΄ εξάμηνο του 2024. Ειδικά για τις οικιακές καταναλώσεις, η τιμή του ρεύματος στην Ελλάδα κατά την Eurostat ανήλθε στα 217,30 ευρώ την μεγαβατώρα (ή 21,73 λεπτά την κιλοβατώρα). Ο Δείκτης τιμών που καταρτίζει το allazorevma.gr κάθε μήνα ανήλθε (μέσος όρος εξαμήνου) σε 222,43 ευρώ την μεγαβατώρα (ή 22,24 λεπτά την κιλοβατώρα). Ο Δείκτης του allazorevma.gr συνεπώς ήταν κατά 2,31% υψηλότερος από αυτόν της Eurostat*. 

Εκτιμούμε ότι η διαφορά είναι αμελητέα και το πιθανότερο είναι να οφείλεται στο ότι ο Δείκτης του allazorevma.gr λόγω έλλειψης δημόσια διαθέσιμων στοιχείων υπολογίζεται σε ένα μόνο επίπεδο κατανάλωσης - αυτό των 3.750 κιλοβατωρών τον χρόνο. Η Eurostat υπολογίζει την δική της εκτίμηση για μια ευρύτερη περιοχή κατανάλωσης που φθάνει μέχρι τα 5.000 κιλοβατώρες τον χρόνο. Επειδή η τιμή (λόγω των παγίων  χρεώσεων) μειώνεται όσο μεγαλώνει η κατανάλωση υποθέτουμε ότι η διαφορά είναι αμελητέα και εύλογη. 

Τόσο η Eurostat όσο και το allazorevma.gr υπολογίζουν του δείκτες τους με έναν σταθμισμένο μέσο όρο τόσο ως προς το μερίδιο αγοράς των Παρόχων όσο και την μέση κατανάλωση (με την  επιφύλαξη της διαφοράς που προαναφέρθηκε) περιλαμβάνοντας όλες τις χρεώσεις που επιβαρύνουν την τιμή (ρυθμιζόμενα, φόρους, τέλη και ΦΠΑ).

Ο Δείκτης του allazorevma.gr έχει βέβαια ένα πλεονέκτημα. Είναι διαθέσιμος κάθε μήνα (στις πρώτες μέρες του επόμενου) και όχι εξαμηνιαίος με καθυστέρηση τεσσάρων μηνών. Είναι επίσης χειροποίητος και ντόπιος.

* Τον Οκτώβριο του 2022 η ίδια σύγκριση μεταξύ των δεικτών του allazorevma.gr και της Eurostat (για το A Εξάμηνο του 2022) έδειχνε διαφορά στο επίπεδο του 2,47% αυτή την φορά με το allazorevma.gr  να έχει χαμηλότερη εκτίμηση. Η διαφοροποίηση στο πρόσημο της διαφοράς κατά την άποψη μας είναι πιθανότερο να οφείλεται στην σημαντική αύξηση στων παγίων χρεώσεων στο μεταξύ ή οποία διευρύνει την περιοχή των τιμών μεταξύ επιπέδων καταναλώσεων.

Σταθερά Τιμολόγια 12 μηνών; Έχουμε την λύση!

Το ελληνικό κράτος βρίσκεται ενώπιον μιας δύσκολης απόφασης. Πρέπει - ή νομίζει ότι πρέπει - να προσαρμοστεί σε μια νέα Ευρωπαϊκή οδηγία η οποία απαιτεί όλα τα σταθερά τιμολόγια να είναι τουλάχιστον 12μηνης διάρκειας. Το allazorevma.gr διάβασε προσεκτικά το κείμενο της οδηγίας. Η οδηγία προβλέπει (παρέχοντας ευρύτατα παραθυράκια όπως συνήθως) να προσφέρεται τουλάχιστον ένα σταθερό τιμολόγιο 12μηνης διάρκειας από κάθε Πάροχο. Δεν υπάρχει τρόπος να ερμηνευθεί διαφορετικά η διατύπωση.

Δεν ξέρει να διαβάζει το ελληνικό κράτος; Βεβαίως ξέρει. Αλλά η οδηγία του δημιουργεί ένα πρόβλημα. Το πως θα την προσαρμόσει στα χρωματιστά τιμολόγια που έχει ήδη θεσμοθετήσει καινοτομώντας στην Ευρώπη (και πιθανόν παγκοσμίως). Είναι ένα πραγματικό ερώτημα και το allazorevma.gr, παρόλο που δεν ερωτήθηκε, αισθάνεται υποχρεωμένο να βοηθήσει. Η λύση είναι να θεσμοθετηθεί ένα νέο χρώμα τιμολογίου το οποίο όμως θα έχει μια λογική συνέπεια με τα υπάρχοντα. Ο στόχος είναι το χρώμα, προκαλώντας τους κατάλληλους συνειρμούς στον καταναλωτή, να υποκαταστήσει την ονομασία (και τα χαρακτηριστικά) του τιμολογίου. Οι εναλλακτικές λύσεις που σκεφτήκαμε παρουσιάζονται παρακάτω:

Μια λύση είναι το γαλανόλευκο τιμολόγιο. Αυτό θα είναι το σταθερό 6 μηνών. Η ιδέα είναι προφανής τόσο στο μάτι όσο και στο μυαλό. Μπορεί να υλοποιηθεί είτε με ρίγες (προτιμάται γιατί θυμίζει την σημαία μας)  είτε με τα δυο χρώματα σε ισόποσες αποστάσεις.

Εναλλακτικά θα μπορούσε να υιοθετηθεί η ιδέα (και η ονομασία) του γαλάζιου τιμολογίου - χωρίς ρίγες. Η λιγότερο έντονη απόχρωση σε σύγκριση με το μπλε θα εξακολουθεί να υπενθυμίζει το "μέγα της θαλάσσης κράτος" αλλά συγχρόνως θα αποτιμάται συνειρμικά από τον καταναλωτή  ως ενδεικτική της μικρότερης (ασθενέστερης) διάρκειας του τιμολογίου.

Αν όμως το κράτος θέλει κάτι σε πιο έντονο, υπάρχουν χρώματα που μπορούν να κάνουν κρότο. Τόσο το μαύρο όσο και το κόκκινο είναι ακόμα διαθέσιμα. Γιατί όχι; Τα χρώματα αυτά θα αποτυπώσουν καλύτερα την έντονη ελκυστικότητα του 12μηνου σταθερού τιμολογίου.

Η καλύτερη όμως ιδέα (η οποία ομολογουμένως εντυπωσίασε και το στέλεχος του allazorevma.gr που την  σκέφτηκε), είναι το αυγό του Κολόμβου: Το σταθερό 6μηνο τιμολόγιο να βαφτεί με τα χρώματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης - το κίτρινο και το μπλε. Αφήνουμε τον αναγνώστη να απαριθμήσει τις άπειρες διαφορετικές ερμηνείες και συνειρμούς που ο χρωματισμός αυτός θα φέρει στο μυαλό των καταναλωτών κάνοντας το τιμολόγιο πραγματικά αξέχαστο.

Το allazorevma.gr, ακολουθώντας την πρακτική του εδώ και 9 χρόνια λειτουργίας, προσφέρει τις παραπάνω ιδέες δωρεάν στο Ελληνικό κράτος. Δεν κρατάει όμως (έχοντας την σχετική εμπειρία) την αναπνοή του περιμένοντας την υιοθέτησή τους.