Δείκτης Τιμών Μαρτίου: Επιτέλους η Άνοιξη!

To allazorevma.gr, η πρώτη ιστοσελίδα σύγκρισης τιμών ρεύματος στην χώρα, δημοσιεύει τον μηνιαίο Δείκτη Τιμών Ρεύματος που καταρτίζει, για τον Μάρτιο του 2025. Ο Δείκτης Τιμών Ρεύματος τον Μάρτιο έπεσε σε σχέση με τον δείκτη Φεβρουαρίου 2025. Από 213,02 πήγε στα 204,65 ευρώ την μεγαβατώρα.

Οι ρυθμιζόμενες χρεώσεις του Μαρτίου '25 περιλαμβάνουν όπως και τον Φεβρουάριο του '25 κρατική επιδότηση 15 ευρώ την μεγαβατώρα αλλά αυξήθηκαν στα 64,63 ευρώ την μεγαβατώρα - απο 59,98.  Η αύξηση οφείλεται κατά 1,55 ευρώ στην αύξηση της Χρέωσης Συστήματος Μεταφοράς (απο 0,00844 σε 0,00999 ευρώ την κιλοβατώρα) και σε συνυπολογισμό για πρώτη φορά στον αλγόριθμο του Δείκτη του Ειδικού Τέλους (0,9 ευρώ) και του Ειδικού φόρου κατανάλωσης (2,2 ευρώ). Υπενθυμίζεται ότι ο Δείκτης καταρτίζεται με αφαίρεση της επιδότησης από τις ρυθμιζόμενες χρεώσεις. Επιδότηση που ακόμα μια φορά αποδεικνύεται άχρηστη και προσωρινή (σε αντίθεση με την αύξηση στην χρέωση δικτύου μεταφοράς που είναι μόνιμη).

Ο Δείκτης Ανταγωνιστικών Τιμών για οικιακούς καταναλωτές, έπεσε στα 128,25 ευρώ την μεγαβατώρα έναντι 140,98 τον Φεβρουάριο. Οι τιμές των εναλλακτικών Παρόχων τον Μάρτιο σε μέσο όρο έπεσαν στα 135,88 ευρώ την μεγαβατώρα, μειωμένο σημαντικά σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα (142,52 ευρώ την μεγαβατώρα). 

Στο Πίνακα που ακολουθεί φαίνεται η εξέλιξη του κόστους της αγοράς και των τιμών των εναλλακτικών και της ΔΕΗ τους τελευταίους 12 μήνες. 

Τον Μάρτιο η χονδρική τιμή είχε απότομη και σημαντκή πτώση (-32%) σε σχέση με τον Φεβρουάριο. Οι Πάροχοι πέρασαν μέρος μόνο της πτώσης στις λιανικές τιμές (-9%). Το μερίδιο αγοράς της ΔΕΗ στην Χαμηλή Τάση σε κιλοβατώρες ανέβηκε στο 61,97% σε σχέση με αυτό του προηγούμενου μήνα (61,92%).

Το Τυπικό Κυμαινόμενο Τιμολόγιο* για τον Μάρτιο του 2025 είναι στα 257,43 ευρώ την μεγαβατώρα, υψηλότερο απο αυτό του Φεβρουαρίου (247,31). Το ΤΚΤ αποτελεί μια εκτίμηση της τιμής που πληρώνουν στην μεγάλη πλειοψηφία τους οι Έλληνες καταναλωτές που είναι ακόμα σε πράσινο τιμολόγιο και είναι υψηλότερο κατα 37 ευρώ την μεγαβατώρα (+17%) απο τον Δείκτη Τιμών του allazorevma.gr  ο οποίος καταρτίζετια με βάση τα φθηνότερα τιμολόγια που προσφέρονται στην αγορά. Η διαφορά αυτή σημαίνει ότι η ετήσια δαπάνη για ρεύμα ενός μέσου καταναλωτή που θα παραμείνει το επόμενο 12μηνο σε πράσινο τιμολόγιο εκτιμάται ότι θα είναι 1.025 ευρώ - δηλαδή περίπου 258 ευρώ υψηλότερη απο ότι θα ήταν (767 ευρώ) αν επέλεγε το φθηνότερο τιμολόγιο.

*Η μέθοδος υπολογισμού του ΤΚΤ δίνεται συνοπτικά παρακάτω:

1. Υπολογίζεται, καθε μήνα, η προβλεπόμενη δαπάνη για κατανάλωση 3.750 κιλοβατωρών ηλεκτρικού ρεύματος (ημερήσια) τους επόμενους 12 μήνες (Συμφωνημένη ισχύς 25 KVA)

2. Ο υπολογισμός γίνεται χρησιμοποιώντας τις φόρμουλες των μεταβλητών Πράσινων ("Ειδικών") τιμολογίων των Παρόχων με συνολικό μερίδιο αγοράς 80% (στην Χαμηλή Τάση) σε κιλοβατώρες (σταθμισμένος με το μερίδιο αγοράς του καθενός).

3. Για τους επόμενους 12 μήνες γίνονται προβλέψεις για την εξέλιξη των τιμών χονδρικής στο Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας με βάση προσθεσμιακές αγορές.

4. Περιλαμβάνονται οι ισχύουσες ρυθμιζόμενες χρεώσεις και ο ΦΠΑ. Ο υπολογισμός και η πρόβλεψη των εκπτώσεων στην βασική τιμή (που προβλέπουν οι φόρμουλες των "Πράσινων" τιμολογίων) γίνεται κατ' εκτίμηση, με βάση την ιστορική συμπεριφορά των Παρόχων. Δεν περιλαμβάνονται άλλες εκπτώσεις, προωθητικά δώρα και οι κρατικές επιδοτήσεις.

Αξιολόγηση για Όλους και για Όλα: Το allazorevma.gr Πρωτοπορεί!

Πολλή συζήτηση γίνεται αυτό τον καιρό για την ανάγκη αξιολόγησης - κυρίως στον δημόσιο τομέα και τους εργαζόμενους σ' αυτόν. Το κράτος έχει ανακοινώσει την απόφασή του να την επιβάλει. Ίσως θα μπορούσε να πάρει (δωρεάν!) ιδέες απο τον ιδιωτικό τομέα και ειδικότερα απο το allazorevma.gr! Που εδώ και χρόνια αξιολογεί όχι μόνο τους Παρόχους Ενέργειας αλλά και καθένα απο τα τιμολόγια τους!

Το allazorevma.gr αξιολογεί τους Παρόχους! Για την ακρίβεια, δίνει την ευκαιρία στους χρήστες του να καταγράψουν την εμπειρία τους συμπληρώνοντας το ερωτηματολόγιο αξιολόγησης Παρόχων αξιολογώντας εκτός από την τιμή, την ποιότητα των υπηρεσιών που προσφέρουν. (Σύνδεσμος Αξιολόγηση Παρόχων).

Η έρευνα συνοψίζει τις απόψεις και τις εμπειρίες των Φίλων του allazorevma.gr και έχει σκοπό την αλληλοενημέρωσή τους – πράγμα που περιορίζει την στατιστική σημαντικότητα των αποτελεσμάτων αλλά πιστεύουμε όχι την χρησιμότητά τους.

Οι Φίλοι που συμπληρώνουν το ερωτηματολόγιο προσφέρουν δωρεάν πληροφόρηση σε τρίτους για αυτό και το allazorevma.gr τους επιβραβεύει επιλέγοντας τυχαία κάθε μήνα έναν (ή περισσότερους) και αμείβοντας τους με το ποσό των 50 ευρώ.

Το allazorevma.gr βαθμολογεί και τα τιμολόγια! Παρουσιάζει πλέον στα αποτελέσματα της σύγκρισης των τιμολογίων, εκτός από την χρηματική ωφέλεια και μια βαθμολόγηση των ποιοτικών τους χαρακτηριστικών. (Σύνδεσμος Αξιολόγηση Τιμολογίων)

Η βαθμολογία έχει στόχο να συνοψίσει τα χαρακτηριστικά του κάθε τιμολογίου που, αφενός δεν είναι εύκολο να αποτιμηθούν σε χρήμα, αφετέρου περιλαμβάνονται σε “μικρά γράμματα” των συμβάσεων στα οποία ο καταναλωτής δεν δίνει συνήθως σημασία. Για παράδειγμα:

• Παίρνουν καλύτερο βαθμό τιμολόγια που η τιμή δεν υπολογίζεται μετά από έκπτωση ή δώρα. 
• Αν υπάρχει έκπτωση, “επιδοτούνται” βαθμολογικά τιμολόγια που την αποδίδουν γρηγορότερα
• Αν υπάρχει έκπτωση, βαθμολογούνται υψηλότερα αυτά στα οποία αυτή ΔΕΝ δίνεται ως έκπτωση συνέπειας.
• Τυχόν δεσμεύσεις και ποινές αποχώρησης χαμηλώνουν τη βαθμολογία καθώς και υψηλές εγγυήσεις ή προκαταβολές.
• Αντίθετα επιβραβεύονται τιμολόγια με μεγαλύτερη διάρκεια σταθερότητας της τιμής.
• Τέλος, βαθμολογούνται υψηλότερα διευκολύνσεις σχετικά με την ηλεκτρονική διεκπεραίωση συναλλαγών, ποσοστό “πράσινης” ενέργειας κλπ.

Η βαρύτητα των ποιοτικών χαρακτηριστικών των τιμολογίων στην συνολική βαθμολόγηση αποφασίστηκε από τους ειδικούς του allazorevma.gr με βάση την πολυετή εμπειρία τους. Στο μέλλον, αν οι χρήστες μας το απαιτήσουν, θα τους δοθεί η δυνατότητα να επιλέγουν οι ίδιοι τους συντελεστές βαρύτητας των χαρακτηριστικών. Μια ακόμα πρωτοποριακή υπηρεσία από το allazorevma.gr, που υπηρετεί καινοτομώντας τους καταναλωτές ρεύματος από το 2015!

Δύο Μέθοδοι Υπολογισμού των Χρεώσεων ΥΚΩ

Η χρέωση για τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας στους λογαριασμούς ρεύματος εφαρμόζεται με βάση κλίμακα. Οι πρώτες 1.600 κιλοβατώρες το τετράμηνο χρεώνονται με μια χαμηλή τιμή (0,0069 ευρώ/KWh), οι επόμενες 400 με ψηλότερη (επταπλάσια - 0,050 ευρώ/KWh). Τέλος για τις κιλοβατώρες πάνω απο τις 2.000 το τετράμηνο η τιμή ανεβαίνει στα 0,085 ευρώ/KWh. Αυτές είναι οι τιμές για ημερήσια κατανάλωση. Για την νυκτερινή ισχύουν τα ίδια (ανεξάρτητα) όρια ανα τετράμηνο αλλά με τιμές χαμηλότερες (0,0069 - 0,015 - 0,030 αντίστοιχα).

Οι Πάροχοι είναι υποχρεωμένοι να εκδίδουν μηνιαίους εκκαθαριστικούς λογαριασμούς. Με ποιά μέθοδο λοιπόν υπολογίζουν τις χρεώσεις ΥΚΩ που έχουν τετραμηνιαία κλίμακα; Ο γράφων χρησιμοποίησε τους 12 πιο πρόσφατους λογαριασμούς του (η ανάλυση στον παρακάτω Πίνακα) και υπολόγισε τις χρεώσεις ΥΚΩ με δύο εναλλακτικές μεθόδους. Η Μέθοδος Β είναι αυτή που εφαρμόζει ο Πάροχος μου και η Μέθοδος Α είναι αυτή που, κατα την αποψή μου, ανταποκρίνεται ορθότερα στο πνεύμα και το γράμμα τη διάταξης. Με βάση το αποτέλεσμα της ανάλυσης στοιχειοθετείται επαρκώς η ακόλουθη πρόταση: Πρέπει, είτε να αλλάξει η διάταξη καθιστώντας τα όρια μηνιαία, είτε να αλλάξει ο τρόπος υπολογισμού ώστε να γίνεται με βάση πραγματικά και όχι υποθετικά δεδομένα κατανάλωσης. Ως καταναλωτής θα προτιμούσα προφανώς την δεύτερη λύση γιατί οδηγεί σε μείωση της χρέωσης κατά 36% σύμφωνα με τους υπολογισμούς που παρουσιάζονται στον Πίνακα.

Πως χρέωσε τις ΥΚΩ ο Πάροχός μου με την Μέθοδο Β; Μέχρι και τον 10ο μήνα δεν υπήρξε θέμα. Όλες οι κιλοβατώρες χρεώθηκαν στην χαμηλή κλίμακα. Στον 11ο μήνα όμως ο Πάροχος έκανε τον εξής υπολογισμό: 404Χ(120/28)=1.731. Εκανε δηλαδή αναγωγή της μηνιαίας (ημερήσιας) κατανάλωσης σε τετραμηνιαία*. Εντελώς αυθαίρετα έκανε την υπόθεση ότι θα κατανάλωνα και τους επόμενους τρείς μήνες με τον ίδιο ρυθμό αδιαφορώντας για το ότι τους προηγούμενους τρεις (συν τον τρέχοντα) η σωρευτική μου κατανάλωση ήταν μόνο 1.201 κιλοβατώρες. Το επόμενο βήμα ήταν να δημιουργήσει δυο τεκμαρτές κλίμακες κατ' αναλογία του 1.600/1.731. Στην πρώτη έβαλε 374 απο τις 404 κιλοβατώρες (1.600/1.731)Χ404 και στην  δεύτερη τις υπόλοιπες 30. Οι 374 χρεώθηκαν με 0,0069 και οι 30 με 0,050. Οι 98 νυκτερινές χρεώθηκαν με 0,0069. Συνολική χρέωση 374Χ0,0069+30Χ0,050+98Χ0,0069: 4,76 ευρώ.

Η (δική μου) Μέθοδος Α όμως έχει ως αποτέλεσμα χρέωση μόνο 3,46 ευρώ. Την οποία προφανώς θα προτιμούσα καθότι χαμηλότερη. Αλλά φαίνεται ότι αντανακλά καλύτερα και την πραγματικότητα. Η πραγματική σωρευτική μου κατανάλωση στους τέσσερεις πρόσφατους μήνες ήταν 1.201 κιλοβατώρες- δηλαδή κάτω από το όριο των 1.600. Όλες συνεπώς θα έπρεπε να χρεωθούν με την  τιμή της χαμηλότερης κλίμακας. Ερμηνεύοντας ταυτόχρονα ορθά το πνεύμα και το γράμμα της σχετικής διάταξης. "Ορθά" με την υπόθεση ότι η διάταξη ορίζει τις κλίμακες για πραγματική και όχι υποθετική/τεκμαρτή κατανάλωση.

"Πως κάνεις έτσι για 1,5 ευρώ τον μήνα καημένε μου - αυτό είναι το πρόβλημά σου;" θα σχολιάσει πιθανόν ο χουβαρντάς αναγνώστης. Ομολογώ ότι το σκέφτηκα - μέχρι που πήρα τον 12ο λογαριασμό. Εφαρμόζοντας ο Πάροχος την Μέθοδο Β η χρέωση ανέβηκε στα 17,35 ευρώ ενώ με την προσφιλή μου Μέθοδο Α θα ήταν μόλις 8,58 ευρώ. Στη περίπτωση αυτή είχα πράγματι ξεπεράσει το όριο των 1.600 (πραγματικών) κιλοβατωρών το τετράμηνο αλλά μόνο για 36 κιλοβατώρες. Ο Πάροχος χρέωσε  561 (414+147 νυκτερινή) με την χαμηλή χρέωση (0,0069), 103 με την ψηλότερη (0,050) και 98 με την ακόμα πιο ψηλή (0,085).

Η χρέωση των ΥΚΩ όπως γίνεται σήμερα βασίζεται σε υποθετικές/τεκμαρτές και όχι πραγματικές καταναλώσεις. Αυτό, κατά την άποψη του γράφοντος καταστρατηγεί το πνεύμα και το γράμμα της διάταξης. Αν αυτό γίνει δεκτό, το εύλογο επακόλουθο είναι ότι οδηγεί κατά κανόνα σε υπερχρέωση των καταναλωτών (τμήμα της καταβάλεται "αχρεωστήτως"). Η εύκολη λύση για το κράτος είναι να ορίσει τα όρια στην κλίμακα σε μηνιαία βάση, ώστε η χρέωση να γίνεται επί πραγματικής κατανάλωσης. Η δύσκολη λύση είναι να ακολουθηθεί η Μέθοδος Α. Δεν θα κρατήσουμε την αναπνοή μας περιμένοντας αυτή την εκδοχή.

* Είναι ενδεικτικό του προβλήματος το ότι τον προηγούμενο μήνα (τον 10ο) η κατανάλωση ήταν η ίδια με αυτή του 11ου: 404 κιλοβατώρες. Οι ημέρες όμως ήταν περισσότερες (35) και με την αναγωγή η τεκμαρτή κατανάλωση ήταν 404Χ(120/35)=1.385 - κάτω απο το όριο των 1.600.

Να Διορθωθεί το Όριο της Κλίμακας των Χρεώσεων ΥΚΩ στο Ρεύμα

Το παλιό καλό καιρό και μέχρι να έρθει στον (προηγούμενο) Βεζίρη Ενέργειας η φαεινή (και λογική) ιδέα να καινοτομήσει επιβάλοντας υποχρεωτικά τους μηνιαίους εκκαθαριστικούς λογαριασμούς στο ρεύμα, η εκκαθάριση και των χρεώσεων για τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ωφέλειας (ΥΚΩ) γινόταν σε τετραμηνιαία βάση - στους τρείς (3) τετραμηνιαίους εκκαθαριστικούς λογαριασμούς τον χρόνο.

Η χρέωση για τις ΥΚΩ είναι κλιμακωτή. Οι πρώτες 1.600 κιλοβατώρες το τετράμηνο είναι φθηνές αλλά οι επόμενες 400 πολύ ακριβότερες (επταπλάσια τιμή) και αυτές πάνω απο τις 2.000 ακόμα ακριβότερες (δεκαπλάσια). Σε καθένα απο τους τρείς εκκαθαριστικούς λογαριασμούς συνεπώς ο Πάροχος με βάση την (πραγματική - καταμετρημένη) κατανάλωση των τεσσάρων μηνών, επέβαλε την κλίμακα και χρέωνε αναλόγως.

Με την καθιέρωση των μηναίων εκκαθαριστικών όμως αυτό που κάνουν οι Πάροχοι είναι, σε κάθε λογαριασμό, να πολλαπλασιάζουν την (πραγματική - υποτίθεται καταμετρημένη) κατανάλωση του τρέχοντα μήνα επι τέσσερα (4)*, να συγκρίνουν το σύνολο με τα τετραμηνιαία όρια και να εφαρμόζουν αναλογικά στο αποτέλεσμα την κλίμακα. Με άλλα λόγια χρεώνουν με βάση υποθετική μελλοντική κατανάλωση. Αν η πραγματική κατανάλωση τους επόμενους τρείς μήνες δεν είναι τόσο μεγάλη ώστε το τετραμηνιαίο σύνολο να περάσει στην ακριβότερη κλίμακα - τι να γίνει έχουμε ένα μικρό ατύχημα. Ο καταναλωτής πλήρωσε "αχρεωστήτως¨- δηλαδή για κατανάλωση που δεν έκανε. 

Το σημαντικό είναι η παραπλάνηση του καταναλωτή. Με συνέπεια τον επηρεασμό της συμπεριφοράς του. Που είναι διαφορετική αν υπολογίζει ότι κινδυνεύει να πληρώσει με επτά φορές υψηλότερη τιμή τις πάνω απο 1.600 κιλοβατώρες το τετράμηνο απο ότι αν γνώριζε ότι αυτό θα του συμβεί αν ξεπεράσει τις 400 τον μήνα. Ότι δηλαδή στη  πράξη δεν έχει δυνατότητα να "ρεφάρει" έναν μήνα με επιβαρυμένη κατανάλωση.

Θα μπορούσε η χρέωση να γίνεται με βάση πραγματική κατανάλωση (ex post που θα έλεγε και η ΡΑΑΕΥ). Το πιο εύκολο και απλό όμως είναι να αλλάξουν τα όρια της κλίμακας σε 400, 500 και 500+ τον μήνα. Ανηγμένα βέβαια πάντα σε 30 ημέρες (αυτό μπορεί και να το κρύψωμεν απο τον λαό για να μην τον μπερδέψουμε)

* Στην πράξη εφαρμόζουν συντελεστή ημερών με βάση τις 120 ημέρες για το τετράμηνο. Σε ένα  λογαριασμό διάρκειας 31 ημερών ο συντελεστής είναι 120/31=3,87

Ιεραρχία των Παρόχων: Ενα Κάπως "Θερμότερο" 4ο Τρίμηνο

Η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων κλπ. (ΡΑΑΕΥ) δημοσίευσε τις αναφορές της για την λιανική αγορά ηλεκτρισμού μέχρι τον Δεκέμβριο του 2024. Στον παρακάτω Πίνακα, φαίνεται η εξέλιξη στα μερίδια αγοράς (σε αριθμό μετρητών στην Χαμηλή Τάση) στην περίοδο από 31/12/23 μέχρι 31/12/24. Οι παρατηρήσεις μας:

Η δεσπόζουσα θέση του υπό κρατικό έλεγχο Παρόχου (ΔΕΗ) στην Χαμηλή Τάση, με το 71,69% των μετρητών την 31/12/24, παραμένει συντριπτική και σταθερή (ήταν 72,30% στις 31/12/23). Η ΔΕΗ είχε 5.516.950 πελάτες στην Χαμηλή Τάση την 31/12/24, 46.940 λιγότερους από ότι την 31/12/23.

Ειδικά το τελευταίο τρίμηνο του 2024, παρατηρήθηκαν ορισμένες αξιοπρόσεκτες εξελίξεις: 

α) Η ΔΕΗ είχε στο 4ο τρίμηνο το 70% των απωλειών της στην διάρκεια του 2024 (30.000 απο ένα σύνολο 46.000). Η ΔΕΗ πρακτικά έχασε πελάτες μόνο στο 2ο εξάμηνο σε αντίθεση με το 1ο εξάμηνο στο οποίο έμεινε σταθερή σε αριθμό πελατών. Στην ίδια περίοδο (4ο Τρίμηνο) η Protergia κέρδισε σχεδόν το 50% των νέων πελατών της μέσα στην χρονιά (37.000 απο 77.000). Ακόμα όμως και με τον αυξημένο ρυθμό που η ΔΕΗ έχασε πελάτες στο 4ο Τρίμηνο του 2024, προβλέπεται ότι θα πέσει κάτω από το 50% του αριθμού μετρητών στην ΧΤ σε 17 χρόνια - δηλαδή το 2042.

β) Το θετικό είναι ότι ο Πάροχος Καθολικής Υπηρεσίας είναι ένας από τους μεγαλύτερους "χαμένους" το 2024.  ("έχασε" περίπου 35.000 μετρητές). Αυτή είναι μια ευχάριστη εξέλιξη. Φαίνεται ότι οι Πάροχοι το 2024 έκαναν ιδιαίτερη προσπάθεια να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα του ΠΚΥ οι "πελάτες" του οποίου είναι κατα τεκμήριο οι χειρότεροι κακοπληρωτές. 

γ) Είναι αρνητικό για το επίπεδο ανταγωνισμού στην αγορά ότι μόνο τρείς από τους εναλλακτικούς Παρόχους είχαν αύξηση στον αριθμό των πελατών τους το 2024. Η Protergia, ο Ηρων και η Ζενίθ. Οι Elpedison, NRG, Φυσικό Αέριο, Volton έχασαν πελάτες μέσα στην χρονιά (συνολικά περιπου 65.000).

Τα στοιχεία του 12μήνου με χρωματιστά τιμολόγια επιβεβαιώνουν ότι το κράτος απέτυχε οικτρά στην (υποτιθέμενη) προσπάθεια για ενίσχυση του ανταγωνισμού. Κύριος υπαίτιος είναι η κρατική προπαγάνδα για τα περίφημα "πράσινα" μεταβλητά τιμολόγια, που ενίσχυσαν την σύγχυση των καταναλωτών και τους οδήγησαν σε αδράνεια τουλάχιστον για ένα εξάμηνο. Το θετικό είναι ότι η αγορά ανταποκρίθηκε στο 2ο εξάμηνο  με την προσφορά, για πρώτη φορά μετά απο καιρό, εξαιρετικά ανταγωνιστικών τιμολογίων σταθερής τιμής. 

Η αγορά είναι σε αναμονή εξελίξεων σχετικά με την έρευνα της Επιτροπής Ανταγωνισμού που ανακοινώθηκε πριν τρείς μήνες. Το allazorevma.gr κρατάει (για λίγο για να μην σκάσει) την αναπνοή του στο άκουσμα της επέμβασης του Ιππικού και με την ευκαιρία επαναλαμβάνει - ακόμα μια φορά - την πρότασή του α) να μεταφερθούν όλοι οι καταναλωτές σε σταθερά τιμολόγια το γρηγορότερο δυνατό (όπως μεταφέρθηκαν σε πράσινα την 1/1/24). Με διοικητικό τρόπο και όχι με επιδότηση και β) Να τεθούν υπό κοστολογικό έλεγχο τα τιμολόγια της ΔΕΗ και να καθοριστούν σε επίπεδο που θα καθιστά την λιανική αγορά ηλεκτρισμού διεκδικίσιμη - όχι μόνο από τους "ισχυρούς" παίκτες αλλά και από φιλόδοξους νεοεισερχόμενους. 

Γυρίστε Τα Λεφτά Πίσω Στους Καταναλωτές Ρεύματος!

Με την ευκαιρία της ανάληψης των καθηκόντων του νέου Υπουργού (και Υφυπουργού) Ενέργειας (και Περιβάλοντος) ο γράφων προτείνει την άμεση εφαρμογή μιας μεταρρυθμιστικής πολιτικής που είναι τόσο απλή όσο το Αυγό του Κολόμβου. Με στόχο την δραστική μείωση του κόστους του ρεύματος για τους καταναλωτές. Η πολιτική αυτή είναι να επιστρέφονται στο εξής και για όσο διάστημα διαρκέσουν, όλες οι (άμεσες και έμμεσες) χρεώσεις στους λογαριασμούς των καταναλωτών που αφορούν την αντιμετώπιση της "κλιματικής κρίσης"*.

Ο γράφων έχει την άποψη (αν και όχι νομικός) ότι η πολιτική αυτή δεν χρειάζεται να εγκριθεί απο την Ευρωπαική Επιτροπή γιατί είναι (ή μπορεί να καταστεί) απόλυτα συμβατή με την πολιτική του Net Zero. Οι χρεώσεις θα εξακολουθούν να βαρύνουν τους λογαριασμούς δημιουργώντας αντικίνητρα για την χρήση ορυκτών καυσίμων στην παραγωγή ρεύματος αλλά τα έσοδα που προκύπτουν απο αυτές θα κατανέμονται σε δεύτερη φάση στους καταναλωτές. Με ένα σμπάρο δυο τρυγόνια. Αποτρέπουμε την "κλιματική κρίση" και μειώνουμε - έστω έμμεσα - την δαπάνη των νοικοκυριών. Εξ' ου και ο χαρακτηρισμός "αυγό του Κολόμβου".

Υπολογίζεται ότι το σύνολο των χρεώσεων στο ρεύμα που έχει σχέση με την αντιμετώπιση της "κλιματικής κρίσης" είναι της τάξεως του 30-40% της συνολικής δαπάνης για τους καταναλωτές. Για να απλοποιήσουμε τα πράγματα προτείνεται να περιοριστεί η προσπάθεια σε δύο ποσά που είναι εμφανή και εύκολο να μετρηθούν. Στο ΕΤΜΕΑΡ και στο κόστος αγοράς δικαιωμάτων εκπομπών CΟ2. Τα δύο αυτά μεγέθη κοστίζουν στους μικρούς καταναλωτές (στην Χαμηλή Τάση) ετησίως ένα ποσό περίπου 1,3 δισεκατομμύριο ευρώ (500 εκατομμύρια το ΕΤΜΕΑΡ και 800 εκατομμύρια τα δικαιώματα) αποτελώντας περίπου το 25% της συνολικής δαπάνης για ρεύμα**. Το ποσό αυτό ισοδυναμεί με περίπου 400 ευρώ τον χρόνο για καθένα απο τα 3 εκατομμύρια νοικοκυριά στην χώρα. 

Το πως θα μοιραστεί το ποσό του 1,3 δισεκατομμυρίου ευρώ τον χρόνο είναι κάτι που θα αποφασίσουν οι Υπουργοί. Μια δυνατότητα είναι να επιδοτηθούν οι πάγιες χρεώσεις που επιβαρύνουν δυσανάλογα τους μικρούς καταναλωτές (και οι οποίες έχουν τελευταία αυξηθεί κατακόρυφα και θα αυξηθούν περισσότερο στο μέλλον). Μια άλλη - ιδιαίτερα καινοτομική αλλά καλά προσαρμοσμένη στη ελληνική συγκυρία - είναι να χρησιμοποιηθεί για να μειωθούν οι ασφαλιστικές εισφορές ή να επιταχυνθεί η ιδιωτικοποίηση του ασφαλιστικού συστήματος που έχει ήδη ξεκινήσει με δειλά βήματα. Η πιο απλή λύση βέβαια είναι να κάνει το κράτος κάθε χρόνο μια κατάθεση στον λογαριασμό κάθε νοικοκυριού του ποσού των 400 ευρώ. Θα είναι το "Μέρισμα Ανθρακα".

Είναι πιθανό ότι θα υπάρξουν ορισμένες αντιδράσεις από αυτούς που εισέπρατταν μέχρι τώρα το ποσό των 1,3 δισεκατομμυρίων ευρώ. Αυτοί είναι οι παραγωγοί με ΑΠΕ κυρίως. Ο κύριος Υπουργός όμως θα είχε έτοιμη την απάντηση - η γενική ιδέα είναι του προκατόχου του και την επαναλαμβάνουν συνεχώς σαν φερέφωνα διάφοροι δημοσιολογούντες "ειδικοί", Λειτουργοί του Τύπου, ακόμα και κάποιου είδους "Πανεπιστημικοί": "Μα τι τα θέλετε τα λεφτά; Οι ΑΠΕ είναι ο φθηνότερος τρόπος παραγωγής ρεύματος - τι χρειάζεστε την επιδότηση; Άλλωστε εξακολουθούμε να βάζουμε το δάκτυλο στην ζυγαριά. Επιβαρύνουμε τους ανταγωνιστές σας - τα ορυκτά καύσιμα - με την υποχρέωση αγοράς δικαιωμάτων. Μην τα θέλετε όλα δικά σας!" Θα πεί έμπλεος ιερής αγανάκτησης ο Υπουργός!

Η πρόταση που περιγράφεται εδώ είναι μια συμβιβαστική λύση. Στην ιδανική περίπτωση, ο κύριος Υπουργός (ή ίσως ο κύριος Υφυπουργός) θα έκανε μια προσπάθεια να εξηγήσει (με όσο πιο απλά λόγια γίνεται) στον ελληνικό λαό την ωφέλεια που προκύπτει (για τον λαό) απο τις χρεώσεις για την αποτροπή της "κλιματικής κρίσης". Ώστε να του δοθεί η σχετική έγκριση. Με δημοκρατικό τρόπο - παραδείγματος χάριν μέσω ενός δημοψηφίσματος.

* Ουδέν Καινόν υπό τον Ήλιο - ότι ακολουθεί έχει μια ομοιότητα με το ΤΕΜ της περιόδου της κρίσης 21-23. Οι διαφορές όμως είνα πιο σημαντικές και θεμελιώδεις.
**Στο ποσό αυτό θα πρέπει να προστεθούν οι ίδιες χρεώσεις για τις επιχειρήσεις στο βαθμό που μετακυλίονται στους καταναλωτές αλλά και τις χρεώσεις δικτύων στον βαθμό που αυξάνονται λόγω της ανάγκης για διευκόλυνση της διείσδυσης των ΑΠΕ. Υποθέτουμε ότι ο Υπουργός έχει στην διάθεσή του τους πόρους που ο γράφων δεν διαθέτει για να κάνει τους σχετικούς λεπτομερείς υπολογισμούς, που είναι πιθανό να φθάσουν μέχρι και να διπλασιάσουν το Μέρισμα Ανθρακα στα 800 ευρώ τον χρόνο!

Το Αόρατο Χέρι της Αγοράς και ο Βεζίρης στο Ρεύμα*

Σε μια φανταστική χώρα (ουδεμία σχέση με οποιαδήποτε υπαρκτή) αυτό που ονομάζεται "λιανική αγορά ηλεκτρικού ρεύματος" είναι ένα παιχνίδι στο οποίο οι κανόνες τίθενται απο την πολιτική εξουσία (στην περίπτωση της συγκεκριμένης φανταστικής χώρας εκπροσωπείται απο τον Βεζίρη) και εφαρμόζονται με την βοήθεια του ελέφαντα που είναι ιδιοκτησία του. Για να τηρηθούν οι (φραγκοφερμένοι) τύποι υπάρχει και διαιτητής ο οποίος τις καλές ημέρες μένει απαθής στα τεκταινόμενα. Τις δύσκολες ημέρες αναλαμβάνει με μαγικά τρυκ καλαισθητικού χαρακτήρα (π.χ. χρώματα) να συσκοτίσει τους κανόνες για τους θεατές/πελάτες/υπηκόους του Βεζίρη ώστε να μειωθεί όσο είναι δυνατό  η κατανόησή τους για το τι τους συμβαίνει.

Όπως φαίνεται στον Πίνακα παρακάτω, στην αγορά ηλεκτρισμού της χώρας αυτής ο Βεζίρης με την βοήθεια του Ελέφαντά του έχει πετύχει (το 2024) να αποδεσμεύσει την  λιανική τιμή του ρεύματος απο την χονδρική. Ο Πίνακας δείχνει την τιμή ενός Τυπικού Κυμαινόμενου Τιμολογίου (στο οποίο η στάθμιση του Ελέφαντα είναι στο 72%) και το κόστος της χονδρικής (στην Χαμηλή Τάση) κάθε μήνα μέσα στο 2024. Με αυτά τα δυο νούμερα υπολογίζεται ένα τεκμαρτό μικτό περιθώριο για την αγορά. Μπορούν το νούμερα αυτά να έχουν "χειραγωγηθεί" απο το αόρατο χέρι της αγοράς; Ότι έχουν χειραγωγηθεί φαίνεται πιθανό αλλά όχι απο το χέρι της αγοράς. Αν ήταν το χέρι της αγοράς, α) η συσχέτιση μεταξύ των δύο αγορών θα ήταν υψηλότερη - δεδομένου άλλωστε ότι στη λιανική κυριαρχούν τα κυμαινόμενα τιμολόγια και β) τα μικτά περιθώρια των παρόχων λόγω ανταγωνισμού θα ήταν πολύ μικρότερα και λιγότερο ευμετάβλητα. Οι αριθμοί όμως διηγούνται μια διαφορετική ιστορία.

Στο πρώτο εξάμηνο του 2024, με τις τιμές της χονδρικής να κατρακυλούν και την συντριπτική πλειοψηφία των καταναλωτών να βρίσκονται στο Τυπικό Κυμαινόμενο Τιμολόγιο, στο οποίο τους τοποθέτησε χωρίς να τους ρωτήσει (και τους το προτείνει με κάθε ευκαιρία) ο Βεζίρης, οι Πάροχοι κάνουν πραγματικό πάρτι. Πετυχαίνουν ένα ονειρώδες μέσο μικτό περιθώριο γύρω στο 30%. 

Στο 2ο εξάμηνο τα πράγματα αλλάζουν. Η χονδρική αυξάνεται και δημιουργεί πρόβλημα στον Βεζίρη. Οι ευγνώμονες Πάροχοι, δηλαδή ο Ελέφαντας, αποφασίζουν να θυσιάσουν ενα μέρος των υπερκερδών του 1ου εξαμήνου και να μην περάσουν την αύξηση αυτή στην λιανική. Αυτό το κάνουν καταχρώμενοι την ευελιξία που τους έχει δώσει ο Βεζίρης στην αδιαφανή φόρμουλα του Τυπικού Κυμαινόμενου Τιμολογίου. Τους "πιάνει το φιλολαικό" και δίνουν "εκπτώσεις" αλλάζοντας όμως ταυτόχρονα (εις βάρος των καταναλωτών) τα όρια ενεργοποίησης των ρητρών αναπροσαρμογής (συγγνώμη - μηχανισμού διακύμανσης).

Αυτή όμως η "θυσία" των Παρόχων (δηλαδή στην πράξη του Ελέφαντα) στο 2ο εξάμηνο δεν είναι τόσο μεγάλη για να θέσει σε κίνδυνο το ευτραφές μέσο μικτό περιθώριο του 15% για όλο το 2024 (ο γράφων τολμά την εκτίμηση ότι είναι απο τα υψηλότερα στην Ευρώπη). Σε αυτό βοηθάει και ο Βεζίρης που, πανικοβλημένος από την αύξηση στη χονδρική, δίνει στους 3 απο τους 12 μήνες (8ο, 9ο και 12ο) και ένα μικρό μπαχτσίσι τους υπηκόους του.

Δεν είναι όλα μαύρα όμως. Στην διάρκεια του 2024 οι Πάροχοι, αξιοποιώντας τα παχιά περιθώρια απο τις πωλήσεις στην άτυχη πλειοψηφία των πελατών τους με Τυπικό Κυμαινόμενο Τιμολόγιο, επενδύουν για πρώτη φορά μετά απο καιρό σε τιμολόγια σταθερής (και πολύ ανταγωνιστικής) τιμής. Δεν υπάρχουν δημόσια διαθέσιμα στοιχεία για τον αριθμό των καταναλωτών που εκμεταλλεύτηκαν την ευκαιρία αυτή. Τα σταθερά τιμολόγια πάντως δημιουργούν αρκετό θόρυβο στην αγορά, ώστε ο Βεζίρης ενθουσιασμένος, άρχισε να σκέφτεται να τα...επιδοτήσει! Επιβεβαιώνοντας την αγγλοσαξωνική λαική σοφία: "Δεν είναι εύκολο να μάθεις νέα κόλπα σε γέρικο σκυλί".

* Ο αναγνώστης του παρόντος θα διαισθανθεί - και δικαίως - μια προκατάληψη του γράφοντος υπέρ του "αόρατου χεριού της αγοράς" και εναντίον της χειραγώγησης απο τον "Βεζίρη" - που δεν είναι όμως δογματική. Το βασικό κίνητρο για να γραφεί είναι μια ισχυρή αντιπάθεια για την υποκρισία.