Η ΡΑΕ Κάνει Αστεία και το allazorevma.gr τη Δουλειά

Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, ενεργώντας με την γνωστή αστραπιαία ταχύτητα, αποφάσισε να διαβουλευθεί επί τέλους με την αγορά για το θέμα της χρέωσης ρήτρας οριακής τιμής από τους παρόχους ρεύματος. Δεν παρέλειψε όμως, για να απαλύνει προφανώς την απελπισία μας για την ανυπαρξία της, να μας διασκεδάσει και πάλι περιλαμβάνοντας όμορφα αστεία στο σχετικό κείμενο.  Το όμορφο αστείο είναι ότι αναλύει το όλο θέμα σε σχέση με την ....δυναμική τιμολόγηση, τα καλά της και τις δυσκολίες της. Το λυπηρό είναι ότι αγνοεί πλήρως την γενεσιουργό αιτία του φαινομένου και ότι αποφεύγει να προτείνει έστω και τα ελάχιστα μέτρα διαφάνειας για την αντιμετώπιση του - αυτά τα ζητάει από τους συμμετέχοντες στην διαβούλευση. Από την οποία βεβαίως λείπει το θύμα, δηλαδή οι καταναλωτές, τους οποίους η ΡΑΕ έχει επιμελώς αποφύγει να ενημερώσει για το θέμα.  Ευτυχώς το allazorevma.gr, η πρώτη ιστοσελίδα σύγκρισης τιμών στην Ελλάδα, έχει φροντίσει για αυτά.

Το αστείο πρώτα: Ποια σκληρή, κυνική αίσθηση του χιούμορ μπορεί να οδηγήσει κάποιον να μιλήσει για δυναμική τιμολόγηση σε σχέση με το φαινόμενο της ρήτρας στην Ελληνική αγορά; Δεν έχει παρατηρήσει η ΡΑΕ ότι η μέση οριακή τιμή συστήματος είναι υψηλότερη από το υψηλότερο άνω όριο των τιμολογίων όλων των παρόχων εδώ και ενάμιση χρόνο; Τι σχέση έχει η δυναμική τιμολόγηση, δηλαδή η μεταφορά στον καταναλωτή (εάν ο ίδιος το επιλέξει) των μεταβολών στη χονδρική σε διαστήματα λεπτών της ώρας με την πρακτική των παρόχων να επιβαρύνουν εδώ και μήνες τους καταναλωτές με ρήτρες μέσω των οποίων προσπαθούν να μετακυλήσουν δομική και μακροπρόθεσμη αύξηση του κόστους τους ενεργοποιώντας μονομερώς και χωρίς να ενημερώνουν τους πελάτες τους ακατάληπτους συμβατικούς όρους τα αποτελέσματα/χρεώσεις των οποίων τα ίδια τα σπουδαγμένα στελέχη της ΡΑΕ δεν μπορούν να επαληθεύσουν;

Αν υποθέσουμε ότι μπορούμε να βρούμε ένα λόγο για αυτή την αίσθηση χιούμορ της ΡΑΕ είναι ότι προσπαθεί να αγνοήσει την γενεσιουργό αιτία του φαινομένου. Είναι εμφανές ακόμα και σε γυμνό μάτι κατόχου διδακτορικού τίτλου ότι οι πάροχοι χρεώνουν ρήτρα όχι γιατί θέλουν να περάσουν τον κίνδυνο βραχυπρόθεσμων μεταβολών στην χονδρική στους πελάτες τους αλλά για να αμυνθούν στην απαράδεκτη για τον υγιή ανταγωνισμό πρακτική της ΔΕΗ να στραγγαλίζει τα περιθώρια τους πουλώντας κάτω του κόστους της. Κατανοούμε γιατί η ΡΑΕ θέλει να αποφύγει (εκλογές έρχονται) το πρόβλημα αυτό. Αλλά ας μην καλυπτόμαστε πίσω από σπουδαιοφανή κείμενα περί δυναμικής τιμολόγησης (με την ευκαιρία πότε θα βάλουμε και κανένα έξυπνο μετρητή;)

Μπορούμε τουλάχιστον να κάνουμε κάτι για να βελτιώσουμε την κατάσταση προσωρινά; Οι προτάσεις της ΡΑΕ είναι άχρηστες και εκτός θέματος , ειδικά η πρόταση να υποχρεωθούν οι πάροχοι να παρέχουν ένα τουλάχιστον σταθερό τιμολόγιο. Οι πάροχοι θα το κάνουν μόνοι τους αν οι υποψήφιοι πελάτες τους είναι επαρκώς ενημερωμένοι - ορισμένοι πάροχοι το έχουν κάνει ήδη και οι υπόλοιποι θα ακολουθήσουν γρήγορα χωρίς να περιμένουν την εντολή της ΡΑΕ.

Το σημαντικότερο συνεπώς μέτρο είναι η ενημέρωση των καταναλωτών. Ευτυχώς για την αγορά το allazorevma.gr, με τα πενιχρά του ίδια μέσα και την αδύνατη φωνή του, έχει εδώ και καιρό ξεκινήσει την σχετική εκστρατεία ("όχι άλλες ρήτρες") ενημερώνοντας τους χρήστες του και ζητώντας τους να στέλνουν στην ιστοσελίδα λογαριασμούς με χρεώσεις ρήτρας. Με βάση αυτούς τους λογαριασμούς και την ενδελεχή μελέτη των σχετικών όρων στις συμβάσεις προμήθειας των παρόχων έχει υπολογίσει ένα Συντελεστή Επιβάρυνσης Χρέωσης Ρήτρας ΟΤΣ και τον έχει εισάγει ως επιλογή στον αλγόριθμό του. Ο καταναλωτής, μπορεί έτσι να έχει μια πιο ρεαλιστική εικόνα της ωφέλειας του από την αλλαγή παρόχου χρησιμοποιώντας την ιστοσελίδα.

Παράλληλα το allazorevma.gr έχει προτείνει να γίνουν με πρωτοβουλία των ίδιων των παρόχων ορισμένες εύκολες και γρήγορες αλλαγές στην διαδικασία χρέωσης ρήτρας που θα βελτιώσουν άμεσα το επίπεδο διαφάνειας:

• Να συμφωνηθεί κατ΄αρχήν μια κοινή ονομασία για την χρέωση η οποία να χρησιμοποιείται από όλους τους παρόχους στους λογαριασμούς τους - Ρήτρα Χονδρικής Αγοράς είναι η δική μας πρόταση
• Να συμφωνηθεί ότι η χρέωση θα εμφανίζεται στο ίδιο σημείο του λογαριασμού από όλους τους παρόχους  - ήτοι στις ανταγωνιστικές χρεώσεις.
• Να υιοθετηθεί ένας κοινός τρόπος υπολογισμού της ρήτρας. Σήμερα ο κάθε πάροχος υπολογίζει την χρέωση με τον δικό του τρόπο με αποτέλεσμα η χρέωση να κυμαίνεται σε ένα φάσμα έως και 15 ευρώ την μεγαβατώρα μεταξύ παρόχων που διαφημίζουν το ίδιο άνω όριο. 

Θεωρούμε τα παραπάνω το λιγότερο που πρέπει να γίνει ώστε να διαφυλαχθεί σε ένα ελάχιστο βαθμό η αξιοπιστία της αγοράς, η οποία με τις σημερινές πρακτικές υποφέρει πολύ. Απλά, πρακτικά πράγματα. Με την δωρεάν προσφορά του allazorevma.gr. Που αν δεν υπήρχε θα έπρεπε να το είχαμε εφεύρει. Πληρώνοντας παράλληλα με δημόσιο χρήμα την ΡΑΕ για να μας λέει αστεία.

Επι Τέλους να Τελειώνουμε με την ΔΕΗ

Τα τελευταία 65 χρόνια (από το 1950) ο κλάδος του ηλεκτρισμού στην Ελλάδα, δηλαδή το ρεύμα, είχε ένα όνομα: ΔΕΗ. Στην διάρκεια των πιο πρόσφατων 20 χρόνων (από το 1999) η ελληνική κοινωνία, εκπροσωπούμενη από τους πολιτικούς της ταγούς κάθε ιδεολογικής απόχρωσης, ασθμαίνοντας, αντιστεκόμενη, κρατώντας καθυστέρηση, προσπαθεί να υλοποιήσει τα κελεύσματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τον κλάδο του ηλεκτρισμού. Η Ελλάδα είναι ίσως η μόνη χώρα μέλος της ΕΕ η οποία δεν έχει "αναλάβει την ιδιοκτησία¨ των σχετικών μεταρρυθμίσεων. Κοινώς "το κάνει με το ζόρι". Με αποτέλεσμα να φθάσουμε στην χθεσινή διατύπωση των ελεγκτών της ΔΕΗ (που κατά τεκμήριο προσυπογράφει την  άποψη της Διοίκησης της) ότι η επιχείριση βρίσκεται σε κίνδυνο, υπό όρους, να μην είναι δυνατόν να συνεχίσει τη δραστηριότητά της. Αν αυτό δεν είναι επαρκής αφορμή το παραμύθι να τελειώσει, δεν ξέρουμε ποια θα ήταν.

Η ελληνική κοινωνία πρέπει να αισθάνεται σεβασμό προς την Επιχείριση αυτή και τους ανθρώπους που την υπηρέτησαν και την υπηρετούν. Η ΔΕΗ υπήρξε ένα από τα σημαντικότερα θεμέλια του ελληνικού μεταπολεμικού οικονομικού θαύματος. Αυτό γιατί πέτυχε τον εξηλεκτρισμό της χώρας σε επίπεδο πρώτου κόσμου μέσα σε χρόνο ρεκόρ - ίσως στα παγκόσμια χρονικά. Η δουλειά όμως τελείωσε στα μέσα της δεκαετίας του 1970. Από το σημείο αυτό και μετά τα αρνητικά της δημόσιας ιδιοκτησίας και της μονοπωλιακής θέσης άρχισαν να εμφανίζονται καθαρότερα. Η ΔΕΗ δούλευε με τις λάθος προτεραιότητες: Τους προμηθευτές της, τους ισχυρούς πολιτικά μεγάλους πελάτες της, τους εργαζόμενους σ'αυτήν (και τους συνταξιούχους της), τους κατά καιρούς (όλους τους καιρούς) πολιτικούς της άρχοντες και τέλος, με αυτή την σειρά, την μεγάλη μάζα των πελατών της.  Η θεωρία στην οποία θεμελιώνονται οι οδηγίες και οι εντολές της ΕΕ είναι ότι τα προβλήματα αυτά ακριβώς (που δεν αφορούν μόνο την Ελλάδα) λύνονται, δηλαδή ανεβαίνει ο καταναλωτής σε πρώτη θέση προτεραιότητος,  με το άνοιγμα των αγορών, τον ανταγωνισμό και την ιδιωτικοποιήσεις. Οχι για τους Έλληνες - όχι! Αντίσταση, παραπλάνηση των φράγκων, καθυστέρηση όσο γίνεται. Μέχρι να κινδυνεύσουν να μείνουν χωρίς ρεύμα. Τέρμα το όμορφο παραμύθι λοιπόν-γιατί με το ρεύμα δεν παίζουμε. Πρέπει να τελειώνουμε με την ΔΕΗ.

Το πρώτο βήμα είναι να τελειώνουμε με το όνομα. Για να αρχίσουν οι Έλληνες (και οι πολιτικοί τους αρχηγοί) να κατανοούν ότι ο κλάδος του ηλεκτρισμού δεν ταυτίζεται με μια επιχείριση. Άλλο η ΔΕΗ άλλο το ρεύμα. Ας μείνουν τα παράγωγα (ΔΕΔΔΗΕ, ΑΔΜΗΕ) αν και αυτά πρέπει να αλλάξουν όταν θα ιδιωτικοποιηθούν πλήρως. Συγχρόνως (και άμεσα) θα πρέπει να ανασχεδιασθεί ο κλάδος. Με την αναγνώριση ότι ο ηλεκτρισμός δεν είναι μια αγορά αλλά (τουλάχιστον) τρεις - που είναι ανεξάρτητες μεταξύ τους. Το δίκτυο, η παραγωγή και η προμήθεια. Σε αρχικό στάδιο καλύτερο θα ήταν στις τρεις αυτές αγορές να απαγορεύεται η δραστηριοποίηση ιδιωτικών επιχειρήσεων σε περισσότερες από μια. Η μόνη από τις τρεις αυτές αγορές στην οποία απαιτείται ρύθμιση είναι τα δίκτυα, περιλαμβανόμενων των λειτουργιών που εξασφαλίζουν την ασφάλεια τροφοδοσίας και τις  υποχρεώσεις κοινής ωφέλειας (όπως γίνεται σήμερα). 

Η σημερινή ΔΕΗ συνεπώς θα πρέπει να ιδιωτικοποιηθεί πλήρως. Η παραγωγή της θα πρέπει να σπάσει σε τουλάχιστον δύο κομμάτια και να πωληθεί σε ιδιώτες. Τα κομμάτια θα πρέπει να ομαδοποιηθούν έτσι ώστε να μεγιστοποιηθεί το ενδιαφέρον (τα σάπια μήλα κάτω από τα καλά). Το δίκτυο διανομής επίσης πρέπει να σπάσει σε 5-7 κομμάτια (τις σημερινές περιφέρειες ) και να ιδιωτικοποιηθεί Από τις πωλήσεις του δικτύου ο νυν ιδιοκτήτης θα πρέπει να περιμένει και τα περισσότερα έσοδα.  Σε αντίθεση με τον σχέδιο της "μικρής ΔΕΗ" των προηγουμένων κυβερνήσεων οι πελάτες της σημερινής ΔΕΗ δεν πρέπει να πωληθούν, γιατί έχουν συνολικά μηδαμινή - πιθανόν αρνητική αξία. Αυτό που πρέπει να γίνει είναι να μηδενιστούν. Οι εναπομείναντες καλοπληρωτές θα πρέπει να μεταφερθούν (με την θέληση τους) στους εναλλακτικούς παρόχους και οι κακοπληρωτές θα πρέπει να αναληφθούν από το δίκτυο στα πλαίσια των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας - το κόστος τους δηλαδή πρέπει να κοινωνικοποιηθεί.  

Οι δυνάμεις της αδράνειας της ελληνικής κοινωνίας είναι ισχυρότατες. Είναι ίσως μια από τις πιο συντηρητικές κοινωνίες στην Ευρώπη - με τον πιο καθαρό ορισμό του συντηρητισμού. Μόνο ένα δυνατό ταρακούνημα μπορεί να την  βγάλει από την νάρκη. Ο κλάδος του ηλεκτρισμού, με ορατό τον κίνδυνο να μείνει χωρίς ρεύμα, δίνει μια αφορμή (εκτός και αν ο ελεγκτής υπερβάλει - γιατί όμως;)

Το Ρεύμα είναι Κοινωνικό ή Πολιτικό Αγαθό;

Είναι το ηλεκτρικό ρεύμα "Κοινωνικό Αγαθό"; Ο ορισμός είναι σημαντικός γιατί από αυτόν εξαρτάται και η απάντηση στο επόμενο ερώτημα: Αν ναι, τι πρέπει να κάνουμε γι' αυτό; Η ανάλυση ξεκινά από το δεύτερο ερώτημα: Ποιοι είμαστε αυτοί που πρέπει να κάνουμε κάτι; Αν είμαστε το ανθρώπινο γένος, το τι πρέπει να κάνουμε είναι πολύ διαφορετικό από το αν είμαστε οι κάτοικοι μιας (μέχρι πρόσφατα τουλάχιστον) ανεπτυγμένης χώρας. Στην πρώτη περίπτωση θα έπρεπε ίσως να έχουμε πρώτη προτεραιότητα να βοηθήσουμε το περίπου 1 δισεκατομμύριο ανθρώπων που δεν έχει απολαύσει ακόμα το αγαθό του ηλεκτρισμού. Ας περιοριστούμε όμως στα δικά μας σύνορα. Ο ορισμός που προτείνεται είναι: Η ελληνική κοινωνία συμφωνεί ομοφώνως ότι κανένας πολίτης της χώρας δεν θα στερηθεί το αγαθό αυτό σε ένα ελάχιστο επίπεδο κατανάλωσης για λόγους που δεν μπορεί ο ίδιος να ελέγξει. Αυτό αυτομάτως σημαίνει ότι αποδεχόμαστε (ομοφώνως) ότι συμφωνούμε να επιβαρυνθούμε (συλλογικά) με το κόστος που θα προκληθεί από την κοινωνική αυτή δέσμευση. 

Παρατηρούμε ότι υπάρχουν θέματα προς συζήτηση πριν προχωρήσουμε στις απαντήσεις στον ερώτημα του τι δέον γενέσθαι. Το ένα θέμα είναι ότι το ρεύμα δεν είναι το μόνο "κοινωνικό αγαθό" όπως αυτό ορίστηκε παραπάνω. Η υγεία, η στοιχειώδης εκπαίδευση, η ασφάλεια, ακόμα και η επαρκής και υγιεινή διατροφή περιλαμβάνονται συνήθως στον ορισμό του "κοινωνικού αγαθού". Το δεύτερο θέμα είναι ότι ακόμα και αν συμφωνήσουμε στον ορισμό ομόφωνα είναι συζητήσιμο αν θα μπορούσαμε να αποφασίσουμε τι πρέπει να γίνει επίσης με ομοφωνία. Είναι η απαίτηση της ομοφωνίας αυστηρός περιορισμός; Δεν θα το αναλύσουμε εδώ. Απλώς θα παρατηρήσουμε ότι ο περιορισμός αυτός δεν υπάρχει αν αποφασίσουμε (ομόφωνα ή όχι!) ότι η κοινωνία θα αφήσει το πρόβλημα αυτό να το διαχειριστεί η ιδιωτική πρωτοβουλία δηλαδή η φιλανθρωπία.

Παραβλέπουμε τα θεματάκια αυτά και υποθέτουμε ότι με κάποιον αποδεκτό τρόπο συμφωνήσαμε στον ορισμό του ρεύματος ως κοινωνικού αγαθού (περιλαμβανόμενου του επιπέδου της κοινωνικά αποδεκτής "ελάχιστης κατανάλωσης") και επίσης ότι δεν θα αφήσουμε την λύση του προβλήματος στην φιλανθρωπία. Ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος για να επιτύχουμε τον στόχο;

Ο "καλύτερος" τρόπος είναι αυτός που εξασφαλίζει ότι το συλλογικό βάρος είναι ελάχιστο. Αυτό επιτυγχάνεται όταν δεν στρεβλώνονται τα κίνητρα για την κατανάλωση του αγαθού. Αυτό σημαίνει γενική επιδότηση εισοδήματος και όχι της τιμής του αγαθού. Γιατί όχι επιδότηση της τιμής; Γιατί η μειωμένη τιμή δίνει κίνητρο για υπερκατανάλωση στον επιδοτούμενο είτε για δικές του ανάγκες είτε (παράνομα) τρίτων. Το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα (ή ο αρνητικός φόρος εισοδήματος) λύνει το πρόβλημα αυτό όπως λύνει και το πρόβλημα της ύπαρξης ανταγωνιστικών κοινωνικών αγαθών. Ο άτυχος συμπολίτης μας λαμβάνει ένα βοήθημα σε χρήμα από το κοινωνικό σύνολο και αποφασίζει να το διαθέσει κρίνοντας ο ίδιος την προτεραιότητα των αναγκών του. Το ελάχιστο κοινωνικό εισόδημα έχει προβλήματα: Δεν διακρίνει τους "άτυχους" από τους "απρόθυμους" και, το κυριότερο, είναι πρακτικά μη εφαρμόσιμο, γιατί η επιτυχής εφαρμογή του προϋποθέτει την κατάργηση όλου του υπόλοιπου κράτους πρόνοιας- κάτι που δεν πρόκειται να συμβεί στο προβλεπτό μέλλον. 

Επιστρέφουμε συνεπώς στην δεύτερη καλύτερη λύση - την επιδότηση της τιμής. Με δύο περιορισμούς: Την εξασφάλιση ότι ο δικαιούχος είναι πραγματικά αδύναμος και ότι η επιδοτούμενη κατανάλωση έχει ένα όριο. Αυτό είναι περίπου και η λογική του Κοινωνικού Τιμολογίου (ΚΟΤ) όπως αυτό ισχύει σήμερα στην Ελλάδα. Οι πρόσφατες αλλαγές μάλιστα ήταν προς την ορθή κατεύθυνση. Αφ' ενός έγιναν πιο αυστηρά τα εισοδηματικά κριτήρια αφ' ετέρου η επιδότηση γίνεται μέσω μείωσης της τιμής του προμηθευτή και όχι ως τιμή κοινωνικού τιμολογίου. Αυτό σημαίνει ότι το τιμολόγιο γίνεται αντικείμενο ανταγωνισμού - η χαμηλότερη τιμή του βασικού τιμοκαταλόγου του προμηθευτή περνάει στην χαμηλότερη τελική τιμή του ΚΟΤ. Την επιδότηση του ΚΟΤ την πληρώνουν οι υπόλοιποι καταναλωτές μέσω της χρέωσης των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας (ΥΚΩ). Το συνολικό ποσό είναι στα επίπεδα των 100-200 εκατομμυρίων τον χρόνο.

Τα μέτρα αυτά (το εγγυημένο εισόδημα και η επιδότηση της τιμής) είναι γενικά - δηλαδή είναι κανόνες που ισχύουν με ίδια κριτήρια για όλους και θεωρητικά τουλάχιστον περιορίζονται σ' αυτούς που, με βάση τα κριτήρια αυτά, έχουν ανάγκη. Το μεγάλο πρόβλημα στην αγορά ηλεκτρισμού δεν είναι τα μέτρα αυτά. Είναι οι πολύ μεγαλύτερες σε μέγεθος επιδοτήσεις που παρέχονται σε καταναλωτές (τμήματα του πληθυσμού ή επιχειρήσεις) που έχουν πολιτική ισχύ. Με τις επιδοτήσεις αυτές το ρεύμα γίνεται πολιτικό αγαθό. Παραδείγματα που το κοινωνικό σύνολο μέσω της πολιτικής διαδικασίας φαίνεται να έχει κρίνει ότι καταναλωτές ή ομάδες καταναλωτών είναι αναξιοπαθείς (ο κατάλογος είναι ενδεικτικός):

• Οι αγρότες που απολαμβάνουν μειωμένη τιμή κατά περίπου 50% σε σχέση με τους υπόλοιπους καταναλωτές.Αυτό μόνο του στοιχίζει περισσότερο από το Κοινωνικό τιμολόγιο - πάνω από 200 εκατομμύρια τον χρόνο.
• Οι υπάλληλοι της ΔΕΗ που έχουν ειδικό μειωμένο τιμολόγιο (είναι φθηνό - μερικά εκατομμύρια τον χρόνο)
• Η ΛΑΡΚΟ που δεν θυμάται κανείς στην ΔΕΗ πότε τους πλήρωσε για τελευταία φορά (εκατοντάδες εκατομμύρια συσσωρευμένο χρέος)
• Όλοι οι υπόλοιποι στρατηγικοί κακοπληρωτές της ΔΕΗ - είναι η συντριπτική πλειοψηφία του συνόλου (περιλαμβάνονται πολλοί φορείς του Δημοσίου). Συσσωρευμένα χρέη 3 δισ. ευρώ.
• Οι κάτοικοι απομονωμένων περιοχών και νησιών όπου το κόστος του ρεύματος είναι πολλαπλάσιο αυτού του διασυνδεδεμένου συστήματος. Μόνο για τα νησιά περισσότερα από 500 εκατομμύρια τον χρόνο.
• και βεβαίως οι παραγωγοί με Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας των οποίων η επιδότηση επιβαρύνει το κόστος του παραγόμενου ρεύματος κατά 1,5 δισ. ευρώ τον χρόνο.

Ας προσθέσουμε στα παραπάνω την εξαπάτηση των καταναλωτών στην χώρα επί δεκαετίες από το μονοπώλιο της ΔΕΗ. Η οποία επιδοτούσε συστηματικά το οικιακό τιμολόγιο επιβαρύνοντας τα τιμολόγια των επιχειρήσεων. Οι οποίες με την σειρά τους περνούσαν τα αυξημένα τιμολόγια στις αυξημένες τιμές των δικών τους προϊόντων.  Χρειάστηκε η κρίση και τα μνημόνια για να σταματήσει η εξαπάτηση αυτή με εντολή της Τρόικας (νυν Θεσμών).

Το συμπέρασμα είναι ότι το ρεύμα ως πολιτικό αγαθό στοιχίζει στην χώρα μας (δηλαδή στους μη ευνοούμενους καταναλωτές) πολύ περισσότερο από ότι στοιχίζει η επιδότηση του ως κοινωνικού αγαθού. Χωρίς να αξιολογούμε ηθικά τις πολιτικές επιδοτήσεις (υπέρ των περισσότερων υπάρχουν επιχειρήματα) παρατηρούμε ότι ένας μικρός σχετικά περιορισμός τους θα αντιστάθμιζε πλήρως το σύνολο των κοινωνικών επιδοτήσεων. Ας μη ξεχνάμε και την φιλανθρωπία.

Πως θα Μειωθεί το Κόστος του Ρεύματος στην Ελλάδα;

Η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος έχει αυξηθεί πρόσφατα στην χώρα μας και πρόκειται να αυξηθεί στο άμεσο μέλλον περισσότερο. Αυτό δεν είναι κατ΄ανάγκη κακό. Η στοιχειώδης οικονομική θεωρία μας λέει ότι η βέλτιστη από πλευράς κοινωνικού οφέλους κατάσταση είναι αυτή στην οποία το (μακροχρόνιο) οριακό κόστος είναι ίσο με την (οριακή) τιμή στην αγορά. Επειδή όμως αυτή η συνθήκη δεν είναι ούτε κατανοητή ούτε αποδεκτή από τους πολλούς, ας προσπαθήσουμε να τα κάνουμε "λιανά" όπως λέει ο λαός. Και βέβαια ο στόχος δεν είναι να δικαιολογήσουμε την παρούσα κατάσταση ως βέλτιστη ("τι να κάνουμε, αφού αυξήθηκε το κόστος θα πρέπει να αυξηθεί και η τιμή!") αλλά να προτείνουμε τρόπους για να επιτευχθεί μια νέα ισορροπία σε χαμηλότερο επίπεδο τιμών. Πως θα μειωθεί λοιπόν - ή τουλάχιστον δεν θα αυξηθεί η τιμή τους ρεύματος; 

Η πρώτη, και άμεση, λύση είναι η δραστική μείωση (ιδανικά μηδενισμός) του κόστους που επιβαρύνει τους καταναλωτές η επιδότηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Η επιδότηση αυτή στοιχίζει στον Έλληνα καταναλωτή ένα ποσό της τάξης των 1,5 δισ. ευρώ τον χρόνο - δηλαδή είναι περίπου το 25% της δαπάνης για ρεύμα. Τι θα απογίνουν οι δυστυχείς παραγωγοί ΑΠΕ θα ρωτήσει κανείς; Πρώτον δεν είναι τόσο δυστυχείς - απολαμβάνουν σταθερά μεγάλα κέρδη χωρίς κίνδυνο εδώ και χρόνια. Αν όμως τους θεωρούμε τόσο αναξιοπαθείς ας δανειστούμε το ποσό που τους χρωστάμε τώρα και αποπληρώνουμε το δάνειο όταν το κόστος του ρεύματος θα είναι υψηλότερο από την δική τους επιδότηση (μετά από 15-20 χρόνια). Δεν είναι ανέκδοτο - το σχεδιάζουν και το προτείνουν σοβαροί ειδικοί τόσο στην Γερμανία όσο και στην Μ. Βρετανία.

Η δεύτερη, ίσως όχι άμεση αλλά σχετικά γρήγορη λύση (1-2 χρόνια) είναι η αύξηση της ισχύος των διασυνδέσεων του ηλεκτρικού συστήματος της χώρας με τους βόρειους (κυρίως) γείτονές μας. Οι υπάρχουσες διασυνδέσεις αντιστοιχούν στο 10% περίπου της εγκατεστημένης ισχύος στην χώρα - πρέπει να φθάσουν στο 40%. Γιατί αυτό; Γιατί το ρεύμα που παράγεται στην Ελλάδα είναι κατά 20% ακριβότερο από αυτό που παράγεται στην υπόλοιπη Ευρώπη. Όσο μεγαλύτερη ποσότητα εισάγουμε τόσο μικρότερη συνολική δαπάνη για ρεύμα. Ο διασυνδέσεις κατασκευάζονται γρήγορα και είναι ο φθηνότερος τρόπος να αυξήσουμε την παραγωγική δυνατότητα της χώρας μειώνοντας ταυτοχρόνως την μέση τιμή του ρεύματος.

Η τρίτη λύση, που συνδυαζόμενη με τις αυξημένες διασυνδέσεις θα επιτρέψει την ορθολογική και με όρους διεθνώς ανταγωνιστικούς εκμετάλλευση του λιγνιτικού δυναμικού της χώρας δεν είναι δυστυχώς στην διακριτική ευχέρεια της Ελληνικής κυβέρνησης, Είμαστε δεσμευμένοι από τη συμμετοχή μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση όχι μόνο να πληρώνουμε για την αγορά δικαιωμάτων εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα αλλά και για το αναγκαστικό κλείσιμο των λιγνιτικών σταθμών που λειτουργούν σήμερα. Για να το πούμε πιο απλά: Η βέλτιστη πολιτική (αν δεν είμαστε μέλος της ΕΕ ή αν μπορούσαμε να εξαιρεθούμε από τις περιβαλλοντικές πολιτικές της) θα ήταν: Αξιοποιούμε το δικό μας λιγνιτικό δυναμικό (στην πεδιάδα των Φιλίππων στη  Δράμα υπάρχει δυναμικό ίσο με αυτό της Δυτικής Μακεδονίας) και παράλληλα κατασκευάζουμε αρκετές διασυνδέσεις ώστε να αγοράζουμε "λιγνιτικό ρεύμα" και από την Βουλγαρία (και ίσως Κόσοβο, Βόρεια Μακεδονία κλπ). Εξασφαλίζοντας έτσι την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής λιγνιτικής παραγωγής.

Οι παραπάνω πολιτικές θα πρέπει να υποστηριχθούν με δράσεις για την ενίσχυση του ανταγωνισμού στη λιανική αγορά μέσω της πλήρους ιδιωτικοποίησης όλων των παραγωγών και των προμηθευτών. Πρέπει επίσης να υπάρξει ισχυρός ρυθμιστικός έλεγχος των δικτύων (αφού και αυτά ιδιωτικοποιηθούν) δεδομένου ότι ένα μέρος από την μείωση του κόστους που αναμένεται από τις προαναφερθείσες πολιτικές θα πρέπει να δοθεί στη αύξηση των δαπανών για το δίκτυο το οποίο επί του παρόντος ζει τρώγοντας από τα έτοιμα.

Το σημείωμα αυτό έχει γραφεί και δημοσιευθεί για έναν και μόνο λόγο: Για να καταγραφούν ιδέες οι οποίες (από ότι φαίνεται) δεν προβλέπεται να περιληφθούν σύντομα στον δημόσιο διάλογο.   

Το allazorevma.gr Έχει Πρόσωπο και Όνομα!

Η πρώτη ιστοσελίδα σύγκρισης τιμών ρεύματος στην Ελλάδα, λειτουργεί από το 2015 (και εμπορικά από τον Μάρτιο του 2016) και έχει χρησιμοποιηθεί ήδη από 400 χιλιάδες καταναλωτές ("μοναδικούς χρήστες" στην ορολογία τoυ Διαδικτύου) για να συγκρίνουν τιμές και να επιλέξουν τον πάροχό τους. Το allazorevma.gr δεν είναι μόνο ένα απρόσωπο "ντοτ.κομ" που ανήκει σε μια ανώνυμη εταιρεία.

Έχει πρόσωπο (αυτό που φαίνεται στην διπλανή φωτογραφία να τερματίζει ταλαιπωρημένο τον Κλασσικό Μαραθώνιο) και όνομα: To όνομα είναι Θανάσης Γκίκας. Πρώην στέλεχος της ΔΕΗ (τον περασμένο αιώνα) και οραματιστής της "έξυπνης ενέργειας" από την δεκαετία του ΄80.

Ο Θανάσης Γκίκας είναι ο δημιουργός του allazorevma.gr και ο υπεύθυνος για την διαχείρισή του. Αυτό σημαίνει ότι είναι προσωπικά υπόλογος για την τήρηση των θεμελιωδών αρχών της ιστοσελίδας: Την Ανεξαρτησία, την Αντικειμενικότητα και την Αξιοπιστία.  Αρχές που είναι και ο λόγος ύπαρξης της σελίδας ως επιχειρηματικής οντότητας του ιδιωτικού (κερδοσκοπικού) τομέα της οικονομίας.

Το allazorevma.gr (και ακόμα περισσότερο ο Θανάσης Γκίκας!) κάνει λάθη. Ο διαχειριστής του όμως είναι προσωπικά υπεύθυνος για τις πληροφορίες που παρέχονται στους χρήστες της σελίδας (και τα τυχόν λάθη!) και για την προστασία (σαν τα μάτια του) των προσωπικών στοιχείων που του εμπιστεύονται εάν και όταν το θελήσουν.

Οι χρήστες μας λοιπόν τώρα ξέρουν ποιος φταίει αν κάτι δεν πάει καλά με το allazorevma.gr. Αυτό το θέμα μπορεί να θεωρηθεί λήξαν. Το ποιός φταίει για όλα τ' άλλα το έχει διερευνήσει ο ποιητής.