Απάντηση της Clarus ESCo στην Εξώδικη Διαμαρτυρία της ΔΕΗ

 Αξιότιμες Κυρίες, Κύριοι,

Μας τιμά το γεγονός ότι η μεγαλύτερη Εταιρεία στην Ελλάδα, κυρίαρχη στον κλάδο του ηλεκτρισμού, Εθνικός Πρωταθλητής πλέον όχι μόνο στην χώρα αλλά και την Βαλκανική, παρακολουθεί τόσο στενά τις δραστηριότητες της Clarus ESCo και του allazorevma.gr (των οποίων ο κύκλος εργασιών δεν είναι μεγαλύτερος από ένα κεντρικό περίπτερο των Αθηνών) που αποφάσισε να υποστεί το κόστος της επικοινωνίας μέσω εξώδικης διαμαρτυρίας για δεύτερη φορά μέσα σε δύο χρόνια (ούτε ένα τηλέφωνο ούτε ένα μήνυμα στο κινητό ούτε ένα γράμμα ούτε ένα email στο διάστημα αυτό).

Απολογούμαστε για την μικρή καθυστέρηση της απάντησής μας. Ελπίζουμε να κατανοήσετε ότι οι ανθρώπινοι πόροι μας (σχεδόν ισοδύναμοι με ενός περιπτέρου) πιέστηκαν σοβαρά σε μια περίοδο που μέσω εορτών έπρεπε να ανταποκριθούμε στις ριζοσπαστικές αλλαγές που επέφεραν στην αγορά οι έγχρωμες κρατικές καινοτομίες στην τιμολόγηση του ρεύματος.

Ανταποκρινόμενοι στην εξώδικη διαμαρτυρία σας. με την παρούσα ανακαλούμε το περιεχόμενο των δημοσιευμάτων που αναφέρετε σ΄ αυτήν. Το allazorevma.gr δεσμεύεται ότι θα ασκεί στο μέλλον προσεκτικό έλεγχο στις δημοσιεύσεις αυτές ώστε να αντιμετωπίζονται εκ των προτέρων οι προβληματισμοί της ΔΕΗ όπως παρουσιάζονται στην διαμαρτυρία σας. Τα κείμενα τα οποία αναφέρετε στην διαμαρτυρία σας έχουν ήδη αποσυρθεί από την ιστοσελίδα μας. 

Σημειώνεται ότι τα κείμενα αυτά είναι αναδημοσιεύσεις κειμένων που αναρτά ο κ. Αθανάσιος Γκίκας στο προσωπικό του ιστολόγιο https://clarusesco-smartenergy.blogspot.com/. Ο κύριος Γκίκας είναι μέτοχος (και εκ των ιδρυτών) της Clarus ESCo αλλά δεν έχει καμία εκτελεστική αρμοδιότητα στην εταιρεία (δεν είναι καν μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου και βεβαίως ούτε μισθωτός). Το allazorevma.gr αναδημοσιεύει δωρεάν τα ερασιτεχνικά κείμενα του γιατί θεωρεί ότι μπορεί να ενδιαφέρουν τους χρήστες του. 

Παραθέτουμε παρακάτω ένα κείμενο αποκατάστασης όπως απαιτείται στην διαμαρτυρία σας. Ζητήσαμε από τον κύριο Γκίκα να συντάξει το κείμενο αυτό, δεδομένου ότι είναι και ο συγγραφέας των προβληματικών για εσάς κειμένων. Ο κύριος Γκίκας γράφει (σε italics):

"Σχετικά με το δημοσίευμα με τίτλο: "Τα δίκτυα της ΔΕΗ και οι πυρκαγιές - η ασφάλεια στοιχίζει". Στον βαθμό που ο αναγνώστης του κειμένου καταλαβαίνει ότι υπονοώ ότι η ΔΕΗ είναι υπεύθυνη για πυρκαγιές, δηλώνω ότι αυτό δεν ισχύει γιατί δεν έχω στην διάθεσή μου κανένα σχετικό στοιχείο. Πράγμα που άλλωστε αναφέρεται στη πρώτη παράγραφο του κειμένου: "Προφανώς δεν έχουμε καμία λεπτομερή πληροφόρηση για το συγκεκριμένο συμβάν και ίσως -βραχυπρόθεσμα – δεν πρέπει να βγάζουμε συμπεράσματα πριν υπάρξει (αν υπάρξει!) η σχετική έρευνα"*. Ο προσεκτικός αναγνώστης θα αναγνωρίσει ότι το πνεύμα τουλάχιστον του κειμένου αφενός απαλλάσσει εμμέσως την διοίκηση της ΔΕΗ από την (ιστορική) ευθύνη για την ποιότητα του δικτύου αφετέρου υποστηρίζει τυχόν απαίτησή της για πρόσθετους πόρους ώστε η ποιότητα να βελτιωθεί.

Σχετικά με το δημοσίευμα "Τρεις αλήθειες για το ρεύμα - από το allazorevma.gr". Δηλώνω ότι σε καμία περίπτωση δεν υπονοώ ότι η ΔΕΗ δεν λειτουργεί με διαφάνεια ούτε ότι είναι σε διαπλοκή με ιδιωτικά συμφέροντα. Αν δημιουργείται στον αναγνώστη αυτή η εντύπωση δεν ήταν στην πρόθεσή μου. Απλώς σημειώνω ότι η πλειοψηφία των μετοχών της ΔΕΗ ανήκει σε ιδιώτες (θεσμικούς και το ευρύ κοινό) και είναι λογικό, αποδεκτό και επιθυμητό να λειτουργεί με σκοπό την κερδοφορία. Αντίθετα, θεωρώ ότι ο προσεκτικός αναγνώστης είναι εύκολο να κατανοήσει ότι επικροτώ την συμπεριφορά της ΔΕΗ γιατί κατά την άποψή μου λειτουργεί (πλέον) με υγιή τρόπο σε αντίθεση με ορισμένες προβληματικές (κατά την άποψή μου) πρακτικές του παρελθόντος. Τις οποίες άλλωστε η Clarus ESCo είχε δημοσίως καταγγείλει στην ΡΑΑΕΥ και την Επιτροπή Ανταγωνισμού (31/10/2021). Καταγγελία για την οποία δεν υπήρξε καμία αντίδραση (εξώδικο!) από την  πλευρά της ΔΕΗ εναντίον της Clarus ESCo και η οποία δεν υπάρχει λόγος να ανακληθεί, δεδομένου ότι λίγες ημέρες μετά την υποβολή της η ΔΕΗ με δική της πρωτοβουλία αύξησε δραματικά τις τιμές των προϊόντων που κατονομάζονταν σ' αυτή.

Σχετικά με το δημοσίευμα : "Για ένα λαικό κρατικό τιμολόγιο". Διαμαρτύρεστε για την χρήση στο κείμενο του υποκοριστικού ΚΕΗ -Κρατική Επιχείρηση Ηλεκτρισμού. Δηλώνω ότι θα σταματήσω στο εξής να χρησιμοποιώ την ονομασία αυτή - είναι άλλωστε κακόηχη. Παρ' όλο που εξακολουθώ να θεωρώ ότι απηχεί καλύτερα την θεσμική υπόσταση της επιχείρησής σας όπως την βλέπει και τουλάχιστον ένας εξέχων πολιτικός (πρώην Υπουργός ΥΠΕΚΑ). Όσον αφορά την αναφορά σε "αθέμιτη συμπεριφορά στο παρελθόν" αυτή αφορά την προαναφερθείσα  δημόσια καταγγελία της Clarus ESCo στην ΡΑΑΕΥ και την Επιτροπή Ανταγωνισμού της 31/10/21.

Συνοπτικά, κατά την γνώμη μου ο ισχυρισμός ότι η ΔΕΗ υφίσταται ζημία από τα δημοσιεύματα αυτά, δεν τεκμηριώνεται. Αντίθετα "ορθοτομούν τον λόγο της αληθείας" και εμμέσως από ορισμένα από αυτά προκύπτει ωφέλεια για την ΔΕΗ όπως περιέγραψα παραπάνω. Συνεπώς παραμένουν ατεκμηρίωτες και έωλες οι αιτιάσεις περί "μη τήρησης δεοντολογίας και καλής πίστης", "διαστρέβλωσης γεγονότων", "μη επίδειξης απαιτούμενης επιμέλειας" και τα συναφή. Οι χαρακτηρισμοί αυτοί, αναφερόμενοι στα δημοσιεύματα για τα οποία διαμαρτύρεται η ΔΕΗ, είναι τόσο άστοχοι ώστε να προκαλούν την εύλογη υποψία ότι είναι αποτέλεσμα απρόσεκτης αντιγραφής κειμένου (copy - paste) από άλλη υπόθεση".

Στην πρώτη εξώδικη διαμαρτυρία σας πριν δύο χρόνια είχαμε παραδεχθεί στην απάντησή μας ότι "κάνουμε λάθη". Επαναλαμβάνουμε και πάλι την παραδοχή αυτή και όπως και στην πρώτη απάντηση μας, σας προσκαλούμε να μας υποδείξετε τα λάθη αυτά. Δεν έχουμε λάβει μέχρι στιγμής καμία υπόδειξη. Ελπίζουμε αυτή την δεύτερη φορά να ανταποκριθείτε. Πέραν όμως της υποδείξεως λαθών, επαναλαμβάνουμε την πρότασή μας για συνεργασία δεδομένου ότι θεωρούμε ότι υπάρχει ευρύ πεδίο προς αμοιβαίο συμφέρον. Με προϋπόθεση η επικοινωνία να γίνεται με άλλους τρόπους εκτός των εξωδίκων, η διαχείριση των οποίων επιφέρει δυσανάλογα υψηλό κόστος στην εταιρεία μας σε όρους χρόνου απασχόλησης των στελεχών και ηθικής βλάβης.

Με εκτίμηση

....................

*Δυστυχώς, σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, η έρευνα διεξήχθη και κατέληξε στην απαγγελία κατηγοριών εναντίον στελεχών του ΑΔΜΗΕ. Ευχόμαστε η δικαστική περιπέτεια να έχει αίσιο τέλος για τα στελέχη αυτά και την Επιχείρηση.

Το allazorevma.gr Αποφάσισε: Το Τιμολόγιο της Φυσικό Αέριο Είναι Μπλε

Η πρώτη και πιο δημοφιλής ιστοσελίδα σύγκρισης τιμών ρεύματος στην Ελλάδα, το allazorevma.gr, αποφάσισε ότι θα περιλαμβάνει στον αλγόριθμό της το σταθερό τιμολόγιο των 8 μηνών της Φυσικό Αέριο ως Μπλε. Πιο συγκεκριμένα, όταν ο χρήστης επιλέγει μέσω φίλτρου να συγκρίνει μόνο σταθερά τιμολόγια, το τιμολόγιο αυτό θα παρουσιάζεται ως επιλογή.

Η ιστοσελίδα αναλαμβάνει αυτή την πρωτοβουλία ώστε να βοηθήσει το καταναλωτικό κοινό στην επιλογή του δεδομένου ότι το κράτος με τις δύο υποστάσεις του (Υπουργείο και Ρυθμιστική Αρχή - ΡΑΑΕΥ) βρίσκεται σε ανεπίτρεπτη προφανή σύγχυση, διατυπώνοντας (επισήμως ή με διαρροές) αντικρουόμενες απόψεις.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο αλγόριθμος του allazorevma.gr είναι αυτή στην στιγμή το μοναδικό  εργαλείο που είναι σε θέση να εκτιμήσει την ελκυστικότητα όλων των τιμολογίων γιατί συγκρίνει με βάση την συνολική ετήσια δαπάνη που επιφέρει κάθε τιμολόγιο. Δαπάνη που υπολογίζει με βάση τις τιμές προθεσμιακών αγορών στο επόμενο 12μηνο. Συνεπώς για ένα σταθερό τιμολόγιο διάρκειας 8 (ή 6) μηνών, υπολογίζει την χρέωση των 8 (ή 6) μηνών ως σταθερή και των 4 (ή 6) ως μεταβλητή. Ο υπολογισμός αυτός δίνει μια εκτίμηση της δαπάνης που είναι συγκρίσιμη με την δαπάνη από ένα σταθερό τιμολόγιο διαφορετικής (π.χ. 12μηνης) διάρκειας για το οποίο ο υπολογισμός γίνεται με σταθερή τιμή αλλά και ένα μεταβλητό (Πράσινο ή Κίτρινο) για το οποίο ο υπολογισμός γίνεται με μεταβλητή (προβλεπόμενη) τιμή για τους 12 μήνες.

Όχι μόνο Κρατικός Αλλά Κρατικοδίαιτος ο Εθνικός Πρωταθλητής;

Η Επιχείρηση που δεσπόζει στην αγορά ρεύματος στην Ελλάδα (και σύντομα σε όλα τα Βαλκάνια), η γνωστή ως ΔΕΗ, ελέγχεται από το ελληνικό κράτος - την εκάστοτε κυβέρνηση της χώρας*. Για τον λόγο αυτό ο γράφων την αποκαλεί Κρατική Επιχείρηση Ηλεκτρισμού ("ΚΕΗ"). Ώστε να αποφευχθεί η παραπλάνηση των Ελλήνων πολιτών ότι τους "ανήκει". Ότι δηλαδή υπάρχει και λειτουργεί πρωτίστως για το συμφέρον τους ως φορολογούμενων και καταναλωτών. Και ότι μπορούν να κάνουν κάτι για αυτό στην πράξη. Είναι αλήθεια ότι ούτε το "ΚΕΗ" ανταποκρίνεται πλήρως στην πραγματικότητα. Γιατί το κράτος έχει ιδιώτες συνεταίρους - οι οποίοι δεν έχουν λόγο καν να υποκρίνονται ότι στοχεύουν σε κάποιου είδους γενικό ("δημόσιο") συμφέρον. Η ΚΕΗ όμως δεν είναι μόνο Κρατική. Είναι και κρατικοδίαιτη.

Ένα μεγάλο μέρος των εσόδων και των κερδών της ΚΕΗ προέρχεται όχι από την παροχή προϊόντων και  υπηρεσιών σε ελεύθερες αγορές αλλά σε ρυθμιζόμενες. Αυτό δεν ισχύει μόνο στην Ελλάδα αλλά και στις επιχειρήσεις που εξαγόρασε στην Ρουμανία. Η ίδια η επιχείρηση σε δικά της κείμενα (παρουσιάσεις Powerpoint!) εξάρει το γεγονός ότι οι εξαγοραζόμενες επιχειρήσεις έχουν "Substantial regulated EBITDA from distribution and renewable assets" - Σημαντικές ρυθμιζόμενες χρηματορροές από πάγιο ενεργητικό σε δίκτυα διανομής και Ανανεώσιμες Πηγές. Η διοίκηση της ΚΕΗ προς τιμή  της δεν το κρύβει άλλωστε στις δημόσιες δηλώσεις της. Η στρατηγική της εταιρείας συνίσταται στην μεγέθυνση, μέσω επενδύσεων σε δίκτυα και ΑΠΕ. (Βεβαίως σκοπεύει να γίνει και "πελατοκεντρική" - αλλά ποιος έχει διαφωνία μ' αυτή την φιλοδοξία; Έχει άλλωστε ήδη - βοηθούμενη από την κρατική αμέλεια - το 73% των πελατών στην Ελλάδα).

Ποιο είναι το πρόβλημα με αυτό; Προφανώς ότι ο ιδιοκτήτης της επιχείρησης είναι ο ίδιος με αυτόν που ελέγχει τα έσοδα και τελικά την κερδοφορία της. Έχει ισχυρό κίνητρο να φερθεί σύμφωνα με την λαϊκή παροιμία: "Γιάννης κερνάει και Γιάννης πίνει". Όχι μόνο όμως ο Γιάννης αλλά και οι ιδιώτες συνεταίροι του οι οποίοι δεν έχουν κίνητρο να ενεργούν ως επενδυτές που διακινδυνεύουν τα κεφάλαια τους αλλά ως προσοδοθήρες. Απόδοση χωρίς κίνδυνο. Ραντιέρηδες.

Είναι αλήθεια ότι το να έχει κάποιος κίνητρο δεν σημαίνει ότι οπωσδήποτε θα ενεργήσει σύμφωνα με αυτό. Αυξάνει όμως την πιθανότητα, δεδομένου ότι στην πράξη δεν υπάρχει φύλακας που θα μας φυλάξει από τους φύλακες (ούτε καν η αντιπολίτευση!). Η τεράστια - πρωτοφανής στα χρονικά - αύξηση που δόθηκε στο επιτρεπόμενο έσοδο του ΔΕΔΔΗΕ (+25%) για το 2023 που επέφερε με την σειρά της αύξηση κατά 70% των χρεώσεων δικτύου (από 1/5/23) και συνολικά αύξηση 8% στην δαπάνη για ρεύμα του μέσου καταναλωτή, είναι ένδειξη ότι το κράτος δεν μπορεί να αποφύγει τον πειρασμό να υποστηρίξει την επιχείρηση ιδιοκτησίας του. 

Στον βαθμό που ένας κρατικός οργανισμός είναι κρατικοδίαιτος, δημιουργούνται σημαντικά προβλήματα: α) Παραβιάζονται κατάφωρα οι οποιεσδήποτε αρχές Εταιρικής διακυβέρνησης με αποτέλεσμα να είναι ανεξέλεγκτη η συμπεριφορά των οργανισμών. β) Αυξάνεται η πιθανότητα ο οργανισμός να επιβαρύνει το κοινωνικό σύνολο με κόστος υψηλότερο από αυτό που θα ήταν επαρκές (αρκεί κανείς να συγκρίνει το σταθμισμένο κόστος κεφαλαίου που απολαμβάνει ο ΔΕΔΔΗΕ με ανάλογες αποδόσεις δικτύων στον πολιτισμένο κόσμο). γ) μειώνεται η πιθανότητα εισαγωγής καινοτομιών στην  λειτουργία του οργανισμού (βλέπε "έξυπνους" μετρητές)

Ποια είναι η λύση; Η πλήρης αποδέσμευση - αποξένωση των ρυθμιζόμενων λειτουργιών από αυτές που υπόκεινται στον έλεγχο της αγοράς. Σε δεύτερο βήμα η πλήρης ιδιωτικοποίηση τόσο των ρυθμιζόμενων όσο και των "ανταγωνιστικών" δραστηριοτήτων**. Δεν υπάρχει καμία ανάγκη να έχει στην ιδιοκτησία του επιχειρήσεις το κράτος για να ασκήσει "κοινωνική¨ πολιτική. Ακόμα χειρότερα. Όταν το κράτος ασκεί πολιτική μέσω των ιδιόκτητων επιχειρήσεων αυξάνει την πιθανότητα να ανοίξουν οι ασκοί του Αιόλου. Προσοδοθηρία, σπατάλη, στασιμότητα, διαφθορά και τελικά υπονόμευση των ίδιων των κοινωνικών στόχων που υποτίθεται ότι υπηρετεί.

*Σε αυτό συμφωνεί πλήρως ο πρώην υπουργός Ενέργειας κύριος Χατζηδάκης με δημόσιες δηλώσεις του αντικρούοντας την πρόθεση της αντιπολίτευσης για επανακρατικοποίηση της ΔΕΗ: ..."Ποιος έχει βάλει τον διευθύνοντα σύμβουλο της ΔΕΗ; Το κράτος. Ποιος έχει βάλει τον διευθύνοντα σύμβουλο του ΔΕΔΔΗΕ; Το κράτος. Ποιος ασκεί τον έλεγχο και στις δύο αυτές εταιρείες; Το κράτος. Θα δώσεις 3 δις για να πάρεις τον έλεγχο ενός πράγματος που ήδη έχεις τον έλεγχο του;"...
**Ταυτόχρονα παρέμβαση στην αγορά για να εξουδετερωθεί η δεσπόζουσα θέση των "ανταγωνιστικών" δραστηριοτήτων του οργανισμού. Αυτό θα είναι  πιθανόν ευκολότερο αν προηγουμένως έχουν ιδιωτικοποιηθεί πλήρως.

Ποιος θα Λύσει τον Γόρδιο Δεσμό στην Αγορά Ρεύματος;

Η αγορά ρεύματος στην Ελλάδα λειτουργεί με κανόνες που όχι μόνο δεν εξασφαλίζουν βραχυπρόθεσμα την ωφέλεια του κοινωνικού συνόλου (δηλαδή των Ελλήνων πολιτών ως καταναλωτών και φορολογουμένων) αλλά υπονομεύουν και το μέλλον του κλάδου και συνεπώς της οικονομίας της χώρας. Ακόμα χειρότερα, οι κανόνες αυτοί διαφέρουν σημαντικά από αυτούς που ισχύουν σε άλλες χώρες μέλη της ΕΕ - ακόμα και σ' αυτές που είχαν την εμπειρία του σοβιετικού συστήματος. Η ρίζα του προβλήματος είναι η παρέμβαση του κράτους στην αγορά με λάθος τρόπο.

Σε μια κοινωνία που έχει αποφασίσει ότι ένα αγαθό θα παράγεται και θα διανέμεται με βάση την αγορά, ο στόχος του σχεδιασμού της αγοράς αυτής είναι να δημιουργεί τέτοια κίνητρα (και αντικίνητρα) ώστε οι παίκτες, προσπαθώντας να υπηρετήσουν τα δικά τους συμφέροντα, να υπηρετούν τα συμφέροντα του κοινωνικού συνόλου. Βεβαίως αυτός είναι ένας ιδανικός στόχος και μόνο να τον προσεγγίσει μπορεί κανείς. Στην Ελλάδα όμως φαίνεται  ότι το κράτος καταβάλει κάθε προσπάθεια να αποτύχει στον στόχο αυτό. Ας αναλύσουμε τα κίνητρα των παικτών:

Το ελληνικό κράτος επιμένει να διατηρεί τον έλεγχο της δεσπόζουσας επιχείρησης του κλάδου. Η επιμονή του να αδιαφορεί για την δεσπόζουσα θέση της είναι πρωτοφανής σε σχέση με τις υποχωρήσεις που έκανε στους "Θεσμούς" την περίοδο της κρίσης. Είναι η μόνη μνημονιακή υποχρέωση την οποία περιφρόνησε στα όρια της γελοιοποίησης. Γιατί αυτό; Ο λιγότερο κακοήθης λόγος που μπορεί να σκεφτεί ο γράφων είναι το κίνητρο όλων των πολιτικών. Που είναι η διαχείριση της τιμής του ευαίσθητου πολιτικά αγαθού - του ρεύματος. Λιγότερο κακοήθης γιατί δεν διαφέρει από το κίνητρο όλων των (δημοκρατικών;) κυβερνήσεων του κόσμου. Αυτό που διαφοροποιεί τους Έλληνες πολιτικούς (υπερκομματικά!) είναι ότι προσπαθούν να το επιτύχουν διατηρώντας ιδιοκτησιακό έλεγχο τού δεσπόζοντα παρόχου. Όχι μόνο διατηρούν τον έλεγχο αλλά συγχρόνως τον προστατεύουν ώστε να εξακολουθήσει να είναι δεσπόζων στην  αγορά. Με ρητορική παρωχημένη - που θυμίζει το "Ότι είναι καλό για την General Motors είναι καλό για τις HΠΑ" της δεκαετίας του '50*.

Αυτή είναι η νεοελληνική πατέντα. Υπάρχουν βέβαια οι εισαχθέντες από την Δύση θεσμοί - η ΡΑΑΕΥ και η Επιτροπή Ανταγωνισμού. Τους οποίους η ελληνική κοινωνία δεν έχει "χωνέψει" ακόμα. Υπάρχουν αλλά δεν λειτουργούν αποτελεσματικά και αυτό έχει αποδειχθεί έμπρακτα τουλάχιστον στην αγορά του ρεύματος. Φαίνεται ότι η "ανεξαρτησία" των θεσμών αυτών είναι μύθος. Ειδικά η σχέση της ΡΑΑΕΥ με το αρμόδιο Υπουργείο στην πράξη μοιάζει να είναι σχεδόν υπαλληλική.

Ποια είναι τα κίνητρα των "παικτών"; Η ίδια η υπό κρατικό έλεγχο επιχείρηση έχει προφανώς κάθε κίνητρο να διατηρήσει την δεσπόζουσα θέση της. Η ύπαρξη ιδιωτών παθητικών(;) μεγαλοεπενδυτών στην μετοχική της σύνθεση  κάνει το πρόβλημα κάπως πιο πολύπλοκο αλλά υποθέτουμε ότι στο σημαντικότερο θέμα έχουν κοινή προτίμηση με τον συνεταίρο τους - το κράτος. Προτιμούν μια θέση price maker στην αγορά έστω και αν η τιμή αυτή πρέπει να διατηρείται σε πολιτικά ανεκτό επίπεδο - το οποίο άλλωστε εξασφαλίζει την δεσπόζουσα θέση καθιστώντας την αγορά μη διεκδικίσιμη. Έτσι κι αλλιώς υπάρχει η παραδοσιακή συνταγή των σταυροειδών επιδοτήσεων αν χρειαστεί. Η επιχείρηση έχει μεγάλη εμπειρία (από τη ίδρυσή της ακόμα) στο να κρύβει το πραγματικό κόστος του ρεύματος στους πολίτες - μέσω σταυροειδών επιδοτήσεων.

Τα κίνητρα των εναλλακτικών παρόχων είναι λιγότερο διαφανή και διαφοροποιούνται μεταξύ τους.  Είναι σίγουρο ότι ορισμένοι από αυτούς έχουν ήδη μετανιώσει για την επένδυσή τους και ορισμένοι έχουν ήδη αποχωρήσει (ίσως γιατί δεν έμαθαν ποτέ ποιο είναι το κορόιδο στο τραπέζι και λογικά υπέθεσαν ότι είναι οι ίδιοι**). Το πρόβλημα είναι ότι όσοι έχουν σκοπό να αντέξουν  θα είναι αυτοί που θα έχουν - σε σιωπηρή και ανομολόγητη συνεννόηση με το κράτος - ως στόχο μια αγορά του ενός κρατικού και των τριών - τεσσάρων εναλλακτικών παρόχων ώστε να υπάρχει ολιγοπώλιο με κυρίαρχο τον λιγότερο αποτελεσματικό - τον κρατικό. Το ελληνικό κράτος έχει παράδοση στην προσπάθεια δημιουργίας τέτοιων σχημάτων στην αγορά***. Μέχρι να επιτευχθεί αυτό το μοντέλο - στόχος(!) οι Πάροχοι για να επιζήσουν θα κάνουν αυτό που είναι ευκολότερο. Να παραπλανούν το καταναλωτικό κοινό. Με αποτέλεσμα να δυσφημούν την ίδια την αγορά.

Και λοιπόν; Θα ρωτήσει με κριτικό πνεύμα ο αναγνώστης. Κανένα πρόβλημα εκτός από το ότι η χώρα κατάφερε στα πρώτα 23 χρόνια του 21ου αιώνα να γίνει η φτωχότερη της Ευρώπης (η ειρωνεία είναι ότι ήταν πριν 23 χρόνια όταν θεσμοθετήθηκε και η "απελευθέρωση" της αγοράς ρεύματος). Και ο αρμόδιος υπουργός (με φήμη "νεοφιλελεύθερου") αντί να κάνει μεταρρυθμίσεις οι οποίες θα βοηθήσουν την χώρα να κλείσει τουλάχιστον το χάσμα που έχει δημιουργηθεί, θυμίζει το σοβιετικό ανέκδοτο (παραφράζουμε) "εμείς υποκρινόμαστε ότι κάνουμε μεταρρυθμίσεις και αυτοί υποκρίνονται ότι μας πιστεύουν". Ασχολείται με το χρώμα των τιμολογίων****, απαιτεί να καταμετρούνται οι καταναλωτές κάθε μήνα*****, υπόσχεται ότι θα βάλει ΑΠΕ για να γίνει το ρεύμα πιο φθηνό και δηλώνει περήφανος που λειτουργεί ο ανταγωνισμός σε μια αγορά στην οποία ο υπό κρατικό έλεγχο δεσπόζων Πάροχος έχει το 73% των πελατών. Η άποψη του γράφοντος είναι ότι έτσι δεν γίνεται δουλειά.

* Με την διαφορά ότι στις ΗΠΑ ο ισχυρισμός γινόταν από την πλευρά του Διευθυντή της General Motors, ενώ στην Ελλάδα προωθείται από τους πολιτικούς.
**Αυτό ισχύει για την λιανική αγορά στην οποία εστιάζει το παρόν. Στην χονδρική οι "εναλλακτικοί" παίκτες έχουν ήδη καταλάβει ποια είναι τα "κορόιδα" - πράγμα που κάνει το παιχνίδι πολύ πιο ενδιαφέρον γιατί στην αγορά αυτή δεν είναι εύκολη η έξοδος.
***Να δώσουμε τα εύσημα σε προηγούμενη κυβέρνηση που μπήκε στον κόπο να συμβουλευθεί ανεξάρτητο Ινστιτούτο (της Φλωρεντίας) αντί να διαρρεύσει με τα παπαγαλάκια της το πόσους παίκτες χωράει η αγορά-στόχος της.
**** Πράγμα που, από ότι έγινε γνωστό, δεν είναι καν δική του ιδέα
***** Αυτή φοβόμαστε ότι είναι δική του ιδέα και ελπίζουμε ο ΔΕΔΔΗΕ να τον πείσει να μην  επιμείνει

Ιεραρχία των Παρόχων τον Νοέμβριο: Σημάδια Αναθέρμανσης της Αγοράς;

Η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων κλπ. (ΡΑΑΕΥ) δημοσίευσε τις αναφορές της για την λιανική αγορά ηλεκτρισμού μέχρι τον Νοέμβριο του 2023 (περιλαμβάνοντας και τον καθυστερημένο Οκτώβριο). Τα στοιχεία σχετικά με τον αριθμό μετρητών που εκπροσωπεί κάθε Πάροχος στην Χαμηλή Τάση παρουσιάζονται στον παρακάτω Πίνακα, όπου φαίνεται η εξέλιξη στα μερίδια αγοράς από 31/1/23 έως 30/11/23. Οι παρατηρήσεις μας:

Η δεσπόζουσα θέση του υπό κρατικό έλεγχο Παρόχου (ΔΕΗ), με το 72,40% των μετρητών την 30/11/23, παραμένει μεγάλη και σταθερή (ήταν 73,09% στις 31/1/23). Επισημαίνεται όμως ότι ο ρυθμός απώλειας μετρητών από τον Δεσπόζοντα Πάροχο έχει επιταχυνθεί σημαντικά το τελευταίο τρίμηνο. Ενώ στους 7 μήνες από 31/1/23 μέχρι τον Αύγουστο είχε χάσει 6.500 μετρητές, στους 3 μήνες από τον Σεπτέμβριο μέχρι τον Νοέμβριο έχασε 18.500. Για όλη την χρονιά φαίνεται ότι ο ρυθμός απώλειας θα είναι γύρω στους 2.000 μετρητές τον μήνα (το 1/5 περίπου από την  περίοδο πριν το 2021).

Ο Πάροχος που είχε την εντονότερη δραστηριότητα στο δεκάμηνο ήταν η Ζενίθ που είναι πρωτοπόρος στον αριθμό νέων πελατών (+45.000), με την nrg (+19.300 επιταχύνοντας το τελευταίο τρίμηνο) , το Φυσικό Αέριο (+18.900) και την Elpedison (+13.200) να ακολουθούν. Ο Πάροχος Καθολικής Υπηρεσίας επέδειξε αξιοπρόσεκτη σταθερότητα χάνοντας μόλις 1.100 "πελάτες" και παραμένοντας στην 7η θέση της ιεραρχίας. Να σημειωθεί βέβαια ότι ο μεγαλύτερος σε αριθμό μετρητών εναλλακτικός Πάροχος είναι η Protergia - δεδομένου ότι έχει ήδη απορροφήσει την Watt & Volt. Μέσα στο '23 όμως, οι μετρητές που εκπροσωπούν συνολικά οι δυο εταιρίες μειώθηκε ελαφριά.

Η επιτάχυνση στην απώλεια μετρητών από τον Δεσπόζοντα Πάροχο είναι σημάδι ότι η αγορά αναθερμαίνεται και μάλιστα σε μια περίοδο που θα υπέθετε κανείς ότι οι αλλαγές στην μέθοδο τιμολόγησης από 1/1/24 θα έκαναν τους καταναλωτές διστακτικούς. Είναι εύλογη συνεπώς η πρόβλεψη ότι με την νέα χρονιά η τάση αυτή θα ενισχυθεί σημαντικά.

Πράσινα ή Κίτρινα Τιμολόγια; Ένα Λάθος Ερώτημα

Το allazorevma.gr προσπαθεί να διαλύσει την ομίχλη που δημιουργήθηκε από το κράτος σχετικά με τα τιμολόγια. Ειδικότερα τα μεταβλητά - το πράσινο και το κίτρινο και την σύγκρισή τους με τα σταθερά. Διαλύοντας την ομίχλη φαίνονται πιο καθαρά τα πλεονεκτήματα των σταθερών τιμολογίων. Ιδού οι παρατηρήσεις:

Τόσο το πράσινο όσο και το κίτρινο είναι μεταβλητά τιμολόγια. Είναι σημαντικό όμως οι καταναλωτές να κατανοήσουν ότι ο κίνδυνος που αναλαμβάνουν στην ετήσια δαπάνη τους για ρεύμα (που είναι το μόνο που έχει σημασία γι' αυτούς) δεν διαφέρει πρακτικά ανάμεσα στα δύο τιμολόγια.

Θα αναρωτηθεί κανείς: Mα στο πράσινο ξέρω την τιμή του επόμενου μήνα από πριν ενώ στο κίτρινο θα την μάθω κατόπιν εορτής. Αυτό είναι σωστό. Αλλά τι θα γίνει αν οι τιμές τον επόμενο μήνα πέσουν; Το πιο πιθανό είναι ότι το πράσινο τιμολόγιο θα αποδειχθεί ακριβότερο. Το αντίθετο θα συμβεί αν οι τιμές αυξηθούν. Σε κάθε περίπτωση, η κρατική προπαγάνδα που προτείνει στους καταναλωτές να επιλέξουν με βάση το φθηνότερο πράσινο τιμολόγιο είναι παραπλανητική. 

Θεωρούμε εύλογη την υπόθεση ότι οι καταναλωτές δεν έχουν ούτε την διάθεση ούτε τον χρόνο να αλλάζουν τιμολόγιο κάθε μήνα. Προσπαθούν να εκτιμήσουν ποιο τιμολόγιο θα τους εξασφαλίσει συνολικά την χαμηλότερη δαπάνη για ρεύμα για τον επόμενο δωδεκάμηνο. Αν επιλέξουν μεταβλητό τιμολόγιο, δεδομένου ότι δεν είναι σε θέση να προβλέψουν την εξέλιξη των τιμών, το αν θα επιλέξουν κίτρινο η πράσινο δεν έχει πρακτικά καμία σημασία ως προς τον κίνδυνο που αναλαμβάνουν. Το φθηνότερο είναι το προτιμότερο - πράσινο ή κίτρινο.

Αυτό αλλάζει αν η απόφαση που θα πάρουν οι καταναλωτές αφορά την επιλογή μεταξύ σταθερών και μεταβλητών τιμολογίων. Επιλέγοντας ένα σταθερό τιμολόγιο, θα πληρώσουν μια τιμή που εκ των προτέρων γνωρίζουν για όλο το διάστημα της σύμβασης. Το τιμολόγιο αυτό θα φαίνεται λίγο ακριβότερο την στιγμή που θα το επιλέξουν αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η συνολική δαπάνη τους για ρεύμα στο επόμενο 12μηνο θα είναι μεγαλύτερη ή μικρότερη  από αυτή που θα ήταν αν είχαν επιλέξει μεταβλητό (είτε πράσινο είτε κίτρινο). Ότι όμως και να συμβεί θα έχουν κερδίσει την ηρεμία τους για ένα χρόνο.

Το μόνο εργαλείο σύγκρισης τιμών που υποστηρίζει ουσιαστικά τους καταναλωτές στην απόφασή τους ως προς την επιλογή τιμολογίων σήμερα είναι το allazorevma.gr. Γιατί συγκρίνει με κριτήριο την προβλεπόμενη συνολική ετήσια δαπάνη για ρεύμα. Την οποία υπολογίζει με βάση προβλέψεις για την εξέλιξη των τιμών στα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια προθεσμιακών προϊόντων ενέργειας στο επόμενο 12μηνο. Μπορεί λοιπόν σήμερα ένας καταναλωτής να έχει μια εκτίμηση για το πόσο θα του κοστίσει η επιλογή ενός σταθερού τιμολογίου αν μείνει σ' αυτό το επόμενο δωδεκάμηνο. Πόσα ευρώ δηλαδή θα του στοιχίσει η ηρεμία του για ένα χρόνο.

Η προσφορά σταθερών τιμολογίων (για πρώτη φορά μετά από καιρό) σε εύλογες τιμές από την πλειοψηφία των Παρόχων είναι ένα σημαντικό βήμα προς μια ώριμη αγορά ρεύματος στην χώρα. Το allazorevma.gr προτείνει στους καταναλωτές να εκμεταλλευθούν την θετική αυτή εξέλιξη.

Το Ρεύμα Ακριβαίνει και η Κατανάλωση Πέφτει - Πόσο Όμως;

Με την ευκαιρία της δημοσίευσης από τον ΑΔΗΜΕ των στοιχείων για την κατανάλωση και τις τιμές στην χονδρική αγορά ηλεκτρισμού για το 2023, ανατρέξαμε (γιατί είμαστε περίεργοι) στα ιστορικά στοιχεία της αγοράς. Ο πρώτος Πίνακας παρακάτω παρουσιάζει τα στοιχεία αυτά από το 2016 μέχρι το 2023. Με έκπληξη διαπιστώσαμε ότι το ρεύμα που καταναλώθηκε στην χώρα (στο Διασυνδεδεμένο Σύστημα) το 2023 έχει μειωθεί -  όχι μόνο σε σχέση με το προηγούμενο έτος (2022) αλλά και το μακρινό 2016!

Προσπαθώντας να εξηγήσουμε τον λόγο, παρατηρήσαμε (στην δεξιά στήλη του Πίνακα) ότι η μεσοσταθμική τιμή στην χονδρική στο διάστημα 2016-2023 έχει αυξηθεί πολύ περισσότερο από ότι έχει μειωθεί η κατανάλωση. Η τιμή έχει τριπλασιαστεί (+165%) σχεδόν και η κατανάλωση έχει πέσει κατά περίπου -3,5%. Να λοιπόν μια πρώτη πρόχειρη εξήγηση γιατί καταναλώνουμε λιγότερο ρεύμα. Έχει ανέβει η τιμή!

Βέβαια οι καταναλωτές δεν πληρώνουν την χονδρική τιμή. Πληρώνουν την λιανική η οποία τα δυο τελευταία χρόνια επιδοτήθηκε. Για να υπολογίσουμε λοιπόν την ελαστικότητα της κατανάλωσης (ζήτησης) ρεύματος σε σχέση με τις τιμές χρησιμοποιήσαμε στον δεύτερο Πίνακα παρακάτω τις λιανικές τιμές μετά την επιδότηση (από τον Δείκτη Τιμών που καταρτίζει το allazorevma.gr) και τις καταναλώσεις από το 2019 μέχρι το 2023. Φαίνεται λοιπόν ότι η κατανάλωση μεταξύ 2019 και 2023 έπεσε κατά 5,16% - την περίοδο που οι τιμές για τον τελικό καταναλωτή αυξήθηκαν κατά 45% περίπου. Χρειάστηκε άνοδος της τιμής γύρω στα 8% για να μειωθεί η κατανάλωση κατά 1%. Αυτός είναι περίπου ο ορισμός του ανελαστικού αγαθού και δεν "κομίζουμε γλαύκα στην  Αθήνα" με τον υπολογισμό μας. Απλώς δίνουμε μια πρόχειρη εκτίμηση του μεγέθους του φαινομένου. 

Η εκτίμηση είναι πρόχειρη εκτός των άλλων γιατί υποθέτει ότι η μόνη παράμετρος που επηρεάζει την ζήτηση είναι η τιμή - αγνοώντας παράγοντες όπως τον καιρό, την τεχνολογία (αντικατάσταση ενεργοβόρων συσκευών, την ιδιοπαραγωγή με ΑΠΕ), τις συνήθειες των καταναλωτών γενικότερα, που σε μια περίοδο 7 ετών ίσως έχουν αξιοσημείωτη επίδραση. 

Σε κάθε περίπτωση η εκτίμηση για την ελαστικότητα της ζήτησης σε σχέση με την τιμή είναι ένα εξαιρετικά σημαντικό στοιχείο αν θέλει κανείς να σχεδιάσει δημόσια πολιτική (για παράδειγμα να προβλέψει το ποσοστό των καταναλωτών που θα επέλεγαν - αν και όταν γίνουν διαθέσιμα - πορτοκαλί τιμολόγια!). Αλλά θα χρειαστεί μια καλύτερη εκτίμηση - που ίσως θα ενδιέφερε τους ακαδημαϊκούς μας ("Πανεπιστημιακούς"). Ειδικά τους οικονομολόγους μας, για τους οποίους κυκλοφορεί η φήμη ότι τους αρέσει να .... κυνηγούν ελαστικότητες.

Γιατί Νοσταλγούμε το Κρατικό Μονοπώλιο στο Ρεύμα;

Ακόμα και Ακαδημαϊκοί δάσκαλοι (οι λεγόμενοι "Πανεπιστημιακοί") προσπαθώντας να διαφωτίσουν το λαό εκφράζονται απαξιωτικά για το "χρηματιστηριακό" τρόπο που τιμολογείται σήμερα το ρεύμα και επιδεικνύουν μια νοσταλγία για το κρατικό μονοπώλιο του παρελθόντος. Για να το δούμε αυτό καλύτερα.

Ας αρχίσουμε από τις τιμές. Είναι σίγουρο ότι η τιμή του ρεύματος ήταν χαμηλότερη την εποχή του μονοπωλίου; Πως ακριβώς αποδεικνύεται ότι η κρατική εταιρεία ήταν αποτελεσματική αρκετά ώστε να επιφέρει το ελάχιστο δυνατό κόστος στην οικονομία; Μια αρνητική ένδειξη είναι ότι, όταν ένας Διοικητής αποφάσισε να αναθέσει σε διεθνείς συμβούλους την σύγκριση (benchmarking) της παραγωγικότητας της επιχείρησης με τα διεθνή πρότυπα το αποτέλεσμα ήταν συντριπτικά απογοητευτικό. Ο σύμβουλος υπολόγισε ότι σε μια βάση κόστους 5 δισεκατομμυρίων ευρώ υπήρχε χώρος για εξοικονόμηση 700 εκατομμυρίων ευρώ αν η ΔΕΗ λειτουργούσε σύμφωνα με τα διεθνή (ευρωπαϊκά) πρότυπα (τα οποία δεν είναι κατ' ανάγκη τα βέλτιστα). 

Θα αναρωτηθεί κανείς: Αφού η ΔΕΗ είχε τόσο χαμηλή παραγωγικότητα γιατί οι τιμές της ήταν (όπως συχνά διαφήμιζε) χαμηλότερες από τον μέσο όρο της Ευρώπης; Η απάντηση είναι ότι ήταν οι τιμές για τους οικιακούς καταναλωτές που ήταν χαμηλές σε σχέση με τις διεθνείς. Οι τιμές για τους εμπορικούς και βιομηχανικούς καταναλωτές ήταν υψηλότερες από τις διεθνείς (και ψηλότερες από τις τιμές για τους οικιακούς!). Η ΔΕΗ διέπραττε παραδοσιακά το "αδίκημα" της "σταυροειδούς επιδότησης"  Αδίκημα γιατί ισοδυναμούσε με εξαπάτηση του κοινού, δεδομένου ότι οι έμποροι και οι βιομήχανοι είχαν την δύναμη να επιρρίψουν την αυξημένη τιμή πίσω στους καταναλωτές. Δεν είναι τυχαίο ότι ένα από τα πρώτα μέτρα που απαίτησε και εφάρμοσε η Τρόικα ήταν η αναδόμηση των τιμολογίων (που είχε μεταξύ άλλων το αποτέλεσμα της κατάρρευσης των δύο πρώτων παρόχων στην λιανική).

Μα οι τιμές ήταν τουλάχιστον σταθερές θα αντιτάξει κάποιος. Κι όμως η ΔΕΗ έχει εφαρμόσει πρώτη ρήτρες (καυσίμων και ημερομισθίων) το 1979 στην διάρκεια της δεύτερης πετρελαϊκής κρίσης (Διοικητής ο κύριος Μωυσής). Αυτή ήταν τουλάχιστον μια διαφανής διαδικασία. Αναρωτιέται κανείς πως η ΔΕΗ αντιμετώπιζε τον πληθωρισμό της εποχής; Τον αντιμετώπιζε με συνεχείς αυξήσεις στο ρεύμα. Απροειδοποίητα και χωρίς κανένα απολύτως έλεγχο (Δεν υπήρχε όπως σήμερα ανεξάρτητος αυστηρός Ρυθμιστής!). Ας μην υποτιμούμε άλλωστε το ότι την παλιά εκείνη καλή εποχή το 60% της παραγωγής ρεύματος ήταν λιγνιτική. Μαζί με τα υδροηλεκτρικά κάλυπταν μεγάλο μέρος της ανάγκης για ρεύμα και μείωναν την μεταβλητότητα του κόστους και συνεπώς της τιμής (ήταν φυσικό "χέτζινγκ" για να το καταλαβαίνουν οι νεότεροι και κυρίως οι Λειτουργοί του Τύπου). Δυνατότητα που πρόσφατα απωλέσαμε όχι γιατί φταίει η αγορά ή κάποιο χρηματιστήριο αλλά γιατί αποφασίσαμε να την θυσιάσουμε στο όνομα της αποτροπής της κλιματικής αλλαγής.

Η εξάρτηση της τιμής ενός αγαθού από ένα χρηματιστήριο είναι ότι καλύτερο για την οικονομία και την κοινωνία δηλαδή τους πολίτες/καταναλωτές (σε σχέση με τις διοικητικά καθοριζόμενες τιμές δηλαδή τον κεντρικό σοβιετικού τύπου προγραμματισμό). Είναι ο πιο διαφανής και αποτελεσματικός τρόπος που έχει μέχρι στιγμής εφευρεθεί για να διεκπεραιώνονται οι οικονομικές συναλλαγές. Προβλήματα δημιουργούνται όταν οι πολιτικοί πειράζουν τις αγορές (χρηματιστηριακές ή μη). Το ότι το φυσικό αέριο (και συνεπώς σε μεγάλο βαθμό το ρεύμα) είναι χρηματιστηριακό προϊόν είναι ευτύχημα. Και βέβαια δεν θα πρέπει να αγνοήσουμε το καλύτερα κρυμμένο μυστικό - τον Ελέφαντα: Η αύξηση στην τιμή του ρεύματος τα τελευταία 20 περίπου χρόνια οφείλεται κυρίως στις επιδοτήσεις των ΑΠΕ - για τις οποίες κανένα χρηματιστήριο δεν είναι υπεύθυνο.

Παράδειγμα η αντιμετώπιση της πρόσφατης κρίσης - συγκρίνοντας την Ελλάδα με την Γερμανία. Οι αγορές μας φώναζαν: Το αέριο είναι ακριβό - βρείτε εναλλακτική. Οι Γερμανοί προσαρμόστηκαν στην φωνή των αγορών και μείωσαν την χρήση του αερίου στην παραγωγή ρεύματος στο 10% και αύξησαν την παραγωγή από ανθρακικούς και λιγνιτικούς σταθμούς στο 40%. Στην Ελλάδα αγνοήσαμε την αγορά (στην πράξη την καταργήσαμε) και στη διάρκεια της κρίσης αυξήσαμε την παραγωγή από φυσικό αέριο (ακούγεται παρανοϊκό - μαζοχιστικό αλλά έτσι είναι) και μειώσαμε την παραγωγή από τα λιγνιτικά. 

Αν κάποιος ισχυρίζεται (ή αφήνει να εννοηθεί) ότι η πρόσφατη πρωτοφανής κρίση στην αγορά φυσικού αερίου και ηλεκτρικού ρεύματος (ειδικά στην Ευρώπη) οφείλεται στο ότι είναι χρηματιστηριακά αγαθά είναι - με τα κριτήρια του γράφοντος - είτε αμαθής είτε δημαγωγός. Ιδιότητες που δεν ταιριάζουν - ειδικά - στο προφίλ πνευματικών ταγών*.

*Μια ακόμα παρατήρηση: Η βέλτιστη σε όρους κοινωνικής ωφέλειας ισορροπία στις αγορές (και τις χρηματιστηριακές) είναι αυτή στην οποία το οριακό κόστος συναντά την οριακή ζήτηση και καθορίζει την τιμή - για όλη την ποσότητα στην αγορά. Αυτός ο θεμελιώδης κανόνας (που υποθέτει ότι κανένας παραγωγός δεν είναι τόσο ηλίθιος ώστε να πουλάει στο δικό του κόστος σε μια αγορά όπου επικρατεί υψηλότερη τιμή) φαίνεται ότι διαφεύγει από "πανεπιστημιακούς" και μάλιστα των οικονομικών επιστημών. Αυτό για τον γράφοντα είναι ακατανόητο.

Έκπληξη! Ο Δείκτης Τιμών Ιανουαρίου Δείχνει Αύξηση στο Ρεύμα - όχι Μείωση!

Παρατηρείται μια διάχυτη ευφορία στον Τύπο και τα ΜΜΕ σχετικά με τα τιμολόγια ρεύματος του Ιανουαρίου. Όλοι φαίνονται πεπεισμένοι ότι οι τιμές μειώθηκαν σε σχέση με το Δεκέμβριο παρά την απουσία της επιδότησης. Το allazorevma.gr προσπάθησε να το επαληθεύσει υπολογίζοντας προκαταρκτικά τον Δείκτη Τιμών του για τον Ιανουάριο. Ο τελικός υπολογισμός του δείκτη θα γίνει στις αρχές Φεβρουαρίου, υπάρχουν όμως επαρκή στοιχεία για να γίνει νωρίτερα μια πρόχειρη εκτίμηση. 

Το αποτέλεσμα δείχνει ότι οι πανηγυρισμοί, αν και έχουν κάποια βάση, είναι συνολικά άνευ αντικειμένου και σε κάθε περίπτωση  πρόωροι. Ο Δείκτης Τιμών Ιανουαρίου προβλέπεται ότι θα παρουσιάσει μια αύξηση περίπου 8% σε σχέση με τον Δεκέμβριο του '23 (και 4,7% σε σχέση με τον Ιανουάριο του 2023).

Γιατί συμβαίνει αυτό; Γιατί ενώ οι ανταγωνιστικές χρεώσεις πράγματι μειώθηκαν σε σχέση με τον 12/23 κατά περίπου 5,5%, με την κατάργηση της επιδότησης οι ρυθμιζόμενες χρεώσεις αυξήθηκαν κατά 41%! Η μεγάλη αύξηση των ρυθμιζόμενων δεν μπόρεσε να αντισταθμίσει την πτώση των ανταγωνιστικών. Με αποτέλεσμα ο συνολικός δείκτης του Ιανουαρίου να αυξηθεί στα 239 από τα 221 ευρώ (την μεγαβατώρα) του Δεκεμβρίου.

Η πτώση των ανταγωνιστικών χρεώσεων εξηγεί ίσως τον ενθουσιασμό των ΜΜΕ και του κράτους και αποδίδεται στο ότι "δούλεψε ο ανταγωνισμός". Η δική μας άποψη είναι ότι ίσως δούλεψε ένας ιδιότυπος ανταγωνισμός από δύο κατευθύνσεις. Η ελεγχόμενη από το κράτος Επιχείρηση Ηλεκτρισμού (ΔΕΗ) μείωσε δραματικά τις τιμές της (κατά 23% περίπου) αλλά οι εναλλακτικοί Πάροχοι αύξησαν σημαντικά τις δικές τους (κατά 37%). Είναι εύλογο να υποθέσει κανείς ότι η μεν κρατική επιχείρηση μάντεψε σωστά (ποιος ξέρει με ποιο τρόπο) τις κυβερνητικές ανάγκες και οι εναλλακτικοί πήραν την ευκαιρία να εκμεταλλευθούν την αδράνεια των πελατών τους έστω για μικρό διάστημα καταργώντας τις προνομιακές τιμές για νέους πελάτες.

Το καθαρό αποτέλεσμα των κινήσεων των Παρόχων στο ανταγωνιστικό κομμάτι ήταν πτωτικό πράγματι. Αλλά όχι αρκετό για να αντισταθμιστεί η απώλεια της επιδότησης.

Τα γενικά συμπεράσματα του allazorevma.gr:

• Είναι πιθανή η αποκλιμάκωση των τιμών μέσα στο '24 λόγω της αναμενόμενης πτώσης των διεθνών τιμών στο φυσικό αέριο. Αυτό θα επηρεάσει θετικά το ανταγωνιστικό μέρος των τιμολογίων. 
• Η πτώση των τιμολογίων δεν είχε, δεν έχει και δεν θα έχει καμία σχέση με τον υποτιθέμενο "ανταγωνισμό" στην αγορά ρεύματος - μέχρι το μερίδιο του δεσπόζοντα παίκτη να πέσει κάτω από το 35% . Με τον τρέχοντα ρυθμό αυτό θα πάρει δεκαετίες. 
• Η πίεση στις τιμές του ρεύματος στο μέλλον θα εξασκείται περισσότερο από την απαιτούμενη αύξηση των ρυθμιζόμενων χρεώσεων. Οι σχετικοί λογαριασμοί (ΥΚΩ και ΕΤΜΕΑΡ) είναι ήδη ελλειμματικοί και το μόνο ερώτημα είναι με ποιο τρόπο θα επιβαρυνθούν οι πολίτες: Ως καταναλωτές ρεύματος ή ως φορολογούμενοι;

Δείκτης Τιμών Δεκεμβρίου '23- Επιδότηση Χωρίς Αιτία;

Ο Δείκτης Τιμών Ρεύματος με στοιχεία Δεκεμβρίου 2023 που υπολογίζει το allazorevma.gr, η πρώτη ιστοσελίδα σύγκρισης τιμών ρεύματος στην Ελλάδα, εμφάνισε πτώση σε σχέση με τον δείκτη με στοιχεία Νοεμβρίου  2023. Ο Δείκτης Τιμών από 230,40 μειώθηκε στα 221,44 ευρώ την μεγαβατώρα.  

Οι ρυθμιζόμενες χρεώσεις, στις οποίες το allazorevma.gr  περιλαμβάνει την κρατική επιδότηση που διατηρήθηκε στα 25 ευρώ την  μεγαβατώρα (όσο και τον Νοέμβριο), έμειναν σταθερές στα 60,78 ευρώ την μεγαβατώρα.

Ο Δείκτης Ανταγωνιστικών Τιμών Ρεύματος για οικιακούς καταναλωτές,  περιλαμβανομένου του ΦΠΑ μειώθηκε από 156,58 σε 148,13 ευρώ την μεγαβατώρα. Οι τιμές των εναλλακτικών παρόχων κυμάνθηκαν από 70,75 έως 174,20 με μέσο όρο τα 104,25 ευρώ την μεγαβατώρα μειωμένο σημαντικά σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα (117,15). Συνολικά, σε 12μηνη βάση (12/22-12/23), η μέση τιμή των εναλλακτικών παρόχων (πριν τις επιδοτήσεις) μειώθηκε κατά 72,46% ενώ ο συνολικός δείκτης ανταγωνιστικών χρεώσεων που περιλαμβάνει και την ΔΕΗ μειώθηκε κατά 61,31%. 

Στο πρώτο Πίνακα που ακολουθεί φαίνεται η εξέλιξη του κόστους της αγοράς και των τιμών των εναλλακτικών και της ΚΕΗ (γνωστής ως ΔΕΗ) τους τελευταίους 12 μήνες. Στον Δεύτερο Πίνακα παρουσιάζεται συνοπτικά το τι θα πλήρωναν οι καταναλωτές με και χωρίς την επιδότηση από την αρχή της κρίσης μέχρι σήμερα. 

Τον Δεκέμβριο η χονδρική τιμή είχε μικρή άνοδο (+3,17%) σε σχέση με τον Νοέμβριο. Ο Δείκτης Τιμών Λιανικής όμως σημείωσε πτώση (-3,89%). Η πτώση του Δείκτη οφείλεται στην επιθετική πολιτική των εναλλακτικών παρόχων και στην διατήρηση της υψηλής επιδότησης. Η επιδότηση δεν είναι αναγκαία ήδη από τον Μάϊο του 2023 παρά μόνο για να καλύψει την σημαντική άνοδο κατά 25% περίπου των ρυθμιζόμενων χρεώσεων (Δικτύου Διανομής) από 1/5/23. Η αύξηση αυτή έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση κατά 7,5% της τελικής τιμής του ρεύματος (συν ΦΠΑ) για ένα μέσο καταναλωτή ήτοι κατά 73 ευρώ τον χρόνο.

Επιλέγουμε στο Ρεύμα με την Βοήθεια του allazorevma.gr

Με την ευκαιρία του νέου τρόπου τιμολόγησης του ρεύματος που ισχύει από 1/1/24, το allazorevma.gr υπενθυμίζει στους καταναλωτές: 

1. Το φθηνότερο πράσινο τιμολόγιο δεν είναι το φθηνότερο που υπάρχει στην αγορά.
2. Τα πράσινα τιμολόγια είναι κυμαινόμενης τιμής όπως και τα κίτρινα - o κίνδυνος για τον καταναλωτή από την διακύμανση των τιμών είναι στην πράξη ο ίδιος και για τα δύο είδη τιμολογίων.
3. Για να συγκριθούν κυμαινόμενα με σταθερά τιμολόγια πρέπει να γίνει πρόβλεψη των τιμών χονδρικής για το επόμενο 12μηνο. Οι απλοί πίνακες τιμών του επόμενου μήνα δεν χρησιμεύουν γιατί δεν επαρκούν.
4. Όταν η διαφήμιση εστιάζεται στην τιμή, είναι συνήθως παραπλανητική. Σημασία έχει η συνολική δαπάνη για ρεύμα για μια περίοδο (12 μήνες) που περιλαμβάνει πάγια, κλίμακες και ζώνη κατανάλωσης (νυκτερινό).
5. Τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των τιμολογίων (προσφορές/πρόσθετες υπηρεσίες/περιορισμοί/ποινές) παίζουν ρόλο στην επιλογή (π.χ. είναι προτιμότερο η έκπτωση να δίνεται χωρίς να προαπαιτείται συνέπεια!)
6. Οι καταναλωτές καλό είναι να αποφεύγουν Παρόχους από τους οποίους είχαν  αρνητική εμπειρία στο παρελθόν έστω και αν είναι (ή φαίνονται) φθηνότεροι.
7. Η συντριπτική πλειοψηφία των καταναλωτών στην Ευρώπη συμβουλεύονται μια  ιστοσελίδα σύγκρισης τιμών πριν επιλέξουν τον Πάροχό τους ρεύματος. Στην Ελλάδα το μοναδικό τέτοιο εργαλείο που εξυπηρετεί το καταναλωτικό κοινό από το 2015 με ανεξαρτησία, αντικειμενικότητα και αξιοπιστία είναι το allazorevma.gr.