Θέλει και η Επιδότηση (του Ρεύματος) την Τέχνη της

Το allazorevma.gr έχει προτείνει από τον περασμένο Οκτώβριο, η επιδότηση στο ρεύμα που αποφάσισε η κυβέρνηση να δώσει για να αντιμετωπισθεί η ενεργειακή κρίση, να δοθεί με την μορφή ενός σταθερού ποσού ίσου για όλους τους καταναλωτές και όχι ως μείωση της τιμής της κιλοβατώρας. Επαναλαμβάνουμε την πρότασή μας γιατί οι αρμόδιοι μας φαίνονται ζαλισμένοι. Η πρόταση είναι:

Να δοθεί η επιδότηση μέσω πιστωτικού ΕΤΜΕΑΡ. Εκεί που στο λογαριασμό μας γράφει ΕΤΜΕΑΡ αντί για χρέωση θα έχει πίστωση με ένα σταθερό ποσό για όλους τους καταναλωτές (για την ακρίβεια - συνήθως πίστωση γιατί θα είναι η χρέωση ΕΤΜΕΑΡ μείον η επιδότηση). Το ποσό της επιδότησης θα αναθεωρείται κάθε μήνα  - γιατί όχι και αυτόματα με βάση την χονδρική τιμή του προηγούμενου. Αυτό θα έχει πολλά πλεονεκτήματα:

Θα μειώνει την ΜΕΣΗ τιμή που πληρώνουν όλοι οι καταναλωτές για ρεύμα. Προφανώς θα μειώνει περισσότερο την μέση τιμή για τις μικρές καταναλώσεις και λιγότερο για τις μεγαλύτερες. Αυτό είναι δίκαιο γιατί το ρεύμα είναι μια από τις πιο ανελαστικές δαπάνες των νοικοκυριών σε σχέση με το εισόδημά τους. Συνεπώς η ωφέλεια για τους μικρούς καταναλωτές ισοδυναμεί με ωφέλεια για τους καταναλωτές μικρού εισοδήματος. Το όριο των 300 κιλοβατωρών τον μήνα δεν χρειάζεται πλέον.

Θα είναι πιο στοχευμένο γιατί ένα μεγαλύτερο ποσοστό ενός δεδομένου ποσού επιδότησης θα κατευθύνεται στους έχοντες μεγαλύτερη ανάγκη.

Συγχρόνως, επειδή η ΟΡΙΑΚΗ τιμή της κιλοβατώρας θα παραμείνει ως έχει (δηλαδή η δαπάνη για την κατανάλωση μιας πρόσθετης κιλοβατώρας) το κίνητρο για υπερκατανάλωση που δημιουργεί η επιδότηση της κιλοβατώρας εκμηδενίζεται. Συνεπώς η σταθερή χρέωση είναι πιο αποτελεσματική από άποψη εξοικονόμησης ενέργειας (και βεβαίως εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου!)

Η λύση της σταθερής χρέωσης έχει ακόμα περισσότερα μικρά πλεονεκτήματα: Είναι διαδικαστικά πολύ απλούστερη γιατί δεν εμπλέκει τους παρόχους σε καινούργιες διαδικασίες. Θα συνεχίσουν να διαχειρίζονται τον λογαριασμό του ΕΤΜΕΑΡ όπως κάνουν και σήμερα. Ακόμα καλύτερα δεν θα χρειαστεί εφαρμογή κοινωνικών κριτηρίων που θα αυξήσουν την πολυπλοκότητα και αναπόφευκτα θα δημιουργήσουν "παραθυράκια" για ατασθαλίες. 

Επιπρόσθετα, κατά πάσα πιθανότητα, δεν θα υπήρχαν αντιρρήσεις από την Κομισιόν δεδομένου ότι η πρόταση δεν διαφέρει πολύ από αυτό που κάνουν οι Γερμανοί. Μειώνουν το ΕΤΜΕΑΡ στο μισό για την επομένη χρονιά και το καταργούν από το 2023. 

Γιατί οι αρμόδιοι κωφεύουν στην πρόταση αυτή; Προφανώς γιατί δεν την έχουν ακούσει. Η ίσως για άλλους λόγους που δεν θα αναλύσουμε εδώ. Μας θυμίζουν όμως ένα ανέκδοτο. Ο υποψήφιος πρόεδρος των ΗΠΑ αγορεύει σε προεκλογική συγκέντρωση όταν ένας τους παριστάμενους του φωνάζει "Κύριε Στήβενσον όλοι οι σκεπτόμενοι Αμερικανοί είναι με το μέρος σας". "Το ξέρω αγαπητέ μου" απαντά ο υποψήφιος - "αλλά φοβάμαι ότι θα χρειαστώ πλειοψηφία για να εκλεγώ". (Ο υποψήφιος δεν εξελέγη)

Η "Δημόσια" Επιχείρηση Ηλεκτρισμού είναι Πρόβλημα γιατί είναι Κρατική

Σε προηγούμενο σημείωμα ο γράφων ισχυρίστηκε ότι η ΔΕΗ είναι πλέον βάρος για το κοινωνικό σύνολο και ότι πρέπει να της γίνει ένα είδος ευθανασίας. Να τεμαχισθεί, να ιδιωτικοποιηθεί σε ποσοστό 100% και (ως λογικό συνεπαγόμενο) να αποσυρθεί το όνομα. Στο παρόν γίνεται προσπάθεια να δικαιολογηθεί ο ισχυρισμός αυτός. Η πηγή του προβλήματος είναι ότι η ΔΕΗ είναι στην πράξη ιδιοκτησία του ελληνικού κράτους. Δεν είναι "Δ"ΕΗ αλλά "Κ"ΕΗ, Κρατική Επιχείρηση Ηλεκτρισμού. Δεν είναι "δημόσια" περιουσία του ελληνικού λαού - δεν ανήκει στον ελληνικό λαό. Ανήκει στο ελληνικό κράτος και κατά συνέπεια στους κατά καιρούς πολιτικούς μας ηγέτες.

Το αποτέλεσμα της διαχείρισης της ΚΕΗ από τους Έλληνες πολιτικούς τα τελευταία 35 χρόνια είναι καταστροφικό. Μέσα στο χρονικό αυτό διάστημα κατάφεραν (μετά από την πρώτη ηρωική πετυχημένη 25ετία), βοηθούμενοι και από την συγκυρία της κατάρρευσης του σοβιετικού συστήματος, να φέρουν το ηλεκτρικό σύστημα της χώρας στις τελευταίες θέσεις μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών ακόμα και αυτών που απέδρασαν από την Κομεκόν την δεκαετία του '90. Για μια περίοδο, πρόσφατα μάλιστα, φλέρταραν επικίνδυνα με τον τρίτο κόσμο. 

Το ελληνικό πολιτικό σύστημα κατάφερε να εξουδετερώσει στον κλάδο του ηλεκτρισμού κάθε κίνητρο για τον εκσυγχρονισμό που όλοι περιμέναμε ότι θα προέλθει από την συμμετοχή της χώρας στην ΕΕ. Η ελάχιστη πρόοδος που σημειώθηκε οφείλεται λιγότερο στην συμμετοχή στην ΕΕ και περισσότερο στην  έλευση της Τρόικας. Παίζουμε, ακόμα και σήμερα το παιχνίδι που μας υπαγορεύουν η ΕΕ και οι Θεσμοί προσποιούμενοι ότι προσαρμοζόμαστε. Επιμένοντας να λειτουργούμε με μια "αγορά" στην οποία ο ελεγκτής και ο ελεγχόμενος είναι ο ίδιος. Τι το κοινό έχουν η "Κ"ΕΗ, η ΡΑΕ και η ΕΑ; Ανεξάρτητα από πρόσωπα, είναι θεσμοί που υπηρετούν τον ίδιο αφέντη. 

Θα ξεκινήσουμε από ένα θέμα που αναφέρεται συχνά αλλά θεωρούμε ότι είναι το λιγότερο σημαντικό. Συνήθως, οι πολιτικοί χρησιμοποιούν την διατύπωση καλών προθέσεων για να προωθήσουν τις ενέργειές τους. Η πρόσληψη προσωπικού δεν είναι μια από αυτές. Πράγματι η ΚΕΗ από την ίδρυσή της είχε περισσότερους υπαλλήλους από ότι χρειαζόταν και μάλιστα με τις λάθος δεξιότητες. Μια επιχείρηση με τεχνικό αντικείμενο αντί να έχει τεχνικούς είχε "διοικητικοοικονομικούς" υπαλλήλους. Ένας πολιτικός από τους πιο φιλελεύθερους (σχεδόν νεοφιλελεύθερος και συχνός επικριτής της ΚΕΗ) ήταν υπουργός οικονομικών όταν η Επιχείρηση προσέλαβε περίπου 6.000 τέτοιους λίγο πριν τις εκλογές του 1993. Δεν είχαν καρέκλες να καθίσουν. Ένας άλλος ιδιαίτερα προβεβλημένος πολιτικός (πιο "σοσιαλιστής" αυτός) συνέβαλε στο να επιβαρυνθεί ο κρατικός προϋπολογισμός εις το διηνεκές με τα ελλείματα του ταμείου συντάξεων των υπαλλήλων της ΚΕΗ. (Ένα από τα πλεονεκτήματα της πλήρους ιδιωτικοποίησης είναι βέβαια ο εξορθολογισμός της διαδικασίας προσλήψεων / απολύσεων αλλά και αμοιβών του προσωπικού)

Κανένας πολιτικός δεν περηφανεύτηκε ότι έκανε προσλήψεις στην ΚΕΗ (αν έκανε, προτιμά να αποσιωπάται). Για αυτό και οι υπερβολές αυτές ήταν πταίσματα σε σχέση με τις πολιτικές που εφαρμόστηκαν και συνεχίζουν να εφαρμόζονται στα πλαίσια γενικών "φιλολαϊκών" μέτρων.

Το φθηνό ρεύμα για τον λαό ήταν μια ευγενής πρόθεση. Η Κρατική Επιχείρηση Ηλεκτρισμού, με πολιτική υποστήριξη και ανοχή, κορόιδευε τους Έλληνες παραδοσιακά, υποκοστολογώντας τα τιμολόγια των οικιακών καταναλωτών και υπερκοστολογώντας αυτά των εμπορικών και βιομηχανικών (οι μεγάλοι εξαγωγείς είχαν τον δικό τους τρόπο). Οι οποίοι με την σειρά τους περνούσαν μέσω των προϊόντων τους την υπερκοστολόγηση πίσω στους καταναλωτές. Αυτή η  πρακτική, που υπονόμευσε μεταξύ άλλων και το άνοιγμα της αγοράς, άλλαξε με την έλευση της Τρόικας το 2012. Κοιτώντας το παρελθόν φαίνεται απίστευτο και τραγικό το γεγονός ότι η πολιτική, οικονομική, και πνευματική ηγεσία της χώρας προσποιούνταν ότι άνοιγε την αγορά ρεύματος σύμφωνα με τις επιταγές της ΕΕ από το 2001 χωρίς προηγουμένως να έχει φροντίσει να αποκαταστήσει την ισορροπία (κοστοστρέφεια) των τιμολογίων της Κρατικής Επιχείρησης. Η παράδοση πάντως συνεχίζεται. Οι λιανικές τιμές στην Ελλάδα για οικιακούς καταναλωτές είναι πολύ κοντά στον μέσο όρο μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ. Οι τιμές για τους εμπορικούς/βιομηχανικούς αντίθετα είναι μόνιμα υψηλότερες από τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο. (Δεν θα σχολιάσουμε εδώ την πρόσφατη ενστικτώδη απόπειρα των πολιτικών να χρησιμοποιήσουν την ΚΕΗ για να "προστατεύσει" του καταναλωτές από τις επιπτώσεις της τρέχουσας ενεργειακής χρήσης γιατί το θέμα είναι ανοικτό - φαίνεται ότι ισχύει πάντως ότι δεν μπορείς να μάθεις καινούργια κόλπα σε ηλικιωμένο σκύλο).

Η πρακτική της σταυροειδούς επιδότησης (η οποία εκτός από την κοροϊδία είχε και περιβαλλοντικό κόστος - ο Έλληνας με το μισό εισόδημα του Γερμανού καταναλώνει το ίδιο ρεύμα) ακολουθείτο μέχρι και το 2010 περίπου. Όταν όμως ήρθε η κρίση, η κατάσταση χειροτέρευσε. Η ρητορική πλέον ήταν να "βοηθήσουμε την κοινωνία μέσα στην κρίση". Με την ανοχή αλλά ακόμα και με την προτροπή των πολιτικών η Κρατική Επιχείρηση σταμάτησε να κάνει το μόνο πράγμα που μέχρι τότε έκανε με επάρκεια. Να εισπράττει τους λογαριασμούς της. Υπήρξε περίοδος που η κατάσταση αυτή έφθασε να συγκρίνεται με χώρες του τρίτου κόσμου (Ινδία, Φιλιππίνες). Σε ορισμένους από εμάς με εμπειρία από χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, έφερε συναισθήματα ντροπής. Εμείς που διδάσκαμε την δεκαετία του '90 τις πρώην σοβιετικές χώρες πως να εισπράττουν τα χρήματα για το ρεύμα, βρεθήκαμε στην ανάγκη να εφαρμόσουμε τις διδαχές μας στην δική μας πατρίδα. Ακόμα και σήμερα που γράφεται το παρόν οι ρευματοκλοπές και οι ανείσπρακτες οφειλές στην ΚΕΗ είναι πιθανόν από τις υψηλότερες μεταξύ των ομοειδών επιχειρήσεων στην ΕΕ (το 2020 η ΚΕΗ είχε 100 εκατομμύρια μείωση κύκλου εργασιών και συγχρόνως αύξηση 200 εκατομμύρια ευρώ καθυστερούμενων πάνω από 12 μήνες - δηλαδή μη εισπράξιμων οφειλών. Ο ΔΕΔΔΗΕ χάνει περίπου το 5% της ενέργειας που περνά από το δίκτυο του από ρευματοκλοπές).

"Να αγοράζουμε ελληνικά". Να ένα άλλο σύνθημα που αρέσει στους πολιτικούς. Μοιάζει με το "να εκβιομηχανίσουμε την χώρα" και ακόμα με το "να φτιάξουμε εθνικούς πρωταθλητές". Ανεξάρτητα από την θεωρητική - επιστημονική αξιολόγηση των συνθημάτων αυτών ένα είναι το σίγουρο. Τελικά καταλήγουν στο να πληρώνουν οι καταναλωτές ακριβότερα το ρεύμα. Η Κρατική Επιχείρηση, με τις πλάτες των πολιτικών της προϊσταμένων το εφάρμοσε πιστά (υπέγραφε συμβάσεις 25ετείς για προμήθεια μετρητών έναντι της υποχρέωσης του κατασκευαστή να έχει εργοστάσιο στην Ελλάδα και βέβαια είναι γνωστές οι επίσης μακροχρόνιες συμβάσεις για πώληση ρεύματος σε πολύ μεγάλους πελάτες) μέχρις ότου με την είσοδο στην ΕΕ οι πρακτικές του είδους αυτού απαγορεύθηκαν. Εκτός των άλλων γιατί παρέχουν έδαφος για διαφθορά. (Στην οποία, είναι αλήθεια ότι, η ΔΕΗ υπέκυψε λιγότερο από άλλους "δημόσιους" οργανισμούς. Η ειρωνεία είναι ότι η "καθαρή" ΔΕΗ έκανε 15 χρόνια να αναβαθμίσει το σύστημα καταναλωτών της και ο ΔΕΔΔΗΕ προσπαθεί εδώ και πολλά χρόνια να εγκαταστήσει τους περίφημους "έξυπνους μετρητές" έχοντας μείνει τελευταίος στην ΕΕ - επειδή οι επίδοξοι προμηθευτές του φαίνεται ότι αντιδρούν στην μοιρασιά- ουδέν καλό αμιγές κακού!).

Ένα άλλο πρόβλημα που απασχολεί συχνά τους πολιτικούς, απηχώντας ίσως μια υπαρκτή προκατάληψη των ψηφοφόρων, είναι ο "έντονος, παράλογος καταστρεπτικός και ύποπτος" ανταγωνισμός στον κλάδο. "Πόσοι παίκτες χωρούν στην αγορά;" - αναρωτιούνται συχνά. Οι επιχειρηματίες κατανοούν αυτό τον προβληματισμό των πολιτικών και διστάζουν να εμπλακούν σε μια αγορά στην οποία θα αντιμετωπίσουν απρόβλεπτες καταστάσεις. Δεν είναι τυχαίο ότι η αγορά ηλεκτρισμού στην Ελλάδα άνοιξε τυπικά το 2001 και πέρασαν 10 περίπου χρόνια μέχρις ότου σοβαροί επιχειρηματίες να αποφασίσουν να συμμετάσχουν στην  παραγωγή και 15 στην λιανική αγορά (οι δυο που βιάστηκαν νομίζοντας ότι έχουν επαρκείς "πολιτικές πλάτες" το πλήρωσαν - και τους πληρώσαμε,  ακριβά). Τελικά αρκετοί προχώρησαν και υποπτευόμαστε ότι ήδη το έχουν μετανιώσει. Με αποτέλεσμα να μην παύει η πολιτική και πνευματική (ακαδημαϊκοί, δημοσιογράφοι) ηγεσία της χώρας να εκφράζει κάθε τόσο την ελπίδα, την πρόβλεψη και την ευχή να αποχωρήσουν οι "υπεράριθμοι" από την αγορά ώστε τα πράγματα να γίνουν πιο ελέγξιμα. Ο τελικός ανομολόγητος στόχος είναι ο κλάδος να αποτελείται από ένα δυσκίνητο κρατικής ιδιοκτησίας ελέφαντα και δυο τρείς ιδιώτες γύρω του που είναι κερδοφόροι λόγω ακριβώς της αδυναμίας του ελέφαντα. Για να τηρηθεί η παραδοσιακή ελληνική συνταγή - όπως στις τηλεπικοινωνίες, στις τράπεζες, στον τηλεοπτικό κλάδο.

Η φιλοσοφία αυτή των Ελλήνων αρχόντων πάσχει από δύο μεριές: Πρώτον, ο καλύτερος δείκτης ότι μια αγορά δουλεύει σωστά είναι το πόσοι παίκτες βγαίνουν και μπαίνουν σ' αυτή  μέσα σε μια περίοδο. Όσο περισσότεροι τόσο καλύτερα. Δεύτερον, ειδικά για τον κλάδο του ηλεκτρισμού, το συγκριτικό πλεονέκτημα των μεγάλων καθετοποιημένων "παικτών" τείνει να μειώνεται,  αντιστρέφοντας την τάση της εποχής που δημιουργήθηκε η ΚΕΗ, γιατί η τεχνολογία χαμηλώνει συνέχεια τον πήχη των οικονομιών κλίμακας (Σε λίγο θα έχουμε ο καθένας τον δικό του μικρό πυρηνικό αντιδραστήρα στο σπίτι - υπερβολές!!!). Η προτίμηση συνεπώς για κλάδο με μεγάλη συγκέντρωση δεν έχει τεχνικό - οικονομικό κίνητρο ή λογική αλλά πολιτικό. Σε πολιτικό περιβάλλον συλλογικές (ομόφωνες) αποφάσεις είναι δυσκολότερο να ληφθούν όσο αυξάνει ο αριθμός των "παικτών" *.

Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά ζητήματα όπου η συμπαιγνία μεταξύ των υπηρετών του ίδιου αφέντη, της ΔΕΗ και της ΡΑΕ είχε σημαντική επίπτωση (δηλαδή καθυστέρηση) στον εκσυγχρονισμό των θεσμών είναι οι περιπέτειες του περίφημου Κανονισμού Διαχείρισης Δικτύου Διανομής. Το κείμενο καθορίζει το πλαίσιο λειτουργίας του ΔΕΔΔΗΕ σε τεχνικό, οικονομικό και εμπορικό επίπεδο, περιλαμβάνοντας την κοστολόγηση των υπηρεσιών του και τα κίνητρα για την βελτίωση της απόδοσης του. Ο κανονισμός ήταν έτοιμος ήδη από το 2004. Ήταν όμως γνωστό στους ενδιαφερόμενους ότι, αν εφαρμοζόταν όπως είχε σχεδιαστεί - σύμφωνα με τις καλύτερες διεθνείς πρακτικές της εποχής - "η ΔΕΗ θα είχε μεγάλο πρόβλημα". Πέρασε από σαράντα κύματα και δεν είχε τεθεί πλήρως σε ισχύ μέχρι πρόσφατα οπότε υποτίθεται ότι ολοκληρώθηκε ενόψει της ιδιωτικοποίησης του ΔΕΔΔΗΕ. Έχουμε αποφύγει να δούμε τι έχει μέσα ακολουθώντας την συμβουλή του Μπίσμαρκ: "Καλύτερα να μην είναι σε κοινή θέα το πως φτιάχνονται οι νόμοι και τα λουκάνικα."

Μα δεν έχει βελτιωθεί η κατάσταση στην ΚΕΗ πρόσφατα; Δεν είναι η ΚΕΗ ένα "success story"; Αυτή είναι η λάθος ερώτηση που αρέσει στους πολιτικούς να ρωτούν και τα δημοσιογραφικά παπαγαλάκια να απαντούν εν χορώ : "Ναι, ναι,  και ότι είναι καλό για την ΚΕΗ είναι καλό για την χώρα". Αυτό όμως δεν είναι κατ' ανάγκη σωστό, όπως δεν ήταν σωστό για την General Motors και τις ΗΠΑ. Το ενδιαφέρον ερώτημα δεν είναι αν η ΚΕΗ πάει καλά ή όχι (αν και η απάντηση ακόμα και σ' αυτό το ερώτημα δεν είναι προφανής- ότι και να λένε τα παπαγαλάκια). Είναι το εάν, δεδομένης της πορείας της Κρατικής Επιχείρησης Ηλεκτρισμού, καλής ή κακής, το αποτέλεσμα για την χώρα είναι θετικό σε σχέση με την εναλλακτική της πλήρους ιδιωτικοποίησής  της. 

Ποιο ακριβώς είναι το θετικό για μια υπερδανεισμένη χώρα που διψά για μετοχικό κεφάλαιο όταν μια κρατική επιχείρηση μαζεύει με τις πλάτες των πολιτικών της ιδιοκτητών δισεκατομμύρια για να επενδύσει σε ΑΠΕ και σε "διεθνείς" αγορές;  Τομείς στους οποίους δεν έχει κανένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα (αφού προσλαμβάνει τρίτους για τα κατασκευάσουν τα έργα με το κλειδί στο χέρι). Αυτό το κάνουν με επιτυχία (ή αποτυχία) ήδη ιδιώτες με δικό τους κίνδυνο. Σοβαρά τώρα, η ΚΕΗ θα φτιάξει φωτοβολταικά στο Κόσοβο - ή μήπως αιολικά στο Τέξας; Ποιο είναι το θετικό όταν πωλείται το 49% του δικτύου διανομής έναντι μετοχικού κεφαλαίου (με εγγυημένη στρατοσφαιρική απόδοση) ενώ είναι η δραστηριότητα της ΚΕΗ που μπορεί να έχει την υψηλότερη χρηματοοικονομική μόχλευση; Πως είναι δυνατόν να δικαιολογηθεί ότι, μια επιχείρηση που πρέπει με βάση τον νόμο να μειώσει το μερίδιο αγοράς της στο μισό, προγραμματίζει μεγαλόπνοες επενδύσεις; Οι οποίες γίνονται για να υλοποιηθεί μια παράλογη κρατική πολιτική για την "αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής"; Παράλογη γιατί ένα είναι σίγουρο: το μόνο που δεν θα κάνουν οι επενδύσεις αυτές είναι να βοηθήσουν να αντιμετωπισθεί η κλιματική αλλαγή  (και δεν είχαμε συμφωνήσει ότι οι επενδύσεις σε ΑΠΕ θα γίνονταν με πράσινα PPAs; Γιατί να πληρώνουμε μερίσματα στους ξένους μετόχους;) 

Το λάθος που εξακολουθούμε να κάνουμε διατηρώντας τον κρατικό έλεγχο είναι ότι δημιουργούμε στρεβλά κίνητρα στην διοίκηση της επιχείρησης. Ανεξάρτητα από τα προσόντα και την αξία των προσώπων, η Διοίκηση είναι διορισμένη από το κράτος- τους πολιτικούς. Της δόθηκε (σωστά!) μια προίκα με την μορφή αύξησης των τιμολογίων της κατά 20% τον Σεπτέμβριο του 2019 και από τότε της έχει ανατεθεί όχι η καλή λειτουργία της επιχείρησης σε πρώτη προτεραιότητα αλλά η υλοποίηση του κυβερνητικού προγράμματος. Αυτό και μόνο γελοιοποιεί τον οποιαδήποτε ισχυρισμό για λειτουργία "αγοράς". Το τι είδους προτεραιότητες έχει η διοίκηση της ΚΕΗ φαίνεται από την αδυναμία ή αδιαφορία της να θέσει σε λειτουργία στον μέγιστο δυνατό βαθμό τα λιγνιτικά της εργοστάσια προς όφελος τόσο της ίδιας της ΚΕΗ όσο και του κοινωνικού συνόλου την εποχή αυτή της ενεργειακής κρίσης. Τα δημοσιογραφικά παπαγαλάκια βέβαια επιμένουν ότι η ΚΕΗ κάνει "χέτζινγκ". 

Από την άλλη μεριά η συμπεριφορά των πολιτικών της προϊσταμένων στο θέμα της νομικής υποχρέωσης για την μείωση του μεριδίου αγοράς της είναι ανάρμοστη (με τα κριτήρια χωρών του πρώτου κόσμου). Με τις δηλώσεις τους υποβαθμίζουν συνεχώς το θέμα παρότι η καημένη η ΚΕΗ σε κάθε έκθεση για την οικονομική της κατάσταση ψιθυρίζει στους επενδυτές ότι παρανομεί. Αλλά όπως λέει ο λαός "δώσε θάρρος στον χωριάτη....". Ο Διοικητής της ΚΕΗ προέβλεψε πρόσφατα ότι το μερίδιο αγοράς της ΚΕΗ στα "επόμενα χρόνια" θα πέσει κάτω από το 50% - υποχρέωση που έχει σύμφωνα με τον ισχύοντα νόμο χρονικό όριο ... το 2019. Κι αυτό αν το θέλει - αυτό δεν το είπε αλλά οι προϊστάμενοι του είμαστε σίγουροι ότι δεν θα είχαν πρόβλημα να το πεί.

Το σύγχρονο κράτος έχει ρόλο να παίξει στην αγορά του ρεύματος (και της ενέργειας γενικότερα). Στον σχεδιασμό της και στον έλεγχο της καλής λειτουργίας του ανταγωνισμού (ο σχεδιασμός είναι καλός όταν δημιουργεί επαρκή κίνητρα και αντικίνητρα στους συμμετέχοντες ώστε ενεργώντας για ίδιο συμφέρον να προωθούν το γενικότερο  - ακόμα και αν δεν είναι αυτή  η πρόθεσή τους - εύκολο!). Με περιορισμούς που σχετίζονται με "δημόσια" αγαθά: την εξασφάλιση της τροφοδοσίας (και της άμυνας) της χώρας, την υποστήριξη των ευάλωτων καταναλωτών και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής (ή την προσαρμογή στις επιπτώσεις της). 

Για να το πετύχει αυτό δεν χρειάζεται να έχει κανένα μερίδιο ιδιοκτησίας σε επιχειρήσεις του κλάδου. Όχι μόνο δεν χρειάζεται. Δεν πρέπει, γιατί δεν προωθεί το γενικό συμφέρον. Αντίθετα το αντιστρατεύεται. Γιατί από την φύση της η ΚΕΗ δουλεύει για τους ιδιοκτήτες της - δηλαδή τους πολιτικούς, τους προμηθευτές της, τους πολιτικά ισχυρούς πελάτες της, τους χρηματοδότες της και τους εργαζόμενους σ' αυτή. Αυτοί όμως δεν είναι η κοινωνία - είναι μια μικρή μειοψηφία της. Αν κανείς θέλει να συγκρίνει την ΚΕΗ με μια πλήρως ιδιωτική επιχείρηση, προτείνουμε να απαντήσει στο υποθετικό ερώτημα: Πόσο χρόνο θα έπαιρνε στην Επιτροπή Ανταγωνισμού να ξεκινήσει έλεγχο της αγοράς αν ο ιδιώτης δεσπόζων Προμηθευτής είχε το 65% της αγοράς;

*Mancur Olson -The Logic of Collective Action.

Ενεργειακοί Σεισμοί ή Ασφάλιστρο για την Κλιματική Αλλαγή;

Αυτό που συμβαίνει στην αγορά ρεύματος είναι πρωτοφανές. Δεν έχει συμβεί ποτέ στα περίπου 22 χρόνια από την απελευθέρωση των αγορών στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Μόνο ένα φυσικό φαινόμενο όπως ένας σεισμός μπορεί να συγκριθεί με την ένταση της κρίσης του τελευταίου εξαμήνου.

Η κύρια αιτία του προβλήματος είναι η απότομη και τεράστια αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου (δεκαπλασιασμός της τιμής στην Ευρώπη μέσα σε 6 μήνες)

Τα παγκόσμια αποθέματα φυσικού αερίου είναι αρκετά για να καλύψουν την σημερινή ζήτηση για άλλα 50 χρόνια. Τα σίγουρα. Γιατί θα βρούμε κι άλλα - που θα μας καλύψουν όλο το αιώνα και ίσως και τον επόμενο (ο λόγος: εμπορικά εκμεταλλεύσιμα αποθέματα / ετήσια ζήτηση είναι σταθερός γύρω στα 50 χρόνια εδώ και δεκαετίες).

Αυτό σημαίνει ότι μακροπρόθεσμα η τιμή του φυσικού αερίου θα είναι σχετικά σταθερή - και ίσως θα πέφτει στον βαθμό που η ανθρωπότητα θα πετυχαίνει τους στόχους απανθρακοποίησης. Οι παραγωγοί θα πωλούν όσο όσο  για να μην τους μείνει στο χέρι.

Η εκτόξευση των τιμών του φυσικού αερίου την παρούσα περίοδο είναι συνεπώς αντίθετη από την αναμενόμενη μακροχρόνια τάση.

Υπάρχουν δύο ειδών εξηγήσεις για την αναπάντεχη εξέλιξη. Οι οικονομικές και οι πολιτικές. Η οικονομική εξήγηση είναι ότι η αναταραχή οφείλεται σε δυνάμεις της αγοράς δηλαδή είτε από την πλευρά της προσφοράς (στενότητα πόρων κατάντι της παραγωγής  - υγροποίηση, μεταφορά) με απρόβλεπτη σημαντική μείωση της απόδοσης εναλλακτικών πηγών (ΑΠΕ, πυρηνικά) είτε από την πλευρά της ζήτησης με απότομη, μη προβλέψιμη αύξησή της. Οι πολιτική εξήγηση είναι ότι οφείλεται σε πολιτικές αποφάσεις, ορισμένες από αυτές  γεωστρατηγικού χαρακτήρα.

Εάν το πρόβλημα είναι η στενότητα πόρων σε συνδυασμό με την ζήτηση, θα λυθεί μέσα σε λιγότερο χρόνο από ότι τώρα νομίζουμε - είναι θέμα λίγων μηνών. Εάν είναι το δεύτερο, κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τίποτα αν και συνήθως οι αγορές επιβάλουν τους κανόνες τους τελικά, έστω και αν χρειαστεί να προκαλέσουν νέους σεισμούς.

Ανεξάρτητα από την αφορμή του κακού, ο μεγάλος (με διαφορά) χαμένος είναι η Ευρώπη.

Η ενεργειακή πολιτική της ΕΕ (και ιδιαίτερα της χώρας ηγέτιδας, της Γερμανίας) με πράξεις ή με παραλείψεις της (πχ αποπυρηνικοποίηση, απολιγνιτοποίηση πριν την ώρα τους) είναι σε μεγάλο βαθμό υπεύθυνη για την αναστάτωση. Οι πρωτοπόρες παγκοσμίως πολιτικές της ΕΕ για την κλιματική αλλαγή και ειδικότερα η αδυναμία τους να πείσουν  ότι είναι εφαρμόσιμες,  προκάλεσαν τον σεισμό έχοντας αναπτύξει εδώ και χρόνια εντάσεις στην αγορά ενέργειας που συσσωρεύτηκαν και ξέσπασαν ξαφνικά απελευθερώνοντας καταστρεπτική ενέργεια. Για αυτό και το επίκεντρο της αναταραχής είναι η Ευρώπη.

Το ερώτημα αφορά τους πολίτες: Θέλουν  άφθονη και φθηνή ενέργεια ή να πληρώνουν ασφάλιστρο έναντι των κινδύνων από την κλιματική αλλαγή; Πρέπει να απαιτήσουμε τουλάχιστον να μας πουν πιο είναι το ύψος του ασφαλίστρου και το είδος της κάλυψης που μας προσφέρει. Όσο το κρατούν θολό (γατί δεν ξέρουν η δεν τολμούν)  τόσο περισσότερο αυξάνεται η πιθανότητα νέων σεισμών.

Το Πρόβλημα ΔΕΗ Τώρα στην ΡΑΕ

Η Επιτροπή Ανταγωνισμού ανακοίνωσε ότι θα διεξάγει (αυτεπάγγελτη) έρευνα για να διαπιστώσει αν υπάρχουν θέματα ανταγωνισμού στην λιανική αγορά ηλεκτρισμού και ειδικότερα στην χαμηλή τάση όπου εξυπηρετούνται 7,5 εκατομμύρια μετρητές. Αυτή είναι μια ex post διαδικασία που ίσως έπρεπε να έχει ξεκινήσει νωρίτερα αλλά κάλλιο αργά παρά ποτέ. Όποια κι αν είναι τα αποτελέσματα της έρευνας όμως, δεν αρκούν για να εξασφαλίσουν την ομαλή λειτουργία της αγοράς μακροπρόθεσμα. Αυτό είναι ευθύνη της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας. Στην πραγματικότητα αναμένουμε ότι ένα από τα συμπεράσματα της έρευνας της ΕΑ θα είναι ακριβώς αυτή η ανάγκη. 

Η παρούσα κατάσταση στην οποία οι αρμόδιοι προσποιούνται ότι ξεχνούν την μνημονιακή υποχρέωση για την μείωση του μεριδίου της ΔΕΗ και ακόμα χειρότερα, με μισόλογα την αμφισβητούν, ενώ ο δυστυχής Δεσπόζων Προμηθευτής την επαναλαμβάνει με χαριτωμένη ειλικρίνεια ως κίνδυνο στις εκθέσεις για την οικονομική του κατάσταση κάθε τρίμηνο, αρμόζει σε μπανανίες και όχι σε χώρα μέλος της ΕΕ. Η αγορά πρέπει να ανασχεδιασθεί. Συνοπτικά:

Ο σχεδιασμός θα πρέπει να προβλέπει ως στόχο που θα πρέπει να επιτευχθεί σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα (πχ 3 χρόνια) ένα συγκεκριμένο βαθμό συγκέντρωσης στην αγορά. Αυτός θα μπορούσε να είναι ο συντελεστής Herfindahl-Hirschman. Ο στόχος θα μπορούσε να τεθεί στον αριθμό 0,2  που σύμφωνα με τις διεθνείς πρακτικές θεωρείται ότι ανταποκρίνεται σε μια επαρκώς ανταγωνιστική αγορά. 

Ο στόχος αυτός (το άθροισμα των τετραγώνων των μεριδίων των συμμετεχόντων εκφρασμένων σε δεκαδικούς) θα είναι απίθανο να επιτευχθεί με μερίδιο αγοράς στη λιανική του Δεσπόζοντα Προμηθευτή μεγαλύτερο από το 35%. Για τον λόγο αυτό η ΡΑΕ θα πρέπει να επιβάλει κοστολογικό έλεγχο στον Δεσπόζοντα Προμηθευτή μέχρις ότου μειωθεί το μερίδιο αγοράς του στο 35%  (Δεδομένου ότι η αγορά στόχος είναι η χαμηλή τάση, προτείνεται ο στόχος του 35% να αναφέρεται σε αριθμό μετρητών και όχι σε κιλοβατώρες).

Ο κοστολογικός έλεγχος θα πρέπει να στοχεύει στο να αποτρέπει την λειτουργία της δραστηριότητας Προμήθειας του Δεσπόζοντα Προμηθευτή με ζημίες. Ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει να δοθεί, εκτός από τον έλεγχο της σωστής εφαρμογής των αρχών λογιστικού διαχωρισμού από τις υπόλοιπες δραστηριότητες, στην διαχείριση των λογαριασμών προβλέψεων του Προμηθευτή ο οποίος είναι και η κυριότερη πηγή προβλημάτων όχι μόνο για τον ίδιο αλλά και την  αγορά. Ο κοστολογικός έλεγχος θα πρέπει να είναι εξονυχιστικός και να αποβλέπει στην ακριβέστερη δυνατή (και συνεπή μεταξύ περιόδων) απεικόνιση του κόστους του Δεσπόζοντα Προμηθευτή από τις ανείσπρακτες απαιτήσεις. 

Συγχρόνως, είναι απαραίτητο επιτέλους να υιοθετηθεί στην χώρα η χρήση μετρητών προπληρωμής τουλάχιστον σε στρατηγικούς κακοπληρωτές (χωρίς να αποκλείονται καταναλωτές που το ζητούν οι ίδιοι). Θα πρέπει, σε ένα σταδιακό χρονοδιάγραμμα 2-3 ετών, η μεταφορά στους Παρόχους Καθολικής Υπηρεσίας να γίνεται μέσω μετρητών προπληρωμής. Αυτό θα βοηθήσει να απαντηθεί το (επίσης χαριτωμένο) επιχείρημα του Δεσπόζοντα Προμηθευτή για την μη επίτευξη του στόχου για την μείωση του μεριδίου αγοράς του : δεν φταίω που δεν φεύγουν - αφού δεν έχουν να πληρώσουν!

Επιπρόσθετα, η ΡΑΕ θα πρέπει να αναγνωρίσει ότι υπάρχει, θεωρητικά τουλάχιστον, θέμα συλλογικής δεσπόζουσας θέσης στην αγορά χονδρικής. Ως ελάχιστο μέτρο προφύλαξης, πρέπει να απαιτήσει τον λογιστικό διαχωρισμό (όπως αυτός εφαρμόζεται για την ΔΕΗ) των δραστηριοτήτων παραγωγής και προμήθειας των καθετοποιημένων επιχειρήσεων (που περιλαμβάνει όλους τους παραγωγούς είτε μέσω φυσικού αερίου είτε ΑΠΕ).  

Τίποτα από τα παραπάνω δεν είναι καινούργιο ή καινοτομικό. Είναι η συμπυκνωμένη εμπειρία από τις χώρες με τις οποίες φιλοδοξούμε να συγκρινόμαστε. Εμπειρία από τα λάθη και τις επιτυχίες τους. Σήμερα έχουμε μείνει πίσω ακόμα και από χώρες μέλη της ΕΕ που ήταν πρώην μέλη της Κομεκόν. Πρέπει να επιταχύνουμε.

Με την Επιδότηση Πάμε Καλά - Αλλά Μέχρι Πότε;

Ο Δείκτης Τιμών Ρεύματος με στοιχεία Νοεμβρίου 2021 που υπολογίζει το allazorevma.gr, η πρώτη ιστοσελίδα σύγκρισης τιμών ρεύματος στην Ελλάδα, είχε -για πρώτη φορά μετά από καιρό - ελαφρά μείωση σε σχέση με τον δείκτη με στοιχεία Οκτωβρίου. Ο Δείκτης Τιμών κατέβηκε από τα 199,1 στα 187,37 ευρώ την μεγαβατώρα. Η μείωση οφείλεται στο ότι η κρατική επιδότηση των 130 ευρώ την μεγαβατώρα για τον μήνα Νοέμβριο όχι μόνο αντιστάθμισε αλλά ανέτρεψε την επίπτωση από την συνεχιζόμενη αύξηση των ανταγωνιστικών χρεώσεων.

Οι ρυθμιζόμενες χρεώσεις, στις οποίες το allazorevma.gr  περιλαμβάνει την κρατική επιδότηση των 130 ευρώ την  μεγαβατώρα (για τον Νοέμβριο), μειώθηκαν από -4,17 σε -74,17 (!!) ευρώ την μεγαβατώρα - έγιναν δηλαδή έντονα πιστωτικές. Αντίθετα ο Δείκτης Ανταγωνιστικών Τιμών Ρεύματος για οικιακούς καταναλωτές,  περιλαμβανομένου του ΦΠΑ αυξήθηκε από 191,19 σε 248,10 ευρώ την μεγαβατώρα. Οι τιμές των εναλλακτικών παρόχων κυμάνθηκαν από 166,00 έως 298,47 με μέσο όρο τα 243,16 ευρώ την μεγαβατώρα αυξημένο κατά 34% σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα (181,62). Συνολικά, από την αρχή του έτους, η μέση τιμή των εναλλακτικών παρόχων αυξήθηκε κατά 193,67% ενώ ο συνολικός δείκτης ανταγωνιστικών χρεώσεων που περιλαμβάνει και την ΔΕΗ αυξήθηκε κατά 152,84%. 

Στο Πίνακα που ακολουθεί φαίνεται η εξέλιξη του κόστους της αγοράς και των τιμών των εναλλακτικών και της ΔΕΗ τους τελευταίους 12 μήνες. Είναι εμφανής η εκρηκτική αύξηση του κόστους της ηλεκτρικής ενέργειας και των τιμών λιανικής η οποία από τον Σεπτέμβριο και μετά έχει απορροφηθεί σε μεγάλο μέρος από την επιδότηση που διατηρεί τον Δείκτη σε σταθερό επίπεδο (μπλε γραμμή στον Πίνακα). Επιδότηση που χρηματοδοτείται μέχρι στιγμής από το πλεόνασμα του ειδικού λογαριασμού για την υποστήριξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΕΛΑΠΕ).

Η ΔΕΗ και η Διαφθορά

Η άποψη του γράφοντος είναι ότι η κρατικής ιδιοκτησίας ΔΕΗ αποτελεί πλέον όχι μόνο εμπόδιο στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας αλλά, ακόμα χειρότερα, είναι δημιουργός αρνητικής αξίας. Η Επιχείρηση που αποτέλεσε τον κορμό του ελληνικού οικονομικού θαύματος μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο πρέπει να οδηγηθεί σε ευθανασία για το καλό του κοινωνικού συνόλου. (Να διασπαστεί στα εξ' ών συνετέθη, τα κομμάτια της να πωληθούν - το 100% - σε ιδιώτες και να αποσυρθεί το όνομα). Είναι λοιπόν η ώρα να γραφεί ο επικήδειός της. Νομίζω ότι σ'αυτόν δεν πρέπει να ξεχαστεί να αναφερθεί μεταξύ άλλων ένα σημαντικό επίτευγμά της. Η ΔΕΗ υπήρξε μια από τις λιγότερο διεφθαρμένες δημόσιες επιχειρήσεις και οργανισμούς (περιλαμβανομένων της κεντρικής και τοπικής αυτοδιοίκησης) στην χώρα. 

Για να το κάνουμε πιο σαφές: Δεν αναφερόμαστε στην διαφθορά που προκύπτει από την φύση της ως κρατικού μονοπωλίου. Η ΔΕΗ είχε πάντα ως προτεραιότητα τους πολιτικούς (ως ιδιοκτήτες), τους προμηθευτές της, και τους εργαζόμενους σ΄ αυτή. Οι καταναλωτές ήταν στην πράξη υποζύγια.  Οι πολιτικοί την φόρτωναν με διορισμούς (πριν τις εκλογές του '93 ο τότε αρμόδιος υπουργός φρόντισε να προσληφθούν 6.000 Διοικητικοί Υπάλληλοι - μαντέψτε ποιος ήταν) οι προμηθευτές της περιορίζονταν ώστε να μεγιστοποιείται η ντόπια "προστιθέμενη αξία", οι εργαζόμενοι αμειβόντουσαν πάνω από την αγορά. 

Η διαφθορά στην οποία αναφερόμαστε αφορά τα στελέχη της Επιχείρησης. Δηλαδή την εκμετάλλευση των θέσεων τους για να κερδίσουν προσωπικά οφέλη. Αυτό γίνεται ευκολότερα κατανοητό αν συγκριθούν με ανάλογες περιπτώσεις στον Δημόσιο τομέα. Είναι γνωστό (έχουν υπάρξει και καταδικαστικές αποφάσεις) ότι (για παράδειγμα) στελέχη του ΟΤΕ αλλά και του Υπουργείου Οικονομικών υπηρετούσαν δυο αφεντάδες. Έπαιρναν δύο μισθούς. Οι οργανισμοί διοικούντο από τους προμηθευτές τους. Είναι κοινό μυστικό ότι οι (καταστρεπτικές από ότι αποδείχθηκε) επενδύσεις του ΟΤΕ εκτός και εντός Ελλάδος την δεκαετία του '90 κατευθύνθηκαν από τους προμηθευτές του. Με ευθύνη και με προσωπικό όφελος στελεχών του. Είναι ίσως λιγότερο γνωστό (αλλά για αυτό ο γράφων έχει προσωπική άποψη), ότι το περίφημο Taxis, το διαχειρίστηκαν δημόσιοι υπάλληλοι που όταν έλεγαν πάω στη δουλειά εννοούσαν το γραφείο τους στο κτίριο του προμηθευτή. 

Ήταν όλοι οι υπάλληλοι της ΔΕΗ αθώοι; Και πως συνέβη όλοι οι αθώοι να μαζευτούν στην ΔΕΗ; Αυτά είναι εύλογα ερωτήματα. 

Όχι δεν ήταν όλοι αθώοι. Αλλά η διαφθορά ήταν χαμηλού επιπέδου και με μικρές επιπτώσεις. Ο μηχανικός της ΔΕΗ έπαιρνε το κατιτίς του από τον βιομήχανο για να είναι εντάξει απέναντι ...στην ΔΕΗ (σε ένα άλλο μηχανικό της ΔΕΗ). Ποιος καλύτερος σύμβουλος για το τι θέλει ακριβώς η ΔΕΗ; Ο καλός και έμπειρος τεχνίτης είχε και μια δεύτερη βραδινή δουλειά - την συντήρηση του υποσταθμού Μέσης Τάσης της τοπικής βιομηχανίας - λογικό γιατί κανείς ιδιώτης ηλεκτρολόγος δεν είχε την σχετική εμπειρία. Υπήρχε βέβαια και το "πετσετάκι" (ή μήπως "μαντηλάκι";). Το 500άρικο που παραδοσιακά έπαιρνε ο τεχνίτης για να φτιάξει την παροχή ρεύματος στο σπίτι (στην Αθήνα κυρίως γιατί στις μικρές πόλεις υπήρχε ο φόβος να ακουστεί). Υπήρχαν οι διευκολύνσεις που έδινε πολλές φορές ο τεχνίτης υπεύθυνος για τις διακοπές λόγω χρέους σε μοναχικές νοικοκυρές (και περιέργως αρνείτο πεισματικά να αλλάξει πόστο).

Διαφθορά όμως τύπου ΟΤΕ δεν ακούστηκε ποτέ στην ΔΕΗ. Δηλαδή εμπλοκή στελεχών με προμηθευτές με σκοπό το ίδιον όφελος (ο γράφων έχει προσωπική εμπειρία ότι αυτός ο κανόνας έχει εξαιρέσεις - αλλά οι εξαιρέσεις επιβεβαιώνουν τον κανόνα).

Πως έτυχε; Είχε κάποια σχέση το ότι η πρώτη διοίκηση της ΔΕΗ στελεχώθηκε από Αμερικανούς οι οποίοι με την  σειρά τους προσέλαβαν στρατιωτικούς που στη  διάρκεια της Κατοχής σπούδασαν στο Πολυτεχνείο; Πράγμα που δημιούργησε μια στρατιωτική κουλτούρα που σημάδια της υπήρχαν ακόμα και την  δεκαετία του '80; Η μήπως το γεγονός ότι στην επιχείρηση διοικούσαν ως επικυρίαρχοι οι μηχανικοί - ακόμα και στα οικονομικά;

Γιατί όμως οι μηχανικοί που διοίκησαν την ΔΕΗ ήταν πιο ηθικοί; Μήπως το γόητρο και το κύρος - πέραν των καλών αμοιβών ήταν αρκετό κίνητρο; Πράγματι η προσωπική εμπειρία του γράφοντος είναι ότι μεταξύ των στελεχών της ΔΕΗ υπήρχε αυτό που ονομάζεται esprit de corps - συλλογική υπερηφάνεια για την δουλειά τους και την Επιχείρηση (μια είναι η Επιχείρηση!). Που διατηρήθηκε με την έλευση των πρασινοφρουρών το 1981. Έτυχε (ή όχι;) οι πρασινοφρουροί της ΔΕΗ - ή τουλάχιστον αυτοί που έγιναν στελέχη - να αποδειχθούν (οι περισσότεροι) ιδεολόγοι, δουλευταράδες και έντιμοι.

Μήπως το γεγονός εξηγείται από το ότι ο κλάδος δεν βρέθηκε σε κατάσταση έντονου ανασχηματισμού λόγω τεχνολογικών αλλαγών (όπως ο ΟΤΕ;) - και συνεπώς μεγάλων επενδύσεων και γι' αυτό ελκυστικός στόχος προμηθευτών; (είναι γνωστό ότι ο κατεξοχήν εθνικός προμηθευτής ξεκίνησε την σταδιοδρομία του από την ΔΕΗ αλλά πολύ γρήγορα άλλαξε κατεύθυνση προς τις τηλεπικοινωνίες).

Όποια και αν είναι η εξήγηση, η καλή φήμη είναι πλούτος για την ΔΕΗ - για όσο τουλάχιστον ακόμα βρίσκεται εν ζωή και μέχρι να ιδιωτικοποιηθεί πλήρως οπότε το θέμα της διαφθοράς θα είναι ιδιωτικού και όχι δημοσίου ενδιαφέροντος. Είναι σίγουρο ότι, μόλις η σχετική οδηγία της ΕΕ ενσωματωθεί στο ελληνικό Δίκαιο, η τρέχουσα διοίκηση θα εφαρμόσει άμεσα διαδικασίες διαχείρισης πληροφοριοδότη δημοσίου συμφέροντος.

Το κίνητρο του γράφοντος για το παρόν σημείωμα αφορά ως ένα βαθμό το δημόσιο συμφέρον. Κυρίως όμως είναι η προσωπική ανάγκη για απότιση φόρου τιμής στους ανθρώπους της ΔΕΗ που, όσες φορές τους τέθηκε το δίλημμα, δεν είχαν κανένα απολύτως πρόβλημα να επιλέξουν το συμφέρον της Επιχείρησης έναντι του προσωπικού τους. 

Δεν Είδατε Τίποτα Ακόμα στην Επιδότηση του Ρεύματος - Προσοχή Όμως στις 300 κιλοβατώρες!

Το allazorevma.gr ενημερώνει τους φίλους του ότι το μεγαλύτερο μέρος των επιδοτήσεων που υποσχέθηκε η κυβέρνηση για να καλύψει τις αυξήσεις στο ρεύμα, θα αρχίσει να δίνεται μέσω των λογαριασμών των Παρόχων από σήμερα! Συνολικά ένας καταναλωτής με 300 κιλοβατώρες τον μήνα κατανάλωση θα εισπράξει 9+18+39+39=105 ευρώ για τους τέσσερεις μήνες Σεπτέμβριο, Οκτώβριο, Νοέμβριο και Δεκέμβριο (αν είχε την ατυχία να είναι σε τιμολόγιο με σταθερή τιμή θα εισπράξει μόνο 6+6+6+6=24 ευρώ).

Προσοχή όμως:  Η κατανάλωση πάνω από τις πρώτες 300 κιλοβατώρες τον μήνα (συνολικά ημερήσια και νυκτερινή) δεν επιδοτείται! Κάθε πρόσθετη κιλοβατώρα είναι οικονομική καταστροφή. Καιρός για οικονομία στο ρεύμα. 

Η ευχάριστη αυτή εξέλιξη είναι αποτέλεσμα του γεγονότος ότι η Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) που καθορίζει τις λεπτομέρειες βγήκε τελικά στις 22 Νοεμβρίου με εφαρμογή 5 μέρες μετά δηλαδή στις 27 Νοεμβρίου.

Πολλοί καταναλωτές έχουν ήδη πάρει κάποια "ψιχία" από την επιδότηση γιατί οι Πάροχοι ενεργώντας με καλή πίστη μοίρασαν ένα πρώτο ποσό με βάση ένα άτυπο email που πήραν από την κυβέρνηση στα μέσα Σεπτεμβρίου (δεν το πήραν όλοι οι Πάροχοι  - μερικούς τους ξέχασαν). Από τις 22/11 όμως ισχύει επίσημα η ΚΥΑ που πρέπει να την εφαρμόσουν αναδρομικά (τα λεφτά οι Πάροχοι θα τα πάρουν του χρόνου και η εκκαθάριση θα γίνει το 2023!)

Διαβάζουμε συνεπώς με προσοχή τον λογαριασμό μας γιατί για τις καταναλώσεις Νοεμβρίου και Δεκεμβρίου τουλάχιστον, η επιδότηση μπορεί να φθάνει και το 50% της ανταγωνιστικής χρέωσης. 

Οι επιδοτήσεις έχουν συμπεριληφθεί στον αλγόριθμο του allazorevma.gr και οι χρήστες μας μπορούν έτσι να δουν εύκολα το πως η διαφορά στην επιδότηση επηρεάζει την σύγκριση μεταξύ σταθερών και μεταβλητών τιμολογίων.

 

Ας Βοηθήσουμε τους Καταναλωτές Τουλάχιστον να Καταλάβουν

Επιστολή του allazorevma.gr προς την ΡΑΕ 26 Νοεμβρίου 2021

Κυρίες/κύριοι,

Οι καταναλωτές υφίστανται εδώ και μερικούς μήνες τις επιπτώσεις μιας πρωτοφανούς αναταραχής στις ενεργειακές αγορές. Η κυβέρνηση εφαρμόζει πρόγραμμα επιδοτήσεων εκμεταλλευόμενη τα πλεονάσματα του ΕΛΑΠΕ. Οι καταναλωτές όμως, παραλαμβάνοντας τους λογαριασμούς τους, βρίσκονται σε αδυναμία όχι μόνο να πληρώσουν αλλά και να κατανοήσουν τις υπέρογκες αυξήσεις. Αυτό θέτει υπό αμφισβήτηση την αξιοπιστία τόσο της κρατικής επιδότησης όσο και των χρεώσεων των παρόχων (ειδικότερα η παρατήρηση μας είναι ότι η πίστωση της επιδότησης είναι προς το παρόν εξαιρετικά προβληματική).

Η ομαλή λειτουργία των αγορών προϋποθέτει την ύπαρξη εμπιστοσύνης μεταξύ των συναλλασσόμενων. Το απόθεμα εμπιστοσύνης εξαντλείται καθημερινά στην αγορά ενέργειας. Πρέπει αυτό το απόθεμα να αναπληρωθεί άμεσα και αυτό είναι ευθύνη όλων των συμμετεχόντων. Θεωρούμε ότι η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, πέραν της ήδη υπάρχουσας υποδομής (myrae.gr) πρέπει να διευκολύνει την διαδικασία του ελέγχου των λογαριασμών και της διαπίστωσης των διαφορών σε περιπτώσεις λανθασμένων χρεώσεων.

Το allazorevma.gr προτείνει την εγκατάσταση διαδικασίας, (η οποία κατά την γνώμη μας δεν απαιτεί τροποποίηση του Κανονισμού Προμήθειας), σύμφωνα με τη οποία η ιστοσελίδα μας θα αποστέλλει λογαριασμούς καταναλωτών που έχουν αμφιβολίες για τις χρεώσεις στον λογαριασμό τους σε αρμόδιο στην ΡΑΕ, με σκοπό να διαπιστώνεται από αυτόν η τυχόν διαφορά στο πνεύμα του άρθρου 38 του Κώδικα. Η ιστοσελίδα μας θα διεκπεραιώνει δωρεάν την ανάλυση των χρεώσεων σε λογαριασμούς (όπως ήδη κάνει) έτσι ώστε να διευκολυνθεί ο αρμόδιος της ΡΑΕ στην διαπίστωση. Με την τρόπο αυτό θα επιταχύνεται η διαλεύκανση των διαφορών και η σχετική πίστωση της τυχόν διαφοράς από τον Πάροχο.

Προτείνουμε η διαδικασία αυτή να γενικευθεί (π.χ. με την συμμετοχή και άλλων ιστοσελίδων σύγκρισης τιμών) και να καταστεί μόνιμη για να μειωθεί το κόστος συναλλαγής της διαδικασίας του άρθρου 38 που αποτρέπει στην πράξη τους καταναλωτές από την χρήση του. Είμαστε στην διάθεση της ΡΑΕ να συμβάλλουμε στη γενίκευση αυτή.

Είμαστε στην διάθεσή σας για την άμεση υλοποίηση των παραπάνω.

Ζητείται Πληροφοριοδότης Δημοσίου Συμφέροντος στον ΔΕΔΔΗΕ

Η Clarus ESCo και το allazorevma.gr, η πρώτη ιστοσελίδα σύγκρισης τιμών ενέργειας στην Ελλάδα, προσκαλεί δημοσίως υπαλλήλους του ΔΕΔΔΗΕ να δώσουν στην δημοσιότητα όλες τις πληροφορίες που διανέμονται "ατύπως" σε "ενδιαφερόμενους" σχετικά με την αγορά ρεύματος σε μηνιαία βάση με την μορφή ηλεκτρονικού φύλλου εργασίας. Τις πληροφορίες αυτές το allazorevma.gr τις ζητάει με επιστολές του προς τον ΔΕΔΔΗΕ και την ΡΑΕ από την αρχή της λειτουργίας του εδώ και 6 (έξη) χρόνια. Οι επιστολές αυτές όχι μόνο δεν απαντήθηκαν αλλά δεν επιβεβαιώθηκε καν η παραλαβή τους.

Ελπίζουμε να υπάρξουν υπάλληλοι του ΔΕΔΔΗΕ που θα κατανοήσουν ότι η μη δημοσιοποίηση των στοιχείων αυτών (που δεν είναι "εμπορικές" εμπιστευτικές πληροφορίες καθώς τα περισσότερα δημοσιεύονται μέσω των Πεπραγμένων της ΡΑΕ με καθυστέρηση έτους - ή και ετών - όταν είναι πλέον εντελώς άχρηστα), δημιουργεί αντικειμενικά κίνητρο διαφθοράς, δεδομένου ότι η έγκαιρη, πλήρης και ακριβής πληροφόρηση έχει οικονομική αξία. Την οποία μπορεί να ιδιοποιείται ο κάτοχος της πληροφορίας εις βάρος του καταναλωτικού κοινού. Ακόμα και αν δεν την ιδιοποιείται, την στερεί από τους καταναλωτές στην προσπάθεια τους να επιλέξουν τον καταλληλότερο για αυτούς Πάροχο.

Θα βοηθούσε πολύ αν ο ΔΕΔΔΗΕ, εκμεταλλευόμενος και την τεχνογνωσία των πρόσφατα αποκτηθέντων μετόχων διεθνούς κύρους, χρησιμοποιούσε (όπως έχουν κάνει ήδη άλλες ελληνικές δημόσιες επιχειρήσεις) τις υπηρεσίες εξειδικευμένων παρόχων νομικών υπηρεσιών για να εγκαταστήσει διαδικασίες προστασίας Πληροφοριοδοτών Δημοσίου Συμφέροντος.

Με την ευκαιρία, θα ήταν επίσης καλό η ΡΑΕ να ανασχεδιάσει τον κανονισμό σχετικά με την συμμετοχή στην αγορά ώστε να είναι προαπαιτούμενο ότι όλοι οι συμμετέχοντες θα πρέπει να  δημοσιεύουν οικονομικές καταστάσεις για την δραστηριότητά τους στην λιανική αγορά ρεύματος και αερίου λογιστικά διαχωρισμένες από τυχόν άλλες κάθετες ή οριζόντιες δραστηριότητες. 

Δυστυχώς η Clarus δεν έχει, προς το παρόν τουλάχιστον, την οικονομική δυνατότητα να  αμείψει τον Πληροφοριοδότη Δημοσίου Συμφέροντος (ούτε ίσως θα ήταν πρέπον. Όμως ο ΔΕΔΔΗΕ, η ΡΑΕ και το ΥΠΕΚΑ θα μπορούσαν). Αν όμως της αποσταλούν τα στοιχεία, υπόσχεται ότι θα κρατήσει την ανωνυμία του Πληροφοριοδότη, θα τα δημοσιοποιήσει αμέσως και θα εγκαταστήσει μόνιμη διαδικασία παροχής πληροφοριών σχετικά με την αγορά προς όφελος των καταναλωτών. Έτσι, πληροφορίες που είναι διαθέσιμες σε μερικές δεκάδες "ενδιαφερόμενους" σήμερα, θα γίνουν προσβάσιμες τουλάχιστον στους χρήστες της ιστοσελίδας μας που πλησιάζουν πλέον το εκατομμύριο. 

Η Ιεραρχία των Παρόχων στο Ρεύμα*

Πως διαμορφώνονται τα νούμερα των Παρόχων Ρεύματος μέχρι τώρα στην διάρκεια του 2021 σε αριθμό μετρητών Χαμηλής Τάσης; (οικιακών και μικρών επαγγελματικών). Ο πίνακας παρακάτω, που βασίζεται στα στοιχεία που δημοσιεύει κάθε τρίμηνο ο ΔΕΔΔΗΕ, μας δίνουν μια εικόνα. Ο πίνακας δείχνει τον αριθμό μετρητών και το ποσοστό στο σύνολο για κάθε Πάροχο στις 31/12/20 και στις 30/9/21. Στην τελευταία στήλη φαίνεται η αύξηση/μείωση του αριθμού των μετρητών για κάθε Πάροχο στη διάρκεια του 9μήνου (είναι καθαρό νούμερο: προσκτήσεις μείον αποχωρήσεις). Ο Πίνακας είναι ταξινομημένος με βάση τον αριθμό μετρητών στις 30 Σεπτεμβρίου 2021. Οι παρατηρήσεις μας:

Η ΔΕΗ έχασε 218.000 μετρητές Χαμηλής Τάσης μέχρι 30/9 το 2021 (έναντι 295.000 την ίδια περίοδο το 2020). Το ποσοστό της στις 30/9/21 ήταν στο 74,2%.

Ο Πάροχος που είχε την μεγαλύτερη αύξηση σε αριθμό μετρητών ήταν η NRG με 49.000 νέους μετρητές - πρώτη με διαφορά στήθους από την Ζeniθ που έχει 48.000 περισσότερους από την αρχή του χρόνου.

Οι τρεις πρώτοι της συνολικής κατάταξης μεταξύ των εναλλακτικών (Protergia, Heron και Elpedison) είχαν μικρότερες αυξήσεις (γύρω στις +35.000) με την Elpedison ιδιαίτερα να μένει πίσω (+22.000) και από το Φυσικό Αέριο που είχε αξιόλογη απόδοση (+33.000) συγκρίσιμη με αυτή των δύο άλλων "καθετοποιημένων".

Αξιοσημείωτος είναι και ο Πάροχος Καθολικής Υπηρεσίας με 150.000 μετρητές. Ο Πάροχος αυτός είναι που εξυπηρετεί προσωρινά τους καταναλωτές που δεν τους θέλει κανένας άλλος,  συνήθως γιατί δεν θέλουν ή δεν μπορούν να πληρώσουν. Τα τυχόν ελλείματα του ΠΚΥ τα πληρώνουμε οι υπόλοιποι καταναλωτές μέσω των Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας. 

Ας σημειωθεί ότι υπάρχουν περίπου 600.000 μετρητές φυσικού αερίου που τους μοιράζονται οι Πάροχοι Ρεύματος. Επίσης υπάρχουν περίπου 800.000** μετρητές ρεύματος στα Μη Διασυνδεδεμένα  νησιά. Αυτοί θα περιληφθούν σε επόμενη έκδοση του παρόντος.

Δυστυχώς ο ΔΕΔΔΗΕ δεν δημοσιεύει στοιχεία κάθε μήνα, οπότε ο Πίνακας δεν περιλαμβάνει τον Οκτώβριο, μήνα κατά τον οποίο οι φήμες της αγοράς λένε ότι άρχισε η μεγάλη επιστροφή των καταναλωτών στην ΔΕΗ. Την εικόνα αυτή θα την δούμε στη πραγματική της διάσταση αρχές Φεβρουαρίου του 2022 - τότε εκτιμούμε ότι ο ΔΕΔΔΗΕ θα εκδώσει τα στοιχεία του τέταρτου τριμήνου του 2021. 

Μπορούμε όμως να παρατηρήσουμε ότι ο αριθμός των μετρητών που μεταφέρεται από την ΔΕΗ στους εναλλακτικούς Παρόχους είναι εδώ και τέσσερα τρίμηνα σε συνεχή καθοδική τάση: 113.000 το 4 τρίμηνο του 2020, 99.000 το 1ο Τρίμηνο του 2021, 85.000 το 2ο τρίμηνο του 2021 και 67.000 το 3ο τρίμηνο του 2021.

* Η παρούσα δημοσίευση είναι μια κοινωνική προσφορά του allazorevma.gr ώστε να καλυφθεί σε ένα βαθμό το κενό πληροφόρησης του καταναλωτικού κοινού. Ευχόμαστε (αλλά δεν ελπίζουμε) ότι οι δημόσιοι οργανισμοί των οποίων είναι ευθύνη η δημοσιοποίηση πληροφοριών για την αγορά να ευαισθητοποιηθούν.

** Ο αριθμός διορθώθηκε από το 500.000 της πρώτης έκδοσης στο σωστό 800.000 για τα Μη διασυνδεδεμένα νησιά

Οι Επιδοτήσεις Φρενάρουν τον Δείκτη Τιμών Ρεύματος - Αλλά Μέχρι Πότε;

Ο Δείκτης Τιμών Ρεύματος με στοιχεία Οκτωβρίου 2021 που υπολογίζει το allazorevma.gr, η πρώτη ιστοσελίδα σύγκρισης τιμών ρεύματος στην Ελλάδα, είχε μικρή αύξηση σε σχέση με τον δείκτη με στοιχεία Σεπτεμβρίου. Ο Δείκτης Τιμών ανέβηκε από τα 196,52 στα 199,1 ευρώ την μεγαβατώρα. Η μικρή αύξηση οφείλεται στο ότι η κρατική επιδότηση των 60 ευρώ την μεγαβατώρα για τον μήνα Οκτώβριο αντιστάθμισε σε σημαντικό μέρος την συνεχιζόμενη αύξηση των ανταγωνιστικών χρεώσεων.

Οι ρυθμιζόμενες χρεώσεις, στις οποίες το allazorevma.gr  περιλαμβάνει την κρατική επιδότηση των 60 ευρώ την  μεγαβατώρα, μειώθηκαν από 25,83 σε -4,17 ευρώ την μεγαβατώρα - έγιναν δηλαδή πιστωτικές. Ο Δείκτης Ανταγωνιστικών Τιμών Ρεύματος για οικιακούς καταναλωτές,  περιλαμβανομένου του ΦΠΑ αυξήθηκε από 159,57 σε 191,19 ευρώ την μεγαβατώρα. Οι τιμές των εναλλακτικών παρόχων κυμάνθηκαν από 101,58 έως 214,64 με μέσο όρο τα 181,61 ευρώ την μεγαβατώρα αυξημένο κατά 19% σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα (152,85). Συνολικά, από την αρχή του έτους, η μέση τιμή των εναλλακτικών παρόχων αυξήθηκε κατά 119,40% ενώ ο συνολικός δείκτης ανταγωνιστικών χρεώσεων που περιλαμβάνει και την ΔΕΗ αυξήθηκε κατά 94,84%. 

Συνοπτικά αυτό που συμβαίνει στην αγορά είναι ότι οι τιμές στο ρεύμα θα είχαν διπλασιαστεί από την αρχή του χρόνου αν δεν υπήρχε η επιδότηση, η οποία διατηρεί την αύξηση σε ποσοστό 22% έναντι του 95% που θα ήταν χωρίς αυτή. Η επιδότηση μέχρι τέλος του χρόνου θα έχει στοιχίσει περισσότερα από 600 εκατομμύρια ευρώ εις βάρος του ΕΛΑΠΕ. Το ερώτημα είναι πόσο μπορεί αυτό να συνεχιστεί αν χρειαστεί.

Στο Πίνακα που ακολουθεί φαίνεται η εξέλιξη του κόστους της αγοράς και των τιμών των εναλλακτικών και της ΔΕΗ τους τελευταίους 12 μήνες. Όλοι οι Πάροχοι λειτούργησαν με αρνητικά περιθώρια τον Οκτώβριο.

Η Νοσταλγία για το Μονοπώλιο της ΔΕΗ και το Νυκτερινό Τιμολόγιο

Ακόμα και οι θερμότεροι υπέρμαχοι των ελεύθερων ανταγωνιστικών αγορών νοσταλγούν την μονοπωλιακή ΔΕΗ του περασμένου αιώνα για ένα τουλάχιστον λόγο: Το νυκτερινό τιμολόγιο. Που είναι η απλούστερη μορφή ενός "ζωνικού τιμολογίου". Ζωνικά τιμολόγια είναι αυτά των οποίων η τιμή αλλάζει ανάλογα με την ώρα (ημέρα/νύχτα), την εποχή (χειμώνας/καλοκαίρι) τις μέρες της βδομάδας (εργάσιμη, Σαββατοκύριακο) κλπ. Έχουν σχεδιαστεί για να αντανακλούν την μεταβολή του κόστους στην παραγωγή του ηλεκτρισμού. 

Τα Ζωνικά τιμολόγια σχεδιάστηκαν με σκοπό να προσεγγίσουν το κοινωνικά βέλτιστο επίπεδο προσφοράς και ζήτησης του ρεύματος. Η οποία σύμφωνα με την οικονομική θεωρία (του ελεύθερου ανταγωνισμού!) επιτυγχάνεται όταν η οριακή τιμή ενός προϊόντος είναι ίση με το οριακό κόστος παραγωγής του. Τα Ζωνικά τιμολόγια "προσομοιώνουν" την αγορά δημιουργώντας "σκιώδη" τιμή για τις καθετοποιημένες, συνήθως κρατικής ιδιοκτησίας, μονοπωλιακές επιχειρήσεις που δημιουργήθηκαν από το μεσοπόλεμο και μετά και περισσότερο μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο στις προηγμένες χώρες. Η Ελλάδα και η ΔΕΗ δεν απέφυγαν τον νεωτερισμό - στην αρχή υπό Αμερικανική και αργότερα υπό Γαλλική επιρροή (στην δεκαετία του '80 η ΔΕΗ ονειρευόταν να γίνει μια μικρή EDF χωρίς τα πυρηνικά, όπως σήμερα ονειρεύεται να γίνει μια μικρή ENEL με τις ΑΠΕ).

Οι κρατικές μονοπωλιακές επιχειρήσεις, λειτουργώντας κατ' εντολή των ιδιοκτητών τους, χωρίς καμία ιδιαίτερη προθυμία, χρησιμοποιούσαν τα Ζωνικά τιμολόγια για να προσεγγίσουν την ισορροπία της ελεύθερης ανταγωνιστικής αγοράς. Χρειαζόταν βέβαια μια μικρή επένδυση σε διπλούς μετρητές με κάποιου είδους χρονοδιακόπτες. Συνήθως χρεωνόταν ο πελάτης αλλά ήταν (και είναι) μια αποδοτική επένδυση γι' αυτόν.

Αυτό όμως άλλαξε όταν ήρθε η απελευθέρωση των αγορών. Ενώ η παλιά καθετοποιημένη ΔΕΗ είχε μια τυπική υποχρέωση και μικρό συνεπώς κίνητρο να προωθεί το νυκτερινό τιμολόγιο, οι νέοι εναλλακτικοί προμηθευτές (αλλά και η ίδια η ΔΕΗ στην νέα πραγματικότητα!) δεν έχουν  απολύτως κανένα. Αντίθετα, έχουν κάθε κίνητρο να αποφεύγουν να προτείνουν στους καταναλωτές το νυκτερινό γιατί, ενώ είναι αναγκασμένοι να τους δίνουν την παραδοσιακά χαμηλότερη τιμή, οι ίδιοι πληρώνουν στην χονδρική αγορά την ίδια τιμή - ανεξάρτητα από το αν ο πελάτης έχει νυκτερινό ή όχι. Αυτή είναι μια περίπτωση "εξωτερίκευσης" της σκιώδους τιμής. Η καθετοποιημένη μονοπωλιακή επιχείρηση πούλαγε δική της παραγωγή σε τιμές "εσωτερικές", μη διαφανείς, στις οποίες κανείς δεν έδινε σημασία. Η αγορά διέσπασε τις λειτουργίες της παραγωγής και της προμήθειας και τις έκανε εμφανείς αλλάζοντας τα κίνητρα των "παικτών".

Οι επιπτώσεις της νέας κατάστασης δεν φαίνονται εκ πρώτης όψεως μεγάλες: Οι καταναλωτές που ήδη έχουν νυκτερινό συνεχίζουν να ωφελούνται από αυτό και οι Προμηθευτές δεν τολμούν προς το παρόν να καταργήσουν τα νυκτερινά τους τιμολόγια γιατί θέλουν να προσελκύσουν νέους πελάτες - έστω και λιγότερο προσοδοφόρους. Δεν κάνουν όμως απολύτως τίποτα για να προωθήσουν την ιδέα. Αντίθετα ορισμένοι παραπλανούν το κοινό με διαφημιστικά μηνύματα του τύπου "ρεύμα φθηνότερο από το νυκτερινό". Δυσχεραίνει επίσης την κατάσταση ο κρατικοδίαιτος ΔΕΔΔΗΕ, μια επιχείρηση που παραδοσιακά έχει προβλήματα στην διαδικασία προμήθειας κάθε είδους υλικού όχι μόνο μετρητών.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το κοινωνικό σύνολο υφίσταται απώλειες από την στασιμότητα στην χρήση των ζωνικών τιμολογίων. Υπολογίζουμε ένα ετήσιο ποσό της τάξεως των 350 εκατ. ευρώ για το 50%* των καταναλωτών που δεν έχουν νυκτερινό. Πως μπορεί να λυθεί το πρόβλημα αυτό; 

Μακροπρόθεσμα με την εγκατάσταση των "έξυπνων" μετρητών. Αυτοί θα δώσουν την δυνατότητα στον προμηθευτή να αγοράζει από την χονδρική και να χρεώνεται σύμφωνα με την καμπύλη φορτίου  κάθε πελάτη του ξεχωριστά. Αυτό αποκαθιστά το κίνητρό του στην σωστή κατεύθυνση. Στην  περίπτωση αυτή βέβαια το νυκτερινό τιμολόγιο είναι ένα ελάχιστο μέρος της λειτουργικότητας που παρέχει ο έξυπνος μετρητής - στο τέρμα της οποίας υπάρχει η δυναμική τιμολόγηση - αλλαγή της τιμής του ρεύματος ανά 5 λεπτά! 

Ο ΔΕΔΔΗΕ προσπαθεί εδώ και χρόνια να εγκαταστήσει τους μετρητές αυτούς και θα χρειαστεί σύμφωνα με το σχέδιο του, τουλάχιστον 10 χρόνια για να καλύψει όλους τους καταναλωτές. Η Ελλάδα είναι μια από τις τελευταίες χώρες στην Ευρώπη στην διείσδυση των μετρητών αυτών (μικρότερη από Βουλγαρία, Ρουμανία). Χρειάζεται συνεπώς μια φθηνότερη άμεσα εφαρμόσιμη λύση.

Η λύση αυτή μπορεί να είναι απλώς μια αλλαγή των όρων των συναλλαγών στην χονδρική αγορά. Θα μπορούσε ίσως η ΡΑΕ, ή ο ΑΔΜΗΕ ή και το ΕΧΕ, να επανασχεδιάσει την διαδικασία εκκαθάρισης της αγοράς έτσι ώστε η χρέωση κάθε προμηθευτή να αντανακλά μια ευνοϊκότερη τεκμαρτή καμπύλη φορτίου για αυτούς που εκπροσωπούν περισσότερους καταναλωτές με νυκτερινό τιμολόγιο. 

Μια τέτοια λύση, που αν είναι εφικτή μπορεί να εφαρμοστεί σε μήνες με μικρή δαπάνη, εκτιμούμε ότι θα έχει τεράστιο κοινωνικό όφελος σε σχέση με το κόστος. Με τον φόβο ότι γινόμαστε κάπως υπερβολικοί θα ισχυριζόμαστε ότι θα ήταν ίσο με όλο το όφελος που ο ΔΕΔΔΗΕ αναμένει από τους έξυπνους μετρητές λόγω "μετατόπισης φορτίου". Είναι ιλαροτραγικό να συζητάμε για χρόνια για το μεγαλεπήβολο έργο των έξυπνων μετρητών ενώ αγνοούμε την αποξένωση των καταναλωτών από την συνήθεια των ζωνικών τιμολογίων που είναι το πρώτο βήμα για την τιμολόγηση αιχμής και μετά την δυναμική τιμολόγηση. Που αποτελούν βασική προϋπόθεση αν θέλουμε να κάνουμε "πράσινο" το ρεύμα. Δεν θα χρειαστούν καν χρήματα από το Ταμείο Ανασυγκρότησης.

*Δυστυχώς ο ΔΕΔΔΗΕ δεν δημοσιεύει το νούμερο αυτό και δεν μας έχει απαντήσει ακόμα σε σχετικό αίτημα. Χρησιμοποιούμε συνεπώς μια δική μας συντηρητική εκτίμηση.

Τέλος η Ενεργειακή Κρίση - η ΔΕΗ έλυσε το Πρόβλημα!

Το allazorevma.gr, η πρώτη ιστοσελίδα σύγκρισης τιμών ενέργειας στην Ελλάδα, παρακολουθώντας τα τιμολόγια των Παρόχων ρεύματος στα πλαίσια της περιοδικής του τιμοληψίας, ανακάλυψε ότι ένας Πάροχος, ο Δεσπόζων, με το 65% της αγοράς και το 75% των οικιακών μετρητών έλυσε το πρόβλημα της ενεργειακής κρίσης.

Με τιμολόγιο στα 10 λεπτά την κιλοβατώρα σταθερό για 2 χρόνια και με ελάχιστη ποινή πρόωρης αποχώρησης, πουλάει περίπου 57% φθηνότερα από το μέσο εναλλακτικό Πάροχο, που πουλάει στα 23 λεπτά το ίδιο προϊόν. Η διαφορά αυτή των 13 λεπτών είναι πολύ μεγαλύτερη από τα 3 ή 6 λεπτά της κρατικής επιδότησης. 

Το allazorevma.gr, θεώρησε καθήκον του να αναφέρει την ανακάλυψή του με επιστολή στις αρμόδιες αρχές της Πολιτείας - που φαίνεται ότι δεν την είχαν εντοπίσει.   

Αλλιώς θα είχαν φροντίσει να ειδοποιήσουν την Κυβέρνηση ότι το πρόβλημα της ενεργειακής κρίσης λύθηκε. Δεν χρειάζεται καμία επιδότηση (που ίσως έχει αρνητικές συνέπειες στην επιδότηση των Ανανεώσιμων  Πηγών Ενέργειας). Αρκεί τα 7 εκατομμύρια καταναλωτών να επιλέξουν τα γενναιόδωρα τιμολόγια της ΔΕΗ.

Να Ελεγχθούν τα Τιμολόγια της ΔΕΗ από την Πολιτεία

Η λιανική αγορά ηλεκτρισμού στην Ελλάδα, 20 χρόνια μετά την απελευθέρωσή της, εξακολουθεί να παρουσιάζει υψηλότατο βαθμό συγκέντρωσης (Herfindahl-Hirschman Index 4.171 για το 2020). Έναν από τους υψηλότερους στην Ευρωπαϊκή Ένωση (τον υψηλότερο αν εξαιρεθούν κράτη μέλη όπως η Μάλτα, η Κύπρος και ορισμένα πρώην μέλη της Κομεκόν). Η κατάσταση αυτή οδήγησε στην μνημονιακή υποχρέωση, που είναι νόμος του κράτους, να μειωθεί το μερίδιο αγοράς του δεσπόζοντα παρόχου, της ΔΕΗ, σε ποσοστό κάτω του 50% μέχρι το τέλος του 2019. Με βάση τα πιο πρόσφατα στοιχεία (Σεπτέμβριος 2021) το μερίδιο αυτό βρίσκεται στο 65%. 

Αυτό και μόνο αρκεί κατά την άποψή μας για να είναι η αγορά σε διαρκή επιτήρηση από τα όργανα της πολιτείας που έχουν ως αρμοδιότητα τον έλεγχο του ανταγωνισμού. Άλλωστε πρόκειται για μια αγορά των 5 δισ. ευρώ ετησίως περίπου, ήτοι το 3% του ΑΕΠ. Στο παρόν θα θέλαμε να επιστήσουμε την προσοχή των αρμόδιων Αρχών της Πολιτείας σε ένα συγκεκριμένο θέμα. Υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι ο δεσπόζων Πάροχος, πωλώντας κάτω του κόστους, εφαρμόζει εμπορικές πρακτικές στην λιανική αγορά που είναι ανάγκη να ελεγχθούν.

Η ΔΕΗ προωθεί στη αγορά προϊόντα για οικιακούς καταναλωτές, ειδικά το myHome Online, με σταθερή λιανική τιμή 10 λεπτά την κιλοβατώρα (η τιμή περιλαμβάνει πάγιο, προωθητικές ενέργειες και ποινή αποχώρησης στους 12 μήνες για ετήσια κατανάλωση 3.750 κιλοβατωρών) και διάρκεια σύμβασης 2 ετών. Η τιμή αυτή είναι κατά 29% χαμηλότερη από τη μέση τιμή της χονδρικής αγοράς (ΤΕΑ) για τον μήνα Σεπτέμβριο (13,47) που ισοδυναμεί με 40% χαμηλότερη από το πλήρες κόστος χονδρικής αν προστεθεί η χρέωση προσαυξήσεων και απωλειών στην Χαμηλή Τάση (16,62), είναι 56% χαμηλότερη από την λιανική τιμή του μέσου εναλλακτικού παρόχου για συμβόλαιο σταθερής τιμής ίσης διάρκειας (22,70) και είναι 17% χαμηλότερη από την προθεσμιακή (χονδρική) τιμή για το έτος 2022 (cal22) του Eυρωπαϊκού Xρηματιστήριου Eνέργειας την 31/10/21 (12,03).

Είμαστε σίγουροι ότι η ΔΕΗ ως επιχείρηση διαθέτει επαρκή εμπειρία, διορατικότητα και διάθεση για καινοτομία, ώστε να μπορεί να ενισχύει την θέση της στην αγορά. Η άποψή μας είναι ότι αυτές οι ικανότητες δεν αρκούν για να εξηγήσουν την δυνατότητα προσφοράς των προϊόντων που αναφέρθηκαν παραπάνω. Για το λόγο αυτό προτείνουμε και εισηγούμαστε τον έλεγχο της Πολιτείας. Πιο συγκεκριμένα: 

Είναι απίθανο και συνεπώς εξαιρετικά δύσκολο να γίνει αποδεκτό ότι ο Πάροχος που είναι εκτεθειμένος περισσότερο από όλους τους άλλους (τουλάχιστον τους "καθετοποιημένους") στις μεταβολές της χονδρικής τιμής, πουλά έως και 50% φθηνότερα στην λιανική σε σχέση με τους άμεσους ανταγωνιστές του - κυριολεκτικά στην μισή τιμή! Αυτό σε συνδυασμό με το γεγονός ότι πουλά σε πολύ χαμηλότερη τιμή από την προθεσμιακή τιμή Cal22 στο ΕΕΧ. Αν τα στελέχη της έχουν ανακαλύψει μια τόσο καταπληκτική μέθοδο αντιστάθμισης θα ήταν κοινωνική προσφορά από μέρους της ΔΕΗ (ως "Δημόσιας" επιχείρησης) να την δημοσιοποιήσει - πάντως θεωρούμε ότι είναι υποχρεωμένη να την εξηγήσει, έστω εμπιστευτικά, στα ελεγκτικά όργανα.

Επίσης είναι δύσκολο να αντιληφθεί κανείς την διαχείριση κινδύνου από πλευράς ΔΕΗ δεδομένου ότι η ποινή αποχώρησης για τις συγκεκριμένες συμβάσεις είναι της τάξης των 17 ευρώ μετά τους 12 μήνες ενώ η τυπική ποινή στη αγορά για συμβόλαια σταθερής τιμής κυμαίνεται σε ποσά γύρω στα 50 ευρώ. Η δυνατότητα της ΔΕΗ να "ισοφαρίσει" τις σημερινές ζημίες της με κέρδη στη διετή διάρκεια των συμβάσεων σχεδόν εκμηδενίζεται. 

Ας σημειωθεί ότι, οι τιμές των προϊόντων λιανικής που είναι το θέμα της παρούσης, σύμφωνα με αξιόπιστες πηγές της αγοράς είναι κατά 40% χαμηλότερες από συμβάσεις σταθερής τιμής (12μηνης διάρκειας) που προσφέρονται σε μεγάλους βιομηχανικούς πελάτες. Η πιθανότητα οι συμβάσεις προμήθειας για τα οικιακά τιμολόγια σταθερής τιμής να είναι ζημιογόνες για την ΔΕΗ μέχρι την λήξη τους είναι εξαιρετικά μεγάλη. Η δε επίπτωσή τους στα συνολικά κέρδη θα μπορεί να αντισταθμιστεί μόνο με αυξημένες τιμές στους άλλους πελάτες της ΔΕΗ - ειδικά στις επιχειρήσεις. Αυτό θυμίζει την παλιά (προ τρόικας), συνήθη πρακτική της σταυροειδούς επιδότησης από την ΔΕΗ σε μοντέρνα μορφή.

Καλό θα ήταν να ελεγχθεί επίσης κατά πόσο η ΔΕΗ είχε ήδη λειτουργικές ζημίες από το Α' εξάμηνο του 2021 δεδομένου ότι τα κέρδη της προέκυψαν μετά από λογιστικό χειρισμό (αντιστροφή προβλέψεων  κατά την γνώμη μας όχι επαρκώς τεκμηριωμένη). Η δική μας εκτίμηση είναι ότι από τα προϊόντα σταθερής τιμής στην λιανική, η ΔΕΗ ζημιώνεται ποσό περίπου 8-10 εκατομμύρια για κάθε μήνα που η χονδρική τιμή παραμένει στα σημερινά επίπεδα (τα "κέρδη" του Α' εξαμήνου ήταν περίπου 30 εκατ. ευρώ).

Υπενθυμίζουμε ότι η ΔΕΗ είχε το 2020 κύκλο εργασιών μειωμένο κατά 100 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2019 αλλά επισφαλείς απαιτήσεις (με πάνω από 12 μήνες καθυστέρηση)  αυξημένες κατά 200 εκατ. ευρώ. Αυτό είναι ένδειξη ότι η Επιχείρηση δεν έχει λύσει ακόμα το πρόβλημα των ανείσπρακτων λογαριασμών σε επίπεδο κανονικότητας. Αυτό δεν προβλέπεται να βελτιωθεί το 2021 και θέτει ένα περαιτέρω ερώτημα σχετικά με την τιμολογιακή πολιτική της Επιχείρησης. 

Θεωρούμε ότι τα παραπάνω είναι επαρκείς ενδείξεις συμπεριφοράς που αντίκειται στον θεμιτό ανταγωνισμό και προτείνουμε στην Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας και την Επιτροπή Ανταγωνισμού, στην οποία η παρούσα κοινοποιείται, να εκκινήσουν διαδικασία ελέγχου της εμπορικής πολιτικής του δεσπόζοντα παρόχου στην Ελληνική αγορά. Λαμβάνοντας υπόψη επιπρόσθετα ότι οι πρακτικές αυτές της ΔΕΗ "μολύνουν" την αγορά εξωθώντας τους εναλλακτικούς Παρόχους σε αμφιλεγόμενες πρακτικές προώθησης των δικών τους προϊόντων.

Επιπρόσθετα, με την ευκαιρία των προβλέψεων της νέας οδηγίας 944/2019 (περί παρέμβασης της Πολιτείας στην αγορά σε μεταβατικές περιόδους), που δυστυχώς δεν έχει ακόμα ενσωματωθεί στο Ελληνικό Δίκαιο 10 μήνες μετά την παρέλευση της ημερομηνίας που αυτό θα έπρεπε να έχει γίνει, προτείνουμε η ΡΑΕ να προχωρήσει σε μια ενέργεια που καθυστερεί εδώ και πολλά χρόνια. Να εγκαταστήσει μεταβατικό μηχανισμό κοστολογικού ελέγχου της ΔΕΗ στην λιανική αγορά και την τοποθέτηση ελάχιστου ορίου κάτω από το οποίο θα απαγορευτεί να τιμολογεί μέχρις ότου το μερίδιο αγοράς της πέσει κάτω από το 35% ώστε ο Δείκτης Herfindahl-Hirschman να είναι κοντά στο 2.000. 

Σε κάθε περίπτωση, δεν μπορεί πλέον να γίνεται αποδεκτό να λειτουργεί με ζημίες ο δεσπόζων Πάροχος στην αγορά ηλεκτρισμού. Είτε μέσω της χαλαρότητας στην είσπραξη των λογαριασμών του είτε με υποκοστολόγηση των προϊόντων του. Αυτό προσιδιάζει σε χώρες του Τρίτου κόσμου.

Κι Όμως οι Αγορές Κάνουν Καλά την Δουλειά τους

Στα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου, κυκλοφορούσε ένα ανέκδοτο ανάμεσα στα στελέχη της Κομεκόν - της "Κοινής Αγοράς" των Κομμουνιστικών  χωρών της εποχής: "Όταν ο σοσιαλισμός θριαμβεύσει στον κόσμο (όπως είναι αναπότρεπτο) να θυμηθούμε να αφήσουμε μια χώρα καπιταλιστική για να ξέρουμε σε ποια τιμή θα αγοράζουμε και θα πωλούμε μεταξύ μας το πετρέλαιο". Όταν το σοβιετικό σύστημα αντί να θριαμβεύσει κατέρρευσε, το ανέκδοτο έγινε σκληρή πραγματικότητα, ειδικά για τις χώρες - "αγοραστές" της Κομεκόν αλλά και για τις πλατιές λαϊκές μάζες των χωρών "παραγωγών" οι οποίες προτιμούσαν πλέον να πωλούν στις διεθνείς αγορές - σε διεθνείς τιμές. 

Οι δυτικές καπιταλιστικές χώρες αντίθετα, αντιμετώπισαν την δική τους ενεργειακή (πετρελαϊκή) κρίση (ή μάλλον κρίσεις το '73 και '78) με μεγαλύτερη επιτυχία. Με το πλεονέκτημα του ότι γνωρίζουμε πια το αποτέλεσμα, μπορούμε να πούμε ότι παρά τον πανικό των πολιτικών ηγεσιών της εποχής (που σήμερα μας φαίνεται γελοίος), η απότομη άνοδος της τιμής του πετρελαίου ήταν η αρχή μιας διαδικασίας σταδιακής αλλά σημαντικής μακροπρόθεσμης βελτίωσης της αποτελεσματικότητας στην χρήση της ενέργειας σε όλη την Δύση. Ο μηχανισμός των τιμών έδωσε το μήνυμα και τα κίνητρα στις οικονομίες να προσαρμοστούν. Το αποτέλεσμα ήταν α) μείωση της κατανάλωσης ενέργειας ανά μονάδα ΑΕΠ και β) σταθερή και χαμηλή τιμή πετρελαίου για πολλές δεκαετίες.

Τα δύο παραδείγματα που αναφέρθηκαν αφορούν κρίσεις που ξέσπασαν από εξωγενείς παράγοντες. Από πολιτικές κρίσεις. Το καρτέλ του ΟΠΕΚ στην δεκαετία του '70 με αφορμή την  διαμάχη Ισραήλ με τους Άραβες και το '80 την κατάρρευση του κομμουνιστικού καθεστώτος. Η παρούσα κρίση είναι επίσης αποτέλεσμα πολιτικών αποφάσεων. Πρωτίστως είναι αποτέλεσμα των λανθασμένων πολιτικών για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής (κυρίως από την Ευρώπη) και δευτερευόντως των γεωπολιτικών παιχνιδιών ορισμένων χωρών παραγωγών.

Δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα προσφοράς φυσικού αερίου. Τα βεβαιωμένα αποθέματα κατάλληλα για εμπορική διάθεση επαρκούν για 50 χρόνια σημερινής κατανάλωσης. Το πιο σημαντικό, ο λόγος αποθεμάτων προς ετήσια ζήτηση είναι σταθερός επί δεκαετίες στα 50 χρόνια. Βρίσκουμε περισσότερο αέριο από ότι καταναλώνουμε. Το μακροπρόθεσμο οριακό κόστος παραγωγής (που εδώ και μερικά χρόνια ορίζεται από τους παραγωγούς σχιστολιθικού αερίου στις ΗΠΑ) είναι περίπου 15 ευρώ η  μεγαβατώρα. Η αστάθεια στην αγορά δεν έχει οικονομικές αιτίες. Οι αιτίες είναι πολιτικές αποφάσεις α) Μακροπρόθεσμα η ανασφάλεια των παραγωγών σχετικά με αποφάσεις που μπορούν να φθάσουν σε απαγόρευση της χρήσης του αερίου β) Βραχυπρόθεσμα η εντελώς απρόβλεπτη παραγωγή από ΑΠΕ ειδικά τα αιολικά. Φέτος το Α' εξάμηνο η παραγωγή των αιολικών στις δυο χώρες, την  Μ. Βρετανία και την Γερμανία μειώθηκε κατά 20%. Είναι ίσως ο βασικός λόγος για την μείωση των αποθεμάτων φυσικού αερίου και την αναταραχή στην Ευρώπη από το καλοκαίρι και μετά.

Η αγορά λοιπόν κάνει καλά την δουλειά της. Μας δίνει ισχυρό μήνυμα ότι οι πολιτικές για την  κλιματική αλλαγή όχι μόνο πρέπει να αλλάξουν αλλά - ίσως σημαντικότερο - να οριστικοποιηθούν. Θεωρητικά δεν υπάρχει καλύτερη μέθοδος για να κρατηθούν οι τιμές ενός αγαθού σταθερά μειούμενες από το να απαγορευτεί η χρήση του από μια στιγμή στο μέλλον και μετά (ο παραγωγός δεν θα θέλει να του μείνει στο χέρι!).  Αυτό όμως είναι πολιτικά αδύνατον (για λόγους που δεν θα αναλύσουμε περαιτέρω). Η εναλλακτική λύση είναι να μην υπάρξει καμία απαγόρευση αλλά να επιβληθεί - παγκοσμίως αν είναι δυνατόν - ο περίφημος φόρος Pigou στον άνθρακα (Με την προϋπόθεση ότι τα έσοδα του θα μοιράζονται στους πολίτες με μείωση άλλων φόρων και ότι θα μηδενισθούν οι επιδοτήσεις κάθε είδους για τις ΑΠΕ). Η αγορά θα φροντίσει να λύσει το πρόβλημα της μείωσης των εκπομπών CO2 δίνοντας τα κατάλληλα κίνητρα στην οικονομία.

Πόσος θα είναι αυτός ο φόρος; Αυτό είναι προφανώς ένα σημαντικό ερώτημα αλλά έπεται λογικά του πολιτικού ερωτήματος. Υπάρχει πιθανότητα να γίνει αποδεκτός από όλους ο φόρος άνθρακα; Η Ευρωπαϊκή Ένωση σχεδιάζει να κάνει ένα πρώτο βήμα με το Cross Border Adjustment Mechanism. Να το δούμε αν, πως και πότε θα προχωρήσει. 

Όπως και να έχει το πράγμα, αν η ιστορία μας διδάσκει κάτι, είναι ότι μετά από 20 χρόνια οι απόγονοί μας θα διαβάζουν τις δηλώσεις των πολιτικών μας ηγετών για την παρούσα κρίση και (ας ελπίσουμε ότι) θα γελούν.

Πως Κερδίζει Χρήματα το allazorevma.gr;

To allazorevma.gr είναι ιδιοκτησία της Clarus Εταιρίας Παροχής Ενεργειακών Υπηρεσιών - μιας Ανώνυμης Εταιρείας οι μετοχές της οποίας ανήκουν σε φυσικά πρόσωπα. Είναι μια κερδοσκοπική δραστηριότητα. Προσφέρει όμως τις υπηρεσίες της στο ευρύ κοινό, δηλαδή στους καταναλωτές ενέργειας, δωρεάν. Αυτό δεν είναι πρωτόγνωρο γιατί μοιάζει πολύ με τον τρόπο που λειτουργούν οι εφημερίδες και η τηλεόραση. Και βεβαίως οι πολυάριθμες ιδιωτικές ιστοσελίδες σύγκρισης τιμών στις περισσότερες χώρες της ΕΕ. Πως λοιπόν επιβιώνει οικονομικά; Με τους εξής τρόπους:

Κάθε φορά που ένας χρήστης - οικιακός ή μικρός επαγγελματικός καταναλωτής - αλλάζει Πάροχο μέσω της ιστοσελίδας, ο νέος Πάροχος πληρώνει μια μικρή προμήθεια στο allazorevma.gr για την διεκπεραίωση της διαδικασίας. Η υπηρεσία είναι δωρεάν για τον καταναλωτή.

Ορισμένοι Πάροχοι επιλέγουν να διαφημιστούν μέσω του newsletter της ιστοσελίδας που εκδίδεται δυο φορές την βδομάδα. Επίσης αγοράζουν περιοδικές εκθέσεις με στατιστικά στοιχεία σχετικά με την συμπεριφορά των χρηστών της ιστοσελίδας και της τιμοληψίας της αγοράς.

Τέλος, η εταιρεία έχει έσοδα από την προσφορά συμβουλευτικών υπηρεσιών σε επιχειρήσεις, τόσο για την επιλογή του κατάλληλου Παρόχου και τιμολογίου όσο και την διαχείριση και παρακολούθηση των ενεργειακών τους δαπανών. 

Το allazorevma.gr  επιτελεί τον κοινωφελή του σκοπό, δηλαδή την δωρεάν παροχή υπηρεσιών στους καταναλωτές, παρουσιάζοντας τα τιμολόγια όλων των ενεργών Παρόχων στην ελληνική αγορά. Αυτό γίνεται με βάση δημόσια διαθέσιμα στοιχεία μέσω μια διαδικασίας περιοδικής τιμοληψίας η οποία καταβάλλεται κάθε προσπάθεια να είναι ενημερωμένη, πλήρης και ακριβής. Με τον τρόπο αυτό ο χρήστης μπορεί να δεί τα αποτελέσματα της σύγκρισης όλων των ενεργών τιμολογίων υπό τον γενική ταξινόμηση (tab) "Όλα".

Το allazorevma.gr πληρώνεται αμοιβή για την διεκπεραίωση της διαδικασίας αλλαγής στα προγράμματα των περισσότερων ενεργών Παρόχων. Τα αποτελέσματα της σύγκρισης των τιμολογίων των Παρόχων αυτών παρουσιάζονται με ιδιαίτερο τρόπο υπό την γενική ταξινόμηση (tab) "Οι Προτάσεις μας". Είναι προφανές ότι τα τιμολόγια των συνεργαζόμενων παρόχων γίνονται συχνά πιο ελκυστικά γιατί τόσο οι Πάροχοι όσο και το allazorevma.gr προσφέρουν κίνητρα σε καταναλωτές που θα τα επιλέξουν.

Στην ιστοσελίδα αναφέρονται ευκρινώς  οι Πάροχοι με τους οποίους συνεργάζεται ανά πάσα στιγμή το allazorevma.gr, τόσο στην συνοπτική παρουσίαση τους (Πάροχοι) όσο και στην σελίδα των αποτελεσμάτων της σύγκρισης.  

Η οικονομική οργάνωση, όπως αυτή παρουσιάστηκε παραπάνω, έχει ως αποτέλεσμα ότι ένας Πάροχος μόνος του δεν αποτελεί ποτέ σημαντική πηγή εσόδων της ιστοσελίδας. Έχει ενισχύσει έτσι το allazorevma.gr στην προσπάθεια του να διατηρήσει από την αρχή της λειτουργίας του (το 2015) μέχρι σήμερα την ανεξαρτησία, την αντικειμενικότητα και την αξιοπιστία του. 

Η Επιδότηση και οι Ρήτρες Σώζουν την Αγορά!

Ο Δείκτης Τιμών Ρεύματος με στοιχεία Σεπτεμβρίου 2021 που υπολογίζει το allazorevma.gr, η πρώτη ιστοσελίδα σύγκρισης τιμών ρεύματος στην Ελλάδα, είχε μείωση (μετά από πολύ καιρό) σε σχέση με τον δείκτη με στοιχεία Αυγούστου. Ο Δείκτης Τιμών έπεσε από 203,18 σε 196,52 ευρώ την μεγαβατώρα. Η μείωση οφείλεται στην κρατική επιδότηση των 30 ευρώ την μεγαβατώρα για τον μήνα Σεπτέμβριο που αντιστάθμισε κατά ένα μέρος την συνεχιζόμενη αύξηση των ανταγωνιστικών χρεώσεων.

Οι ρυθμιζόμενες χρεώσεις, στις οποίες το allazorevma.gr  περιλαμβάνει την κρατική επιδότηση των 30 ευρώ την  μεγαβατώρα, μειώθηκαν από 55,83 σε 25,83 ευρώ την μεγαβατώρα. Ο Δείκτης Ανταγωνιστικών Τιμών Ρεύματος για οικιακούς καταναλωτές,  περιλαμβανομένου του ΦΠΑ αυξήθηκε από 135,84 σε 159,57 ευρώ την μεγαβατώρα. Οι τιμές των εναλλακτικών παρόχων κυμάνθηκαν από 101,58 έως 183,64 με μέσο όρο τα 152,85 ευρώ την μεγαβατώρα αυξημένο κατά 21% σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα (126,06). Συνολικά, από την αρχή του έτους, η μέση τιμή των εναλλακτικών παρόχων αυξήθηκε κατά 84,66% ενώ ο συνολικός δείκτης ανταγωνιστικών χρεώσεων που περιλαμβάνει και την ΔΕΗ αυξήθηκε κατά 62,62%. 

Στο Πίνακα που ακολουθεί φαίνεται η εξέλιξη του κόστους της αγοράς και των τιμών των εναλλακτικών και της ΔΕΗ τους τελευταίους 12 μήνες. Το ευχάριστο και ενδιαφέρον είναι ότι τόσο οι εναλλακτικοί όσο και η ΔΕΗ πωλούν πλέον, μετά από πολλούς μήνες, με μικρά μεν αλλά θετικά  περιθώρια. Αυτά είναι τα μικρά θαύματα που επιτυγχάνονται με τις επιδοτήσεις και τις ρήτρες οριακής τιμής! Τα θαύματα όμως δεν διαρκούν πολύ!