Είναι το allazorevma.gr "Ανεξάρτητο, Αντικειμενικό και Αξιόπιστο";

Το allazorevma.gr, η πρώτη χρονικά και σε δημοφιλία ιστοσελίδα σύγκρισης τιμών ενέργειας στην Ελλάδα, εξυπηρετεί τους καταναλωτές από το 2015. Στη πράξη και όχι στα λόγια, έχει καθιερώσει  τον θεσμό της ιστοσελίδας σύγκρισης τιμών ενέργειας στην χώρα - συνεπώς και των βασικών αρχών με τις οποίες πρέπει να λειτουργούν. Την Ανεξαρτησία, την Αντικειμενικότητα και την Αξιοπιστία. Καιρός για μια αξιολόγηση. Πως τα πάμε μέχρι τώρα; Ας απαριθμήσουμε τα στοιχεία:

Είναι το allazorevma.gr ανεξάρτητο; Ναι είναι γιατί είναι εύκολο να διαπιστωθεί ότι α) ανήκει σε φυσικά πρόσωπα τα ονόματα των οποίων είναι φανερά. Με τα βιογραφικά τους - και τις φωτογραφίες τους! β) Παρ' όλο που είναι επιχείρηση με στόχο το κέρδος και οι Πάροχοι ενέργειας είναι οι βασικοί του πελάτες, κανένας από αυτούς μέχρι τώρα δεν συνεισέφερε ποσοστό των εσόδων του μεγαλύτερο από 15% σε όλη την διάρκεια της λειτουργίας του. Οι συνεργαζόμενοι με το allazorevma.gr Πάροχοι έχουν ενημερωθεί ότι η ιστοσελίδα λειτουργεί ακολουθώντας συγκεκριμένη διεθνή μεθοδολογία σύγκρισης τιμών γ) Το allazorevma.gr είναι τελείως ανεξάρτητο - μέχρι παρεξηγήσεως* - από το ελληνικό κράτος και την Κρατική Επιχείρηση Ηλεκτρισμού (γνωστή ως ΔΕΗ). Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΑΕΥ πρώην ΡΑΕ) αρνείται επιμόνως από το 2015 να το πιστοποιήσει παρόλο που αυτό αποτελεί σύσταση της ΕΕ**. Μήπως γιατί οι δημόσιες παρεμβάσεις μας για τις στρεβλώσεις της αγοράς επιβεβαιώνουν ότι, λειτουργώντας τα τελευταία οκτώ χρόνια υπό δύο διαφορετικές κυβερνήσεις, το allazorevma.gr ήταν πάντα στην "αντιπολίτευση";

Είναι το allazorevma.gr αντικειμενικό; Ναι είναι - και το έχει αποδείξει μεταξύ άλλων με την στάση του στο φλέγον θέμα της αγοράς τα τελευταία χρόνια - τις ρήτρες αναπροσαρμογής. Η ιστοσελίδα ήταν η πρώτη που ανασχεδίασε τον αλγόριθμό της για να περιλάβει την χρέωση ρητρών με αποτέλεσμα (εκτός των άλλων) να μειωθεί δραματικά η ωφέλεια από την αλλαγή παρόχου από την ΚΕΗ  (όταν δεν εφάρμοζε ρήτρα) στους εναλλακτικούς παρόχους. Στην αρχή της αντικειμενικότητας το allazorevma.gr θυσίασε πιθανά έσοδα δεδομένου ότι η ΚΕΗ είναι ο μόνος Πάροχος με τον οποίο δεν έχει μέχρι τώρα συνεργαστεί. Είναι εύκολο να διαπιστωθεί ότι το allazorevma.gr είχε ασχοληθεί και προειδοποιήσει τους καταναλωτές για το θέμα των ρητρών πολύ πριν τα κρατικά όργανα αναγνωρίσουν καν το πρόβλημα***.

Είναι το allazorevma.gr αξιόπιστο; Ναι είναι. Γιατί, επειδή αναγνωρίζει ότι κάνει (πολύ λίγα) λάθη, έχει εγκαταστήσει διορθωτικό μηχανισμό μέσω του οποίου οι επισκέπτες και οι φίλοι του (αλλά και οι εχθροί του αν ασχοληθούν) υποδεικνύουν τα προβλήματα που ανακαλύπτουν. Η λειτουργία "Κάναμε Λάθος; Βοηθήστε μας να το διορθώσουμε" είναι εμφανής στην πρώτη σελίδα μας. Αυτού του είδους ο μηχανισμός δεν προσφέρεται (μέχρι τώρα!) από καμία άλλη ομοειδή ιστοσελίδα στην χώρα ούτε καν την κρατική - της ΡΑΑΕΥ (μπορεί το κράτος να κάνει λάθος; Η απάντηση θα σας εκπλήξει!).

Είναι το allazorevma.gr τέλειο; Όχι, είναι μακριά από την τελειότητα και είναι απίθανο να την φθάσει στο ορατό μέλλον. Είναι όμως σίγουρο ότι θα βελτιωθεί. Οι Έλληνες καταναλωτές, των οποίων είμαστε υπηρέτες, θα πρέπει να περιμένουν - και να απαιτούν - πολύ περισσότερα από μας.

* Μέχρι παρεξηγήσεως γιατί μας είναι αδύνατο να κατανοήσουμε την αδιαφορία μέχρι εχθρικότητα του κράτους σε μια επιχείρηση που παρέχει ένα δημόσιο αγαθό - όπως αυτό αναγνωρίζεται και από τις οδηγίες της ΕΕ.

** Ανεχόμενη στην πράξη την λειτουργία ιστοσελίδων ψευδο-σύγκρισης, πράγμα που υπονομεύει το πνεύμα της σχετικής οδηγίας της ΕΕ.

***Η πρώτη αναφορά του allazorevma.gr στις ρήτρες δημοσιεύτηκε στις 9/9/2015:  https://clarusesco-smartenergy.blogspot.com/2015/09/blog-post.html

Η Ιλαροτραγωδία με τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας στο Ρεύμα

Είναι πράγματι για γέλια και για κλάματα. Προκαλούν θυμηδία οι πανικόβλητες εκκλήσεις του Ρυθμιστή της Αγοράς (της ΡΑΑΕΥ) προς τον ΔΕΔΔΗΕ που διαχειρίζεται τον λογαριασμό των ΥΚΩ: Παιδιά τι έγιναν τα λεφτά; Εσείς είχατε υπολογίσει εκατοντάδες εκατομμύρια υπόλοιπο και βλέπουμε ότι τώρα δεν υπάρχει μία! Ακόμα περισσότερο γέλιο (για όσους είναι έξω από τον χορό) προκαλεί η θυμωμένη έκπληξη των εναλλακτικών παρόχων μόλις ενημερώθηκαν ότι δεν πρέπει να περιμένουν τις αμοιβές τους για την παροχή υπηρεσιών ΥΚΩ για λίγο καιρό*. 

Οι καταναλωτές δεν είναι σε θέση να κατανοήσουν τι ακριβώς συμβαίνει και η πρώτη αυθόρμητη αντίδραση, αν τα νέα φθάσουν στα αυτιά τους (πράγμα εξαιρετικά απίθανο),  θα ήταν να διασκεδάσουν με την  εικόνα του κρατικού "μπάχαλου". Αν όμως καταλάβαιναν ότι το κράτος στην πράξη δανείστηκε από τους ίδιους για να τους δώσει μέρος της επιδότησης στους λογαριασμούς ρεύματος, η λογική αντίδραση θα ήταν να θυμώσουν και να βάλουν τα κλάματα! Εξηγούμε:

Οι καταναλωτές πληρώνουν περίπου 300 εκατομμύρια τον χρόνο μέσω των λογαριασμών τους για να καλυφθούν α) το αυξημένο κόστος παραγωγής στα μη διασυνδεδεμένα νησιά και β) τα "φέσια" που αφήνουν οι "πελάτες"  καθολικής υπηρεσίας δηλαδή οι "τζαμπατζήδες". Τα λεφτά της χρέωσης ΥΚΩ τα μαζεύει ο ΔΕΔΔΗΕ και τα μοιράζει: για μεν το α) στην ΚΕΗ (γνωστή ως ΔΕΗ) ως παραγωγό στα νησιά και το β) στην ΚΕΗ και τους τέσσερεις εναλλακτικούς παρόχους που έχουν αναλάβει τους "τζαμπατζήδες" (Elpedison, Heron, Protergia, NRG).

Μέσα στην κρίση, η παραγωγή στα μη διασυνδεδεμένα νησιά με μαζούτ ήταν πιο φθηνή από αυτή στο διασυνδεδεμένο σύστημα που χρησιμοποιούσε φυσικό αέριο. Θεωρητικά λοιπόν ο λογαριασμός ΥΚΩ θα πρέπει να ήταν θεαματικά πλεονασματικός. Ο αριθμός των τζαμπατζήδων βέβαια έφθασε τους 200.000, αλλά η επίπτωση θα πρέπει να ήταν σχετικά μικρή. Πως λοιπόν φθάσαμε να έχουμε έλλειμα στον λογαριασμό; Φαίνεται ότι η κυβέρνηση χρησιμοποίησε το πλεόνασμα για να ενισχύσει το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης - δηλαδή την επιδότηση του ρεύματος στην διάρκεια της κρίσης. 

Το κράτος συνεπώς δανείστηκε από τους καταναλωτές για να τους επιδοτήσει. Γιατί μπορεί προς το παρόν το βάρος να πέφτει στους Προμηθευτές, αλλά στο προσεχές μέλλον θα πρέπει να το εισπράξουν. Αυτοί είναι απλώς οι ενδιάμεσοι (και απαιτούν -ευλόγως - πρόσθετη αμοιβή για το χρηματοοικονομικό κόστος του αυξημένου κεφαλαίου κίνησης που θα χρειαστούν μέχρι να εισπράξουν). 

Υπάρχουν και χειρότερα. Η Ρυθμιστική Αρχή έχει ήδη αποφασίσει (από τον Νοέμβριο του 22) υπερδιπλασιασμό της χρέωσης για τα ΥΚΩ. Η οποία όμως δεν έχει ισχύσει μέχρι τώρα για λόγους που ίσως είναι προφανείς σε ορισμένους (εμείς δεν τολμούμε  να μαντέψουμε). Η χρέωση για τον μέσο καταναλωτή από 0,0069 λεπτά την κιλοβατώρα πάει στα 0,0179. Αυτό ισοδυναμεί με ετήσια χρέωση που πάει από τα 26 στα 67 ευρώ (από 27,6 σε 71 με τον ΦΠΑ) για κατανάλωση 3,75 MWh τον χρόνο.

Αν τα παραπάνω προκαλούν γέλια και κλάματα σε ορισμένους, η άποψή μας είναι ότι θα έπρεπε να προκαλούν τρόμο. Όχι μόνο τον τρόμο των ΥΚΩ που έρχονται (μήπως και αναδρομικά;). Αλλά και τον τρόμο που προκαλεί μια κυβέρνηση που δεν ξέρει η αριστερά της τι ποιεί η δεξιά της (και τανάπαλιν). Που κρατάει "μυστικά και ντοκουμέντα" από τους πολίτες θεωρώντας τους αδρανή μάζα. Ίσως δεν εκτιμούμε αρκετά τις Μπανανίες.

* Το γέλιο θα ήταν πιο τρανταχτό αν αναλογιζόταν κανείς την (μέχρι στιγμής) σιωπή του Προμηθευτή που έχει το μεγαλύτερο πρόβλημα από το έλλειμα στα ΥΚΩ- της Κρατικής Επιχείρησης Ηλεκτρισμού (γνωστής ως ΔΕΗ). Η αλήθεια είναι ότι δεν τα έχει ανάγκη - "κάθεται" σε ταμειακά διαθέσιμα 2,5 δισεκατομμυρίων ευρώ. Ο ανταγωνιστές της όμως;

Είναι Αναγκαία η Ρύθμιση στην Λιανική Αγορά Ρεύματος;

Η Clarus ESCo και το allazorevma.gr συμμετείχαν στην εν εξελίξει διαβούλευση της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) σχετικά με τα τιμολόγια του ρεύματος που θα εφαρμοστούν από τον Οκτώβριο, δεδομένου ότι οι προσωρινές ρυθμίσεις λόγω της κρίσης θα αρθούν. Μια πρόχειρη ματιά στις απόψεις της αγοράς και των εκπροσώπων των καταναλωτών όπως αυτές υποβλήθηκαν στα πλαίσια της διαβούλευσης μας προκάλεσε σύγχυση και απογοήτευση - προκαλώντας το θεμελιώδες ερώτημα: Υπάρχει πράγματι ανάγκη να ρυθμιστεί η αγορά; Αν ναι, υπάρχει τρόπος να γίνει αυτό με αποτελεσματικό τρόπο*;  

Στην πρόταση που εμείς υποβάλαμε στην ΡΑΑΕΥ απαντήσαμε θετικά στο πρώτο ευρύ ερώτημα - έστω και αν αυτό δεν είχε τεθεί τυπικά από την Αρχή. Η άποψή μας είναι ότι στην αγορά υπάρχει εμφανές πρόβλημα έλλειψης ανταγωνισμού. Η δεσπόζουσα επιχείρηση έχει τόσο μεγάλη ισχύ ώστε, δρώντας ως ταύρος σε υαλοπωλείο, εξωθεί τους ανταγωνιστές της σε εμπορικές πρακτικές που πλησιάζουν τα όρια της εξαπάτησης του καταναλωτικού κοινού. Πολλοί καταναλωτές έχουν φθάσει στο σημείο να προτιμούν να πληρώνουν κάτι παραπάνω στον δεσπόζοντα προμηθευτή παρά να είναι έρμαια της αναξιοπιστίας των εναλλακτικών παρόχων.

Η λύση  στο πρόβλημα του μειωμένου  ανταγωνισμού πρέπει όμως να αντιμετωπισθεί σε συνεργασία με την Επιτροπή Ανταγωνισμού - η οποία από τον Νοέμβριο του 2021 έχει ανακοινώσει ότι μελετά το θέμα. Υπάρχει όμως ο φόβος ότι μετά από τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα η έρευνα έχει ωριμάσει υπέρμετρα. Αν όμως έτσι έχουν τα πράγματα έχει νόημα οποιαδήποτε πρόσθετη ρυθμιστική παρέμβαση; (έστω και η απλή και άμεσα υλοποιήσιμη λύση που εμείς προτείναμε στα πλαίσια της διαβούλευσης;) Μετά την διερεύνηση των απόψεων της αγοράς, η απάντησή μας είναι: Όχι. Είναι περιττή και θα προκαλέσει περισσότερα προβλήματα από όσα θα λύσει. Για τους εξής λόγους:

Η πράξη έχει δείξει ότι η ΡΑΑΕΥ έχει αποτύχει σε όλες τις προσπάθειες που έχει κάνει μέχρι τώρα να βελτιώσει την κατάσταση. Από τις πρότυπες συμβάσεις και λογαριασμούς (που ευτυχώς δεν υιοθετήθηκαν από πολλούς παρόχους γιατί δημιουργούν μεγαλύτερη σύγχυση στους καταναλωτές) μέχρι την αναξιόπιστη κρατική ιστοσελίδα σύγκρισης τιμών (που επίσης ευτυχώς ελάχιστοι καταναλωτές χρησιμοποιούν) ή το myrae.gr το οποίο απλώς προωθεί τους καταναλωτές στο στόμα του λύκου, οι προσπάθειες της Αρχής είναι αλυσιτελείς στην καλύτερη περίπτωση. Εκτιμούμε ότι οι πιθανότητες να επιτύχει κάτι καλύτερο αυτή την φορά είναι μηδαμινές.

Οποιαδήποτε λύση επιλέξει η ΡΑΑΕΥ για τα τιμολόγια, το αποτέλεσμα θα είναι ότι η αγορά (αφού κατηγορήσει την Αρχή ότι περιορίζει την ελευθερία της) θα σχεδιάσει και θα εφαρμόσει πρακτικές γύρω από αυτή. Αυτό σημαίνει ότι ακόμα και αν ένας Πάροχος θελήσει να απλοποιήσει τα τιμολόγιά του, θα πρέπει, ακολουθώντας τις κατευθύνσεις τις ΡΑΑΕΥ να το ξεχάσει - ή να το κάνει πιο πολύπλοκο. Ετερογονία των σκοπών. Υπάρχει ήδη σχετική εμπειρία από την περίοδο πριν την κρίση.

Επιπρόσθετα η ΡΑΑΕΥ με βάση το υπάρχον καθεστώς δεν φαίνεται να έχει την δυνατότητα να επιβάλει στους παρόχους ποινές ώστε να πειθαρχήσουν στις αποφάσεις ή συστάσεις της. Νόμοι, Ρυθμίσεις και Κανονισμοί χωρίς δόντια είναι άχρηστοι. Ακόμα και ο περίφημος Κώδικας Προμήθειας, στον οποίο όλοι οι συμμετέχοντες στην διαβούλευση αποτίουν φόρο υποταγής, είναι στο μεγαλύτερό του μέρος άχρηστος - και σε ορισμένα σημεία επικίνδυνος.

Τι προτείνουμε συνεπώς να γίνει; Αφού υπενθυμίσει στην Επιτροπή Ανταγωνισμού την ξεχασμένη έρευνά της (μήπως και την "ξεπαγώσει"), η ΡΑΑΕΥ θα πρέπει να δηλώσει ουδέτερη και ανενεργή. Θα αφήσει την αγορά - δηλαδή τους Παρόχους και τους καταναλωτές να τα βρούν μεταξύ τους. Συγχρόνως θα υποστηρίξει την μοναδική ανεξάρτητη, αντικειμενική και αξιόπιστη πηγή πληροφόρησης στην αγορά ρεύματος, το allazorevma.gr**, στην προσπάθεια του να λειτουργήσει ως διαμεσολαβητής μεταξύ καταναλωτών και παρόχων, εξηγώντας στους πρώτους τις πολύπλοκες μεθόδους με τις οποίες οι δεύτεροι (αν το παρελθόν είναι οιωνός για το μέλλον) θα προσπαθήσουν να τους παραπλανήσουν. 

Υπάρχουν στιγμές που η καλύτερη στρατηγική είναι να μην κάνει κανείς τίποτα. Δεν είναι πάντα η ευκολότερη ή η πιο δημοφιλής αλλά είναι ίσως η πιο ωφέλιμη.

* Στο παρόν σημείωμα δεν γίνεται αναφορά στη επιδότηση του ρεύματος γιατί είναι αρμοδιότητα της κυβέρνησης. Στα πλαίσια της διαβούλευσης πάντως το allazorevma.gr  υπέβαλε σχετική πρόταση. 
** Και όχι μόνο το allazorevma.gr  στην περίπτωση που η ΡΑΑΕΥ εντοπίσει και άλλη πηγή με τα ίδια χαρακτηριστικά.

To allazorevma.gr για τα τιμολόγια: Διαφάνεια, Καινοτομία, Ανταγωνισμός

(Το παρακάτω κείμενο είναι η συνεισφορά του allazorevma.gr στην Διαβούλευση της ΡΑΕ της 12/6/2023 σχετικά με την μετάβαση από τα τιμολόγια της κρίσης στην κανονικότητα)

Κυρίες, Κύριοι,

Έχουμε την τιμή να σας παρουσιάσουμε παρακάτω τις προτάσεις μας στα πλαίσια της διαβούλευσης της 12/6/23 σχετικά με την επιβολή ρυθμιστικών μέτρων στην προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας σε Μικρούς Πελάτες και συγκεκριμένα την μετάβαση από τις μεθόδους τιμολόγησης που επιβλήθηκαν στην περίοδο της κρίσης σε αυτές της κανονικότητας.

Στις προτάσεις μας γίνεται προσπάθεια να επιτευχθεί ισορροπία  ανάμεσα στην δυνατότητα των Προμηθευτών να διαφοροποιηθούν και την ανάγκη των καταναλωτών να κατανοήσουν και να συγκρίνουν τις προσφορές/προτάσεις τους. Κρίνουμε ότι ορισμένα από τα μέτρα που καθιερώθηκαν κατά την διάρκεια της κρίσης είναι προς την ορθή κατεύθυνση. Τόσο η κατάργηση της ρήτρας αναπροσαρμογής όσο και η πρωτόλεια προσπάθεια εισαγωγής σταθερών τιμολογίων (έστω και για ένα μήνα) γιατί τα σταθερά τιμολόγια θα (πρέπει να) αποτελέσουν το κύριο χαρακτηριστικό της αγοράς στο μέλλον. 

Με την ευκαιρία της παρούσας διαβούλευσης, πέραν των προτάσεων μας για το πλαίσιο τιμολόγησης, περιλάβαμε (επαναλαμβάνοντάς την για πολλοστή φορά) και πρόταση για την ενίσχυση του ανταγωνισμού στην αγορά του ρεύματος. Που έχει σημαντικά προβλήματα για δυο λόγους: Την υπέρμετρη συγκέντρωση στην αγορά και το ιδιόμορφο ιδιοκτησιακό καθεστώς του δεσπόζοντα Παρόχου:

• Υπάρχει προφανής (ex ante) δυσλειτουργία  σε μια αγορά με συγκέντρωση που ισοδυναμεί με 2,2 παίκτες (HH Index 4,613) πράγμα που ενέχει κίνδυνο στραγγαλισμού του περιθωρίου των ανταγωνιστών ή εναλλακτικά καθιστά πιθανές πρακτικές σύμπραξης. 
• Ο δεσπόζων Πάροχος (η Κρατική Επιχείρηση Ηλεκτρισμού γνωστή ως ΔΕΗ) ελέγχεται από το κράτος με συμμέτοχους ιδιώτες επενδυτές. Η ύπαρξη μεγαλομετόχων στην ΚΕΗ με προφανή αντιτιθέμενα συμφέροντα δημιουργεί αναταράξεις στην αγορά μέσω της αλλοπρόσαλλης τιμολογιακής πολιτικής της. Οι ανταγωνιστές της δεν είναι σε θέση να προβλέψουν ποια συμφέροντα υπερισχύουν κάθε φορά και προσπαθούν να αμυνθούν. Με αποτέλεσμα την εκτεταμένη χρήση πρακτικών παραπλάνησης και δημιουργίας σύγχυσης στους καταναλωτές που είναι κατά την εκτίμησή μας η σημαντικότερη αιτία για την στασιμότητα της αγοράς.

Η άποψή μας συνεπώς είναι ότι οποιαδήποτε παρέμβαση στην αγορά ρεύματος χωρίς να επιλυθεί το πρόβλημα της ισχύος του κρατικής ιδιοκτησίας Δεσπόζοντα Παρόχου θα είναι ατελής. 

Οι προτάσεις μας, παρουσιασμένες με συνοπτικό τρόπο, ακολουθούν σε εξής Μέρη: A. Μέθοδοι Τιμολόγησης Β: Ενίσχυση Ανταγωνισμού και Γ: Συγκεκριμένα σημεία συμφωνίας ή διαφωνίας μας μας με τις προτάσεις της ΡΑΑΕΥ

Α  Μέθοδοι Τιμολόγησης

Δύο (μόνο) είδη τιμολογίων: σταθερά και μεταβλητά*

Μεταβλητά

Τα μεταβλητά τιμολόγια όπως προτείνονται θα διευκολύνουν την μετάβαση στην κανονικότητα δεδομένου ότι προβλέπονται ήδη με την μορφή αυτή (ή παρόμοια) στις συμβάσεις των περισσότερων Παρόχων. Βασική μέριμνα η κατάργηση των μεθόδων υπολογισμού ρητρών (διαφορετικά όρια ζωνών χρέωσης, χρήση διαφορετικών δεικτών και συντελεστών) που προκάλεσαν στο παρελθόν μεγάλη ζημία στην αξιοπιστία τη αγοράς.

• Τιμολόγηση με βάση κόστος χονδρικής συν περιθώριο
• Δυνατότητα ο Πάροχος να δηλώνει ποσοστό απορρόφησης κόστους χονδρικής για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα όχι μικρότερο των 6 μηνών (Υποκαθιστά τους συντελεστές α,β και τα διαφορετικά όρια τα οποία καταργούνται).
• Ανατιμολόγηση ιστορικά κάθε μήνα (κόστος χονδρικής ίδιο για όλους επιβεβαιωμένο από ΡΑΑΕΥ με βάση τα απολογιστικά στοιχεία του ΑΔΜΗΕ - καταργούνται τα άνω και κάτω  όρια τιμών για υπολογισμό ρήτρας). 
• Ανακοίνωση μεταβλητών τιμολογίων εντός 5 ημερών από τέλος μήνα
• Χωρίς ποινή αποχώρησης (ή δώρα παραμονής)
• Διάρκεια ένα έτος (Η διάρκεια αφορά κυρίως την υποχρέωση του Παρόχου να ειδοποιήσει τον πελάτη του για το πέρας της σύμβασης)

Σταθερά 

Με τα προτεινόμενα σταθερά τιμολόγια επιδιώκεται η αξιοποίηση των σταθερών τιμολογίων "ενός μηνός" που χρησιμοποιήθηκαν στην κρίση επεκτεινόμενα σε 6μηνη τουλάχιστον διάρκεια. Ενισχύονται με ποινές αποχώρησης / δώρα παραμονής ώστε να καταστούν πιο ελκυστικά για τους Παρόχους. Μακροπρόθεσμα θα πρέπει να είναι τα βασικά τιμολόγια της αγοράς.

• Ελάχιστο διάστημα σταθερής τιμής : 6 μήνες (κατ' επιλογή του Παρόχου μέχρι και 12)
• Διάρκεια ένα έτος (Η διάρκεια αφορά κυρίως την υποχρέωση του Παρόχου να ειδοποιήσει τον πελάτη του για το πέρας της σύμβασης)
• Ποινή αποχώρησης / δώρα παραμονής (κλιμακωτά ανάλογα με διάρκεια σταθερότητας) - ακόμα και σε περίπτωση επιλογής άλλου τιμολογίου του ιδίου Παρόχου.
• Ανακοίνωση με κυλιόμενο τρόπο σταθερών τιμών επόμενου εξαμήνου κάθε μήνα.

Αν χρειαστεί επιδότηση προτείνεται να είναι εφάπαξ ισόποση (ανεξάρτητη από την κατανάλωση) ανά οικογένεια / μετρητή. Ισόποση επιδότηση δίνεται τόσο σε μεταβλητά όσο και σε σταθερά τιμολόγια.

Β. Ενίσχυση Ανταγωνισμού

Τοποθέτηση κατώτατου ορίου τιμολόγησης για τον Δεσπόζοντα Πάροχο (με βάση κοστολογικό έλεγχο από την ΡΑΑΕΥ)

• Περιθώριο για τα μεταβλητά τιμολόγια (περιλαμβανομένου ποσοστού απορρόφησης χονδρικής)
• Τιμή για τα σταθερά (περιλαμβανομένων τυχόν ποινών /δώρων)

Μέχρι να μειωθεί το μερίδιο αγοράς του σε μετρητές κάτω από το 35% (2.700.000 μετρητές) στην αγορά των οικιακών και μικρών επαγγελματικών καταναλωτών.

Αν και η ΡΑΑΕΥ διαθέτει επαρκή τεχνογνωσία και εμπειρία σε θέματα κοστολογικού ελέγχου, επισημαίνουμε για λόγους πληρότητας ότι ο στόχος είναι ο δεσπόζων Πάροχος να έχει οικονομικά (σε αντίθεση με λογιστικά) κέρδη στην λειτουργία της Προμήθειας. Που θα προκύπτουν αφού έχουν κοστολογηθεί, για παράδειγμα το κόστος ευκαιρίας κεφαλαίου, η παροχή ενδοεταιρικών υπηρεσιών και οι προβλέψεις για ζημίες από ανείσπρακτους λογαριασμούς, σε όλες τις αγορές που δραστηριοποιείται (Εμπορικοί, Βιομηχανικοί, Οικιακοί πελάτες). Ο ορισμός των αγορών είναι σημαντικός ώστε να αποφευχθεί τυχόν σταυροειδής επιδότηση στην οποία η ΚΕΗ έχει μακρά παράδοση και εμπειρία.

Γ. Σημεία συμφωνίας / διαφωνίας

Άρθρο 3. Λογαριασμός Κατανάλωσης και Όροι Συμβάσεων Προμήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας. Συμφωνούμε με το άρθρο 3 στην πληρότητά του. 

Άρθρο 5 Παράγραφος Α. Τα κυμαινόμενα τιμολόγια όπου η χρέωση προμήθειας διαμορφώνεται ευθέως βάσει μεγέθους της Αγοράς (INDEXED Price Contracts) δεν επιτρέπεται να περιλαμβάνουν κανέναν επιπρόσθετο μηχανισμό αναπροσαρμογής. Συμφωνούμε - έχει παρατηρηθεί το πρόβλημα και στην τιμολόγηση φυσικού αερίου.

Άρθρο 6. Συναίνεση Καταναλωτών για την ένταξή τους σε προϊόν Προμήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας. Συμφωνούμε  με το Άρθρο 6 στην πληρότητά του.

Άρθρο 5 Παράγραφοι Β και Γ Περί συντελεστών και παραμέτρων ρητρών αναπροσαρμογής. Διαφωνούμε και προτείνουμε εναλλακτική λύση.

Είμαστε στη  διάθεσή σας για περισσότερες πληροφορίες και διευκρινίσεις αν χρειαστεί.

Με εκτίμηση

Για την Clarus ESCo και το allazorevma.gr

Αθανάσιος Γκίκας

Ιδρυτής

* Τα δυναμικά τιμολόγια προς το παρόν έχουν μόνο θεωρητική αξία για τους μικρούς καταναλωτές και συνεπώς αμελούνται στο παρόν

Υπάρχει Πρόβλημα με τις Ρυθμιζόμενες Χρεώσεις στο Ρεύμα

Στην διάρκεια της πρόσφατης ενεργειακής κρίσης η προσοχή των καταναλωτών στράφηκε στις ανταγωνιστικές χρεώσεις των λογαριασμών ρεύματος. Λογικό γιατί οι τιμές εκτοξεύτηκαν κυρίως λόγω του φυσικού αερίου. Οι κυβερνήσεις αντέδρασαν και καμία δεν αντέδρασε τόσο πολύ όσο η ελληνική κυβέρνηση. Που βρήκε ένα τρόπο να εξουδετερώσει την εισαγόμενη κρίση στις ανταγωνιστικές χρεώσεις με γενναιόδωρες επιδοτήσεις. Την ίδια στιγμή όμως με αποφάσεις της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ πρώην ΡΑΕ) χωρίς να το διαφημίσει ιδιαίτερα προκάλεσε αύξηση των ρυθμιζόμενων χρεώσεων που επιφέρουν αύξηση στην δαπάνη για ρεύμα ενός μέσου καταναλωτή κατά 12% περίπου.

Το allazorevma.gr επιμένει στην δημοσιοποίηση του θέματος, παρόλο που αισθανόμαστε μια περίεργη μοναξιά στην προσπάθεια μας αυτή, για πολλούς λόγους:

• Οι ρυθμιζόμενες χρεώσεις δεν υπόκεινται στην βάσανο του ανταγωνισμού. Στην πράξη τις καθορίζει το κράτος και ο πολίτης δεν μπορεί να αντιδράσει με κανένα  τρόπο. Το ύψος τους αποφασίζεται με μια διαδικασία που είναι - ειδικά στην χώρα μας αδιαφανής κι πολύπλοκη. Είναι αμφίβολο αν ακόμα και τεχνικά καταρτισμένοι κατανοούν τους ακριβείς υπολογισμούς.
• Οι ρυθμιζόμενες χρεώσεις παραμένουν μόνιμα στους λογαριασμούς. Η αναστάτωση στις αγορές φυσικού αερίου θα τελειώσει (και αν όχι το κράτος θα επιδοτήσει) - οι ρυθμιζόμενες χρεώσεις όμως θα παραμείνουν.
• Οι ρυθμιζόμενες χρεώσεις είναι ιστορικά χαμηλότερες την Ελλάδα από ότι στην υπόλοιπη (προηγμένη) Ευρώπη. Είναι εύλογο να υποθέσει κανείς ότι η διαφορά θα κλείσει ταχύτατα - ειδικά τώρα που έχουμε ιδιώτες επενδυτές στο Δίκτυο (Οι χρεώσεις δικτύου στην Γερμανία είναι 3πλάσιες από ότι στην Ελλάδα - μάλλον ήταν πριν τις δικές μας πρόσφατες αποφάσεις).
• Οι ρυθμιζόμενες χρεώσεις από την φύση τους είναι αυτές στις οποίες κυρίως θα ενσωματωθεί στο μέλλον το μεγαλύτερο μέρος του κόστους της υποδομής που θα χρειαστεί να χτιστεί για να επιτευχθούν οι στόχοι του Net Zero.  
• Τέλος και πιο σημαντικό ίσως, είναι ότι οι αυξήσεις αυτές έχουν γίνει "εν κρυπτώ και παραβύστω". Σιωπή του Τάφου για το ευρύ κοινό όχι μόνο από τους αρμόδιους κρατικούς φορείς αλλά και από τα ΜΜΕ και τα κοινωνικά δίκτυα (εκτός από τις αναρτήσεις του allazorevma.gr!)

Στον Πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζεται ή αύξηση που επιφέρουν για τον μέσο καταναλωτή δυο πρόσφατες αποφάσεις της ΡΑΕΕΥ που δεν έχουν εμφανισθεί στους λογαριασμούς των καταναλωτών ακόμα (για λόγους που δεν θα κάνουμε τον κόπο να υποθέσουμε). 

Στο Πίνακα φαίνεται ότι τα ΥΚΩ και οι χρεώσεις δικτύου διανομής αυξάνονται κατά 86% με τις αποφάσεις αυτές (για καταναλωτή με 3,75 MWh τον χρόνο). Από 119 ευρώ τον χρόνο θα πληρώνει 221. Αυτό ισοδυναμεί με αύξηση 50% στο κόστος των ρυθμιζόμενων- από 56 σε 83 ευρώ/MWh. Αν τα ποσά αυτά προστεθούν στις ανταγωνιστικές χρεώσεις, που στον μέσο όρο λόγω των επιδοτήσεων έχουν μείνει σταθερές εδώ και περίπου 10 μήνες, η αύξηση στην τιμή του ρεύματος λόγω των επιβαρύνσεων στα ρυθμιζόμενα ανεβαίνει στο 12%.

Η διαχείριση των ρυθμιζόμενων χρεώσεων είναι (και θα είναι περισσότερο στο μέλλον) ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα στην αγορά του ρεύματος. Και θα είναι πολιτικό πρόβλημα - γιατί δεν θα είναι σε θέση οι κυβερνήσεις να τα φορτώνουν στο διεθνές περιβάλλον. Με την ευκαιρία τώρα που έχουμε εκλογές μήπως να ρωτήσουμε τους πολιτευόμενους και τα κόμματα;

Είχαν οι Προμηθευτές Ρεύματος "Υπερκέρδη" στην Κρίση;

Η απάντηση είναι ότι οι Προμηθευτές (Πάροχοι) ρεύματος είχαν πράγματι αυξημένα μικτά περιθώρια κατά την διάρκεια της κρίσης*. Αυτή είναι η ετυμηγορία του allazorevma.gr με βάση τα στοιχεία που τηρεί για να καταρτίσει τον μηνιαίο Δείκτη Τιμών Ρεύματος. Στο διάγραμμα που ακολουθεί παρουσιάζεται η μεσοσταθμική τιμή της χονδρικής αγοράς και ο Δείκτης Ανταγωνιστικών Χρεώσεων (ήτοι η μεσοσταθμική λιανική τιμή)  από τον Απρίλιο του 2020 έως τον Μάϊο του 2023 (κάθε σημείο αφορά έναν από τους 38 μήνες). Με μια πρόχειρη ματιά είναι εμφανές ότι η απόσταση ανάμεσα στην λιανική και την χονδρική τιμή μεγάλωσε από τον Αύγουστο του '22 όταν άρχισε να εφαρμόζεται η νέα μέθοδος τιμολόγησης στο ρεύμα που καθιερώθηκε από το κράτος για να αντιμετωπισθεί η κρίση. 

Η πρώτη εντύπωση επιβεβαιώνεται από τους αριθμούς. Το μέσο μικτό περιθώριο στους 28 μήνες από 4/20 έως 7/22 ήταν στα επίπεδα του 23%. Το ίδιο μέσο περιθώριο στους 10 μήνες της κρίσης (από 8/22 έως 5/23) ανέβηκε στο 32%. Γιατί συνέβη αυτό; 

Η δικαιολογία που έδωσαν οι Πάροχοι είναι ότι το αυξημένο περιθώριο χρειάστηκε για να αντιμετωπισθεί η ανάγκη να αναλάβουν τον κίνδυνο που τους δημιουργούσε η νέα μέθοδος τιμολόγησης, δεδομένου ότι αντί να τιμολογούν απολογιστικά ήταν αναγκασμένοι να τιμολογούν προβλέποντας τις τιμές χονδρικής του επόμενου μήνα.

Αυτή είναι μια εξήγηση που φαίνεται αρχικά λογική. Από την άλλη μεριά όμως οι Πάροχοι δεν φαίνεται να έκαναν κάποια ιδιαίτερη προσπάθεια να γίνουν καλύτεροι στις προβλέψεις τους. Γιατί δεν υπήρχε επαρκής ανταγωνισμός. Ας θυμηθούμε ότι ο Δείκτης Ανταγωνιστικών χρεώσεων καθορίζεται κατά τουλάχιστον 65% από τον  δεσπόζοντα Πάροχο - την Κρατική Επιχείρηση Ηλεκτρισμού (γνωστή ως ΔΕΗ). Αυτή συνεπώς όχι μόνο έχει την ισχύ να καθορίζει στη πράξη την τιμή για όλη την αγορά αλλά πιθανόν είναι σε θέση (λόγω ιδιοκτήτη) να υπαγορεύει έμμεσα και το ύψος της επιδότησης (πράγμα που υποβαθμίζει το επιχείρημα περί αυξημένου κινδύνου). Στην ιδιόμορφη ελληνική αγορά (όπου σε όρους έντασης ανταγωνισμού υπάρχουν 2,2 πραγματικοί παίκτες) οι εναλλακτικοί προμηθευτές είμαστε σίγουροι ότι ευγνωμονούν τη ΚΕΗ (από μέσα τους) γιατί δεν προσπάθησε (όπως έκανε ορισμένες φορές στο παρελθόν) να τους στραγγαλίσει.

Ο καταναλωτές βέβαια δεν πλήρωσαν τον Ανταγωνιστικό Δείκτη - αυτός επιδοτήθηκε. Έτσι έμειναν όλοι ευτυχείς. Οι καταναλωτές προστατεύθηκαν (κατά ένα μέρος) από την κρίση, οι Προμηθευτές προστάτευσαν την κερδοφορία τους, οι πολιτικοί πήραν τα εύσημα ότι "υποστήριξαν" την κοινωνία (και κατήργησαν την ρήτρα αναπροσαρμογής με ένα νόμο και ένα άρθρο!). Ποιος ήταν λοιπόν ο ηλίθιος της παρέας που "πλήρωσε το μάρμαρο"; Κοιτάξτε λίγο στον καθρέφτη. Ο λογαριασμός ίσως αργήσει λίγο αλλά θα έλθει**.

 

* Το μικτό περιθώριο δεν μεταφράζεται πάντα σε κέρδη πόσο μάλλον σε "υπερκέρδη"

**Η παραπάνω ανάλυση είναι πρόχειρη και ερασιτεχνική. Είμαστε σίγουροι ότι ότι αρμόδιοι φορείς της Πολιτείας (η Επιτροπή Ανταγωνισμού και η ΡΑΑΕΥ) που έχουν την πείρα και τις γνώσεις θα βρούν τον χρόνο να κάνουν τις δικές τους διαπιστώσεις (και ενέργειες αν χρειαστεί) δεδομένου ότι πρόκειται για μια αγορά περίπου 5 δισεκατομμυρίων ευρώ τον χρόνο - το 3% του ΑΕΠ.

Η ΚΕΗ "κάθεται" σε Βουνό Ρευστού - Είναι Καλό Αυτό;

Με την ευκαιρία της δημοσιοποίησης των αποτελεσμάτων της Κρατικής Επιχείρησης Ηλεκτρισμού (γνωστής ως ΔΕΗ) για το Α' Τρίμηνο του 2023 δεν είναι δυνατόν να μην σχολιάσει κανείς κάτι που "Βγάζει Μάτι". Η ΚΕΗ έχει ταμειακά διαθέσιμα περίπου 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ στις 31/3/23. Το ακόμα πιο ενδιαφέρον είναι ότι τα διαθέσιμα διατηρούνται στο επίπεδο αυτό εδώ και σχεδόν 1,5 χρόνο. Τα ερωτήματα που τίθενται αναπόφευκτα είναι πολλά*.

Είναι πράγματι πολλά τα διαθέσιμα; Από που προέρχονται; Είναι καλό για την επιχείρηση να διατηρεί τέτοιο επίπεδο διαθεσίμων και τέλος και πιο σημαντικό: Τι θα τα κάνει τα χρήματα αυτά και ποιοι θα ωφεληθούν από τους εναλλακτικούς σκοπούς για τους οποίους θα μπορούσαν να δαπανηθούν;

Τα διαθέσιμα είναι πολλά. Αντιστοιχούν σε περισσότερους από 6 μήνες κύκλου εργασιών της επιχείρησης. Δεδομένου ότι τιμολογεί παραδοσιακά περίπου στους 2 μήνες (πρόσφατα μειώθηκε στον ένα) δεν υπάρχει λόγος να τηρεί διαθέσιμα περισσότερα από 2 μηνών εισπράξεις - περίπου (συντηρητικά) 700 εκατομμύρια ευρώ. Να σημειωθεί ότι τα διαθέσιμα είναι περίπου στο ίδιο επίπεδο με την αποτίμηση της μετοχής της ΚΕΗ κατά την διάρκεια της χρονιάς. Επίσης ότι το ρευστό της ΚΕΗ είναι μεγαλύτερο από τον συνολικό κύκλο εργασιών των ανταγωνιστών της στην αγορά ηλεκτρισμού.

Τα διαθέσιμα της ΚΕΗ δεν προέρχονται από την λειτουργία της. Μέσα στο Α' τρίμηνο του 2023 η ΚΕΗ εισέπραξε λιγότερα χρήματα από όσα ξόδεψε για την λειτουργία της - κατά 370 εκατομμύρια ευρώ. Αυτό είναι καλύτερο από το Α' εξάμηνο του 2022 όταν το λειτουργικό της έλλειμα σε ρευστό ήταν 1,3 δισεκατομμύρια ευρώ. Εξακολουθεί όμως να είναι ανησυχητικό. Τα διαθέσιμα της ΚΕΗ ουσιαστικά προέρχονται από την πώληση των ασημικών (το 49% του ΔΕΔΔΗΕ) και την αύξηση κεφαλαίου του Νοεμβρίου του 2021.

Αναμφισβήτητα η εισροή ενός ποσού που πλησιάζει τα 3 δισεκατομμύρια από ξένους κυρίως επενδυτές είναι επιτυχία. Δεν φαίνεται όμως να αξιοποιούνται τα χρήματα αυτά. Η ΚΕΗ από το τέλος του 2021 μέχρι τώρα κάθεται πάνω σέ ένα βουνό χρημάτων που ελπίζει κανείς ότι τα τοποθετεί με κάπως πιο αποδοτικό τρόπο σε βραχυπρόθεσμες επενδύσεις χαρτοφυλακίου. Η κρίση δεν είναι η εξήγηση για την αδράνεια αυτή, δεδομένου ότι τα αποτελέσματα της ΚΕΗ περιλαμβάνουν, όπως η ίδια η επιχείρηση ισχυρίζεται (με το δίκιο της), την επίπτωση της "υποστήριξης της κοινωνίας" στην διάρκειά της.

Όμως ότι έγινε, έγινε. Δεν υπάρχει λόγος τα διαθέσιμα αυτά να μείνουν για πολύ στο σημερινό ύψος. Τι θα τα κάνει η ΚΕΗ; Έχει προγραμματίσει να τα επενδύσει στην Ρουμανία και όπου αλλού βρει ευκαιρίες στα Βαλκάνια (μόνο;). Αυτό είναι το σχέδιο που έχει υποσχεθεί στους επενδυτές της Έχει υποσχεθεί επίσης διανομή μερισμάτων στην επόμενη  χρήση. Μέχρι τώρα όμως επενδύει στο Δίκτυο και στον στραγγαλισμό του εγχώριου ανταγωνισμού.

Οι επενδύσεις στο Δίκτυο υποφέρουν από μια ασυμμετρία κινήτρων. Αυξάνουν τη ρυθμιζόμενη βάση παγίων και συνεπώς την απόδοση που θα απολαύσουν οι μέτοχοι του ΔΕΔΔΗΕ. Χωρίς όμως κατ' ανάγκη να αντανακλούν σε βελτίωση της παραγωγικότητας ή της ποιότητας του δικτύου. Η έλλειψη επαρκών κινήτρων για την επίτευξη των στόχων αυτών έχει επισημανθεί από συλλογικούς φορείς της αγοράς. 

Όσο για τον στραγγαλισμό του ανταγωνισμού, η ΚΕΗ έχει καταφέρει εδώ και 1,5 χρόνο περίπου να κρατήσει σταθερό το γιγαντιαίο (και θεωρητικά παράνομο) μερίδιό της στην αγορά ηλεκτρισμού. Δαπανώντας εξωφρενικά ποσά στη διαφήμιση (ακόμα και ο μονοπωλητής ΔΕΔΔΗΕ διαφημίζεται), πράγμα που - εκτός των άλλων - δημιουργεί θέματα δημόσιας πολιτικής. Γιατί η δαπάνη αυτή γίνεται από μια κρατική επιχείρηση. 

Η εικόνα που παρουσιάζεται λοιπόν είναι αυτή μιας επιχείρησης που λειτουργεί ως "ταύρος σε υαλοπωλείο" στην Ελληνική αγορά και δουλεύει για λογαριασμό των ξένων μετόχων της με την σιωπηρή ανοχή του βασικού της μετόχου - του ελληνικού κράτους. Δεδομένου ότι η επένδυση στην Ρουμανία δεν ωφελεί την ελληνική οικονομία αλλά μόνο τους ιδιώτες μετόχους της ΚΕΗ. Που την χρησιμοποιούν στην πράξη ως όχημα για να μεταφέρουν μέρος της επένδυσής τους σε πιο "πράσινα χωράφια".

Τα πολλά λεφτά δεν φέρνουν την ευτυχία πιστεύει ο λαός. Εξαρτάται όμως και από το ποιος τα έχει, που τα βρήκε και τι τα κάνει θα έλεγε ο γνωστός για τον κυνισμό της τακτικής του Λένιν.

*τα ερωτήματα τίθενται γιατί η ΚΕΗ είναι Κρατική και συνεπώς αφορούν όλους τους Έλληνες πολίτες. Αν η επιχείρηση ήταν ιδιωτική η απάντηση στα ερωτήματα θα αφορούσε μόνο τους μετόχους της και το παρόν σημείωμα δεν θα υπήρχε λόγος να γραφεί (και αν γραφόταν να δημοσιοποιηθεί)

Κι Αν το Φυσικό Αέριο Έπαιρνε το Ριμπάουντ;

Όταν ένας καλαθοσφαιριστής παίρνει ένα (επιθετικό) ριμπάουντ, δίνει την  δυνατότητα στην ομάδα του να διορθώσει μια αστοχία στην πρώτη προσπάθεια. Το φυσικό αέριο, που είχε αναγορευθεί παλιότερα το "καύσιμο του 21ου αιώνα", τα τελευταία δύο χρόνια, είχε μια αστοχία. Τόσο σημαντική που προκάλεσε κρίση - παγκόσμια αλλά κυρίως (με διαφορά) ευρωπαϊκή. Εδώ και λίγους μήνες φαίνεται ότι η αγορά επανέρχεται σε κάποιο επίπεδο κανονικότητας. Το ερώτημα όμως για το μέλλον δεν μπορεί να αποφευχθεί. Μετά από όλα όσα συνέβησαν εξακολουθεί το φυσικό αέριο να είναι το καύσιμο του αιώνα μας;

Η απάντηση είναι: Ναι, η λογική πρόβλεψη είναι ότι το φυσικό αέριο θα είναι το καύσιμο του 21ου αιώνα (ίσως και του επόμενου), για δύο τουλάχιστον λόγους:

• Ο πρώτος (και βασικός) είναι ότι ο φλοιός της γης περιέχει τόσο μεγάλα αποθέματα φυσικού αερίου που μπορούν να θεωρηθούν πρακτικά ανεξάντλητα*. 
• Ο δεύτερος είναι ότι, κατά παράδοξο τρόπο, η προσπάθεια των αναπτυγμένων χωρών (και ειδικά της ΕΕ) για απανθρακοποίηση (το περίφημο Net Zero) θα τείνει να κρατά χαμηλή την τιμή του μακροπρόθεσμα. Κάνοντάς το έτσι περισσότερο ελκυστικό για τον υπόλοιπο κόσμο.

Είναι πράγματι τα αποθέματα του φυσικού αερίου τόσο μεγάλα; Εκτιμώνται σε 50 χρόνια σημερινής ζήτησης. Αλλά, το πιο σημαντικό είναι, ότι τα 50 χρόνια ζήτησης παραμένουν σταθερά εδώ και δεκαετίες. Ανακαλύπτουμε αποθέματα περισσότερα από όσα καταναλώνουμε συστηματικά. Μια μικρή γεύση του μεγέθους των αποθεμάτων παίρνει κανείς από το Κατάρ (μια χώρα λίγο μεγαλύτερη από την Κρήτη) στα χωρικά ύδατα του οποίου υπάρχουν  αποθέματα που ισοδυναμούν με 200 χρόνια σημερινής παραγωγής.

Η παράδοξη επίπτωση των πολιτικών για την απανθρακοποίηση είναι αποτέλεσμα ενός είδους "rebound effect". Πρόκειται για την υπόθεση** ότι η βελτίωση της αποτελεσματικότητας στην χρήση ενός πόρου οδηγεί στην αύξηση της χρήσης - και τελικά της κατανάλωσής του. Στην περίπτωση του φυσικού αερίου, ανεξάρτητα και πέραν της βελτίωσης της αποτελεσματικότητας στην χρήση, εντείνουν το φαινόμενο οι πολιτικές για την αποθάρρυνση της χρήσης του που έχουν φθάσει στα όρια της απαγόρευσης ειδικά στην Ευρώπη και ορισμένες πολιτείες στις ΗΠΑ (Καλιφόρνια).

Είναι λογικό να περιμένει κανείς ότι ο συνδυασμός των ανεξάντλητων αποθεμάτων με τον (πιθανό αλλά όχι σίγουρο) περιορισμό της κατανάλωσης στην Δύση θα τείνουν να οδηγήσουν σε πτώση (ή τουλάχιστον σταθερότητα) των τιμών του φυσικού αερίου μακροπρόθεσμα δεδομένου ότι στο μέλλον η αύξηση στη  ζήτηση ενέργειας θα προέρχεται σε όλο και μεγαλύτερο ποσοστό (σήμερα είναι στο 60%) από τον υπόλοιπο κόσμο (Κίνα, Ινδία, κλπ.)

Παραμένει όμως ένα ερώτημα: οι δύο λόγοι που προαναφέρθηκαν υπήρχαν και πριν την κρίση. Τι την προκάλεσε; Η προφανής κατά τον γράφοντα αιτία είναι ότι οι αγορές ενέργειας για πρακτικούς λόγους επηρεάζονται από πολιτικές αποφάσεις οι οποίες είναι κατά κανόνα ανορθολογικές και μη προβλέψιμες. Κυρίως η Ευρωπαϊκή πολιτική για το Net Zero και σε μικρότερο βαθμό ο πόλεμος στην Ουκρανία. Το ελπιδοφόρο μήνυμα είναι ότι κατά την διάρκεια της πρόσφατης κρίσης οι αγορές υπερίσχυσαν τρέποντας σε φυγή τους πολιτικούς οι οποίοι ξέχασαν τους ηρωικούς στόχους και επανήλθαν στην πραγματικότητα (μεριμνώντας βέβαια να μην το πολυδιαφημίσουν). Για πόσο καιρό δεν είναι εύκολο να προβλεφθεί αλλά ας μην υποτιμούμε τις αγορές. Ήταν οι αγορές των (αμερικανικών) ομολόγων το μόνο πράγμα που δεν άφηνε έναν δημοφιλή Αμερικανό πρόεδρο να κοιμηθεί το βράδυ***. 

* ..."gas is so abundant in the earth’s crust that it is best to regard it as infinite for all practical purposes. There are lots and lots of gas reserves. Gas is also very cheap to extract, and pipelines are cheap too. LNG has higher costs, but it also has higher flexibility".... Dieter Helm, Professor of Economic Policy at the University of Oxford and Fellow in Economics at New College, Oxford.
** Η υπόθεση διατυπώθηκε ήδη στα τέλη του 19ου αιώνα από τον οικονομολόγο William Jevons
*** O James Carville, ο σύμβουλός του Bill Clinton, αστειευόταν ότι θα ήθελε να μετεμψυχωθεί σε  αγορά ομολόγων για να μπορεί να τρομοκρατεί τους πάντες".

Δείκτης Τιμών Μαίου: Έρχονται τα Ρυθμιζόμενα!

Ο Δείκτης Τιμών Ρεύματος με στοιχεία Μάϊου 2023 που υπολογίζει το allazorevma.gr, η πρώτη ιστοσελίδα σύγκρισης τιμών ρεύματος στην Ελλάδα, εμφάνισε μικρή αύξηση σε σχέση με τον δείκτη με στοιχεία Απριλίου 2023. Ο Δείκτης Τιμών από 236,37 ανέβηκε στα 239,93 ευρώ την μεγαβατώρα.  

Οι ρυθμιζόμενες χρεώσεις, στις οποίες το allazorevma.gr  περιλαμβάνει την κρατική επιδότηση των 15 ευρώ την  μεγαβατώρα (για τον Μάϊο ίδια με τον Απρίλιο), αυξήθηκαν σημαντικά από 56,83 σε 68,18 ευρώ την μεγαβατώρα λόγω της νέας μεθόδου υπολογισμού των χρεώσεων δικτύου.

Ο Δείκτης Ανταγωνιστικών Τιμών Ρεύματος για οικιακούς καταναλωτές,  περιλαμβανομένου του ΦΠΑ συνέχισε την πτωτική του τάση και μειώθηκε από 166,15 σε 158,16 ευρώ την μεγαβατώρα. Οι τιμές των εναλλακτικών παρόχων κυμάνθηκαν από 103,75 έως 122,40 με μέσο όρο τα 136,36 ευρώ την μεγαβατώρα μειωμένο σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα (157,27) Συνολικά, σε 12μηνη βάση (5/22-5/23), η μέση τιμή των εναλλακτικών παρόχων (πριν τις επιδοτήσεις) μειώθηκε κατά 56% ενώ ο συνολικός δείκτης ανταγωνιστικών χρεώσεων που περιλαμβάνει και την ΔΕΗ μειώθηκε κατά 51%. 

Στο πρώτο Πίνακα που ακολουθεί φαίνεται η εξέλιξη του κόστους της αγοράς και των τιμών των εναλλακτικών και της ΚΕΗ (γνωστής ως ΔΕΗ) τους τελευταίους 12 μήνες. Στον Δεύτερο Πίνακα παρουσιάζεται συνοπτικά το τι θα πλήρωναν οι καταναλωτές με και χωρίς την επιδότηση από την αρχή της κρίσης μέχρι σήμερα. 

Τον Μάϊο η χονδρική τιμή είχε πτώση (5%) σε σχέση με τον Απρίλιο. Ο Δείκτης Τιμών Λιανικής όμως είχε αύξηση +1,51%. Αυτό ήταν αποτέλεσμα της μείωσης των ανταγωνιστικών τιμών και της ταυτόχρονης σημαντικής αύξησης των ρυθμιζόμενων χρεώσεων. Η τιμή της ΚΕΗ (γνωστής ως ΔΕΗ) συνεχίζει να είναι υψηλότερη από την τιμή του φθηνότερου εναλλακτικού. Η αύξηση των χρεώσεων δικτύου διανομής που επιφέρει η νέα μεθοδολογία υπολογισμού (κατά περίπου 20%) αν δεν υπήρχε η επιδότηση θα είχε επίπτωση στον Δείκτη που το allazorevma.gr εκτιμά ότι θα κυμαινόταν περίπου στο 7-8% για τον μέσο καταναλωτή.