Ενίσχυση του Ανταγωνισμού στο Ρεύμα - και της Κρατικής Γενναιοδωρίας

Τα στοιχεία του Αυγούστου, του πρώτου μήνα εφαρμογής των νέων μέτρων στην αγορά ρεύματος είναι πλέον απολογιστικά και δείχνουν την  γενναιοδωρία του κράτους αλλά και την ενίσχυση του ανταγωνισμού!

Οι τιμές που πρόσφεραν οι Πάροχοι στον μέσο όρο τους ήταν αυξημένες και, όπως αναμενόταν, με αύξηση υψηλότερη από το δικό τους κόστος προμήθειας. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση των περιθωρίων (μικτού) κέρδους τους.

Αυτό με την σειρά του εξηγεί γιατί ορισμένοι Πάροχοι αποφάσισαν να προχωρήσουν σε επιθετική εμπορική πολιτική προσφέροντας ιδιαίτερα ελκυστικές τιμές - εστιασμένες σε νέους πελάτες. Τιμές που πλησιάζουν την κρατική επιδότηση (η επιδότηση Σεπτεμβρίου τις ξεπερνά!).

Όσο για την γενναιοδωρία του Κράτους, στον Πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται συνοπτικά στοιχεία των λιανικών τιμών και των επιδοτήσεων στην Ελλάδα την Μ. Βρετανία και την Γερμανία (επεξεργασία από το allazorevma.gr - αφορούν τον Αύγουστο του 2022).

Το σαφές μήνυμα για τους καταναλωτές είναι: Όσο παράδοξο και αν ακούγεται, τώρα είναι η ώρα να εκμεταλλευθούν τον αυξημένο ανταγωνισμό και την γενναιοδωρία των πολιτικών και να ελαχιστοποιήσουν την δαπάνη τους για ρεύμα.

(Οι τιμές στον Πίνακα αφορούν τον 8/22 και περιλαμβάνουν ανταγωνιστικές χρεώσεις, ρυθμιστικές χρεώσεις και ΦΠΑ)

Ποια είναι η Τριτοκοσμική Ενεργειακή Πολιτική;

Ο γράφων έχει χαρακτηρίσει την ενεργειακή πολιτική που ακολουθούν οι Έλληνες πολιτικοί ως τριτοκοσμική. Αισθάνομαι ότι οφείλω μια εξήγηση τι εννοώ με την φράση αυτή δίνοντας και σχετικά παραδείγματα για να τεκμηριώσω τον χαρακτηρισμό. Το να ανήκει μια χώρα στον Τρίτο Κόσμο δεν είναι λόγος μομφής για το πολιτικό της σύστημα. Για την Ελλάδα όμως τα πράγματα διαφέρουν. Γιατί δόθηκε η ευκαιρία στην χώρα να βρεθεί στο επίπεδο του πρώτου κόσμου και από ότι φαίνεται την έχασε. Η Ελλάδα, στον ενεργειακό κλάδο τουλάχιστον, έχασε το προβάδισμα ακόμα και από τα μέλη της πρώην Κομεκόν (και πιθανόν τον ενοχλητικό γείτονα). Ποια είναι τα τριτοκοσμικά συμπτώματα; 

Ο κλάδος κυριαρχείται από Κρατικής ιδιοκτησίας η Κρατικοδίαιτους παίκτες- περισσότερο από ότι στην συντριπτική πλειοψηφία των κρατών μελών τη ΕΕ (αν εξαιρέσει κανείς την Κύπρο και την Μάλτα). Η δομή του κλάδου μοιάζει περισσότερο με χώρες όπως η Ινδία παρά με αυτή χωρών του δυτικού κόσμου.

Όλες οι μεταπολεμικές κυβερνήσεις ασκούσαν βιομηχανική πολιτική με βάση τις προμήθειες των κρατικοδίαιτων ή κρατικών επιχειρήσεων. Με διακηρυγμένο στόχο να υποστηρίξουν την δημιουργία Εθνικών Πρωταθλητών. Εδώ οι αποχρώσεις είναι λιγότερο έντονες γιατί η συνήθεια αυτή θυσιάστηκε στον βωμό της αποδοχής των Ευρωπαϊκών κανόνων. Σε κάθε περίπτωση, το να μιμηθεί κανείς την κυριαρχία μιας γερμανικής εταιρείας στην γερμανική οικονομία είναι άνοστο ανέκδοτο. Καταφέραμε να την κάνουμε κυρίαρχη και στην ελληνική οικονομία - μέσω  μεσάζοντα.

Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά τριτοκοσμικής ενεργειακής πολιτικής είναι οι επιδοτήσεις - (ευθείες και σταυροειδείς) στους μικρούς καταναλωτές*. Είναι ίσως περίεργο άλλα οι επιδοτήσεις αυτές είναι συνήθως μεγαλύτερες σε αυταρχικά καθεστώτα (πχ. στις χώρες της πρώην Κομεκόν το ρεύμα πωλείτο σε απίθανα χαμηλές τιμές). Στα καθ' ημάς, η ΔΕΗ επιδοτούσε επί δεκαετίες τους οικιακούς καταναλωτές επιβαρύνοντας τις επιχειρήσεις - οι οποίες με τη σειρά τους επιβάρυναν τους καταναλωτές. Χρειάστηκε η επέμβαση της Τρόικας για να μειωθεί η πρακτική αυτή. Το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι με διαφορά η πρώτη σε επιδοτήσεις στην ΕΕ κατά την διάρκεια της παρούσας ενεργειακής κρίσης δεν προκαλεί καμία έκπληξη.

Στις χώρες του Τρίτου κόσμου το σημαντικότερο πρόβλημα στον κλάδο είναι ότι υπάρχει μεγάλη ανοχή στους μπαταξήδες. Κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης η Ελλάδα έφθασε να έχει πρόβλημα ανείσπρακτων λογαριασμών που συγκρινόταν με χώρες όπως η Ινδία και οι Φιλιππίνες στις οποίες το 30-40% από τους καταναλωτές που έχουν ρεύμα (γιατί εκατοντάδες εκατομμύρια δεν έχουν) απλώς δεν το πληρώνουν. Τέτοια ποσοστά παρατηρήθηκαν και σε χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης μετά την κατάρρευση. Χώρες του προηγμένου κόσμου που είχαν ανάλογα προβλήματα σε περιόδους κρίσης (και όχι μόνο), χρησιμοποίησαν μετρητές προπληρωμής για να το αντιμετωπίσουν. Στην Ελλάδα η λύση αυτή δεν έχει καν περάσει από το μυαλό των αρμοδίων (αν είχε, υποθέτουμε ότι θα το είχαμε ακούσει).

 

Ένα μεγάλο πρόβλημα στις χώρες του Τρίτου Κόσμου είναι η προτίμηση που δείχνουν οι κυβερνήσεις τους στα έργα "Άσπρους Ελέφαντες". Δηλαδή σε έργα των οποίων οι διαστάσεις είναι δυσανάλογες με τις ανάγκες της οικονομίας. Ένας από τους λόγους της προτίμησης αυτής είναι η διαθεσιμότητα χρηματοδότησης από οργανισμούς δυτικών κυβερνήσεων (Διεθνή Τράπεζα κλπ.). Η αλήθεια είναι ότι η πρακτική αυτή έχει μειωθεί διεθνώς (ή έχει υποκατασταθεί από χρηματοδότηση από την Κίνα) . Στην περίπτωση της Ελλάδας όμως  εδώ και χρόνια (και δυστυχώς συνεχίζεται), τον ρόλο του sugar daddy παίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Χαρακτηριστικό πρόσφατο παράδειγμα αυτής της προτίμησης είναι το φαραωνικό (σε σχέση με το γερμανικό) σχέδιο να βάλουμε έξυπνους μετρητές σε όλους τους Έλληνες - θέλουν δεν θέλουν (οι αγωγοί κάθε είδους και τα ενεργειακά κοιτάσματα είναι επίσης πολύ δημοφιλή στον Τρίτο Κόσμο όπως και στην Ελλάδα).

Ένα πρόβλημα που ΔΕΝ έχουν οι χώρες του Τρίτου Κόσμου αλλά (κυρίως) λόγω της συμμετοχής στην ΕΕ έχει η Ελλάδα, είναι αυτό που έχω ονομάσει "Συμπεριφορά Μαντάμ Σουσού". Αφορά κυρίως την επιβάρυνση του κλάδου με το κόστος για την αποτροπή της κλιματικής αλλαγής που είναι ένα "αγαθό πολυτελείας" το οποίο πρόθυμα πληρώνουν (μέχρι στιγμής τουλάχιστον) οι πλούσιες χώρες. Πόσο θα αντέξει όμως ο κυρ Παναγιωτάκης;

Δεν είναι  όλα μαύρα. Υπήρξε πρόοδος στα τελευταία 20 χρόνια (έχουμε Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας!). Παρατηρεί όμως κανείς ότι η πρόοδος επιταχύνθηκε όχι με την ένταξη στην ΕΕ όπως ελπίζαμε αλλά με την έλευση της τρόικας. Δηλαδή παρά την  θέληση του πολιτικού μας συστήματος. Αυτό δεν είναι καλό. Περιμένουμε από τους διανοούμενους που έχουν ενθουσιαστεί από την σοφία των Ατσέμογλου/ Ρόμπινσον στο "Γιατί αποτυγχάνουν τα Έθνη" να μας φωτίσουν για το τι δέον γενέσθαι**.

*Βεβαίως επιδοτούνται και οι "παίκτες" της αγοράς. Αλλά αυτό είναι φαινόμενο που παρατηρείται και στον πρώτο κόσμο.

**Ταπεινή Υπόδειξη: Να γίνουμε λίγο πιο "συμπεριληπτικοί". Να αποφασίζουν ( ανεξάρτητα) 20-30 για τις τιμές του ρεύματος και όχι μια παρέα από 2-3.

Γιατί Αυξάνονται οι Χρεώσεις για Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας;

Μέσα στον ορυμαγδό της κρίσης, το κράτος αποφάσισε να αυξήσει την χρέωση για τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας από 0,69 λεπτά την κιλοβατώρα σε 1,79 για την μεγάλη πλειοψηφία των καταναλωτών (όσους έχουν κατανάλωση μέχρι 1.600 κιλοβατώρες το τετράμηνο και κατά τεκμήριο περιλαμβάνουν τους πιο "ευάλωτους") και να την μειώσει για τους λίγους με μεγάλες καταναλώσεις - κυρίως αυτούς που θερμαίνονται με ρεύμα. Οι αριθμοί δεν είναι ευκαταφρόνητοι. Οι άτυχοι της υπόθεσης - οι μικροί σχετικά καταναλωτές - θα επιβαρυνθούν με ένα ποσό της τάξης των 30-40 ευρώ τον χρόνο που θα επιβληθεί στις ρυθμιζόμενες χρεώσεις. Συνολικά εκτιμούμε ότι η νέα αυτή χρέωση θα δημιουργήσει ένα πρόσθετο καθαρό έσοδο στον λογαριασμό των ΥΚΩ μεγαλύτερο από 200 εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο. 

Ποιος είναι ο σκοπός της αύξησης αυτής; Η εντύπωση μας είναι ότι οι επεξηγήσεις που δόθηκαν (όπως δημοσιεύθηκαν στον τύπο) είναι ανεπαρκείς και παραπλανητικές*. 

Ένας πρώτος στόχος φαίνεται ότι είναι η επανόρθωση της "αδικίας" απέναντι στους μεγάλους καταναλωτές που χρεώνονται με το ισχύον καθεστώς μεγάλα ποσά για ΥΚΩ από ένα επίπεδο κατανάλωσης και πάνω. Αυτό έχει μια λογική. Το ερώτημα όμως είναι: Γιατί την διόρθωση αυτής της "αδικίας" να την πληρώσουν οι υπόλοιποι καταναλωτές που είναι και η μεγάλη πλειοψηφία; Δεδομένου ότι οι ανάγκες του λογαριασμού των ΥΚΩ (από τον οποίο πληρώνεται η διαφορά στο κόστος παραγωγής μεταξύ των νησιών και του διασυνδεδεμένου συστήματος) εδώ και ένα χρόνο πρέπει να είναι λογικά δραματικά μειωμένες καθώς η παραγωγή ρεύματος στα νησιά (με 100% πετρέλαιο) είναι φθηνότερη από το διασυνδεδεμένο σύστημα (με 40% φυσικό αέριο).

Τι τα θέλει λοιπόν ο λογαριασμός των ΥΚΩ αυτά τα πρόσθετα 200 εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο; Θα τολμήσουμε να μαντέψουμε. Χρειάζονται για να καλυφθεί το έλλειμα των Παρόχων Καθολικής Υπηρεσίας από την διαχείριση των κακοπληρωτών πελατών τους (και πιθανόν την αύξηση των πόρων του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης). Που αυξάνονται με υψηλό ρυθμό από ότι δείχνουν τα πρόσφατα στοιχεία του ΔΕΔΔΗΕ. Είναι μια πολιτική με την οποία (με την προϋπόθεση ότι μαντεύουμε σωστά) δεν διαφωνούμε στην ουσία της αλλά στην πρακτική του επικοινωνιακού "κουκουλώματος". (Μια ένδειξη ότι αυτός είναι ό στόχος είναι η αναφορά σε "αντιστάθμιση κινδύνων" - που δεν σχολιάζουμε για να διατηρήσουμε το επίπεδο της συζήτησης σε πολιτισμένο επίπεδο).

Τέλος, οι πολιτικοί μας δεν άφησαν την ευκαιρία να πάει χαμένη να επαναλάβουν - και τα δημοσιογραφικά παπαγαλάκια να αναμεταδώσουν - το γνωστό και πολυκαιρισμένο πλέον ποίημά τους. Την υπόσχεση ότι με τις υποβρύχιες διασυνδέσεις η χρέωση των ΥΚΩ θα μειωθεί στο μέλλον (οι δικοί μας υπολογισμοί είναι ότι, όταν και αν είναι έτοιμες οι διασυνδέσεις, η ωφέλεια στα ΥΚΩ δεν θα ξεπερνά τα 7 ευρώ τον χρόνο για τους καταναλωτές).

Ακόμα μια φορά οι πολιτικοί μας αποδεικνύουν ότι σχεδιάζουν με τρόπο τριτοκοσμικό. Με στόχο συγκεκριμένες ομάδες και όχι το γενικό συμφέρον. Και ότι ακόμα και αν κινούνται προς την σωστή κατεύθυνση, το κάνουν "εν κρυπτώ και παραβύστω". Με την ανοχή και σιωπηρή υποστήριξη αυτών  που έχουν την υποχρέωση να τους ελέγχουν.  Στην καλύτερη περίπτωση λόγω άγνοιας.

* Ο σχολιασμός (και οι υπολογισμοί) γίνεται με βάση δημοσιεύματα του Τύπου. Δυστυχώς τεχνικά κείμενα που αιτιολογούν τις αποφάσεις δεν κατορθώσαμε να βρούμε. Αναμένουμε την κριτική του σχολιασμού μας από όσους έχουν πρόσβαση σε τέτοια κείμενα (αν υπάρχουν!).

Να Πιστοποιούνται από την ΡΑΕ Εργαλεία Σύγκρισης Τιμών

Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας έθεσε σε διαβούλευση την 5/8/22 (και μέχρι 19/8/22) το νομοσχέδιο για την ενσωμάτωση της Οδηγίας 2019/944 της ΕΕ σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Μια από τις προβλέψεις της Οδηγίας (που έπρεπε να έχει ενσωματωθεί μέχρι τις 31/12/20) είναι η εξασφάλιση ύπαρξης σε όλα τα κράτη μέλη εργαλείων σύγκρισης τιμών ενέργειας για μικρούς καταναλωτές. Το κείμενο που ακολουθεί είναι ο σχολιασμός του άρθρου 22 του νομοσχεδίου που ενσωματώνει την συγκεκριμένη πρόβλεψη από την Clarus Α.Ε Ενεργειακών Υπηρεσιών* που έχει αναπτύξει και διαχειρίζεται την ιστοσελίδα σύγκρισης τιμών ενέργειας allazorevma.gr.

Προτείνουμε να μην περιληφθεί στον νόμο το σημείο 5 του άρθρου 22, που δίνει την δυνατότητα στην ΡΑΕ να μην προχωρήσει στην απονομή σήματος εμπιστοσύνης σε εργαλεία σύγκρισης τιμών εφόσον κρίνει ότι το εργαλείο που η ίδια έχει αναπτύξει καλύπτει τις απαιτήσεις του νόμου. 

Η πρόβλεψη αυτή, που στην Οδηγία 944/2019 της ΕΕ είναι εύλογη δεδομένου ότι αφορούσε όλες τις χώρες μέλη, στην Ελλάδα δεν έχει λόγο ύπαρξης. Αντίθετα, επιδεινώνει την υπάρχουσα κατάσταση αγνοώντας την ήδη διαμορφωμένη πραγματικότητα.

Η πραγματικότητα είναι ότι στην Ελλάδα υπάρχουν ιδιωτικά εργαλεία σύγκρισης τιμών από τον Οκτώβριο του 2015 οπότε και το πρώτο από αυτά παρουσιάστηκε στην ΡΑΕ**. Τα εργαλεία αυτά (αυτορρυθμιζόμενα με χρήση διαδικασιών που ισχύουν σε χώρες μέλη της ΕΕ) έχουν ήδη μοναδικούς χρήστες που συνολικά ξεπερνούν το ένα εκατομμύριο. Το allazorevma.gr είναι με διαφορά το πιο δημοφιλές εργαλείο σύγκρισης τιμών μεταξύ των καταναλωτών όπως φαίνεται από πρόσφατη (Μάρτιος '22) έρευνα της εταιρείας Prorata για λογαριασμό της Επιτροπής Ανταγωνισμού. 

Η ίδια έρευνα υποδεικνύει το πρόβλημα που θα δημιουργηθεί αν η ΡΑΕ αρνηθεί να προβεί σε πιστοποίηση των ιδιωτικών εργαλείων, δεδομένου ότι, ελλείψει πιστοποίησης,  επελέγησαν να συμπεριληφθούν στο σχετικό ερωτηματολόγιο ιστοσελίδες που είναι εμφανές ότι δεν καλύπτουν τις απαιτήσεις της Οδηγίας. Η στέρηση της πιστοποίησης συνεπώς θα συμβάλει στην διατήρηση της σύγχυσης στην αγορά και της παραπλάνησης των καταναλωτών.

Θεωρούμε ότι η αύξηση του φόρτου εργασίας και η ανάληψη πρόσθετων ευθυνών από την ΡΑΕ έχουν ελάχιστο κόστος συγκρινόμενα με το σημαντικό όφελος που τα ιδιωτικά εργαλεία έχουν ήδη προσφέρει και συνεχίζουν να προσφέρουν στους Έλληνες καταναλωτές.

* Η Clarus Εταιρεία Παροχής Ενεργειακών Υπηρεσιών, που ιδρύθηκε το 2010 και είναι Ανώνυμη Eταιρεία από το 2012 (Αριθμός ΓΕΜΗ 009269201000), ανέπτυξε την πρώτη ιστοσελίδα σύγκρισης τιμών ενέργειας στην Ελλάδα, το allazorevma.gr, η οποία από το 2015 αποτελεί την κύρια δραστηριότητα της. Οι μετοχές της Clarus AE ανήκουν στο σύνολό τους στους σχεδιαστές και διαχειριστές της ιστοσελίδας Αθανάσιο Γκίκα και Νικήτα Μακρίδη και μέλη των οικογενειών τους. H διαδικτυακή εφαρμογή σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε το καλοκαίρι του 2015, παρουσιάστηκε στην Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας και στους Παρόχους Ηλεκτρισμού τον Οκτώβριο της ίδιας χρονιάς και μετά από δοκιμαστική περίοδο λίγων μηνών άρχισε να λειτουργεί εμπορικά τον Μάρτιο του 2016. Το allazorevma.gr προσφέρει ανεξάρτητες, αντικειμενικές και αξιόπιστες υπηρεσίες στους Έλληνες καταναλωτές (980.000 μοναδικοί χρήστες μέχρι 31/7/22) ισάξιες με τις καλύτερες διεθνείς πρακτικές.

** Η συνάντηση του Οκτωβρίου του 2015 έγινε για να υποβληθεί αίτημα για πιστοποίηση του allazorevma.gr. Η απάντηση των στελεχών της ΡΑΕ τότε ήταν ότι δυστυχώς δεν έχουν από τον νόμο την αρμοδιότητα τέτοιας πιστοποίησης. Μας έδωσαν ταυτόχρονα (προφορικά) συγχαρητήρια για την πρωτοβουλία μας, πράγμα που επαναλαμβάνουν σε κάθε ευκαιρία από τότε.

Πρότυπος Λογαριασμός Ρεύματος: Μπαζούκας για μια Αλογόμυγα

Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας έχει σχεδιάσει και προτείνει στους Παρόχους ένα νέο πρότυπο λογαριασμού. Η Αρχή δεν έχει την δυνατότητα να τον επιβάλλει, αποφάσισε όμως να απονέμει εύφημο μνεία στους παρόχους που θα τον υιοθετήσουν. Πράγματι αυτό έκανε ήδη στην ιστοσελίδα της μόλις ο πρώτος Πάροχος εξέδωσε λογαριασμό που είναι σύμφωνος με τις υποδείξεις (περιέργως η Protergia και όχι η Κρατική Επιχείρηση Ηλεκτρισμού - η γνωστή ΔΕΗ). Μελετώντας ένα πραγματικό τέτοιο λογαριασμό έχουμε την ευκαιρία να κάνουμε την εποικοδομητική μας κριτική.

Ο νέος λογαριασμός είναι πράγματι πλήρης. Δεν λείπει καμία πληροφορία που είναι απαραίτητη για να έχει ο καταναλωτής όλη την εικόνα σχετικά με την κατανάλωσή του αλλά και την συμβατική σχέση του με τον Πάροχο.

Ο νέος λογαριασμός επιλύει με διαφανή τρόπο το πρόβλημα της παρουσίασης της ρήτρας αναπροσαρμογής, τοποθετώντας την χρέωση στο σημείο που πρέπει και δίνοντας όλες τις παραμέτρους για το τρόπο υπολογισμού της. Προφανώς για το επόμενο 12μηνο η βελτίωση αυτή δεν είναι χρήσιμη δεδομένης της (προσωρινής;) κατάργησης της ρήτρας. 

Στα αρνητικά του νέου πρότυπου λογαριασμού εκτιμούμε ότι είναι η πολυπλοκότητά του. Ο καταναλωτής έχει βέβαια την διάθεσή του όλα τα δεδομένα αλλά το "διάβασμα" του λογαριασμού είναι σε πολλές περιπτώσεις δυσκολότερο από ότι ήταν με τους ήδη υπάρχοντες λογαριασμούς (αν εξαιρέσει κανείς τις λαθροχειρίες σχετικά με τις ρήτρες αναπροσαρμογής). Μιλώντας συγκεκριμένα, έχουμε την άποψη ότι ο προηγούμενος λογαριασμός της Protergia ήταν πιο φιλικός για τον καταναλωτή (αν εξαιρέσει κανείς την παραπομπή σε άρθρο της σύμβασης όπου ο καταναλωτής έπρεπε να προστρέξει για να καταλάβει ότι η χρέωση αφορά ρήτρα αναπροσαρμογής).

Χάθηκε κατά την άποψή μας μια ευκαιρία να απλοποιηθεί ο λογαριασμός. Θεωρούμε, για παράδειγμα, ότι η λεπτομερής ανάλυση των ρυθμιζόμενων χρεώσεων δεν προσφέρει κάτι. Η αναγωγή όλων των χρεώσεων ανά κιλοβατώρα επίσης δεν βοηθάει - αντίθετα δημιουργεί σύγχυση (Γενικά ο σχεδιασμός δεν λαμβάνει υπόψη του την ύπαρξη ιστοσελίδων σύγκρισης τιμών που, όταν είναι σωστά σχεδιασμένες, είναι το σημαντικότερο εργαλείο για την αντιμετώπιση της σύγχυσης στην αγορά*).

Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι δεν γίνεται αρκετά σαφής διαχωρισμός μεταξύ ανταγωνιστικών και ρυθμιζόμενων χρεώσεων. Στο σημείο αυτό το νέο πρότυπο είναι ίσως χειρότερο από τους περισσότερους υπάρχοντες λογαριασμούς. (Λεπτομέρειες - η τοποθέτηση της επιδότησης στον λογαριασμό που έχουμε στην διάθεσή μας είναι σε λάθος θέση. Για τους οικιακούς καταναλωτές ο ΦΠΑ είναι κόστος οπότε θα έπρεπε να συμπεριλαμβάνεται στο ποσό "χρέωσης ενέργειας").

Η γενική συνεπώς αξιολόγηση είναι ότι το νέο πρότυπο λογαριασμού είναι μια γραφειοκρατικού χαρακτήρα βελτίωση της πληροφόρησης των καταναλωτών που πράγματι διορθώνει ένα σημαντικό πρόβλημα - την παραπλανητική παρουσίαση των ρητρών. Το πρόβλημα αυτό θα μπορούσε να λυθεί με την σωστή τοποθέτησή τους στις ανταγωνιστικές χρεώσεις και την (υποχρεωτική) κοινή τους ονομασία. 

Ο λογαριασμός είναι ένα από τα σημαντικότερα εργαλεία που έχουν οι Πάροχοι για να διαμορφώσουν την εικόνα τους στους πελάτες τους. Ο ριζικός ανασχεδιασμός τους λοιπόν απαιτεί επένδυση (π.χ. σε ποιοτικές έρευνες αγοράς) πράγμα που προφανώς δεν είναι (και δεν πρέπει να είναι) στην αρμοδιότητα της ΡΑΕ - επιβαρύνει όμως τους Παρόχους. Θα ήταν ενδιαφέρον να δεί κανείς τον σχετικό υπολογισμό κόστους/ οφέλους - αν έχει γίνει.

Αναρωτιέται κανείς αν η ΡΑΕ στον σχεδιασμό της έλαβε υπόψη διεθνείς πρακτικές. Όσο είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε, οι λογαριασμοί ρεύματος για οικιακούς καταναλωτές σε προηγμένες χώρες είναι πολύ πιο απλοί και κατανοητοί. Έχουμε την εντύπωση ότι η ΡΑΕ, για να σκοτώσει μια (μεγάλη όντως)  αλογόμυγα, χρησιμοποίησε ένα μπαζούκας.

*Το αν όλες οι αυτοαποκαλούμενες ιστοσελίδες σύγκρισης τιμών μειώνουν ή αυξάνουν την σύγχυση είναι ένα θέμα που πρέπει ίσως να απασχολήσει την ΡΑΕ 

Δείκτης Τιμών Ρεύματος Ιουλίου: Η Κρίση Μέσα στην Κρίση

Ο Δείκτης Τιμών Ρεύματος με στοιχεία Ιουλίου 2022 που υπολογίζει το allazorevma.gr, η πρώτη ιστοσελίδα σύγκρισης τιμών ρεύματος στην Ελλάδα, είχε σημαντική αύξηση σε σχέση με τον δείκτη με στοιχεία  Ιουνίου. Ο Δείκτης Τιμών είχε αύξηση από 251,55 στα 330,51 ευρώ την μεγαβατώρα.  

Οι ρυθμιζόμενες χρεώσεις, στις οποίες το allazorevma.gr  περιλαμβάνει την κρατική επιδότηση των 200 ευρώ την  μεγαβατώρα (για τον Ιούλιο), μειώθηκαν από -103,81 σε -144,17 ευρώ την μεγαβατώρα - έγιναν δηλαδή περισσότερο πιστωτικές. Ο Δείκτης Ανταγωνιστικών Τιμών Ρεύματος για οικιακούς καταναλωτές,  περιλαμβανομένου του ΦΠΑ αυξήθηκε δραματικά από 341,12 σε 455,97 ευρώ την μεγαβατώρα. Οι τιμές των εναλλακτικών παρόχων κυμάνθηκαν από 415 έως 461 με μέσο όρο τα 436 ευρώ την μεγαβατώρα αυξημένο σημαντικά σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα (317,89). Συνολικά, σε 12μηνη βάση (8/21-7/22), η μέση τιμή των εναλλακτικών παρόχων αυξήθηκε κατά 315% ενώ ο συνολικός δείκτης ανταγωνιστικών χρεώσεων που περιλαμβάνει και την ΔΕΗ αυξήθηκε κατά 281%. 

Στο πρώτο Πίνακα που ακολουθεί φαίνεται η εξέλιξη του κόστους της αγοράς και των τιμών των εναλλακτικών και της ΔΕΗ τους τελευταίους 12 μήνες. Στον Δεύτερο Πίνακα παρουσιάζεται συνοπτικά το τι θα πλήρωναν οι καταναλωτές με και χωρίς την επιδότηση από την αρχή της κρίσης μέχρι σήμερα. 

Τον Ιούλιο υπήρξε δραματική αύξηση της χονδρικής τιμής (κατά 34%) η οποία  πέρασε ισόποσα στην λιανική (34% αύξηση), παρά την  επίσης σημαντικά αυξημένη επιδότηση κατά περίπου 38%. Οι μηνιαίες αυξομειώσεις της  επιδότησης αντανακλούν την δυσκολία στην πρόβλεψη των τιμών της χονδρικής από το κράτος (αυτή η μεταβλητότητα αναμένεται ότι θα μειωθεί με την  νέα μέθοδο τιμολόγησης που θα ισχύσει από 1/8/22).