Η λίστα ιστολογίων μου

23/11/22

Τα Αποτελέσματα 9μήνου της ΚΕΗ είναι Ανησυχητικά

Διαβάζοντας κανείς τις ειδήσεις - ακόμα και στον ειδικό Τύπο -  σχετικά με τα αποτελέσματα 9μήνου της Κρατικής Επιχείρησης Ηλεκτρισμού (γνωστής ως ΔΕΗ) - μένει με την εντύπωση ότι όλα πάνε καλά. Η εντύπωση είναι απατηλή. Η ΚΕΗ είναι ζημιογόνα, χάνει ρευστό, αυξάνει τον δανεισμό της και δημιουργεί προβλήματα ανταγωνισμού στην αγορά ηλεκτρισμού. Η μόνη ευχάριστη νότα, ειδικά για τους καημένους τους επενδυτές που αγόρασαν πέρυσι τέτοιο καιρό μετοχές στα 9 ευρώ (που τώρα αξίζουν 6,3), είναι η υπόσχεση της Διοίκησής της ότι την επόμενη χρονιά ... θα μοιράσει μέρισμα.

Ο Τύπος μας διαβεβαιώνει ότι το EBITDA της ΚΕΗ αυξήθηκε. Σε απόλυτα νούμερα αυτό είναι αληθές. Αλλά ως ποσοστό του κύκλου εργασιών (και αυτός είναι ο σημαντικός αριθμός) μειώθηκε στο μισό σε σχέση με το 9μηνο του '21. Το επαναλαμβανόμενο EBITDA είναι στο 7,5% περίπου (από 17% πέρσι). Για επιχείρηση ενός κλάδου, που έχει σε κανονικές συνθήκες περιθώριο της τάξης του 30%, η επίδοση αυτή και μάλιστα επιδεινούμενη, μπορεί να χαρακτηριστεί απελπιστική.

Ο γράφων δεν είδε στον Τύπο την πληροφορία ότι η ΚΕΗ είχε λογιστικές ζημίες στο 9μηνο - διπλάσιες από την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Ακόμα χειρότερα, στην διάρκεια του 9μηνου η ΚΕΗ "έκαψε", για την λειτουργία της και μόνο, το τεράστιο ποσό των 1,4 δισεκατομμυρίων ευρώ. Όπως είχαμε παρατηρήσει και στον σχολιασμό των Αποτελεσμάτων του 6μήνου, το ποσό αυτό είναι λίγο μεγαλύτερο από το έσοδο της ΚΕΗ από την πώληση του 49% του ΔΕΔΔΗΕ. Αν η ΚΕΗ δεν είχε πωλήσει τον ΔΕΔΔΗΕ, τα ταμειακά της διαθέσιμα την 30/9/22 θα ήταν στα 700 εκατομμύρια περίπου αντί των 2 δισ. που τώρα διαθέτει Τα οποία είναι 800 εκατομμύρια λιγότερα από τη αρχή του χρόνου.

Τα 2 δισεκατομμύρια που διαθέτει λοιπόν η ΔΕΗ είναι σε μεγάλο βαθμό τα έσοδα από την αύξηση κεφαλαίου του περασμένου Νοεμβρίου. Για να τα προφυλάξει, αύξησε τον καθαρό δανεισμό της μέσα στο 9μηνο κατά 800 εκατομμύρια ευρώ. 

Υπάρχουν όμως και ορισμένα καλά νέα. Η Διοίκηση έκανε αυξημένες προβλέψεις για επισφαλείς απαιτήσεις. Σε αντίθεση με την περσινή περίοδο όταν είχε προβεί σε αντιστροφή προβλέψεων με σκοπό να ωραιοποιήσει τα αποτελέσματα. Επίσης, σε αντίθεση με σχολιαστές που ρέπουν στον λαϊκισμό, βλέπουμε θετικά την αύξηση των δαπανών μισθοδοσίας. Η ΚΕΗ ποτέ δεν υπέφερε από την δαπάνη για αμοιβές του προσωπικού της και δεν πρόκειται ποτέ να κινδυνεύσει από αυτές. Ας σημειωθεί με την ευκαιρία ότι ήδη στα αποτελέσματα του 6μήνου έχει ανακοινωθεί σημαντική μείωση των αμοιβών της Διοίκησης.

Καλό νέο είναι επίσης ότι υπάρχει σχετική συγκράτηση στις επενδύσεις, αν και η πρωτοκαθεδρία του δικτύου χρειάζεται να εξετασθεί με προσοχή (λόγω της ύπαρξης των ιδιωτών επενδυτών στον ΔΕΔΔΗΕ που έχουν συμφέρον στην ταχύτερη δυνατή αύξηση της "ρυθμιζόμενης βάσης").  Πάντως, διατηρώντας στην ουσία τα έσοδα από την αύξηση του κεφαλαίου ασφαλή, η Διοίκηση της ΔΕΗ θα μπορέσει να τιμήσει την υπόσχεσή της για παροχή μερίσματος του χρόνου στους μετόχους της. Ο γράφων έχει ήδη προ πολλού πλειοδοτήσει με την (ομολογουμένως ακραία) πρόταση να επιστρέψει όλα τα χρήματα στους μετόχους μέσω γενικευμένης επαναγοράς μετοχών και να ξεχάσει τις επενδύσεις που έχει προαναγγείλει. Γιατί αυτές είναι σχεδόν όλες malinvestments. Λάθος για την Επιχείρηση, το κράτος και τους πολίτες.

Τέλος, η ΚΕΗ δίνει την πληροφορία που στοιχειοθετεί, με πειστικό τρόπο κατά τον γράφοντα, την κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης στην αγορά λιανικής. Ανακοινώνοντας αρνητικό EBITDA για την λειτουργία της Εμπορίας. Ακόμα ένα στοιχείο που ίσως βοηθήσει την Επιτροπή Ανταγωνισμού (σε συνεργασία με την ΡΑΕ) να επισπεύσει την ελεγκτική διαδικασία που ξεκίνησε πέρσι - περίπου αυτή την εποχή.

12/11/22

Η Έλλειψη Ανταγωνισμού Υπονομεύει την Πολιτική των Επιδοτήσεων στο Ρεύμα

Η Ελληνική κυβέρνηση είναι πράγματι πολύ γενναιόδωρη στην επιδότηση του ρεύματος. Αυτή η γενναιοδωρία όμως δεν είναι απαραίτητα προς όφελος των καταναλωτών - τουλάχιστον σε ένα μέρος της. Το ποσό που πληρώνει ένας καταναλωτής μειώνεται βέβαια (και αυτό αναγράφεται στον λογαριασμό ξεχωριστά) από την επιδότηση. Η συνολική δαπάνη όμως εξαρτάται και από τον μειωτέο. Την τιμή (και το ποσό) που χρεώνει ο πωλητής.

Η οικονομική θεωρία προβλέπει ότι για αγαθά των οποίων  η ζήτηση επηρεάζεται λίγο από την τιμή - και το ρεύμα ως βασικό αγαθό είναι τέτοιο - πράγματι οι καταναλωτές επωφελούνται το μεγαλύτερο μερίδιο της επιδότησης. Αυτό είναι το καλό νέο. Το κακό νέο είναι ότι για να επιτευχθεί αυτό το ευνοϊκό για τους καταναλωτές αποτέλεσμα πρέπει να υπάρχει ανταγωνισμός στην αγορά. Δηλαδή οι πωλητές να μην έχουν δύναμη να επηρεάσουν τις τιμές. 

Τι συμβαίνει στην πράξη στην χώρα μας; Κατ' αρχάς επιβεβαιώνεται ότι η ζήτηση για το ρεύμα είναι ανελαστική. Το allazorevma.gr  χρησιμοποιώντας τα στοιχεία της τιμοληψίας που διενεργεί σε συνδυασμό με τα στοιχεία που δημοσιεύουν ο ΑΔΜΗΕ και το ΕΧΕ για την κατανάλωση υπολόγισε ότι για κάθε μια ποσοστιαία μονάδα αύξησης των τιμών η ζήτηση ρεύματος μειώνεται κατά μισή μονάδα. Όπως αναμενόταν από την θεωρία, η λεγόμενη ελαστικότητα της ζήτησης είναι αρνητική και μικρότερη του ένα. Υπολογίστηκε στο -0,51*. Η ζήτηση είναι "ανελαστική". Το πόσο καταναλώνουμε έχει μικρή σχέση με την τιμή. Όταν η τιμή μειώνεται και η κατανάλωση μένει περίπου σταθερή, το ποσό της επιδότησης μειώνει κατευθείαν την δαπάνη των νοικοκυριών. Η επιδότηση μεταφέρεται σχεδόν όλη στους καταναλωτές.

Υπάρχει όμως ανταγωνιστική αγορά στην χώρα μας ώστε να μεταφερθεί πλήρως η επιδότηση στους καταναλωτές; Δυστυχώς όχι. Η λιανική αγορά ρεύματος στην Ελλάδα (είκοσι χρόνια μετά την "απελευθέρωσή" της) έχει τον μεγαλύτερο βαθμό συγκέντρωσης (δηλαδή ολιγοπωλιακής δύναμης) από όλες σχεδόν τις αγορές των χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με δεσπόζοντα Πάροχο την Κρατική Επιχείρηση Ηλεκτρισμού (γνωστή ως ΔΕΗ).

Η εμπειρία από την εφαρμογή της νέας διαδικασίας τιμολόγησης στο ρεύμα από τον Αύγουστο επιβεβαιώνει - με τρανταχτό θα έλεγε κανείς τρόπο - την θεωρητικά προβλεπόμενη αρνητική επίπτωση της έλλειψης ανταγωνισμού. Τους τρείς μήνες της εφαρμογής της νέας διαδικασίας τα μικτά περιθώρια των Παρόχων ρεύματος τριπλασιάστηκαν σε σχέση την αμέσως προηγούμενη περίοδο και έφθασαν τον Οκτώβριο στο ύψος του 60%! Αυτή η αύξηση έχει προφανώς ως αιτία την αύξηση του κόστους που επέφερε η νέα διαδικασία, αλλά οι τιμές σε μια αγορά που λειτουργεί ομαλά δεν εξαρτώνται μόνο από το κόστος - εξαρτώνται και από τον ανταγωνισμό. Άλλο πράγμα οι τιμές και άλλο το κόστος παραγωγής ενός αγαθού. Είναι προφανές ότι ο ανταγωνισμός δεν λειτουργεί. Αναμενόμενο δεδομένης της ολιγοπωλιακής δομής της αγοράς. 

Η ανάλυση που προηγήθηκε είναι ένα πρόχειρο πλαίσιο που έχει στόχο να αξιολογηθούν οι κυβερνητικές πολιτικές, οι αντιδράσεις της αντιπολίτευσης και η δραστηριότητα των ανεξάρτητων θεσμών - της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας και της Επιτροπής Ανταγωνισμού. Ο γράφων δεν θα κάνει καμία αξιολόγηση. Ανακράζει μόνο όπως ο αείμνηστος σχολιαστής του μπάσκετ ευρισκόμενος στην υπέρτατη έξαψη : "Δεν περιγράφω άλλο!" 


* Ο υπολογισμός του allazorevma.gr έγινε για το διάστημα ενός χρόνου. Συνεπώς προσεγγίζει την μακροχρόνια ελαστικότητα της ζήτησης. Η σχετική βιβλιογραφία αναφέρει ότι η βραχυπρόθεσμη ελαστικότητα της ζήτησης για το ρεύμα είναι περίπου 6 φορές μικρότερη από την μακροπρόθεσμη - αυτό σημαίνει μια εξαιρετικά ανελαστική ζήτηση - μικρότερη από -0,1. Πράγμα που ενισχύει την ανάλυση του παρόντος,

9/11/22

Βάζουμε και το Ρεύμα στο Καλάθι του Νοικοκυριού!

Τα νοικοκυριά στη χώρα μας δαπανούν κατά μέσο όρο περίπου 312 ευρώ τον μήνα για τρόφιμα (και ποτά εκτός αλκοολούχων)*. Ένα καλάθι από αυτά προωθείται από την κυβέρνηση ώστε να περιοριστούν οι δαπάνες των καταναλωτών για τρόφιμα - που είναι είδη πρώτης ανάγκης.

Τα νοικοκυριά όμως καταναλώνουν και ρεύμα - βασική ανάγκη και αυτή. Η μέση μηνιαία κατανάλωση φθάνει κατά μέσο όρο στις 412 κιλοβατώρες*. Συνεπώς μηνιαία δαπάνη που μπορεί να κυμανθεί από 100 μέχρι 140 ευρώ τον μήνα**. 

Το αξιοσημείωτο είναι ότι η δυνατότητα εξοικονόμησης από την επιλογή του φθηνότερου προμηθευτή ρεύματος είναι πιθανότατα ίση ή μεγαλύτερη από την επιλογή όλων των τροφίμων από το καλάθι της νοικοκυράς. Ενός καταναλωτής ρεύματος που αλλάζει από τον ακριβότερο στον φθηνότερο Πάροχο μπορεί να εξοικονομήσει μέχρι και 40 ευρώ τον μήνα. Είναι πολύ αμφίβολο αν θα εξοικονομήσει τόσα από τα τρόφιμα του καλαθιού - αν μάλιστα δεν θέλει να κάνει εκπτώσεις στην ποιότητα.

Η κυβέρνηση λοιπόν καλό είναι να βάλει και τo ρεύμα στο "καλάθι του νοικοκυριού". Υπενθυμίζοντας συγχρόνως στους καταναλωτές ότι οι τιμές του ρεύματος, που παρά την γενναιόδωρη επιδότηση είναι αυξημένες κατά 30% σε σχέση με το 2021, είναι τώρα πιο διαφανείς - χωρίς ρήτρες - και η αλλαγή παρόχου ευκολότερη - χωρίς κανένα κόστος. 

Αν το κράτος αδιαφορήσει, υπάρχει ευτυχώς το allazorevma.gr που από το 2015 βοηθάει τους Έλληνες καταναλωτές να επιλέγουν την φθηνότερη τιμή για το ρεύμα που καταναλώνουν.

*Ποσά από την έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ για τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς για το 2021
** Με βάση τον Δείκτη Τιμών που καταρτίζει κάθε μήνα το allazorevmα.gr

7/11/22

Σταθερός ο Δείκτης αλλά Μύλος με τα Κέρδη των Παρόχων

Ο Δείκτης Τιμών Ρεύματος με στοιχεία Οκτωβρίου 2022 που υπολογίζει το allazorevma.gr, η πρώτη ιστοσελίδα σύγκρισης τιμών ρεύματος στην Ελλάδα, είχε μικρή αύξηση σε σχέση με τον δείκτη με στοιχεία  Σεπτεμβρίου. Ο Δείκτης Τιμών είχε αύξηση από 237,85 σε 247,26 ευρώ την μεγαβατώρα.  

Οι ρυθμιζόμενες χρεώσεις, στις οποίες το allazorevma.gr  περιλαμβάνει την κρατική επιδότηση των 436 ευρώ την  μεγαβατώρα (για τον Οκτώβριο), αυξήθηκαν από  -572,17 σε -369,17 ευρώ την μεγαβατώρα - έγιναν δηλαδή λιγότερο πιστωτικές. Αποτέλεσμα της μείωσης της επιδότησης μετά το ρεκόρ του Σεπτεμβρίου. Ας σημειωθεί ότι από τον Οκτώβριο οι ρυθμιζόμενες χρεώσεις αυξήθηκαν επίσης λόγω της (μόνιμης) ανατίμησης των χρεώσεων για τις ΥΚΩ. Η επιβάρυνση αυτή είναι 11 ευρώ την κιλοβατώρα για τον μέσο οικιακό καταναλωτή ή 41 ευρώ τον χρόνο (για 3.750 κιλοβατώρες).

Ο Δείκτης Ανταγωνιστικών Τιμών Ρεύματος για οικιακούς καταναλωτές,  περιλαμβανομένου του ΦΠΑ μειώθηκε σημαντικά από 797,94 σε 602,43 ευρώ την μεγαβατώρα. Οι τιμές των εναλλακτικών παρόχων κυμάνθηκαν από 567,11 έως 698,30 με μέσο όρο τα 618,36 ευρώ την μεγαβατώρα μειωμένο σημαντικά σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα (805,81). Συνολικά, σε 12μηνη βάση (11/21-10/22), η μέση τιμή των εναλλακτικών παρόχων αυξήθηκε κατά 240% ενώ ο συνολικός δείκτης ανταγωνιστικών χρεώσεων που περιλαμβάνει και την ΔΕΗ αυξήθηκε κατά 215%. 

Στο πρώτο Πίνακα που ακολουθεί φαίνεται η εξέλιξη του κόστους της αγοράς και των τιμών των εναλλακτικών και της ΚΕΗ (γνωστής ως ΔΕΗ) τους τελευταίους 12 μήνες. Στον Δεύτερο Πίνακα παρουσιάζεται συνοπτικά το τι θα πλήρωναν οι καταναλωτές με και χωρίς την επιδότηση από την αρχή της κρίσης μέχρι σήμερα. 

Τον Οκτώβριο η χονδρική τιμή είχε πολύ σημαντική πτώση (-43%) σε σχέση με τον Σεπτέμβριο. Ο Δείκτης Τιμών Λιανικής έμεινε όμως σταθερός γιατί μειώθηκε αντίστοιχα και η επιδότηση. Οι Πάροχοι, με προεξάρχοντα τον δεσπόζοντα (την ΚΕΗ, γνωστή ως ΔΕΗ), "αστόχησαν" και πάλι στις αυξήσεις τους (προς τα πάνω!). Το αποτέλεσμα ήταν η εκτόξευση των ήδη αυξημένων τους δυο προηγούμενους μήνες μικτών περιθωρίων τους που έφθασαν στα επίπεδα του 60%. Το Κράτος δήλωσε ήδη ότι θα τους πάρει πίσω ότι κέρδη έκαναν. Μύλος.







3/11/22

Η Πρώτη Ιστοσελίδα Σύγκρισης Τιμών Ενέργειας Έγινε Επτά Χρονών!

Το allazorevma.gr, η πρώτη ιστοσελίδα σύγκρισης τιμών ενέργειας στην Ελλάδα, έφτασε τα επτά χρόνια λειτουργίας του. Τα πιο δύσκολα. Γεννημένο το καλοκαίρι του 2015, αντιμετώπισε την αδιαφορία του κράτους, την ανοχή του κλάδου στην πλειοψηφία του και την ανοικτή εχθρότητα από ορισμένους. Το ότι δεν ήταν θνησιγενές αποτέλεσε έκπληξη για πολλούς. Η ανεξαρτησία, η αντικειμενικότητα και η αξιοπιστία φάνηκε ότι δεν είχαν  πολλούς φίλους. Στην αρχή τουλάχιστον.

Επτά χρόνια μετά, το allazorevma.gr είναι ακόμα εδώ. Η ιστοσελίδα απέκτησε στο διάστημα αυτό 1 εκατομμύριο μοναδικούς χρήστες και οι καταναλωτές που το χρησιμοποίησαν για να αλλάξουν τον Πάροχό  τους ρεύματος ή φυσικού αερίου μετριούνται πλέον σε δεκάδες χιλιάδες. Κάθε μέρα επισκέπτονται την σελίδα εκατοντάδες καταναλωτές κάνοντας την έρευνα αγοράς τους για ρεύμα και αέριο.

Το allazorevma.gr είναι λοιπόν η πρώτη ιστοσελίδα τιμών ενέργειας στην Ελλάδα. Είναι η πρώτη χρονικά αλλά είναι επίσης η πρώτη σε απήχηση. Αυτό φαίνεται από την κίνηση της ιστοσελίδας σε σχέση με άλλες στο Διαδίκτυο και επιβεβαιώθηκε από πρόσφατη έρευνα που έγινε για λογαριασμό της Επιτροπής Ανταγωνισμού.

Δεν είναι όμως μόνο αυτές οι πρωτιές του allazorevma.gr. 

  • Είναι η πρώτη και η μόνη μέχρι στιγμής ιστοσελίδα που δίνει την ευκαιρία στους χρήστες να αξιολογήσουν τους Παρόχους τους.
  • Ήταν η πρώτη που έδωσε την ευκαιρία στους χρήστες της να δουν αποτελέσματα με υπολογισμό της περίφημης ρήτρας αναπροσαρμογής που τόσο ταλάνισε την αγορά τα τελευταία  χρόνια.
  • Είναι η πρώτη και μέχρι στιγμής η μοναδική  που έδωσε την δυνατότητα διαφανούς σύγκρισης για συνδυαστικά προγράμματα ρεύματος και φυσικού αερίου
  • Είναι ο μόνος παράγοντας της αγοράς που δημοσιεύει μηνιαίο δείκτη τιμών του ρεύματος έτσι ώστε ο δημόσιος διάλογος να διεξάγεται με επαρκή διαφάνεια.
  • Τέλος, αλλά ίσως το πιο σημαντικό, παρεμβαίνει κριτικάροντας τις κρατικές επεμβάσεις στην αγορά προτείνοντας συγχρόνως εναλλακτικές λύσεις. 

Το allazorevma.gr ήρθε για να μείνει. Ακόμα καλύτερα, θα βελτιωθεί θα μεγαλώσει, θα προσφέρει νέες καινοτομικές υπηρεσίες στους Έλληνες πολίτες - καταναλωτές. Έστω και αν με τις υπηρεσίες που έχει ήδη προσφέρει θα έπρεπε να αμειφθούν οι δημιουργοί του με ισόβια δωρεάν σίτιση στο Πρυτανείο.

1/11/22

Πόσο Άνθρακα "Καίει" η Κίνα για Ρεύμα;

Είναι αλήθεια ότι δεν είναι το ερώτημα που απασχολεί αυτή την εποχή τον Έλληνα καταναλωτή ηλεκτρικού ρεύματος. Ίσως όμως θα έπρεπε. Γιατί αυτή η φαινομενικά άσχετη και αδιάφορη πληροφορία δίνει (ένα στιγμιότυπο από) την "μεγάλη εικόνα" που, χωρίς να το αντιλαμβανόμαστε άμεσα, επηρεάζει το παρόν και το μέλλον μας.

Η παραγωγή ηλεκτρισμού στην Κίνα με καύση άνθρακα το 2020 ήταν 4.755 TWh (Τεραβατώρες). Την ίδια χρονιά στην Ελλάδα η παραγωγή με καύση λιγνίτη ήταν κάτω από 10 TWh. Τα στοιχεία για την Κίνα φαίνονται στο παρακάτω διάγραμμα όπου επίσης εμφανίζονται τα αντίστοιχα στοιχεία για τις ΗΠΑ: Παραγωγή 750 TWh με καύση άνθρακα το 2020.

Είναι ενδιαφέρον επίσης ότι η παραγωγή των ανθρακικών σταθμών αυξάνεται συνεχώς στην Κίνα, η οποία χρησιμοποιεί άνθρακα για την παραγωγή ρεύματος με ρυθμό περίπου τριπλάσιο κατά κεφαλή σε σχέση με την Ελλάδα. 

Να λοιπόν μια αχτίδα παρηγοριάς και, γιατί όχι,  περηφάνειας για τους Έλληνες καταναλωτές. Μας στοιχίζει κάτι παραπάνω - αγοράζουμε όμως συγχρόνως περιβαλλοντική αρετή!