Ανοιχτή Επιστολή προς τους Παρόχους Ρεύματος για τις Ρήτρες

 Αγαπητοί συναγωνιστές,

Με την παρούσα επιστολή το allazorevma.gr, η πρώτη ιστοσελίδα σύγκρισης τιμών ρεύματος στην Ελλάδα,  σας προτείνει τρόπους για την αντιμετώπιση του προβλήματος που δημιουργεί η μέθοδος χρέωσης ρητρών κόστους αγοράς χονδρικής στους λογαριασμούς των πελατών σας. Μια πρακτική που - όσο είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε - αποτελεί μοναδικό φαινόμενο στις αγορές των κρατών μελών της ΕΕ.

Διαπιστώνουμε με την καθημερινή μας επικοινωνία με τους καταναλωτές ότι υπάρχει έντονο πρόβλημα σύγχυσης (λόγω της μεγάλης διαφοράς μεταξύ προσδοκιών και αποτελέσματος), η οποία προβλέπουμε ότι θα έχει στο μέλλον (αν δεν έχει ήδη) εξαιρετικά δυσμενή επίπτωση στο ουσιαστικό άνοιγμα και την ομαλή λειτουργία της αγοράς.

Αναγνωρίζουμε ότι πρέπει να ληφθούν  ριζικά μέτρα από την πλευρά της Πολιτείας και της Ρυθμιστικής Αρχής ώστε οι πάροχοι να αποφύγουν το δίλημμα μεταξύ της πρόκλησης σύγχυσης - στα όρια της παραπλάνησης - των πελατών τους και της οικονομικής καταστροφής. Νομίζουμε όμως ότι η εφαρμογή των απλών και άμεσα εφαρμόσιμων προτάσεών μας θα βελτιώσει τουλάχιστον την εικόνα των παρόχων για τους καταναλωτές. Ο στόχος είναι να γίνουν αποδεκτές και να εφαρμοστούν με εθελούσια αυτορρύθμιση, δεδομένου ότι αφήνουν όλα τα περιθώρια για υγιή ανταγωνισμό. Ακολουθεί η συνοπτική περιγραφή τους.

• Να συμφωνηθεί μια κοινή ονομασία της ρήτρας - προτείνουμε το "Ρήτρα Μεταβολών Κόστους Χονδρικής" (αλλά δεν επιμένουμε  - αρκεί να είναι κοινή!)
• Να συμφωνηθεί ότι η χρέωση θα παρουσιάζεται στο σημείο του λογαριασμού που αναφέρονται οι ανταγωνιστικές χρεώσεις.
• Να γίνεται ανάλυση της χρέωσης ως γινόμενο: α) της διαφοράς ανάμεσα στο όριο της ζώνης και την μεσοσταθμική τιμή αγοράς όπως αυτή ανακοινώνεται από τον ΑΔΜΗΕ κάθε μήνα β) του αριθμού κιλοβατωρών της περιόδου κατανάλωσης και γ) ενός συντελεστή Ε ο οποίος θα αντανακλά την εμπορική απόφαση κάθε παρόχου για το ποσοστό του κινδύνου της χονδρικής αγοράς που μετακυλίει στον καταναλωτή. (Το γινόμενο των  α) και β) θα είναι σταθμισμένος μέσος όρος αν η περίοδος κατανάλωσης ξεπερνά τον ένα μήνα. Θα γίνεται υπόθεση ισοκατανεμημένης κατανάλωσης).
• Να συμφωνηθεί ότι τα όρια της ζώνης τιμών θα είναι κοινά για όλους και θα αναθεωρούνται σε τακτά χρονικά διαστήματα (προτείνουμε εξάμηνο με βάση τις προβλέψεις π.χ. του ΔΑΠΕΕΠ). Θα πρόκειται για όρια μεσοσταθμικού κόστους αγοράς και όχι πλέον οριακής τιμής (Η χρήση διαφορετικών ορίων που γίνεται σήμερα είναι αδιαφανής και λεόντειος γιατί υποχρεώνει τον καταναλωτή να κάνει πρόβλεψη ... για την εξέλιξη των τιμών χονδρικής).
• Να συμφωνηθεί και να εφαρμόζεται από όλους μια από τις δύο εναλλακτικές α) η εφαρμογή των ρητρών από την ημέρα αλλαγής εκπροσώπησης ή β) μετά από πάροδο 6 μηνών από αυτήν. Να συμφωνηθεί ότι η ρήτρα θα εφαρμόζεται σε κάθε λογαριασμό είτε αυτός είναι έναντι είτε εκκαθαριστικός.
• Να συμφωνηθεί ότι στα τιμολόγια με ρήτρα δεν θα περιλαμβάνεται ποινή για πρόωρη αποχώρηση.

Η εφαρμογή των προτάσεων αυτών θα βελτιώσει σημαντικά την διαφάνεια των λογαριασμών, δεδομένου ότι η μόνη παράμετρος που θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη του ο καταναλωτής είναι ο συντελεστής Ε (ο οποίος θα πρέπει να μένει σταθερός για όλη την περίοδο ενός ετήσιου συμβολαίου - η θα αποτελεί ανώτατο όριο). Προφανώς κάθε πάροχος θα μπορεί να διαφοροποιεί τον συντελεστή ανάμεσα σε κατηγορίες πελατών του και στην διάρκεια του χρόνου σε νέους πελάτες.

Όπως λέει ο Vernon Smith (Νόμπελ Οικονομικών 2002 - Experimental Economics) "Οι αγορές καταναλωτικών αγαθών κάνουν θαύματα με την προϋπόθεση ότι οι αγοραστές πληρώνουν για αυτό που αγοράζουν και οι πωλητές δεν προκαλούν εν γνώσει τους σύγχυση στους αγοραστές".

Είμαστε στην διάθεσή σας για να υποστηρίξουμε, αν χρειαστεί, την υλοποίηση των προτάσεων μας. Χωρίς χρέωση γιατί η παρέμβασή μας αποτελεί κοινωνική προσφορά.

Με συντροφικούς χαιρετισμούς

Για το allazorevma.gr

Αθανάσιος Γκίκας
Ιδρυτής

Είναι οι Καταναλωτές Ρεύματος "Ηλίθιοι";

Με βάση την πρόσφατη εμπειρία στην ελληνική αγορά ρεύματος η ερώτηση είναι εύλογη. Η προφανής απάντηση είναι ότι οι καταναλωτές δεν είναι "ηλίθιοι", αλλά φαίνεται ότι οι πάροχοι ενεργούν με την υπόθεση ότι είναι.

Πως αλλιώς μπορεί να εξηγηθεί ότι ο καημένος ο καταναλωτής βλέπει διαφημίσεις με τιμές ρεύματος κάτω από 4 λεπτά την κιλοβατώρα την στιγμή που υπολογίζει στον λογαριασμό που μόλις έλαβε μια τιμή που είναι κοντά στα 10 λεπτά που χρεώνει η ΔΕΗ;

Αλλά το πιο ενδιαφέρον ερώτημα είναι γιατί οι καταναλωτές δεν αντιδρούν. Η καλύτερα γιατί ελάχιστοι αντιδρούν. Η απάντηση είναι ότι ο έλεγχος του λογαριασμού και η αντίδραση έχουν κόστος. Κόστος σε χρόνο και συναισθηματική αναταραχή. Και για τον μέσο καταναλωτή το κόστος αυτό είναι μεγαλύτερο από την απώλεια που του προκαλεί η μη τήρηση των συμφωνημένων από τον παροχό του. Ο καταναλωτής δεν είναι "ηλίθιος" - παραμένει με την θέλησή του "ορθολογικά ανίδεος" (rationally ignorant όπως λένε οι οικονομολόγοι)

Ευτυχώς υπάρχει λύση. Η πρώτη ιστοσελίδα σύγκρισης τιμών στην Ελλάδα, το allazorevma.gr  μειώνει το κόστος της έρευνας της αγοράς και της αντίδρασης σε λαίμαργους πάροχους στο ελάχιστο. Προσκαλούμε τους φίλους μας να αντιδράσουν. Βοηθήστε μας να συμβάλουμε στην αύξηση του ανταγωνισμού. Να πείσουμε τους παρόχους ότι, αντίθετα με ότι ίσως υποθέτουν, δεν είμαστε συνολικά "Ηλίθιοι"  - ούτε καν "Ορθολογικά Ανίδεοι".

Μια Ματιά στην Βρετανική Αγορά Ρεύματος

Είναι χρήσιμο να παρακολουθεί κανείς τις εξελίξεις σε άλλες ενεργειακές ευρωπαϊκές αγορές γιατί ωφελείται από την κατανόηση των διαφορών με την δική μας προς το καλύτερο ή το χειρότερο. Μια ματιά λοιπόν στην Μ. Βρετανία, μια ευρωπαϊκή χώρα  - έστω και εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης πλέον - πρωτοπόρο στην απελευθέρωση των αγορών ενέργειας. Εστιάζουμε στην λιανική αγορά ρεύματος.

Υπάρχουν 28 εκατομμύρια μετρητές ρεύματος στην Μ. Βρετανία έναντι των 6,8 εκατομμυρίων στην Ελλάδα.

Στην  λιανική αγορά δραστηριοποιούνται (τέλος του 2020) 57 επιχειρήσεις έναντι 15 (περίπου) στην Ελλάδα. Ο αριθμός αυτός στην Βρετανία είχε φθάσει τους 70 παλιότερα. Το 2020 υπήρξαν 2 είσοδοι νέων και 5 έξοδοι παλιών παρόχων.

Ο μεγαλύτερος πάροχος ρεύματος στην Μ. Βρετανία (που τυχαίνει να  είναι η British Gas/Centrica) έχει το 18% της αγοράς (σε αριθμό μετρητών). Στην Ελλάδα ο μεγαλύτερος πάροχος, η ΔΕΗ, έχει το 80% των μετρητών. Ενδιαφέρον είναι ότι ο μεγαλύτερος πάροχος ηλεκτρισμού στην Βρετανία έχει λιγότερους μετρητές από την ΔΕΗ (περίπου 5 εκατομμύρια).

Οι έξη (6) μεγαλύτεροι πάροχοι στην Μ Βρετανία ελέγχουν το 70% των μετρητών (από περίπου 90% στις αρχές του 2016). Το αντίστοιχο ποσοστό στην Ελλάδα είναι 93%. 

Υπάρχουν περίπου 40 μικροί πάροχοι που μοιράζονται ένα ποσοστό 7% των μετρητών στην Μ Βρετανία που σημαίνει ότι έχουν ένα μέσο όρο 50.000 μετρητών ο καθένας. Που δεν διαφέρει σε τάξη μεγέθους από τον αριθμό των μετρητών που έχουν οι μικροί πάροχοι στην Ελλάδα (εκτός των 6 μεγαλύτερων). 

Αξιοσημείωτο είναι ότι περίπου οι μισοί καταναλωτές στην Μ Βρετανία δεν έχουν αλλάξει ποτέ πάροχο (έστω και αν οι περισσότεροι από αυτούς το έχουν σκεφτεί). Είναι αξιοσημείωτο γιατί ο ρυθμός αλλαγής παρόχου είναι από τους υψηλότερους στην Ευρώπη - περίπου 15-20% των μετρητών αλλάζει πάροχο κάθε χρόνο - έναντι περίπου 5% στην Ελλάδα (με στοιχεία 2019!). Περίπου μισό εκατομμύριο καταναλωτές αλλάζουν πάροχο στην Μ Βρετανία κάθε μήνα (υπολογίζεται ότι ο αριθμός αυτός είναι περίπου 30.000 στην Ελλάδα).

Το 60% των αλλαγών παρόχου στην Μ. Βρετανία γίνεται με την βοήθεια ιστοσελίδων σύγκρισης τιμών. Οι ιστοσελίδες αυτές ακολουθούν ένα κώδικα εμπιστοσύνης που έχει θεσπίσει ο ρυθμιστής (Ofgem).

Το 40% των εγκατεστημένων μετρητών στην Μ. Βρετανία είναι "έξυπνοι". Γίνεται μεγάλη προσπάθεια να πεισθούν οι καταναλωτές να τους αποδεχθούν (γιατί η εγκατάσταση είναι εθελοντική). Το πρόγραμμα θεωρείται προβληματικό και περιέχει πολλά μαθήματα για την Ελλάδα όπου η εγκατάσταση έξυπνων μετρητών δεν έχει πρακτικά ξεκινήσει.

Τέλος υπάρχει μια ακόμα διαφορά ανάμεσα στην Βρετανική και την Ελληνική αγορά. Η διαφάνεια και η πληρότητα της δημόσια διαθέσιμης πληροφόρησης. Όλα τα στοιχεία που αναφέρθηκαν παραπάνω έχουν ληφθεί από την ιστοσελίδα του Βρετανού ρυθμιστή. Αντίθετα στην χώρα μας επικρατεί ένας ανεξήγητος μυστικισμός.

Τα Περιθώρια των Εναλλακτικών Μειώνονται στην Λιανική Ρεύματος

Ο Δείκτης Τιμών Ρεύματος με στοιχεία Μαρτίου 2021 που υπολογίζει το allazorevma.gr, η πρώτη ιστοσελίδα σύγκρισης τιμών ρεύματος στην Ελλάδα, είχε άνοδο σε σχέση με τον δείκτη με στοιχεία Φεβρουαρίου. Ο Δείκτης Ανταγωνιστικών τιμών αυξήθηκε από 96,88 σε 97,52 ευρώ την μεγαβατώρα. Η αύξηση θα ήταν μεγαλύτερη αν δεν υπήρχε η σταθερότητα της τιμής της ΔΕΗ αλλά και το σταθερό μερίδιο αγοράς της (στην πράξη ελαφρά αυξημένο τον Μάρτιο).

Οι ρυθμιζόμενες χρεώσεις δεν μεταβλήθηκαν, οπότε ο Συνολικός Δείκτης Τιμών Ρεύματος για οικιακούς καταναλωτές,  περιλαμβανομένου του ΦΠΑ αυξήθηκε από 161,88 σε 162,36 ευρώ την μεγαβατώρα. Οι τιμές των εναλλακτικών παρόχων κυμάνθηκαν από 78 έως 101 με μέσο όρο τα 87,04 ευρώ την μεγαβατώρα αυξημένο κατά 5,37% σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα (86,33).

Στο Πίνακα που ακολουθεί φαίνεται η εξέλιξη του περιθωρίου μεταξύ των τιμών αγοράς και πώλησης από τους εναλλακτικούς. Τον Μάρτιο τα περιθώρια των ενναλακτικών μειώθηκαν δεδομένου ότι το μέσο σταθμικό κόστος αγοράς στην χονδρική αυξήθηκε κατά 9,37% ενώ η μέση λιανική πώλησης τους μόνο κατά 5,37%. Οι εναλλακτικοί πάροχοι αντιμετωπίζουν την άνοδο στην χονδρική μέσω της εφαρμογής ρητρών στους λογαριασμούς των καταναλωτών τους. Το ερώτημα είναι πόσο ακόμα θα είναι σε θέση να το κάνουν χωρίς αυτοί να επαναστατήσουν.