Να Διακοπεί Άμεσα η Λειτουργία του Εργαλείου Σύγκρισης Τιμών της ΡΑΑΕΥ

Το energycost.gr, το διαδικτυακό εργαλείο σύγκρισης τιμών ενέργειας της ΡΑΑΕΥ πρέπει να αποσυρθεί άμεσα γιατί α) ακόμα και σήμερα που γράφεται το παρόν κάνει λάθος υπολογισμούς (και μάλιστα σε ρυθμιζόμενες χρεώσεις) και β) στην καλύτερη περίπτωση είναι άχρηστο για τους καταναλωτές χρήστες του. Στην χειρότερη είναι παραπλανητικό.

Δεν είναι εύκολα κατανοητό γιατί ένας κρατικός φορέας έδωσε στην δημοσιότητα μια εφαρμογή η οποία προφανώς δεν έχει υποστεί τον τεχνικά απαραίτητο έλεγχο. Είναι ακόμα δυσκολότερο να αποδεχθεί κανείς το ότι η εφαρμογή εξακολουθεί να βρίσκεται στον αέρα παρόλο που έχουν υποδειχθεί (από το allazorevma.gr τουλάχιστον) σοβαρά λάθη. Η διαδικασία debugging (διόρθωσης λαθών) σε περιβάλλον που είναι προσβάσιμο στον χρήστη παραβιάζει ασύστολα την πιο στοιχειώδη πρακτική ανάπτυξης εφαρμογών. Με αποτέλεσμα τον σοβαρό τραυματισμό της αξιοπιστίας του κράτους, του φορέα και των αρμοδίων για την υλοποίηση του έργου.

Είναι προφανές ότι εκτός από τα λάθη στους υπολογισμούς το energycost.gr όπως λειτουργεί σήμερα δεν καλύπτει όλη την αγορά (δεν υπάρχουν κίτρινα και μπλε τιμολόγια ούτε επαγγελματικά) και χρησιμοποιεί μια  μεθοδολογία υπολογισμού που όχι μόνο δεν είναι χρήσιμη για τον καταναλωτή αλλά είναι συχνά παραπλανητική. Με τον τρόπο αυτό παραβιάζει βασικές αρχές λειτουργίας ιστοσελίδων σύγκρισης τιμών όπως αυτές ορίζονται από την Ευρωπαϊκή νομοθεσία αλλά και τις καθιερωμένες διεθνείς πρακτικές.

Το allazorevma.gr, η ιστοσελίδα σύγκρισης τιμών, που είναι πρωτοπόρος στην χώρα και εξυπηρετεί τους Έλληνες καταναλωτές από το 2015, έχει συμφέρον από την καλή λειτουργία του κρατικού εργαλείου γιατί αυτή εξυπηρετεί το δικό του αλλά και το κοινωνικό συμφέρον της διάδοσης της χρήσης τέτοιων σελίδων από τους καταναλωτές ενέργειας  - πράγμα που είναι στόχος και των ευρωπαϊκών πολιτικών. Έχουμε ήδη θέσει την εμπειρία μας στη διάθεση της ΡΑΑΕΥ και επαναλαμβάνουμε την πρότασή μας για συνεργασία ακόμα μια φορά. Επείγει όμως να διακοπεί αυτή η αδιανόητη περιπέτεια - το μαύρο ανέκδοτο του energycost.gr. Μέχρι να καταστεί στοιχειωδώς αξιόπιστο.

"Τσίμπησε" το Ρεύμα τον Απρίλιο - Φταίει το Πράσινο Τιμολόγιο

Η τιμή του πράσινου τιμολογίου αυξήθηκε ανεπαίσθητα τον Απρίλιο σε σχέση με τον Μάρτιο. Το θέμα αποτέλεσε αντικείμενο σχολίων, πράγμα κατανοητό δεδομένου ότι υπάρχει (δικαίως) η εντύπωση ότι η χονδρική τιμή συνεχίζει την πτωτική της τάση. Δυστυχώς τα περισσότερα σχόλια - ειδικά τα περί αυξημένων ρευματοκλοπών - απέχουν από την πραγματικότητα. Η αιτία της αύξησης είναι ο τύπος που εφαρμόζεται για τον υπολογισμό του περίφημου πράσινου τιμολογίου*. Με την βοήθεια του Πίνακα που ακολουθεί προσπαθούμε να εξηγήσουμε το εκ πρώτης όψεως παράδοξο αυτό αποτέλεσμα χρησιμοποιώντας ως παράδειγμα το Πράσινο τιμολόγιο της ΔΕΗ στο οποίο άλλωστε αυτή την στιγμή βρίσκονται εκόντες - άκοντες η συντριπτική πλειοψηφία των πελατών της.

Η τελική τιμή της ενέργειας υπολογίζεται ως το αλγεβρικό άθροισμα της σταθερής βασικής τιμής (μετά από την  έκπτωση του μήνα) και του μεταβλητού "Μηχανισμού Διακύμανσης". Το πρόσημο του Μηχανισμού εξαρτάται από την τάση της χονδρικής των δύο προηγούμενων μηνών (Ιανουάριος, Φεβρουάριος για τον Μάρτιο, Φεβρουάριος Μάρτιος για τον Απρίλιο). Για τους δύο συγκεκριμένους μήνες το πρόσημο είναι αρνητικό - ακριβώς γιατί η χονδρική τιμή έχει συνεχή πτωτική τάση.

Παρατηρούμε όμως ότι η αρνητική τιμή του Μηχανισμού για τον  Μάρτιο είναι μεγαλύτερη από αυτή του Απρίλιου. Γιατί αυτό; Γιατί η χονδρική έπεσε με υψηλότερο ρυθμό μεταξύ Ιανουαρίου και Φεβρουαρίου (93-73=20) από ότι μεταξύ Φεβρουαρίου και Μαρτίου (73-67=7). Έτσι, το αλγεβρικό άθροισμα και συνεπώς η τελική τιμή για τον Απρίλιο είναι μεγαλύτερη από ότι τον Μάρτιο.

Θα ήταν πολύ μεγαλύτερη αν η ΔΕΗ δεν είχε αυξήσει την έκπτωση στην Βασική Τιμή από 10% σε 15% τον Απρίλιο. Αυτό φαίνεται στη  σκιασμένη τρίτη στήλη του Πίνακα. Αν ο υπό κρατικό έλεγχο δεσπόζων Πάροχος δεν έκανε την ευσπλαχνική αυτή κίνηση, η αύξηση στο πράσινο τιμολόγιο τον Απρίλιο σε σχέση με τον Μάρτιο δεν θα ήταν μόνο 1 αλλά 8 ευρώ την μεγαβατώρα.

Γιατί είναι το πράσινο τιμολόγιο σχεδιασμένο με τον τρόπο αυτό; Μπορούμε στο allazorevma.gr να κάνουμε μια υπόθεση, αλλά θα αφήσουμε την ευθύνη για να το εξηγήσουν σε αυτούς που το σχεδίασαν.

* Υπάρχουν βεβαίως παράμετροι που επηρεάζουν την τάση των τιμών της χονδρικής και έχουν σχέση με τις αγορές αλλά και ρυθμιστικές παρεμβάσεις. Η ανάλυση όμως εδώ γίνεται ceteris paribus - υποθέτοντας ότι αυτές οι παράμετροι μένουν σταθερές. Ακριβώς για να αναδειχθεί η φαινομενικά παράδοξη συμπεριφορά τής φόρμουλας του τιμολογίου. Ακόμα και αν υποτεθεί ότι "φταίνε οι ρευματοκλοπές"

Δεν Είναι οι Ρευματοκλοπές Ηλίθιε*!

Μια μη αναμενόμενη μικρή αύξηση στα τιμολόγια του ηλεκτρικού ρεύματος τον Απρίλιο** έδωσε το έναυσμα για να διαχυθεί με μαζικό και επίμονο τρόπο σε όλα τα μέσα ενημέρωσης η ιδέα ότι για την εξέλιξη αυτή φταίνε οι ρευματοκλοπές. Ένα τεράστιο νούμερο αναφέρεται συχνά. Ότι οι ρευματοκλοπές στοιχίζουν 400 εκατομμύρια τον χρόνο στους υπόλοιπους έντιμους καταναλωτές. Το μήνυμα ενισχύθηκε από την πληροφορία ότι ο ΔΕΔΔΗΕ διεκδικεί αναδρομικά από τους Παρόχους ένα ποσό της τάξεως των 500 εκατομμυρίων για μη καταβληθείσες χρεώσεις για απώλειες δικτύου διανομής παρελθόντων ετών (2021 και 2022). Οι Λειτουργοί του Τύπου έσπευσαν να ταυτίσουν  τις συνολικές απώλειες δικτύου με τις ρευματοκλοπές. Ο γράφων έκανα μια μικρή έρευνα για να κατανοήσω καλύτερα το θέμα. Το δικό μου συμπέρασμα είναι ότι οι ρευματοκλοπές είναι μεν υπαρκτές αλλά χρησιμοποιούνται ως πολιτικάντικος φερετζές***. Ακολουθεί συνοπτική παρουσίαση των ευρημάτων μου.

Οι απώλειες δικτύου καθορίζονται με ετήσιες αποφάσεις της ΡΑΑΕΥ. Αυτό μέχρι το 2021. Μετά το 2021 δεν βρήκα σχετικές αποφάσεις στην ιστοσελίδα της. Η πιο παλιά απόφαση του 2006 καθόριζε τις απώλειες της χαμηλής τάσης σε ποσοστό 8,66%. Η επόμενη χρονικά απόφαση του 2015 την καθόριζε στο 8,44%. Το 2017 η απόφαση ανέβασε το ποσοστό στο 11,36%. Το 2018 σε 13,32%. Το 2019 το μείωσε ελαφριά στο 12, 74% αλλά τις επόμενες δύο χρονιές το ανέβασε στο 13,43% και στο 13,71% με την τελευταία του 2021. Το πρώτο ερώτημα είναι: Γιατί η ΡΑΑΕΥ σταμάτησε να αναδιαμορφώνει τον συντελεστή απωλειών μετά το 2021; Μήπως σε αυτό οφείλεται το ότι ο ΔΕΔΔΗΕ ζητά τώρα αναδρομικά αυξημένα ποσά απωλειών για τα χρόνια που αδράνησε η ΡΑΑΕΥ; Αλλά το πιο σημαντικό ερώτημα είναι: Γιατί μέσα σε 6 χρόνια (από το 2015 ως το 2021) διπλασιάστηκαν οι απώλειες του Δικτύου Διανομής; Ήταν το 2015, δηλαδή πέντε χρόνια ήδη μέσα στην κρίση που οι Έλληνες άρχισαν ξαφνικά να επιδίδονται στην ρευματοκλοπή; Αυτό που είναι πιο πιθανό είναι ότι αυξήθηκαν τα φωτοβολταικά στο δίκτυο. Με αποτέλεσμα να μειώνονται οι καταμετρημένες ποσότητες ρεύματος. Αυτό είναι το διεθνώς γνωστό φαινόμενο του "κύκλου του θανάτου" (death spiral) των δικτύων ηλεκτρισμού. Όσο περισσότερες εγκαταστάσεις κατανεμημένης παραγωγής υπάρχουν στο δίκτυο, τόσο λιγότερες οι κιλοβατώρες που διανέμει - άρα υψηλότερο το κόστος για τους υπόλοιπους καταναλωτές ώστε να διατηρηθεί το σταθερό απαιτούμενο έσοδο για την λειτουργία του δικτύου. Ακριβότερο δίκτυο όμως σημαίνει μεγαλύτερο κίνητρο για κατανεμημένη παραγωγή. Θανατερός Κύκλος.

Τον φαύλο αυτό κύκλο προσπάθησε η ΡΑΑΕΥ να εξουδετερώσει με την πρόσφατη αναδιάρθρωση της δομής των χρεώσεων δικτύου. Εδώ και ένα χρόνο περίπου περισσότερο από το 80% της χρέωσης έγινε σταθερή - πάγια σε αντίθεση με το παρελθόν που μόνο το 20% ήταν πάγια. Αυτό σημαίνει ότι στο μέλλον φαινόμενα ξαφνικής αναπροσαρμογής του ποσοστού απωλειών δεν θα χρειαστούν αν αυτό είναι παρηγοριά για τους καταναλωτές οι οποίοι έχουν ήδη υποστεί μια σημαντική αύξηση στους λογαριασμούς τους - ιδιαίτερα αυτοί με μικρότερες καταναλώσεις. Σε κάθε περίπτωση η ταύτιση των απωλειών δικτύου με τις ρευματοκλοπές δεν είναι πειστική. 

Αλλά ας αφήσουμε τον ίδιο τον ΔΕΔΔΗΕ να παρουσιάσει την  άποψή του για το θέμα. Στην αναφορά που υπέβαλε στην ΡΑΕΕΥ για την έγκριση του πλάνου του για την εγκατάσταση έξυπνων μετρητών υπάρχει σχετική ενότητα. Σε αυτή ο ΔΕΕΔΗΕ δηλώνει ότι αναμένει να εξοικονομήσει από την  μείωση των ρευματοκλοπών περίπου 1,1 εκατομμύρια ευρώ ετησίως όταν θα έχουν εγκατασταθεί μετά από 10 χρόνια όλοι οι έξυπνοι μετρητές - τα περίφημα 7,5 εκατομμύρια. Αν είναι αλήθεια ότι οι έξυπνοι μετρητές θα βοηθήσουν στην προσπάθεια μείωσης των ρευματοκλοπών (κατά 80% υπολογίζει ο ΔΕΔΔΗΕ - ο γράφων έχω τις αμφιβολίες μου) οι υπολογισμοί του ΔΕΔΔΗΕ δεν είναι εύκολο να υποστηρίξουν ποσά της τάξεως των 400 εκατομμυρίων ευρώ τον χρόνο που αναφέρουν οι πολιτικοί μας ηγέτες και επαναλαμβάνουν τα παπαγαλάκια τους. 

Για τον ΔΕΔΔΗΕ βέβαια οι ρευματοκλοπές δεν είναι κάτι νέο. Το περίεργο είναι ότι η τελευταία έκθεση του για το θέμα είναι από το 2019 και είναι αναρτημένη στην ιστοσελίδα της ΡΑΑΕΥ. Ο γράφων δεν μπόρεσε να βρει κάτι πιο επίκαιρο (αλλά αν υπήρχε δεν θα το είχε αναρτήσει η ΡΑΑΕΥ;). Τι λέει λοιπόν ο ΔΕΔΔΗΕ στην αναφορά του αυτή του 2019; Ότι έκανε 22.000 ελέγχους την χρονιά αυτή και ανακάλυψε 5.000 ρευματοκλοπές συνολικής αξίας 28 εκατομμυρίων ευρώ. Εισέπραξε μάλιστα μέσα στο 2019 18 εκατομμύρια ευρώ περίπου. Η έκθεση δεν περιλαμβάνει εκτίμηση για το συνολικό μέγεθος του προβλήματος αλλά οι αριθμοί που αναφέρονται δεν στοιχειοθετούν στατιστικά φαινόμενο της τάξεως των 400 εκατομμυρίων το χρόνο.

Το συμπέρασμα του γράφοντος από την μικρή αυτή ερασιτεχνική έρευνα (παρατηρήσεις, αντιρρήσεις ευπρόσδεκτες) είναι ότι το πρόβλημα της αύξησης των μη τεχνικών απωλειών είναι υπαρκτό και πιθανόν οφείλεται - σε σειρά σημαντικότητας α) στην κατανεμημένη παραγωγή β) στην μη καταμέτρηση ενός μεγάλου αριθμού μετρητικών διατάξεων από τον ΔΕΔΔΗΕ και γ) στην ρευματοκλοπή****. 

Όλα τα παραπάνω γίνονται αιτίες κραδασμών στην αγορά λόγω του ότι οι κρατικοί αρμόδιοι δεν κάνουν καλά την δουλειά τους - με πρώτο υπεύθυνο την ΡΑΑΕΥ και δεύτερο τον ΔΕΔΔΗΕ. Τελικά βεβαίως ευθύνεται η κατά καιρούς πολιτική ηγεσία. Αναμένουμε ανάληψη ευθύνης και συγγνώμη αντί για διασπορά fake news. Και να μη το ξανακάνουν.

* Ο τίτλος είναι εμπνευσμένος από το διάσημο πλέον σύνθημα του συμβούλου του Bill Clinton ("it is the economy stupid"!) που τον βοήθησε να εκλεγεί πρόεδρος το 1992.
** Που οφείλεται στην φόρμουλα υπολογισμού της τιμής του Πράσινου τιμολογίου
*** Θυμίζει την (θρυλική) προτροπή ποδοσφαιριστή του Θρύλου στον προπονητή σε ματς που δεν πήγαινε καθόλου καλά στο ημίχρονο: "Μίστερ να κάτσουμε άμυνα να χάσουμε με 1-0 και να τα ρίξουμε μετά στον διαιτητή" 
**** Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του γράφοντος οι απώλειες από την μη πληρωμή των λογαριασμών των "πελατών" των Παρόχων Καθολικής Υπηρεσίας (που καταμετρούνται!) είναι μεγαλύτερες από τις απώλειες λόγω ρευματοκλοπών. Και η λύση απλούστερη. Διακοπή τροφοδοσίας ή προπληρωμένος μετρητής.

Η ΔΕΗ - Ένα Μπαλόνι που Φουσκώνει

Ήρθε πάλι ο καιρός να ασχοληθούμε με ερασιτεχνικό τρόπο με σκοπό την ψυχαγωγία - όπως θα έκανε ένα απλός αλλά περίεργος πολίτης που γνωρίζει τα βασικά (ανάγνωση, γραφή, απλή αριθμητική) - με την υπό κρατικό έλεγχο δεσπόζουσα Επιχείρηση στην αγορά ηλεκτρισμού, την ΔΕΗ. Εθνικό και Βαλκανικό πλέον πρωταθλητή. Αφορμή τα αποτελέσματα του 2023 τα μεγέθη των οποίων δίνουν - στον γράφοντα τουλάχιστον - την εικόνα ενός μπαλονιού που φουσκώνει. 

Από ένα μπαλόνι δεν περιμένει κανείς να παραχθεί παρά αέρας. Πράγματι, η στρατηγική της ΔΕΗ να επενδύει στην προσπάθεια αποτροπής της κλιματικής αλλαγής επιδεινώνει την παραγωγικότητα των επενδύσεών της με αργό, σταθερό, προσωρινά ανεπαίσθητο τρόπο - προς ζημία του κοινωνικού συνόλου. Ενέχει όμως τον κίνδυνο, στην περίπτωση που η συμφωνία (consensus) για το Net Zero καταρρεύσει ξαφνικά στην ΕΕ, η ζημία αυτή να μετατραπεί σε πρόβλημα και για την επιχείρηση δεδομένου ότι τα έσοδα της κυριαρχούνται όλο και περισσότερο από ρυθμιζόμενες - δηλαδή πολιτικά καθοριζόμενες δραστηριότητες. Η επιχείρηση υπόκειται σε πολιτικό κίνδυνο - που είναι πιο άμεσος και μη προβλέψιμος ακόμα και από τον υποτιθέμενο κίνδυνο από την κλιματική αλλαγή. Το μπαλόνι μπορεί να ξεφουσκώσει απότομα - με κρότο.

Ας αφήσουμε όμως τις φιλοσοφικές σκέψεις για το μέλλον και ας διασκεδάσουμε με την περιγραφή ορισμένων στιγμιότυπων από την Έκθεση της ΔΕΗ για το 2023 που στοιχειοθετούν την εικόνα του μπαλονιού που προαναφέρθηκε.

Ο κύκλος εργασιών μειώθηκε σε σχέση με το 2022 αλλά η προηγούμενη χρονιά ήταν κατεξοχήν μια χρονιά κρίσης. Τα έσοδα των 6,5 δισ. του 2023 είναι φουσκωμένα αν συγκριθούν με αυτά ετών πριν το '22 που κυμαίνονταν στα 4 - 5 δισεκατομμύρια ευρώ. Αξιοσημείωτο ότι η αύξηση δεν προήλθε από υψηλότερο όγκο πωλήσεων αλλά από υψηλότερες τιμές τόσο σε ρυθμιζόμενες όσο και σε ανταγωνιστικές δραστηριότητες.(Η εξαγορά στην Ρουμανία είχε μικρή επίπτωση καθώς έγινε στο τέλος του χρόνου).

Τα κέρδη επίσης σημείωσαν μεγάλη αύξηση. Έφτασαν τα 622 εκατομμύρια προ φόρων σε σχέση με τις ζημιές του 2022. Χρειάστηκε βέβαια ένας δημιουργικός λογιστικός χειρισμός για να μην μειωθούν από τα 200 εκατομμύρια που θα φορολογηθεί η ΔΕΗ για τα "υπερκέρδη" της. Η Διοίκηση της ΔΕΗ, μόλις ολοκλήρωσε την εξαγορά της ENEL Ρουμανίας, ανακάλυψε ξαφνικά ότι πλήρωσε 234 εκατομμύρια λιγότερα από την "δίκαιη τιμή" (Fair Value). Ενθουσιασμένη από την ανακάλυψη θεώρησε ορθό και δίκαιο να αναγνωρίσει ένα έκτακτο λογιστικό κέρδος στα αποτελέσματα του 2023. Ο ορκωτός ελεγκτής της (Ernst&Young - οι υπηρεσίες της οποίας κοστίζουν 2,7 εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο στην ΔΕΗ) δεν έφερε αντίρρηση, που σημαίνει ότι συμφωνεί με την αποτίμηση του Fair Value. Συνολικά 234+124=358 εκατομμύρια από τα 622 εκατομμύρια κέρδη προ φόρων της ΔΕΗ για το 2023 ήταν λογιστικές εγγραφές για έκτακτα κέρδη από αγοραπωλησίες παγίων. Το μέγεθος των κερδών πάντως σε σχέση με την αγορά είναι τεράστιο - είναι συγκρίσιμο με τον συνολικό κύκλο εργασιών του μεγαλύτερου ανταγωνιστή της (Να σημειωθεί ότι, με βάση τις λογιστικά διαχωρισμένες οικονομικές καταστάσεις της ΔΕΗ, η λειτουργία της Προμήθειας είναι η "δεσπόζουσα" πηγή κερδών για την επιχείρηση  με πάνω από 400 εκατομμύρια κάθε χρόνο τόσο για το 2022 όσο και το 2023 - όταν ήταν και η μοναδική κερδοφόρος δραστηριότητα).

Η θηριώδης μεγέθυνση του μπαλονιού βέβαια είναι η αύξηση των επενδύσεων από 620 εκατομμύρια το 2022 σε 2,8 δισεκατομμύρια το 2023. Από αυτά 1,22 δισ. ήταν προφανώς η εξαγορά στην Ρουμανία. Η οποία όμως δεν στοίχισε μόνο 1,2 δισ. Γιατί η ΔΕΗ "αγόρασε" δανειακές απαιτήσεις της εταιρείας που αγόρασε από θυγατρικές της ύψους 520 εκατομμυρίων. Η εκταμίευση συνεπώς πήγε στα 1,75 δισ. ευρώ περίπου (ευτυχώς που ήταν 234 λιγότερα από το Fair Value!)

Το μπαλόνι των επενδύσεων βέβαια είχε ως αποτέλεσμα και την μεγάλη αύξηση - περισσότερο από διπλασιασμό - στον καθαρό δανεισμό της επιχείρησης από 1,4 σε 3,2 δισεκατομμύρια ευρώ. Με αποτέλεσμα, παρόλο που τα κέρδη προ φόρων τόκων  κλπ. (EBITDA) αυξήθηκαν σημαντικά το 2023, ο δανεισμός διαμορφώθηκε σε ύψος που είναι 2,5 φορές το EBITDA από 1,5 το 2022. Η ΔΕΗ είναι μια επιχείρηση που ακόμα "καίει" ρευστό. Τα ταμειακά της διαθέσιμα εξακολουθούν να είναι τεράστια σε σχέση με τον κύκλο εργασιών της (2,5 δισ. ευρώ) αλλά μειώθηκαν κατά 550 εκατομμύρια μέσα στο 2023 παρά την αύξηση των δανειακών υποχρεώσεων κατά 700 εκατομμύρια ευρώ. Είναι ίσως πρόωρο για επιχειρήσεις που καίνε ρευστό να μοιράζουν μερίσματα - η Διοίκηση της ΔΕΗ όμως φαίνεται ότι είναι γενναιόδωρη. Μοίρασε γύρω στα 63 εκατομμύρια στους μετόχους της. Πρόσεξε όμως και τον εαυτό της. Έδωσε 109 εκατομμύρια για να αγοράσει δικές της μετοχές!

Εισπράττει τουλάχιστον τους λογαριασμούς η ΔΕΗ; Εδώ το μεγάλο μπαλόνι είναι οι οφειλές πελατών που έχει αναγνωρίσει ως μη εισπράξιμα η επιχείρηση - είναι περίπου 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ, όλα σχεδόν παλιές αμαρτίες. Σε αντίθεση με παρελθούσες χρήσεις φαίνεται ότι η διοίκηση έκανε το 2023 επαρκείς προβλέψεις. Ιδιαίτερα για τις νεοαποκτηθείσες ρουμανικές κτήσεις ανέλαβε οφειλές 320 εκατομμυρίων και έκανε πρόβλεψη για ζημίες 120 εκατομμυρίων από αυτές. Οι (εξυπηρετούμενες) οφειλές πελατών σε σχέση με τον κύκλο εργασιών εξακολουθούν να είναι υψηλές - αξίας περίπου ενός τριμήνου πωλήσεων. Παρόλα αυτά, από όσα ο γράφων μπορεί να μαντέψει, η κατάσταση με τις εισπράξεις δεν είναι πλέον σε επίπεδο τρίτου κόσμου (η πρώην Σοβιετικής Ένωσης αμέσως μετά την κατάρρευση)

Πως πήγαμε από δαπάνες προσωπικού; Εδώ τα πράγματα είναι κάπως ομαλότερα. Από 768 εκατομμύρια πήγαν στα 782 αύξηση μικρότερη από 2%. Ένα μικρό μυστικό όμως. Οι δαπάνες προσωπικού στον λογαριασμό εκμετάλλευσης δεν είναι όλες οι δαπάνες προσωπικού. Μέρος των δαπανών "κεφαλαιοποιείται" - γίνεται μέρος της επένδυσης και αυξάνει τα πάγια. Αν βάλουμε και αυτά, το 2023 έχουμε συνολικές δαπάνες 878 εκατομμύρια ευρώ και το 2022 843. Η αύξηση είναι γύρω στο 4%. Οφείλεται και στην ενσωμάτωση από τον 10/23 της Ρουμανίας; Ποιος ξέρει.

Έχουμε όμως φούσκωμα και μάλιστα σημαντικό στο μπαλόνι των αμοιβών των στελεχών. Από 6,5 εκατομμύρια το 2022 το ποσό ανέβηκε στα 14,8 εκατομμύρια για το 2023 - αύξηση μεγαλύτερη του 100%. Περίπου 4 από αυτά τα εκατομμύρια ήταν - για πρώτη χρονιά - παροχή δωρεάν μετοχών. Ο γράφων δεν είχε τον χρόνο (και δεν έχει την απαιτούμενη εξειδίκευση) για να διερευνήσει το πως και γιατί κέρδισαν τα στελέχη τις αμοιβές αυτές.

Ο προσεκτικός αναγνώστης του παρόντος θα έχει ήδη παρατηρήσει ότι το κείμενο δεν βρίθει διθυράμβων για τον Εθνικό μας Πρωταθλητή. Αυτός όμως είναι ο σκοπός του. Να καλύψει ένα κενό. Να δώσει μια εναλλακτική εικόνα από αυτή που κατακλύζει τα ΜΜΕ και τον Τύπο (σύμφωνα με τις οικονομικές καταστάσεις, οι ετήσιες διαφημιστικές δαπάνες και χορηγίες της ΔΕΗ τα δύο τελευταία χρόνια είναι της τάξεως των 55 εκατομμυρίων ευρώ). 

Αλλά για να τεθεί το θέμα σε μια θετική μακροχρόνια προοπτική, ο γράφων πρέπει να ομολογήσει ότι ένα μπαλόνι που μπορεί να σκάσει με κρότο σε 3-4 χρόνια είναι καλύτερο από μια βόμβα που είναι έτοιμη να εκραγεί σε κάθε στιγμή. Είναι αλήθεια ότι η ΔΕΗ είναι μικρότερος κίνδυνος για την χώρα τώρα από ότι  ήταν - για παράδειγμα - το 2017.  Θα ήταν όμως ακόμα καλύτερο να διασπαστεί στα εξ' ων συνετέθη, τα μέρη της να πωληθούν σε ιδιώτες και να αποσυρθεί το όνομα. Ας μην είμαστε όμως πλεονέκτες. Άλλωστε η τεχνολογική εξέλιξη θα εξασφαλίσει ίσως νωρίτερα από ότι περιμένουμε την εξαφάνιση του είδους "καθετοποιημένος δεινόσαυρος" στο ρεύμα.

Η Ιστοσελίδα της ΡΑΑΕΥ Δεν Πιστοποιείται (ακόμα) από το allazorevma.gr

Με καθυστέρηση τριών μηνών από την εφαρμογή των νέων (χρωματιστών!) τιμολογίων ρεύματος τέθηκε σε δημόσια χρήση η ιστοσελίδα σύγκρισης τιμών ενέργειας της ΡΑΑΕΥ (energycost.gr). Η ιστοσελίδα απέχει ακόμα πολύ από το να είναι χρήσιμο εργαλείο για τους Έλληνες καταναλωτές - μπορεί  να ισχυρισθεί κανείς ότι είναι ακόμα και επικίνδυνο για τα συμφέροντά τους. Δεν είναι πλήρης, δεν ακολουθεί τις καλύτερες διεθνείς πρακτικές, είναι πρόχειρα κατασκευασμένη και κάνει ιδιαίτερη εντύπωση ότι περιέχει λάθη. Το allazorevma.gr, αν είχε την σχετική αρμοδιότητα, δεν θα πιστοποιούσε το energycost.gr  στην παρούσα μορφή του ως κατάλληλο για την χρήση των καταναλωτών. Ενδεικτικά από την επιθεώρηση που κάναμε στις πρώτες ημέρες λειτουργίας της: 

• Περιλαμβάνει μόνο τα Πράσινα τιμολόγια - δεν υπάρχουν τα Κίτρινα και τα Σταθερά. Δεν υπάρχει καμία σχετική προειδοποίηση για τους χρήστες. Ακόμα χειρότερα, η εφαρμογή στα φίλτρα της θεωρεί ότι τα πράσινα τιμολόγια δεν έχουν ρήτρα αναπροσαρμογής. Αν ο χρήστης επιλέξει να δεί τιμολόγια με ρήτρα, η εφαρμογή δίνει κενό.
• Η εφαρμογή δεν κάνει στην πράξη σύγκριση τιμολογίων. Παρόλο που ζητά τον τρέχοντα Πάροχο και την κατανάλωση, δεν χρησιμοποιεί τα στοιχεία αυτά για να πληροφορήσει τον χρήστη για το όφελος που θα έχει αν αλλάξει Πάροχο. Ταξινομεί απλώς τα ισχύοντα τιμολόγια με βάση την τιμή των ανταγωνιστικών χρεώσεων που υπολογίζει. Αυτή η πρακτική είναι αντίθετη με την διεθνώς εφαρμοζόμενη καλύτερη πρακτική όπου υπολογίζεται το σχετικό όφελος και ανάγεται σε ετήσια βάση.
• Για να κάνει τον υπολογισμό της χρέωσης και έμμεσα της τιμής (των πράσινων τιμολογίων μόνο προς το παρόν!) για περίοδο μεγαλύτερη του μήνα πολλαπλασιάζει την χρέωση/τιμή του τρέχοντα μήνα επί τον αριθμό των μηνών. Αυτή η πρακτική είναι παραπλανητική (και απαγορευτική - αν χρειαστεί να συγκριθούν σταθερά τιμολόγια).
• Δεν υπάρχουν τα τιμολόγια φυσικού αερίου (και τα μικτά αερίου-ρεύματος)
• Δεν υπάρχουν επαγγελματικά τιμολόγια χαμηλής τάσης (Γ21 κλπ.)
• Λειτουργεί παράλληλα και ο κατάλογος των τιμολογίων (invoices) ο οποίος παρουσιάζει μια διαφορετική και παραπλανητική εικόνα (ταξινόμηση) των τιμολογίων. Προκαλείται έτσι σύγχυση στους καταναλωτές την οποία έχουν σπεύσει να εκμεταλλευθούν ορισμένοι Πάροχοι.
• Οι ρυθμιζόμενες χρεώσεις παρουσιάζονται και υπολογίζονται λάθος (η χρέωση ισχύος δικτύου διανομής εμφανίζεται ως τιμή ανά κιλοβατώρα!). Αν και ο υπολογισμός δεν επηρεάζει την κατάταξη των τιμολογίων, το σοβαρό λάθος υπονομεύει σε μεγάλο βαθμό την αξιοπιστία της εφαρμογής. 
• Το κείμενο στην σελίδα χρήσιμες πληροφορίες/ οφέλη καταναλωτή πιθανότατα έχει παραχθεί από εφαρμογή τεχνητής νοημοσύνης. Αν αυτό δεν ισχύει είναι υπόδειγμα προχειρότητας.
• Οι ανταγωνιστικές χρεώσεις του τιμολογίου που παρουσιαζόταν ως φθηνότερο τις πρώτες 4 ημέρες λειτουργίας της σελίδας ήταν υπολογισμένες λάθος (διπλός υπολογισμός έκπτωσης στην βασική τιμή). Την στιγμή που γράφεται το παρόν, το λάθος αυτό είναι διορθωμένο. Οι υπολογισμοί στα περισσότερα τιμολόγια είναι πλέον σωστοί (εκτός από ένα!).
• Τα τιμολόγια χαρακτηρίζονται ως περιέχοντα "Κρατική επιδότηση" πράγμα που έπαψε να ισχύει από την 1/1/24. Τις πρώτες ημέρες λειτουργίας οι λογότυποι των Παρόχων δεν φαίνονταν στην σελίδα.
• Αν ο καταναλωτής επιλέξει κατανάλωση του εθνικού μέσου όρου, η νυκτερινή είναι υψηλότερη από την ημερήσια (διορθώθηκε)  Ο χρήστης, ακόμα και αν έχει επιλέξει ημερήσιο (μονοφασικό) τιμολόγιο, εξακολουθεί να έχει την δυνατότητα να εισάγει και νυκτερινή. Εξακολουθεί να είναι παραπλανητικός ο τίτλος του πεδίου που ο καταναλωτής εισάγει την κατανάλωση ("η ημερήσια κατανάλωση είναι" - ακόμα και αν ο χρήστης αναφέρεται σε 12μηνη περίοδο).

Ένα ερώτημα που το allazorevma.gr δεν μπορεί να απαντήσει είναι το πως ένας κρατικός οργανισμός έδωσε για δημόσια χρήση μια εφαρμογή η οποία δεν έχει υποστεί στοιχειώδη έλεγχο. Υποκαθιστώντας συνεπώς το κράτος, συνεχίζει τον δικό του έλεγχο - ο κατάλογος παραπάνω είναι προσωρινός. Θα ενημερώσουμε τους καταναλωτές όταν περατωθεί και - το σημαντικότερο - αν και όταν θα είμαστε σε θέση να πιστοποιήσουμε ότι η χρήση του energycost .gr δεν είναι επικίνδυνη για τα συμφέροντα των χρηστών του.

"Καίνε" οι Αυξήσεις στα Ρυθμιζόμενα τις Χαμηλές Καταναλώσεις

Τώρα που καταλάγιασε η ενεργειακή κρίση που μας ταλαιπώρησε τα τελευταία δύο χρόνια φουσκώνοντας το ανταγωνιστικό μέρος των τιμολογίων, εμφανίζονται πιο αδρά οι αυξήσεις στις ρυθμιζόμενες χρεώσεις των τιμολογίων του ρεύματος. Οι αυξήσεις αυτές στα ρυθμιζόμενα, που αποτελούν μέχρι και το 50% του λογαριασμού, σε αντίθεση με τις ανταγωνιστικές, είναι μόνιμες και αναπόφευκτες. Αποφασίζονται δε, για καλό ή για κακό, όχι από ιδιώτες επιχειρηματίες αλλά από γραφειοκράτες διορισμένους από το κράτος. 

Η πιο πρόσφατη αύξηση στις ρυθμιζόμενες χρεώσεις έγινε τον Μάϊο του 2023 και η βασική της αιτία ήταν η αύξηση του πάγιου μέρους των χρεώσεων του δικτύου διανομής (που αυξήθηκε ακόμα περισσότερο από 1/1/24). Η αύξηση αυτή, της τάξεως του 37% για τον μέσο καταναλωτή όπως φαίνεται στον Πίνακα που ακολουθεί, όχι μόνο είναι σημαντική αλλά είναι έντονα αντιστρόφως προοδευτική. Όσο μικρότερη κατανάλωση έχει κανείς τόσο πιο υψηλή είναι η τιμή των ρυθμιζόμενων ανά κιλοβατώρα. Η αύξηση φθάνει το 66% για ετήσια κατανάλωση των 2.500 κιλοβατωρών. Αντίθετα στις 6.000 κιλοβατώρες η αύξηση είναι μόνο 13%.

Αν προσθέσει κανείς στα ρυθμιζόμενα μια τιμή 100 ευρώ την μεγαβατώρα για την ανταγωνιστική χρέωση (που είναι η ίδια για όλους), φαίνεται ότι η τιμή του ρεύματος για τον μικρό καταναλωτή είναι 196 ευρώ και για τον μεγάλο 161 - υψηλότερη κατά 22% περίπου. Πολύ μεγαλύτερη από την  διαφορά που υπήρχε πριν την 1/5/23 - που ήταν 158 έναντι 154 ήτοι μόνο 2,5%.

Τι μπορούν  να κάνουν οι καταναλωτές για να αντιμετωπίσουν την κατάσταση αυτή; Ίσως ακούγεται λίγο παράδοξο, αλλά μια ορθολογική σκέψη είναι ... να αυξήσουν την κατανάλωση τους ρεύματος. Υποκαθιστώντας κάποια άλλη πηγή ενέργειας- παραδείγματος χάριν θέρμανση και κίνηση με ηλεκτρισμό αντί με μαζούτ και βενζίνη αντίστοιχα. Μήπως αυτό είναι το μυστικό πίσω από τις αποφάσεις του κράτους για την τιμολόγηση των ρυθμιζόμενων; Και αν είναι γιατί δεν μας το λένε φωναχτά;

Δείκτης Τιμών Μαρτίου: Το Πάρτι των Παρόχων Καλά Κρατεί!

Ο Δείκτης Τιμών Ρεύματος με στοιχεία Μαρτίου 2024 που υπολογίζει το allazorevma.gr, η πρώτη ιστοσελίδα σύγκρισης τιμών ρεύματος στην Ελλάδα, εμφάνισε μείωση σε σχέση με τον δείκτη με στοιχεία Φεβρουαρίου 2024. Ο Δείκτης Τιμών από 232,98 έπεσε στα 220,92 ευρώ την μεγαβατώρα.  

Οι ρυθμιζόμενες χρεώσεις, δεν περιλαμβάνουν πλέον την κρατική επιδότηση - η οποία καταργήθηκε από την 1/1/24 - και μειώθηκαν από 85,78 σε 76,22 ευρώ την μεγαβατώρα. Η μείωση αυτή είναι αποτέλεσμα αλλαγής στον τρόπο υπολογισμού των χρεώσεων ΥΚΩ από το allazorevma.gr.

Ο Δείκτης Ανταγωνιστικών Τιμών για οικιακούς καταναλωτές,  περιλαμβανομένου του ΦΠΑ, μειώθηκε από 134,46 σε 132,20 ευρώ την μεγαβατώρα. Οι τιμές των εναλλακτικών Παρόχων κυμάνθηκαν από 104,56 έως 149,42 με μέσο όρο τα 130,05 ευρώ την μεγαβατώρα μειωμένο σχέση με τον προηγούμενο μήνα (139,03). Συνολικά, σε 12μηνη βάση (3/23-3/24), η μέση τιμή των εναλλακτικών Παρόχων (πριν τις επιδοτήσεις) μειώθηκε κατά 32% ενώ ο συνολικός δείκτης ανταγωνιστικών χρεώσεων που περιλαμβάνει και την ΔΕΗ μειώθηκε κατά 33%. 

Στο Πίνακα που ακολουθεί φαίνεται η εξέλιξη του κόστους της αγοράς και των τιμών των εναλλακτικών και της ΔΕΗ τους τελευταίους 12 μήνες.  

Τον Μάρτιο η χονδρική τιμή είχε πτώση (-5,16%) σε σχέση με τον Φεβρουάριο*. Ο Δείκτης Τιμών Λιανικής σημείωσε μικρότερη πτώση (-1,68%). Το αποτέλεσμα είναι η σταθεροποίηση του μικτού περιθωρίου (27%) των Παρόχων σε επίπεδα ψηλότερα του Φεβρουαρίου (το πάρτι συνεχίζεται!). Υπάρχει όμως τον Μάρτιο διαφοροποίηση μεταξύ της υπό κρατικό έλεγχο εταιρείας Ηλεκτρισμού (ΔΕΗ) και των εναλλακτικών παρόχων. Η συνολικά μικρή πτώση των ανταγωνιστικών χρεώσεων προήλθε από αύξηση των τιμών της ΔΕΗ (η οποία μείωσε την έκπτωση στην "βασική" της τιμή από 20% σε 10%) και πτώση των τιμών των εναλλακτικών παρόχων. Με συνέπεια το κίνητρο αλλαγής παρόχου από την ΔΕΗ σε εναλλακτικό Πάροχο να γίνει ισχυρότερο. Αν είναι αρκετό για να επηρεάσει το συντριπτικό μερίδιο αγοράς της ΔΕΗ (73% των μετρητών) μένει να φανεί.

Αξίζει να σημειωθεί ως μια γενική παρατήρηση ότι ο Δείκτης παρουσιάζει μια εντυπωσιακή σταθερότητα τους τελευταίους 20 περίπου μήνες - από τους οποίους οι 16 ήταν σε καθεστώς επιδοτήσεων. Το ότι ο Δείκτης εξακολουθεί να μένει στα ίδια επίπεδα και μετά την κατάργηση της επιδότησης από 1/1/24, υποδεικνύει ότι η πτώση της χονδρικής τιμής τους πρώτους μήνες του '24 απλώς υποκατέστησε την απώλεια της επιδότησης. Συνεπώς η θριαμβολογία του είδους "το ρεύμα έγινε φθηνότερο για τον καταναλωτή" μπορεί χωρίς δισταγμό να χαρακτηρισθεί με τον δημοφιλή τελευταία όρο "fake news".

*Έγινε ενημέρωση των στοιχείων και του σχολιασμού με βάση τα τελικά στοιχεία της χονδρικής την 5/4/24

Κακοπληρωτές - Το Κράτος Λύνει το Λάθος Πρόβλημα στο Ρεύμα

"Οι ελεύθερες ανταγωνιστικές αγορές καταναλωτικών προϊόντων κάνουν θαύματα με δυο προϋποθέσεις. Οι πωλητές να μην παραπλανούν τους καταναλωτές και οι καταναλωτές να πληρώνουν για τα αγαθά που αγόρασαν" λέει ο Vernon Smith, νομπελίστας (2002) οικονομολόγος πρωτοπόρος των Πειραματικών Οικονομικών. Την πρώτη προϋπόθεση την καλύπτει επαρκώς το allazorevma.gr στην ελληνική αγορά του ρεύματος. Για την δεύτερη -ειδικά για το ρεύμα - χρειάζεται να παρέμβει το κράτος. Δυστυχώς όχι μόνο προσπαθεί να το κάνει με λάθος τρόπο αλλά, ακόμα χειρότερα, λύνει το λάθος πρόβλημα.

Το ρεύμα είναι ένα βασικό αγαθό. Με την έννοια ότι η σημερινή ελληνική κοινωνία δεν αποδέχεται την πιθανότητα οποιοδήποτε μέλος της να μην έχει πρόσβαση στο αγαθό αυτό (έστω σε ένα ελάχιστο επίπεδο) και είναι διατεθειμένη να αναλάβει το σχετικό κόστος. Το πρόβλημα που καλείται να λύσει το κράτος είναι ποιο είναι αυτό το "ελάχιστο επίπεδο" και ποιους αφορά. Συνεπώς πρέπει να σχεδιάσει και να εφαρμόσει μια διαδικασία που να διαχωρίζει αυτούς που δεν θέλουν να πληρώσουν από αυτούς που δεν μπορούν.

Αντί για αυτό, προσπαθεί να λύσει το πρόβλημα για το σύνολο των κακοπληρωτών. Αυτό όμως δεν μπορεί να λυθεί αν δεν δοθεί απάντηση στο πολιτικό πρόβλημα. Ποιοι από αυτούς που δεν πληρώνουν το κάνουν γιατί δεν μπορούν;  Αν οριστεί αυτό, δεν υπάρχει καμία ανάγκη να επέμβει το κράτος περαιτέρω. Οι ιδιωτικές (ή έστω ελεγχόμενες από το κράτος) επιχειρήσεις του κλάδου έχουν την υποχρέωση και την δυνατότητα (όπως κάθε άλλη επιχείρηση του ιδιωτικού τομέα για οποιοδήποτε καταναλωτικό αγαθό) να διαχειριστούν τους πελάτες που δεν θέλουν να πληρώσουν. Η διαχείριση των οφειλών των πελατών είναι ένας από τους σημαντικότερους δείκτες αποτελεσματικότητας (και ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος!) για λιανεμπορικές επιχειρήσεις (όπως βλέπαμε παλιότερα στα μπακάλικα: Ο ευτυχής πωλών τοις μετρητοίς και ο δυστυχής πωλών επί πιστώσει). Αν η λογική αυτή είναι ορθή, τότε όλη η προσπάθεια που γίνεται εδώ και καιρό από το κράτος (την ΡΑΑΕΥ, το υπουργείο, την Δικαιοσύνη) είναι όχι μόνο εντελώς άχρηστη αλλά υπάρχει κίνδυνος να δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα από όσα θα λύσει. 

Ποια είναι η λύση; Το κράτος πρέπει να θεσμοθετήσει μια διαδικασία μέσω της οποίας θα αποφασίζεται ποιος δεν μπορεί να πληρώσει για μια ελάχιστη κατανάλωση ρεύματος. Αυτή είναι και η μόνη "σημαία" (flag) που χρειάζεται στην βάση δεδομένων μετρητών του ΔΕΔΔΗΕ. Όλες οι υπόλοιπες που σχεδιάζονται (και οι σχετικές πολύπλοκες και χρονοβόρες διαδικασίες) περισσεύουν*. Ποιος θα εφαρμόζει την διαδικασία αυτή; Ο προφανής εργολάβος είναι ο κρατικής ιδιοκτησίας διαχειριστής του δικτύου διανομής - ο ΔΕΔΔΗΕ. Υποβοηθούμενος από λειτουργούς της κοινωνικής πρόνοιας αλλά ίσως και φιλανθρωπικές οργανώσεις (και την εκκλησία ή εμπορικά επιμελητήρια;) κατά προτίμηση σε τοπικό επίπεδο (ενορία;). Οι λογαριασμοί των "ευάλωτων" καταναλωτών θα πληρώνονται από τον κρατικό προϋπολογισμό (ή φιλανθρωπικά ιδρύματα!) και δεν θα επιρρίπτονται στους λογαριασμούς των υπόλοιπων καταναλωτών.

Με την εφαρμογή της λύσης αυτής αχρηστεύεται και καταργείται ο θεσμός των Παρόχων καθολικής υπηρεσίας - τουλάχιστον στον βαθμό που αφορά κακοπληρωτές. Οι 200.000 "πελάτες" τους κατατάσσονται σε δυο κατηγορίες ("ευάλωτοι" και "απρόθυμοι"). Στους "απρόθυμους" απλώς κόβεται το ρεύμα. Ακόμα καλύτερα - αντί για διακοπή εγκαθίσταται μετρητής προπληρωμής. Αυτό - τίποτα άλλο.   

*Το κόστος της υποδομής που θα στηθεί στον ΔΕΔΔΗΕ για την εφαρμογή των μέτρων που σχεδιάζονται πρέπει να επιβαρύνουν τους Παρόχους ρεύματος. Αν ο ΔΕΔΔΗΕ το απαιτήσει, ίσως αποφευχθεί και η υλοποίησή τους. 

Fake News: Αυξήθηκε ο Ανταγωνισμός στην Αγορά Ρεύματος

Διάβασα δηλώσεις από το υψηλότερο κλιμάκιο της κυβέρνησης - το ίδιο τον Πρωθυπουργό  - ότι (αντιγράφω από δημoσογραφική πηγή) : "'Eχουμε έντονα πτωτικές τάσεις στις τιμές του ρεύματος, πράγμα το οποίο οφείλεται και στην παρέμβαση την οποία κάναμε, η οποία διευκολύνει τον ανταγωνισμό και την διαφάνεια στην τιμολόγηση του ηλεκτρικού ρεύματος". Στην δήλωση αυτή, για να μην χαρακτηριστεί ως fake news (δηλαδή ψευδής), θα πρέπει το "και στην παρέμβαση" να αντικατασταθεί από το "παρά την παρέμβαση" και το " διευκολύνει" από το "δυσκολεύει".

Τα νούμερα που παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα (και είναι απλή, άμεσα κατανοητή και διαφανής επεξεργασία δημόσια διαθέσιμων) είναι συντριπτικά. Οι Πάροχοι ρεύματος, με προεξάρχοντα τον δεσπόζοντα, μέχρι και το Μάρτιο τουλάχιστον, ΔΕΝ πέρασαν στις λιανικές τιμές όλη την πτώση των τιμών της χονδρικής. Πτώση λόγω εξελίξεων στις διεθνείς αγορές για την οποία η κυβέρνηση προφανώς δεν "ευθύνεται". Τα μικτά περιθώρια κέρδους τους τριπλασιάστηκαν.

Η πραγματικότητα είναι αμείλικτη και με τις δηλώσεις αυτού του είδους η κυβέρνηση κατά την άποψή μου προκαλεί την τύχη της - γιατί οι αγορές "γυρίζουν". Το μόνο ερώτημα είναι πόσο μεγάλη είναι η κυβερνητική ευθύνη για την κατάσταση αυτή. Έχω παρουσιάσει πολλές φορές την άποψή μου (έχει την κύρια ευθύνη) αλλά περιμένω να ακούσω και την αντιπολίτευση*, κάποιο ανεξάρτητο ειδικό - "Πανεπιστημιακό" κατά προτίμηση - ή ακόμα καλύτερα, την ΡΑΑΕΥ και την Επιτροπή Ανταγωνισμού. Ίσως και μία ατρόμητη Λειτουργό του Τύπου που έχει ορκιστεί να ελέγχει την εξουσία. Σιωπή του Τάφου μέχρι στιγμής. Αυτό είναι και το πιο ανησυχητικό για τους Έλληνες πολίτες.

* Για να είμαι δίκαιος διαβάζω ότι έχει υποβληθεί επερώτηση στην Βουλή σχετικά (μεταξύ άλλων) με την έρευνα που ξεκίνησε πριν δυο χρόνια η Επιτροπή Ανταγωνισμού για την αγορά ρεύματος. Μάλλον δεν πρόφτασαν να εξηγήσουν στον ερωτώντα βουλευτή πως γίνεται η δουλειά. Παρόλα αυτά περιμένω την εξέλιξη με κομμένη ανάσα.

Το allazorevma.gr Δίνει Χείρα Βοηθείας στο Κράτος (και την ΡΑΑΕΥ)

Όταν την 1η Ιανουαρίου του 2024 άλλαξε ριζικά με κρατική απόφαση ο τρόπος τιμολόγησης του ρεύματος, το μόνο εργαλείο σύγκρισης των τιμών σύμφωνα με τους νέους κανόνες που ήταν στην διάθεση του καταναλωτικού κοινού ήταν το allazorevma.gr (κατά παράβαση του πνεύματος της Ευρωπαϊκής αλλά και της ελληνικής νομοθεσίας). Το κράτος (μέσω της ΡΑΑΕΥ) υποσχέθηκε ότι το κρατικό εργαλείο σύγκρισης τιμών θα είναι έτοιμο μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου. Τέλος Φλεβάρη η προθεσμία πήγε 4 Μάρτη. Ήρθαν οι Ειδοί του Μαρτίου τίποτα. Φθάσαμε στην εαρινή ισημερία ακόμα τίποτα. Οι καταναλωτές εξυπηρετούνται από ένα φτωχό "εξελάκι"* που, αν και όταν καταλάβουν τι κάνει, έχουν πρόβλημα γιατί τους έχει παραπλανήσει.

Ευτυχώς το allazorevma.gr είναι εδώ για να βοηθήσει. Γιατί διακυβεύεται η αξιοπιστία του κράτους (όση έχει απομείνει!) και γιατί είναι κοινό συμφέρον όλων των συμμετεχόντων στην αγορά ρεύματος - και κυρίως των καταναλωτών - να υπάρχει αξιόπιστη και αντικειμενική πληροφόρηση για τις τιμές του ρεύματος. Εμείς στο allazorevma.gr γνωρίζουμε ότι δεν είμαστε σε θέση να φέρουμε όλο το σχετικό βάρος. Να λοιπόν η πρότασή μας στο κράτος και την ΡΑΑΕΥ: 

Να αναρτηθεί στην ιστοσελίδα της ΡΑΑΕΥ (στην θέση του εργαλείου σύγκρισης τιμών όπου ο χρήστης σήμερα βλέπει κενή σελίδα) σύνδεσμος προς την ιστοσελίδα του allazorevma.gr. Προφανώς για να γίνει αυτό θα πρέπει η ΡΑΑΕΥ να εξασφαλίσει ότι η μεθοδολογία που ακολουθεί η σελίδα είναι αποδεκτή. Αξιόπιστη και ανεξάρτητη. Επίσης ότι η σελίδα καλύπτει όλες τις προϋποθέσεις που αναφέρονται στην σχετική ευρωπαϊκή νομοθεσία (και έχουν πρόσφατα ενσωματωθεί στο ελληνικό δίκαιο). Η διαδικασία θα είναι ταχύτατη γιατί το allazorevma.gr εξυπηρετεί την αγορά από το 2015 έχοντας κερδίσει την εμπιστοσύνη εκατομμυρίων καταναλωτών. Είναι όμως επίσης προφανές ότι η ΡΑΑΕΥ θα αναρτήσει σύνδεσμο και προς οποιαδήποτε άλλη ιστοσελίδα που τυχόν θα ενδιαφερθεί εφόσον καλύπτει τις προδιαγραφές.

Εναλλακτικά, το allazorevma.gr είναι πρόθυμο να διαθέσει τον αλγόριθμό του στο κράτος για να κτισθεί επιτέλους το γεφύρι της Άρτας της δικής του πλατφόρμας. Να αναλάβει με δικής του επιλογής developer την ανάπτυξη σε λιγότερες από δυο εβδομάδες και μικρό κόστος (ποσό όχι μεγαλύτερο των 2.000 ευρώ) ενός "κλώνου" του allazorevma.gr ο οποίος, βασισμένος στον αλγόριθμο, θα έχει το δικό του user inteface και τις λειτουργίες που το κράτος θα επιλέξει να διατηρήσει από το allazorevma.gr. Αν το κράτος επιλέξει την λύση αυτή θα πρέπει να πληρώνει στην ιδιοκτήτρια του allazorevma.gr  ένα μικρό μηνιαίο ποσό για την χρήση και συντήρηση του αλγορίθμου.

Οι αγγλοσάξονες  έχουν μια χαριτωμένη έκφραση για να περιγράψουν την οικονομική ιδέα του "βυθισμένου" κόστους : "Δεν υπάρχει λόγος να κλαίει κανείς πάνω από το χυμένο γάλα". Ας το πάρει απόφαση το κράτος (και η ΡΑΑΕΥ) ότι "δεν το έχει" με την σύγκριση τιμών του ρεύματος. Ο χρόνος και το (δημόσιο) χρήμα που έχουν δαπανηθεί είναι χαμένα και δεν θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη σε μελλοντικές  αποφάσεις. Το allazorevma.gr είναι εδώ για να βοηθήσει.

*Ένα τέτοιο "εξελάκι" (με δυνατότητα προσωποποιημένης σύγκρισης) στέλνει το allazorevma.gr σε χρήστες του κάθε μήνα. Αναπτύχθηκε σε περίπου 40 εργάσιμες ώρες.

Μηνιαία Καταμέτρηση στο Ρεύμα - Έρχονται οι "Ράμπο" του ΔΕΔΔΗΕ!

Όταν ο κύριος Υπουργός ΠΕΝ τον περασμένο Δεκέμβριο ανακοίνωσε ότι ο ΔΕΔΔΗΕ θα καταμετρά πλέον σε μηνιαία βάση όλους τους καταναλωτές έτσι ώστε να μειωθούν οι ρευματοκλοπές, εκτίμησα ότι αυτό θα χρειαστεί περίπου 2.500 περισσότερους καταμετρητές και θα κοστίσει 45 εκατομμύρια τον χρόνο. Τέσσερεις μήνες μετά, εξακολουθώ να  εκτιμώ ότι η απόφαση αυτή είναι επιχειρηματικά παράλογη και μοιάζει με σταλινικού τύπου πρόσταγμα για να πιαστούν οι στόχοι του πεντάχρονου. Αναθεωρώ όμως, στην βάση άτυπης έρευνας που έκανα στο μεταξύ, την εκτίμηση του κόστους προς τα κάτω*. Στα 15 εκατομμύρια ετησίως και τον αναγκαίο πρόσθετο αριθμό ατόμων (σε ισοδύναμο πλήρους απασχόλησης) σε περίπου 1.000.

Έχω όμως την πεποίθηση ότι οι αρμόδιοι του ΔΕΔΔΗΕ (που, εκτός ίσως από τον πολιτικά διορισμένο Διευθύνοντα Σύμβουλο, ξέρουν κατά τεκμήριο την δουλειά τους) θα εφαρμόσουν την σταλινικού χαρακτήρα υπουργική επιταγή με ορθολογικό τρόπο.

Πρώτα θα θυμηθούν τον νόμο του Pareto. Που λέει ότι μόνο το 20% των πελατών είναι "ύποπτοι" για το 80% των περιπτώσεων ρευματοκλοπής. Αυτό το ξέρουν και το έχουν άλλωστε ανακοινώσει επίσημα. Το 20% των καταναλωτών είναι οι μικρές επιχειρήσεις και σ' αυτούς ακριβώς εστιάζεται το πρόβλημα. Ο ΔΕΔΔΗΕ λοιπόν θα αγνοήσει - και καλά θα κάνει - τους οικιακούς καταναλωτές. Όπως οι σοβιετικοί προκάτοχοί του θα προσποιηθεί ότι τους καταμετρά μηνιαίως και αυτοί θα προσποιηθούν ότι συναντούν τον καταμετρητή τους μια φορά τον μήνα (ενθυμούμενοι να εισάγουν ηλεκτρονικά την μηνιαία τους μέτρηση μέσω του διαδικτύου- δυνατότητα που πλέον προσφέρουν όλοι οι Πάροχοι - και ο ίδιος ο ΔΕΔΔΗΕ!)

Αλλά και το 20% των πελατών είναι μεγάλος αριθμός - περίπου 1,5 εκατομμύρια μετρητές. Αυτοί που κλέβουν είναι μια μειοψηφία. Οι αρμόδιοι τους ΔΕΔΔΗΕ, πριν εξαπολύσουν τους καταμετρητές, θα προσπαθήσουν να περιορίσουν το πλήθος των μετρήσεων. Ο ΔΕΔΔΗΕ διαθέτει το ιστορικό των καταναλώσεων. Ένας έξυπνος αναλυτής, "βασανίζοντας " τα δεδομένα μετρήσεων, θα μπορέσει σε ελάχιστο χρόνο να περιορίσει τους υπόπτους. Πτώση της κατανάλωσης από χρόνο σε χρόνο μεγαλύτερη από 50%; Κατανάλωση μικρότερη από 50% σε σχέση με ομοειδείς επιχειρήσεις στην γειτονιά τους;  

Ακόμα και μετά την επέμβαση του αναλυτή όμως, ο αριθμός των "υπόπτων" θα εξακολουθεί να είναι μεγάλος. Τα στελέχη του ΔΕΔΔΗΕ θα αντιγράψουν λοιπόν μια σελίδα από τις διαδικασίες δειγματοληψίας που εφαρμόζουν όταν ελέγχουν τα δικά τους οικονομικά οι εξωτερικοί ελεγκτές. Με στόχο να περιοριστεί ο αριθμός των προς έλεγχο μετρητών στα επίπεδα των 1.000 (;) τον μήνα - συνολικά σε όλη την επικράτεια.

Γιατί ο ΔΕΔΔΗΕ, έχοντας στοχεύσει σε μικρότερο αριθμό περιπτώσεων, δεν θα κάνει πλέον καταμέτρηση άλλα έλεγχο μετρητών. Που δεν θα γίνεται από καταμετρητές (όπως σήμερα και μάλιστα υπαλλήλους εργολάβων στο 80% των περιπτώσεων) αλλά από προσεκτικά επιλεγμένους τεχνικούς (έμπιστους μόνιμους υπαλλήλους του). Οι οποίοι θα διεξάγουν τους ελέγχους οργανωμένοι σε συνεργεία αποτελούμενα από δύο τεχνικούς εξοπλισμένους κατάλληλα (με τεχνητά φορτία κλπ.). Για να γίνουν 1.000 έλεγχοι τον μήνα (διάρκειας 1 ώρας καθένας) θα χρειαστούν για όλη την επικράτεια ένας αριθμός τεχνικών που δεν θα υπερβαίνει τους 40 (οι οποίοι θα εναλλάσσονται στην ελεγκτική δραστηριότητα τακτικά).

Οι τεχνίτες αυτοί (οι "Ράμπο" του ΔΕΔΔΗΕ) όχι μόνο θα επιλέγονται και θα αξιολογούνται με αυστηρά κριτήρια αλλά θα έχουν και σημαντικά οικονομικά κίνητρα αν κάνουν καλά την δουλειά τους. (Θα τους αποδίδεται μέρος του μπόνους που ήδη έχει θεσμοθετηθεί να δίνει η ΡΑΑΕΥ στον ΔΕΔΔΗΕ για την μείωση των ρευματοκλοπών!) 

Αυτό μας φέρνει και στο τελευταίο αλλά όχι λιγότερο σημαντικό ερώτημα: Υπάρχουν μετρήσιμοι στόχοι; Έχει υπολογιστεί το κόστος της επίτευξής τους; Πότε θα αναφέρονται και θα δημοσιοποιούνται τα αποτελέσματα της προσπάθειας; Αναμένουμε με κομμένη την ανάσα.

* Γατί υπερεκτίμησα το κόστος; Γιατί βασίστηκα στην  μελέτη που υπέβαλε ο ΔΕΔΔΗΕ στην ΡΑΑΕΥ για το έργο των "έξυπνων μετρητών". Όπου παρουσίαζε ως ετήσιο κόστος καταμέτρησης ένα ποσό της τάξεως των 13 εκατομμυρίων ευρώ (ποιος ξέρει πως και γιατί το υπολόγιζε αυτό!) 

Ιεραρχία Παρόχων Ρεύματος: Το '23 Ήταν Μια Χαμένη Χρονιά

Η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων κλπ. (ΡΑΑΕΥ) δημοσίευσε (στις 16/3) τις αναφορές της για την λιανική αγορά ηλεκτρισμού μέχρι τον Δεκέμβριο του 2023 (με την συνήθη αλλά συγχρόνως ακατανόητη και απρόβλεπτη στην διάρκεια της καθυστέρηση). Τα στοιχεία σχετικά με τον αριθμό μετρητών που εκπροσωπεί κάθε Πάροχος στην Χαμηλή Τάση παρουσιάζονται στον παρακάτω Πίνακα, όπου φαίνεται η εξέλιξη στα μερίδια αγοράς από 31/1/23 έως 31/12/23*. Οι παρατηρήσεις μας:

Η δεσπόζουσα θέση του υπό κρατικό έλεγχο Παρόχου (ΔΕΗ) στην Χαμηλή Τάση, με το 72,30% των μετρητών την 31/12/23, παραμένει συντριπτική και σταθερή (ήταν 73,09% στις 31/1/23). Η ΔΕΗ είχε 5.563.890 πελάτες στην Χαμηλή Τάση την 31/12/23, 33.000 λιγότερους από ότι την 31/1/23.

Ο Πάροχος που είχε την εντονότερη δραστηριότητα στο ενδεκάμηνο ήταν η Ζενίθ που είναι πρωτοπόρος στον αριθμό νέων πελατών (+47.000), με την nrg (+27.000) , το Φυσικό Αέριο (+22.000) και την Elpedison (+12.000) να ακολουθούν. Ο Πάροχος Καθολικής Υπηρεσίας επέδειξε αξιοπρόσεκτη σταθερότητα χάνοντας μόλις 200 "πελάτες" στο ενδεκάμηνο ("κέρδισε" περίπου 1.000 τον Δεκέμβριο!) και παραμένοντας στην 7η θέση της ιεραρχίας. Ο μεγαλύτερος σε αριθμό μετρητών εναλλακτικός Πάροχος είναι η Protergia - δεδομένου ότι έχει ήδη απορροφήσει την Watt & Volt. Μέσα στο '23 οι μετρητές που εκπροσωπούν συνολικά οι δυο εταιρίες μειώθηκαν ελαφριά.

Η εικόνα της αγοράς το '23 είναι απογοητευτική. Ο συνολικός αριθμός πελατών που προσέλκυσαν οι εναλλακτικοί Πάροχοι (περίπου 70.000 συνολικά) ήταν πολύ μικρότερος από όλες τις προηγούμενες χρονιές (από το 2015 που τηρούμε στοιχεία για την αγορά) και η δεσπόζουσα θέση της υπό κρατικό έλεγχο Επιχείρησης εξακολουθεί να είναι συντριπτική. Το επίπεδο του ανταγωνισμού, όπως μετριέται από τον Herfindahl Hirschman Index (σε αριθμό μετρητών) είναι στο 0,54 που αντιστοιχεί σε αγορά με χαρακτηριστικά δυοπωλίου (ισοδύναμο 1,9 παικτών).

Στους τελευταίους δύο μήνες του '23 η αγορά αναθερμάνθηκε σε ένα βαθμό και το '24 ξεκίνησε με υψηλότερο ρυθμό. Παρόλα αυτά, η τεράστια πλειοψηφία των καταναλωτών (υπολογίζουμε περισσότερο από το 95%) παραμένουν δεσμευμένοι στα λεγόμενα πράσινα τιμολόγια τα οποία, παρότι είναι τα ακριβότερα στην αγορά, προωθούνται από την κρατική προπαγάνδα. Με την απότομη πτώση της χονδρικής από την αρχή της χρονιάς οι Πάροχοι απολαμβάνουν έτσι αυξημένα μικτά περιθώρια κέρδους τα οποία είναι αποτέλεσμα της έλλειψης ανταγωνισμού. 

*Γιατί ενδεκάμηνο; Γιατί η ΡΑΑΕΥ δεν κατάφερε να δημοσιεύσει την αρχική κατάσταση της χρονιάς την 31/12/22 για το σύνολο της επικράτειας (Διασυνδεδεμένο σύστημα συν Νησιά) και η έρευνα στην ιστοσελίδα του ΔΕΔΔΗΕ για τα στοιχεία για τα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά απέβη άκαρπη. Σίγουρα τα έχουν καταχωνιάσει κάπου αλλά κρίναμε ότι δεν άξιζε το κόπο η περαιτέρω έρευνα.

Τα Πράσινα Τιμολόγια Κοστίζουν Εκατομμύρια στους Καταναλωτές

Η επιμονή του κράτους να προωθεί επικοινωνιακά τα περίφημα Πράσινα Τιμολόγια (μεταξύ άλλων παραπλανώντας τους καταναλωτές ότι έχουν δήθεν διαφορά σε κίνδυνο από τα Κίτρινα) και η ισχύς του Δεσπόζοντα Παρόχου (ΔΕΗ) στην  αγορά (με τα 5,6 εκατομμύρια πελατών σε σύνολο 7,6) στοιχίζουν πολλά εκατομμύρια ευρώ κάθε μήνα στους Έλληνες καταναλωτές.

Με βάση τα ιστορικά στοιχεία των δύο πρώτων μηνών του έτους που παρουσιάζονται στον παρακάτω Πίνακα, το allazorevma.gr κάνοντας ένα πρόχειρο υπολογισμό εκτιμά ότι η παραμονή της συντριπτικής πλειοψηφίας των καταναλωτών σε Πράσινα τιμολόγια κοστίζει ένα ποσό περίπου 50 εκατομμυρίων ευρώ τον μήνα για το σύνολο των οικιακών καταναλωτών - συνολικά περίπου 100 εκατομμύρια για τους δυο πρώτους μήνες εφαρμογής των χρωματιστών τιμολογίων. 

Ο υπολογισμός είναι συντηρητικός. Υποθέτει ότι το 95% των οικιακών καταναλωτών (που εκπροσωπούν περίπου το 50% της συνολικής κατανάλωσης ρεύματος) είναι ακόμα σε πράσινο τιμολόγιο και ότι - ανεξάρτητα από το χρώμα - έχουν επιλέξει το φθηνότερο της κατηγορίας. 

Όπως φαίνεται στον Πίνακα, για τον μέσο καταναλωτή το ποσό δεν είναι ίσως σημαντικό. Πληρώνει το ρεύμα από 5 έως 10 ευρώ ακριβότερα τον μήνα (συν ΦΠΑ 6%). Φασούλι το φασούλι όμως (λέει ο σοφός λαός) γεμίζει το σακούλι της ακρίβειας. Με ευθύνη της λανθασμένης κρατικής πολιτικής και ορισμένων Λειτουργών του Τύπου που εξακολουθούν να επαναλαμβάνουν άκριτα το κρατικό αφήγημα περί "ανταγωνισμού" στη αγορά ρεύματος.

Μηνιαία κατανάλωση 300ΚWh
	Ιαν-24		Φεβ-24
	€	€/Κwh	€	€/Κwh
Φθηνότερο Κίτρινο	39,24	0,122	35,98	0,113
Φθηνότερο Πράσινο	48,61	0,153	41,72	0,131
Φθηνότερο Μπλέ	48,44	0,152	48,44	0,152
ΔΙΑΦΟΡΑ ΠΡΑΣΙΝΟ ΚΙΤΡΙΝΟ	9,37	0,031	5,74	0,018

Το Πράσινο Τιμολόγιο του Ρεύματος Έχει... Τρύπα

Τα τιμολόγια των Παρόχων ρεύματος του Μαρτίου, παρόλο που ήταν γενικά  χαμηλότερα από αυτά του Φεβρουαρίου ακολουθώντας την πτώση των τιμών στην χονδρική, μας επιφύλαξαν μια δυσάρεστη έκπληξη.  Η δυσάρεστη έκπληξη είναι ότι ο υπό κρατικό έλεγχο Δεσπόζων Πάροχος (η ΔΕΗ) δεν πέρασε στις λιανικές του τιμές όλη την μείωση της χονδρικής.

Ο μηχανισμός που χρησιμοποίησε για να το κάνει (να αυξήσει πρακτικά το περιθώριο κέρδους της) η ΔΕΗ ήταν το περίφημο Πράσινο τιμολόγιο (στο οποίο είναι επί του παρόντος η συντριπτική πλειοψηφία των 5,6 εκατομμυρίων πελατών της). Το οποίο προβλέπει ότι οι Πάροχοι έχουν την δυνατότητα να αλλάζουν κάθε μήνα την έκπτωση που δίνουν στην "Βασική" τους τιμή. Η ΔΕΗ λοιπόν για τον Μάρτιο μείωσε την  έκπτωση αυτή στο μισό - από το 20% στο 10%. Αν η ΔΕΗ διατηρούσε την έκπτωση του 20% η τιμή της (με το πάγιο για κατανάλωση 300 κιλοβατωρών μηνιαίως) θα διαμορφωνόταν στα 9,2 λεπτά αντί των 10,8 που τελικά αποφάσισε να χρεώσει (και των 12,8 που χρέωσε για τον Φεβρουάριο).

Το Πράσινο τιμολόγιο υποτίθεται ότι σχεδιάστηκε έτσι ώστε να προσφέρει σταθερότητα της τιμής για τον επόμενο μήνα, διαφάνεια (δεδομένου ότι το μεταβλητό του μέρος υπολογίζεται με βάση τις τιμές των προηγούμενων δυο μηνών) και συγκρισιμότητα μεταξύ Παρόχων. Ο σοφός νομοθέτης όμως θέλησε να παραχωρήσει και μια μικρή ευελιξία στην αγορά - την έκπτωση στην Βασική Τιμή. Εκ του αποτελέσματος φαίνεται ότι πέτυχε την ευελιξία αποτυγχάνοντας σε όλους τους άλλους στόχους!

Δείκτης Τιμών Φεβρουαρίου: Οι Πάροχοι Έκαναν Πάρτι!

Ο Δείκτης Τιμών Ρεύματος με στοιχεία Φεβρουαρίου 2024 που υπολογίζει το allazorevma.gr, η πρώτη ιστοσελίδα σύγκρισης τιμών ρεύματος στην Ελλάδα, εμφάνισε μείωση σε σχέση με τον δείκτη με στοιχεία Ιανουαρίου 2024. Ο Δείκτης Τιμών από 238,64 έπεσε στα 232,98 ευρώ την μεγαβατώρα.  

Οι ρυθμιζόμενες χρεώσεις, δεν περιλαμβάνουν πλέον την κρατική επιδότηση - η οποία καταργήθηκε από την 1/1/24 - και παρέμειναν σταθερές σε σχέση με τον Ιανουάριο στα 85,78 ευρώ την μεγαβατώρα.

Ο Δείκτης Ανταγωνιστικών Τιμών για οικιακούς καταναλωτές,  περιλαμβανομένου του ΦΠΑ, μειώθηκε από 139,89 σε 134,54 ευρώ την μεγαβατώρα. Οι τιμές των εναλλακτικών Παρόχων κυμάνθηκαν από 116,71 έως 151,85 με μέσο όρο τα 139,03 ευρώ την μεγαβατώρα μειωμένο σχέση με τον προηγούμενο μήνα (142,71). Συνολικά, σε 12μηνη βάση (2/23-2/24), η μέση τιμή των εναλλακτικών Παρόχων (πριν τις επιδοτήσεις) μειώθηκε κατά 15,04% ενώ ο συνολικός δείκτης ανταγωνιστικών χρεώσεων που περιλαμβάνει και την ΔΕΗ μειώθηκε κατά 14,98%. 

Στο Πίνακα που ακολουθεί φαίνεται η εξέλιξη του κόστους της αγοράς και των τιμών των εναλλακτικών και της ΔΕΗ τους τελευταίους 12 μήνες.  

Τον Φεβρουάριο η χονδρική τιμή είχε μεγάλη πτώση (-18,27%) σε σχέση με τον Ιανουάριο. Ο Δείκτης Τιμών Λιανικής όμως σημείωσε πολύ μικρότερη πτώση (-2,37%). Αυτό οδήγησε σε διπλασιασμό του μικτού περιθωρίου (από 12,2% σε 25,4%) των Παρόχων μετά από την επίσης σημαντική του αύξηση τον Ιανουάριο (από 7% τον Δεκέμβριο σε 12% τον Ιανουάριο). Είναι εμφανές ότι οι Πάροχοι, με προεξάρχοντα τον Δεσπόζοντα, τον Φεβρουάριο έκαναν "πάρτι" εκμεταλλευόμενοι την σημαντική πτωτική τάση της χονδρικής τιμής την οποία δεν πέρασαν στο μεγαλύτερο μέρος της στις λιανικές τους τιμές. Αυτό είναι ισχυρή ένδειξη μειωμένου ανταγωνισμού. Οι καταναλωτές θα πρέπει να εύχονται ο ανταγωνισμός να ενταθεί τους επόμενους μήνες (ίσως και με την βοήθεια του κράτους) δεδομένου ότι οι προσδοκίες για την χονδρική τιμή εξακολουθούν να είναι πτωτικές.

Το Δίκτυο Ηλεκτρισμού και οι Πυρκαγιές - στην Καλιφόρνια!

Είναι καλύτερο να ασχολούμαστε με πυρκαγιές - και συγκεκριμένα αυτές που πιθανόν προκαλούνται από ηλεκτρικά δίκτυα - τους χειμωνιάτικους μήνες. Αυτό γιατί σκεφτόμαστε με ηρεμία και όχι υπό την επήρεια πανικού που προκαλείται τους καλοκαιρινούς μήνες από σχετικά συμβάντα. Ακόμα καλύτερο είναι να ασχολούμαστε με πυρκαγιές στην Καλιφόρνια, γιατί αν εστιάσουμε στην ελληνική πραγματικότητα, κινδυνεύουμε να μας στείλει εξώδικο η υπό κρατικό έλεγχο Δεσπόζουσα Επιχείριση του κλάδου (η ΔΕΗ). Τι νέα λοιπόν από την Καλιφόρνια; 

Μια πρόσφατη ανάρτηση στο ιστολόγιο του Energy Institute του Haas Business School του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Berkeley* (που συνοψίζει τα ευρήματα επιστημονικής έρευνας), με τίτλο "Fighting Fires in the Power Sector" παρέχει εξαιρετικά ενδιαφέρουσες πληροφορίες σχετικά με το ερώτημα: Ποιος είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να αντιμετωπισθεί το πρόβλημα των πυρκαγιών που είναι πιθανό να προκληθούν από ηλεκτρικά δίκτυα;

Αρχικά εντυπωσιάζει το μέγεθος του προβλήματος (η έρευνα εστιάζει στην PG&E την μονοπωλιακή ιδιωτική επιχείριση που εξυπηρετεί στην Βόρεια Καλιφόρνια περίπου 16 εκατομμύρια καταναλωτές). Η εταιρεία αναγκάστηκε να αυξήσει πρόσφατα τον μέσο μηνιαίο λογαριασμό των καταναλωτών της κατά 34 δολάρια γιατί υλοποιεί πρόγραμμα υπογείωσης 1.200 μιλίων δικτύου διανομής με κόστος περίπου 3 εκατομμύρια δολάρια το μίλι. Έχοντας μέχρι τον 12/23 υπογειοποιήσει τα 600 μίλια, με στόχο στο μέλλον να υπογειοποιήσει 10.000 από τα 25.000 μίλια που θεωρούνται "επικίνδυνα" για πρόκληση πυρκαγιών. Το ποσό είναι θηριώδες - 3,5 δισεκατομμύρια δολάρια για τα 1.200 μίλια (1.920 χιλιόμετρα) και 30 δισεκατομμύρια δολάρια για το συνολικό πρόγραμμα.

Ακριβώς επειδή το κόστος είναι τεράστιο και δεν μπορεί να υπογειοποιηθεί όλο το "επικίνδυνο" δίκτυο, η PG&E εφαρμόζει παράλληλα πολλές εναλλακτικές μεθόδους για την αποφυγή πυρκαγιών. Τις μεθόδους αυτές αναλύει και αξιολογεί το επιστημονικό πόνημα. Οι εναλλακτικές μέθοδοι είναι:

• Διακοπή τροφοδοσίας για λόγους δημόσιας ασφάλειας (Public Power Shutoff). Αυτή είναι η τυπική μαζική μη προγραμματισμένη διακοπή που εφάρμοζε η εταιρεία με προειδοποίηση σε περιπτώσεις πυρκαγιών - η τακτική αυτή εδώ και μερικά χρόνια έχει σχεδόν εγκαταλειφθεί.
  
• Ταχεία προληπτική διακοπή τροφοδοσίας (Fast Trip enabled shutoff). Απρογραμμάτιστη απροειδοποίητη ταχύτατη διακοπή - σε δέκατα του δευτερολέπτου - μέσω ευαίσθητων αισθητήρων ώστε να αποφευχθεί η ανάφλεξη. Η πρακτική αυτή χρησιμοποιείται από το 2021. Η εφαρμογή της απαλλάσσει την εταιρία από την υποχρέωση προειδοποίησης και λειτουργεί παράλληλα με διακόπτες επαναφοράς (reclosers)
  
• Μόνωση αγωγών (Covered conductor)
  
• Υπογείωση (Underground)
  
• Ενισχυμένη Διαχείριση Πράσινου (Enhanced vegetation management). Συντήρηση με κλάδεμα ώστε να τηρείται απόσταση 12 ποδιών (περίπου 3,5 μέτρων) από τις εναέριες γραμμές.
  

Η μελέτη αναλύει την αποτελεσματικότητα τριών από τις μεθόδους με βάση ιστορικά στοιχεία της PG&E. Δυστυχώς δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία για την μόνωση των αγωγών, οπότε τα ευρήματα περιορίζονται σε τρεις βασικές μεθόδους. Πόσο μειώνουν αυτές την πιθανότητα ανάφλεξης;

Η διαχείριση πρασίνου μειώνει την πιθανότητα ανάφλεξης κατά 57%, η ταχεία προληπτική διακοπή τροφοδοσίας κατά 72% και η υπογείωση κατά 100%. Πιο σημαντικό όμως είναι το ερώτημα. Ποιο είναι το κόστος κάθε μιας από τις μεθόδους για την αποφυγή μιας ανάφλεξης;

Τα αποτελέσματα δημιουργούν μια μικρή έκπληξη. Η χειρότερη από πλευράς κόστους μέθοδος είναι η (ενισχυμένη) διαχείριση του πράσινου - δηλαδή το κλάδεμα. Η καλύτερη - με διαφορά -  είναι η ταχεία διακοπή τροφοδοσίας (για την αξιολόγηση της οποίας έχει ληφθεί υπόψιν  και η απώλεια φορτίου λόγω των διακοπών - που είναι όμως αμελητέα). Με βάση τη εμπειρία αυτή η PG&E έχει μειώσει δραστικά το πρόγραμμα κλαδέματος που εφάρμοζε παραδοσιακά!

Η υπογείωση έχει μεγαλύτερο κόστος από την ταχεία διακοπή επειδή όμως λύνει το πρόβλημα μακροχρόνια έχει καλύτερη επίδοση από το κλάδεμα. Οι μελετητές πάντως σημειώνουν ότι οι εταιρείες έχουν κίνητρο να προτιμήσουν την υπογείωση γιατί η επένδυση αυξάνει την ρυθμιζόμενη βάση παγίων τους και συνεπώς την επιτρεπόμενη απόδοση κεφαλαίων. Η οποία (οι μελετητές υπολογίζουν ότι) είναι υψηλότερη από το κόστος κεφαλαίου της αγοράς (συμβαίνουν και στην Εσπερία!).

Οι μελετητές προσπάθησαν να εκτιμήσουν και το κόστος κάθε μεθόδου όχι μόνο ανά αποφευχθείσα ανάφλεξη αλλά και σε σχέση με τις ζημιές που θα μπορούσαν να προκληθούν από τις πυρκαγιές. Τα αποτελέσματά τους δεν άλλαξαν. Συνοψίζουν τα συμπεράσματά τους ως εξής: Η απόφαση είναι μεταξύ του να μειωθούν δραστικά οι πυρκαγιές με χαμηλό κόστος μέσω της μεθόδου της ταχείας διακοπής ή να  μηδενιστούν με πολύ υψηλότερο κόστος μέσω υπογείωσης. Το ερώτημα αυτό - χωρίς καμία υπερβολή - το ονομάζουν "The billion dollar question".

Επειδή η χώρα μας έχει πολλά κοινά με την Καλιφόρνια (εύκρατο κλίμα, όμορφες παραλίες, σεισμούς, καλό κρασί, αλλά και πολλές πυρκαγιές και κατά κεφαλή εξυπνάδα) καλό θα ήταν να μάθουμε με ποιο τρόπο οι ντόπιοι αρμόδιοι απαντούν (ή έχουν απαντήσει ή προτίθενται να απαντήσουν) στο δικό μας "The billion euro question".

*Fowlie, Meredith. “Fighting Fires in the Power Sector” Energy Institute Blog, UC Berkeley, February 20, 2024, https://energyathaas.wordpress.com/2024/02/20/fighting-fires-in-the-power-sector/

Δύσκολο Να Μάθεις σε Γέρικο Σκυλί Νέα Κόλπα...

Η επιχείρηση που διατηρούσε το κρατικό μονοπώλιο στον κλάδο του Ηλεκτρισμού μέχρι το 2001, η γνωστή ΔΕΗ, εφάρμοζε συστηματικά την τακτική της σταυροειδούς επιδότησης. Χρέωνε τους βιομηχανικούς και εμπορικούς πελάτες με υψηλότερες τιμές από ότι τους οικιακούς παρότι το κόστος που αυτοί επέφεραν στο ηλεκτρικό σύστημα ήταν χαμηλότερο. Η πρακτική αυτή,  συνεχίστηκε με την ΔΕΗ υπό κρατικό έλεγχο και δεσπόζοντα Πάροχο μετά την "απελευθέρωση" της αγοράς και εγκαταλείφθηκε μόλις το 2010. Χρειάστηκε όμως για να γίνει αυτό η προτροπή - εντολή της "Τρόικας" (ή αλλιώς των "Θεσμών"). 

Προκαλεί έκπληξη λοιπόν το ότι, σύμφωνα με πρόσφατη Έκθεση της Eurostat για τις τιμές ρεύματος στην Ευρωπαϊκή Ένωση*, το φάντασμα της σταυροειδούς επιδότησης στην Ελλάδα εμφανίζεται ξανά. Η τιμή για τους οικιακούς καταναλωτές το 2023 στην Ελλάδα ήταν στα 23,3 λεπτά την κιλοβατώρα** - χαμηλότερη από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο των 29,0 λεπτών την κιλοβατώρα. Για τους εμπορικούς- βιομηχανικούς πελάτες*** όμως η τιμή ήταν στα 27,2 λεπτά την κιλοβατώρα, υψηλότερη από την τιμή για τους οικιακούς και υψηλότερη από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο των 24,2 λεπτών την κιλοβατώρα. 

Το πιθανότερο είναι ότι η εικόνα αυτή οφείλεται στο ότι η επιδότηση μέσα στο 23 - χρονιά κρίσης - εστιάστηκε στους οικιακούς καταναλωτές, δεν αποτελεί αυτό όμως ελαφρυντικό στην κατηγορία της παραπλάνησης. Ότι κερδίζουν οι πολίτες από το "φθηνότερο" ρεύμα, το πληρώνουν ως καταναλωτές με τις αυξημένες τιμές ρεύματος που επιρρίπτουν οι επιχειρήσεις στα υπόλοιπα αγαθά. Φαίνεται ότι η λαϊκή σοφία έπεσε μέσα ακόμα μια φορά προβλέποντας σωστά την αδυναμία των γέρικων σκυλιών να μάθουν νέα κόλπα.

Η έκθεση της Eurostat περιέχει και ορισμένα άλλα στοιχεία που έχουν ενδιαφέρον. Σταχυολογούμε ορισμένα από αυτά.

• Το ρεύμα στις χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης αυξήθηκε κατά 28,4% τα τελευταία 10 χρόνια (από το 2014). Στην Ελλάδα ο ρυθμός ήταν λίγο μεγαλύτερος (+31%).
• Η γειτονική μας Βουλγαρία είχε (το 2023) την χαμηλότερη τιμή ρεύματος σε όλη την Ευρώπη με 11,4 λεπτά την κιλοβατώρα. Κάτι καλό κάνουν οι γείτονες - μήπως να μας το πουν και σε εμάς (ή να μας δώσουν λίγο από το δικό τους); Δεύτερη χαμηλότερη η Ουγγαρία με 11,6 λεπτά την κιλοβατώρα.
• Αντίθετα η Ρουμανία είχε την  τρίτη υψηλότερη τιμή στη Ευρώπη (και την υψηλότερη σε όρους αγοραστικής δύναμης) στα 41 λεπτά την κιλοβατώρα και όχι μόνο για τους μικρούς καταναλωτές- έχουν την  υψηλότερη τιμή στη  Ευρώπη και για τους εμπορικούς βιομηχανικούς στα 38 λεπτά την κιλοβατώρα. Πως το αντέχουν αυτό οι Ρουμάνοι; Ίσως και αυτοί έχουν  κάτι να μας μάθουν. Με την ευκαιρία - τι επίπτωση έχει άραγε αυτό στην νεοεισελθούσα στην ρουμανική αγορά Βαλκανική πρωταθλήτρια ΔΕΗ;
• Οι Γερμανοί έχασαν την πρώτη θέση στην ακρίβεια - την κέρδισαν οι Ολλανδοί οι οποίοι πλήρωσαν το 2023 την κιλοβατώρα με 47,5 λεπτά, έναντι μόλις 41,2 λεπτών των Γερμανών.
• Τέλος, σύμφωνα με τη Eurostat η Ελλάδα δεν ήταν η πρωταθλήτρια στις επιδοτήσεις. Η Ιρλανδία με 82%(!)  επιδότηση της τιμής, το Λουξεμβούργο και η Πορτογαλία με 44% ήταν πιο γενναιόδωρες.
  

Το 2023 ήταν μια χρονιά κρίσης για την Ευρώπη. Όλες οι χώρες μέλη αναγκάστηκαν να πάρουν μέτρα για να μειωθεί η επίπτωση στους μικρούς κυρίως καταναλωτές. Ο τρόπος που οι περισσότερες το έκαναν ήταν να μειώσουν τους φόρους και τα τέλη που επιβαρύνουν την τιμή του ρεύματος. Στον μέσο όρο η επιβάρυνση αυτή μειώθηκε από το 36% της τελικής τιμής στο 15%  το 2022 και στο 19% το 2023.

Ένα στοιχείο που δεν περιλαμβάνεται στην Έκθεση της Eurostat*** είναι ότι η τιμή του ρεύματος στις ευρωπαϊκές χώρες είναι στον μέσο όρο διπλάσιες από αυτές στις ΗΠΑ. Αυτό όμως είναι ένα ζήτημα για μια άλλη μέρα. 

* Πηγή:  https://strom-report.com/strompreise-europa/

** Η τιμή των 23,3 λεπτών την κιλοβατώρα για το 2023 της Eurostat για την Ελλάδα είναι ακριβώς η ίδια (23,3) με το μέσο όρο του Δείκτη Τιμών ρεύματος που υπολογίζει κάθε μήνα το allazorevma.gr για την ίδια περίοδο. Έτυχε ή πέτυχε;

*** Η Eurostat τους ορίζει ως Εμπορικούς και Βιομηχανικούς καταναλωτές με ετήσια κατανάλωση από 20 έως 500 Μεγαβατώρες. 

Το allazorevma.gr Βαθμολογεί τα Τιμολόγια

Τα τιμολόγια ρεύματος είναι πλέον χρωματιστά με κρατική απόφαση! Το allazorevma.gr αποφάσισε και να τα βαθμολογεί! Παρουσιάζει πλέον στα αποτελέσματα της σύγκρισης των τιμολογίων, εκτός από την χρηματική ωφέλεια και μια βαθμολόγηση των ποιοτικών τους χαρακτηριστικών. 

Η βαθμολογία έχει στόχο να συνοψίσει τα χαρακτηριστικά του κάθε τιμολογίου που, αφενός δεν είναι εύκολο να αποτιμηθούν σε χρήμα, αφετέρου περιλαμβάνονται σε "μικρά γράμματα" των συμβάσεων στα οποία ο καταναλωτής δεν δίνει συνήθως σημασία. Για παράδειγμα:

• Παίρνουν καλύτερο βαθμό τιμολόγια  που η τιμή δεν υπολογίζεται μετά από έκπτωση ή δώρα. Αν υπάρχει έκπτωση, "επιδοτούνται" βαθμολογικά τιμολόγια που την αποδίδουν γρηγορότερα
• Αν υπάρχει έκπτωση, βαθμολογούνται υψηλότερα αυτά στα οποία αυτή ΔΕΝ δίνεται ως έκπτωση συνέπειας.
• Τυχόν δεσμεύσεις και ποινές αποχώρησης χαμηλώνουν τη  βαθμολογία καθώς και υψηλές εγγυήσεις ή προκαταβολές.
• Αντίθετα επιβραβεύονται τιμολόγια με μεγαλύτερη διάρκεια σταθερότητας της τιμής.
  
• Τέλος, βαθμολογούνται υψηλότερα διευκολύνσεις σχετικά με την ηλεκτρονική διεκπεραίωση συναλλαγών, ποσοστό "πράσινης" ενέργειας κλπ.

Η βαρύτητα των ποιοτικών χαρακτηριστικών των τιμολογίων στην συνολική βαθμολόγηση αποφασίστηκε από τους ειδικούς του allazorevma.gr με βάση την πολυετή εμπειρία τους. Στο μέλλον, αν οι χρήστες μας το απαιτήσουν, θα τους  δοθεί η δυνατότητα να επιλέγουν οι ίδιοι τους συντελεστές βαρύτητας των χαρακτηριστικών. Θα είναι μια ακόμα πρωτοποριακή υπηρεσία από το allazorevma.gr, που υπηρετεί καινοτομώντας τους καταναλωτές ρεύματος από το 2015!

Μια Πρώτη Αξιολόγηση των Πολιτικών για την Ενεργειακή Κρίση

Το ελληνικό κράτος συγκέντρωσε κατά την διάρκεια της πρόσφατης ενεργειακής κρίσης (28 μήνες από 9/21 έως 12/23) το πρωτοφανές ποσό των 9 δισεκατομμυρίων ευρώ και το χρησιμοποίησε για να επιδοτήσει οριζόντια την κατανάλωση ρεύματος. Η επιδοματική αυτή πολιτική ήταν από τις πιο γενναιόδωρες ανάμεσα στις χώρες μέλη τη Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η εκτίμηση του γράφοντος είναι ότι η επιδότηση αυτή α) ήταν μεγαλύτερη από ότι χρειαζόταν αν στόχος ήταν η ανακούφιση των ¨ευάλωτων" β) έδινε αντικίνητρα ή λάθος κίνητρα τόσο στους καταναλωτές (εξοικονόμηση ενέργειας) όσο και τους παραγωγούς/προμηθευτές και γ) χρηματοδοτήθηκε με κοντόθωρες πολιτικές που προκάλεσαν στρέβλωση στις αγορές τόσο την χονδρική (κυρίως) όσο και την λιανική, υπονομεύοντας την μακροπρόθεσμη εξέλιξή τους. Ο πίνακας παρακάτω παρέχει το πλαίσιο για την επιχειρηματολογία αυτή.

Που βρέθηκαν τα 9 δισεκατομμύρια για την επιδότηση του ρεύματος; Ένα ποσό περίπου 2 δισεκατομμυρίων περίσσεψε από τις ΑΠΕ. Χωρίς οι εγγυημένες τιμές τους να αλλάξουν ούτε προφανώς η παραγωγή τους (που δεν την ελέγχουν!) ο λογαριασμός που τις επιδοτεί έγινε πλεονασματικός δεδομένου ότι το κόστος την χονδρικής με υπαίτιο το φυσικό αέριο εκτοξεύτηκε στην διάρκεια της κρίσης. Το κράτος δεν χρειάστηκε να κάνει κάτι. Οι Έλληνες καταναλωτές απόλαυσαν για πρώτη (και ίσως τελευταία) φορά μια βραχύβια ανακούφιση έναντι της θυσίας που εδώ και  20 χρόνια κάνουν (και θα κάνουν για πολλά ακόμα) για την κατασκευή των ΑΠΕ. 

Το πλεόνασμα λόγω ΑΠΕ ήταν αρκετά μεγάλο ώστε τα ποσά που πληρώνουν οι παραγωγοί με φυσικό αέριο και λιγνίτη για την αγορά δικαιωμάτων εκπομπών CO2 να μην χρειάζονται πλέον για την επιδότηση τους. Το κράτος κατεύθυνε τα ποσά αυτά, που υπολογίζονται για την διάρκεια της κρίσης γύρω στα 2,8 δις ευρώ, στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης δηλαδή την επιδότηση.

Δεν έβγαινε όμως το κράτος με αυτά. Γι αυτό αποφάσισε να καταργήσει την  χονδρική αγορά για την διάρκεια της κρίσης. Εφαρμόστηκε διατίμηση στους παραγωγούς. Στην πράξη τους εξομοίωσε όλους με τις ΑΠΕ. Σ' αυτούς που δεν λειτουργούσαν με φυσικό αέριο - τους λιγνίτες και τα νερά, κατάσχεσε όλα τα "υπερκέρδη" που προέρχονταν από το γεγονός ότι τα κόστη τους ήταν πολύ μικρότερα από αυτά των παραγωγών με φυσικό αέριο. Η επιχείριση που υπέστη την μεγαλύτερη ζημία από την πολιτική αυτή δεν ήταν άλλη από την υπό κρατικό έλεγχο δεσπόζουσα εταιρεία στον κλάδο - την ΔΕΗ. Η οποία μάλιστα διαφήμιζε ότι έκανε την ανάγκη φιλοτιμία. Με την επέμβαση στην λιανική μετριάστηκε η ζημία αυτή όπως αναλύεται παρακάτω.

Η πολιτική αυτή μηδένισε το κίνητρο της ΔΕΗ να παράγει (αν το ήθελε και μπορούσε) με λιγνίτη και νερά δεδομένου ότι τα κέρδη της από την παραγωγή αυτή θα εξανεμίζονταν. Το αποτέλεσμα ήταν αντίστροφο από αυτό που επιδιώκετο. Η χώρα εν μέσω εκρηκτικής αύξησης της τιμής του φυσικού αερίου εξακολουθούσε να το χρησιμοποιεί για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας σε ποσοστό 40% κρατώντας την λιγνιτική παραγωγή στο 10%. Την  ίδια περίοδο στην Γερμανία τα ποσοστά  ήταν αντίστροφα. Η Λιγνιτική  και Ανθρακική  παραγωγή συμμετείχε με 40% στο μείγμα και η παραγωγή με φυσικό αέριο με 10%. Το κράτος πυροβολούσε το πόδι του. Έδινε κίνητρο για αύξηση της χονδρικής που με τη σειρά της απαιτούσε αύξηση της επιδότησης στους καταναλωτές. Τα 3 δισεκατομμύρια που κατάσχεσε το κράτος μπήκαν και βγήκαν από τον λογαριασμό για την επιδότηση επιφέροντας συγχρόνως ένα ισχυρό πλήγμα στην αξιοπιστία της χονδρικής αγοράς ρεύματος.

Ευτυχώς στην διάρκεια της κρίσης ήρθε να βοηθήσει η Κρήτη. Η παραγωγή στο νησί είναι με μαζούτ, που ήταν στην "καυτή" περίοδο φθηνότερο από το φυσικό αέριο. Ο λογαριασμός λοιπόν (ΕΛΥΚΩ - Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας) μέσω του οποίου επιδοτείται η Κρήτη (και όλα τα διασυνδεδεμένα νησιά) για πρώτη (και ίσως μοναδική) φορά έγινε πλεονασματικός και συνεισέφερε στο ταμείο της ενεργειακής μετάβασης ένα μικρό σχετικά ποσό της τάξεως των 0,4 δις ευρώ (ο λογαριασμός επανήλθε ήδη στην "κανονική" του κατάσταση - ελλειμματικός).

Τέλος χρειάστηκε να παρέμβει και ο Έλληνας φορολογούμενος και να συνεισφέρει από τον κρατικό προϋπολογισμό ένα δις ευρώ για να του δοθεί ως επιδότηση του ρεύματος που καταναλώνει. Ποσό που δεν θα χρειαζόταν αν το κράτος αποφάσιζε τον μηδενισμό στους λογαριασμούς ρεύματος (έστω και για την περίοδο της κρίσης μόνο που θα συνεισέφερε περίπου 1,4 δις ευρώ) του Ειδικού Τέλους Μείωσης Εκπομπών Αερίων Ρύπων - του περίφημου ΕΤΜΕΑΡ (όπως έκαναν οι Γερμανοί!)

Το κράτος επενέβη και στην λιανική του ρεύματος. Εφαρμόζοντας μια πλήρως ελεγχόμενη διαδικασία στην οποία ο δεσπόζων προμηθευτής καθόριζε την τιμή στην αγορά με βάση την πρόβλεψή του για την χονδρική του επόμενου μήνα. Το κράτος, υποπτευόμενο ίσως την τιμή αυτή, καθόριζε σε δεύτερο χρόνο την απαιτούμενη επιδότηση (την οποία πιθανόν και ο δεσπόζων Πάροχος υποπτευόταν ότι θα υπάρξει όταν  καθόριζε την τιμή του!!) ώστε η λιανική τιμή να μείνει σε ένα σταθερό επίπεδο (περίπου 40% υψηλότερο από αυτό προ της κρίσης). Το αποτέλεσμα ήταν ότι ειδικά στην  περίοδο που η μεταβλητότητα της χονδρικής ήταν έντονη, οι προμηθευτές και κυρίως ο δεσπόζων είδαν τα μικτά περιθώρια τους να εκτινάσσονται (και το κράτος αμέσως αποφάσισε να φορολογήσει τα "ουρανοκατέβατα" κέρδη). 

Το κράτος έκανε επίσης λάθος στο σχεδιασμό της επιδότησης. Η οριζόντια επιδότηση στην κιλοβατώρα ήταν αντίστροφα αναδιανεμητική και έδινε αντικίνητρο για εξοικονόμηση ενέργειας. Αν είχε δοθεί με την μορφή ισόποσης σταθερής επιδότησης σε όλους τους καταναλωτές θα μείωνε την δαπάνη για πρόσβαση σε μια ελάχιστη κατανάλωση για τους "ευάλωτους" και θα διατηρούσε το κίνητρο για εξοικονόμηση για τους μεγάλους καταναλωτές. Οι υπολογισμοί του γράφοντος είναι ότι θα απαιτείτο πολύ μικρότερο συνολικό ποσό επιδότησης για να επιτευχθούν οι "κοινωνικοί" στόχοι.

Δεν μπορεί κανείς παρά να θαυμάσει την ικανότητα και δημιουργικότητα αυτών που κατάφεραν να συλλέξουν εκ των ενόντων το πραγματικά τεράστιο ποσό των 9 δις ευρώ για το ρεύμα (πρέπει να είναι - κατά κεφαλή - Ευρωπαϊκό ρεκόρ). Από την άλλη μεριά απογοητεύει η επιλογή τόσων λανθασμένων πολιτικών για την αντιμετώπιση του προβλήματος, που ενώ θα μπορούσε να λυθεί με 3 δις, το τριπλασίασαν. Την επόμενη φορά ίσως να τα καταφέρουν καλύτερα -από τα λάθη του μαθαίνει κανείς.

(Οι υπολογισμοί του Πίνακα έγιναν από τον γράφοντα με βάση πληροφορίες που δημοσιεύθηκαν στον Τύπο. Δυστυχώς το ελληνικό κράτος όπως είναι γνωστό ακολουθεί μια πρακτική εχεμύθειας σχετικά με τα δημόσια πράγματα. Παρακαλούνται συνεπώς όσοι έχουν καλύτερη πληροφόρηση να βοηθήσουν προτείνοντας διορθώσεις -ή πηγές. Σε κάθε περίπτωση, το συνολικό νούμερο των 9 δις είναι μάλλον κοντά στην πραγματικότητα και οι τυχόν αστοχίες στους επί μέρους υπολογισμούς δεν αναμένω ότι θα επηρεάσουν σημαντικά την συνολική αξιολόγηση της πολιτικής).

Εκτίμηση Πηγών για Επιδότηση

Δις Ευρώ

Αξία παραγωγής ΑΠΕ στην χονδρική

(Α)

5,6

Χρέωση για εγγυημένες τιμές ΑΠΕ

(Β)

3,5

Πλεόνασμα λόγω παραγωγής ΑΠΕ

(Γ)=(Α)-(Β)

2,1

Διατίμηση Χονδρικής

(Δ)

3,0

Δικαιώματα εκπομπών για επιδότηση ΑΠΕ

(Ε)

2,8

Συνολικό πλεόνασμα Παραγωγής

(Ζ)=(Γ)+(Δ)+(Ε)

7,9

Πλεόνασμα ΕΛΥΚΩ (Μαζούτ-Κρήτη)

(Η)

0,4

Κρατικός προϋπολογισμός

(Θ)

1,0

Διαθέσιμο για επιδότηση(ΤΕΜ)

(Ι)=(Ζ)+(Η)+(Θ)

9,3

Υπολογισμός για διάρκεια επιδοτήσεων 28μηνών