Η Γερμανία Διορθώνει την Πορεία για την "Ενεργειακή Μετάβαση"

Παρακολουθούμε την ενεργειακή πολιτική της Γερμανίας για προφανείς λόγους. Είναι η χώρα ηγέτης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και συγχρόνως εδώ και πολλά χρόνια εφαρμόζει την πιο φιλόδοξη πολιτική σχετικά με την κλιματική αλλαγή - ίσως σε παγκόσμιο επίπεδο. Πολιτική που έχει το αξιοπρόσεκτο αποτέλεσμα αφενός οι καταναλωτές να πληρώνουν τις ακριβότερες τιμές στο ρεύμα στην ΕΕ (και τριπλάσιες από τις ΗΠΑ), αφετέρου να είναι εξαιρετικά δημοφιλής. Φαίνεται όμως ότι η πολιτική αυτή, με μικρά, σταθερά βήματα χωρίς τυμπανοκρουσίες αλλάζει.

Αφορμή για το σημείωμα είναι η πρόσφατη απόφαση της Γερμανικής κυβέρνησης (που επικυρώθηκε από την Βουλή) να καταργήσει το τέλος για την επιδότηση των ΑΠΕ στους λογαριασμούς των καταναλωτών από 1/7/22 (το αντίστοιχο του δικού μας ΕΤΜΕΑΡ). Το τέλος αυτό που είχε φθάσει τα 6,7 λεπτά την κιλοβατώρα (4 φορές μεγαλύτερο από το δικό μας στα 1,7 λεπτά) ισοδυναμούσε με μια επιβάρυνση 300 ευρώ τον χρόνο για τον μέσο καταναλωτή (στοίχιζε περισσότερο από την προμήθεια και παραγωγή του ρεύματος). Η σχετική απόφαση είχε ληφθεί πριν την κρίση και απλώς επιταχύνθηκε η εφαρμογή της. Η επιδότηση των ΑΠΕ θα βασίζεται κυρίως στα έσοδα από την αγορά δικαιωμάτων εκπομπών CO2. Παράλληλα οι Γερμανοί έχουν αποφασίσει να επιβάλουν στην θέρμανση και τις μεταφορές φόρο άνθρακα.

Αυτή η στροφή στον γενικευμένο φόρο άνθρακα είναι σημαντική και σηματοδοτεί πολιτικές που είναι πολύ κοντά στην ορθόδοξη οικονομική ανάλυση. Και δεν είναι το μόνο δείγμα του ότι  οι Γερμανοί αρμόδιοι προσεγγίζουν, με την υποστήριξη ή ίσως και την ανοχή των πολιτικών τους προϊσταμένων, τα ενεργειακά θέματα με αξιοπρόσεκτη  προσαρμογή στις αρχές της ελεύθερης αγοράς. 

Ο φόρος άνθρακα είναι ο προτιμώμενος μηχανισμός από τους οικονομολόγους για την αποτροπή της κλιματικής αλλαγής. Όπως και ο μηχανισμός διόρθωσης στις διεθνείς συναλλαγές με την φορολόγηση των εισαγωγών με βάση το "περιεχόμενό" τους σε CO2 (Cross Border Adjustment Mechanism-CBAM). Πολιτική που έχει ήδη εξαγγείλει βέβαια η ΕΕ με την προφανή όμως υποστήριξη της Γερμανίας που είναι, ως η μεγαλύτερη βιομηχανική δύναμη της Ευρώπης, αυτή που πιθανότατα υποφέρει περισσότερο από την "διαρροή άνθρακα".

Υπάρχουν όμως περισσότερα δείγματα πολιτικών που έχουν υιοθετήσει οι Γερμανοί οι οποίες, ακολουθώντας την ορθόδοξη οικονομική ανάλυση, διαφοροποιούνται από αυτές των υπόλοιπων χωρών της Ευρώπης. Να ορισμένα παραδείγματα:

Πρόσφατα και παράλληλα με τη κατάργηση του ΕΤΜΕΑΡ, η γερμανική κυβέρνηση αποφάσισε να επιδοτήσει την δαπάνη των καταναλωτών για ρεύμα λόγω της κρίσης. Το έκανε αυτό με την παροχή ενός σταθερού ποσού 300 ευρώ τον χρόνο (+100 ανά παιδί) σε κάθε φορολογούμενο. Ακολουθώντας την οικονομική λογική που υποδεικνύει σταθερό ποσό επιδότησης και όχι ανά κιλοβατώρα. Πολιτική που είναι περισσότερο αναδιανεμητική και συγχρόνως λιγότερο στρεβλωτική του κινήτρου για κατανάλωση ενέργειας. 

Σε πιο μακροπρόθεσμο ορίζοντα, η Γερμανία είναι από τις λίγες χώρες της ΕΕ (και η μόνη από τις μεγάλες) που έχουν αποφασίσει να εγκαταστήσουν "έξυπνους" μετρητές μόνο σε εγκαταστάσεις με κατανάλωση μεγαλύτερη των 6 MWh τον χρόνο - εξαιρώντας δηλαδή ουσιαστικά όλους σχεδόν τους οικιακούς καταναλωτές. Η απόφαση αυτή ακολουθεί την απλή οικονομική λογική ότι για να υπάρξει κοινωνική ωφέλεια από την επένδυση αυτή θα πρέπει επαρκής αριθμός καταναλωτών να επιλέξουν δυναμικά τιμολόγια. Πράγμα που έχει αποδειχθεί εξαιρετικά αισιόδοξο καθιστώντας την εγκατάσταση μετρητών σε όλους τους καταναλωτές μη αποδοτική επένδυση (malinvestment). Για όλους εκτός από τους μετόχους των εταιρειών διανομής και τους κατασκευαστές μετρητών.

Στο ανώτερο επίπεδο, αυτό της χονδρικής αγοράς, οι Γερμανοί είναι αυτοί (στην ΕΕ) που επιμένουν στις αγορές ενέργειας μόνο, αντιδρώντας στην θεσμοθέτηση αγορών δυναμικότητας (capacity markets). Οι αγορές διαθεσιμότητας, που έχουν το πλεονέκτημα να εξασφαλίζουν ασφάλεια στην τροφοδότηση σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα,  έχουν το μειονέκτημα ότι σε κάποιο βαθμό υποκαθιστούν την αγορά με κυβερνητικές αποφάσεις. Οι Γερμανοί εμπιστεύονται τις αγορές. 

Ας σημειωθεί ότι η αγορά ρεύματος στην  Γερμανία είναι εξαιρετικά ανταγωνιστική. Στην λιανική (ρεύματος και αερίου) δραστηριοποιούνται περί τις χίλιες (1.000) επιχειρήσεις (οι περισσότερες μικρές δημοτικές επιχειρήσεις διανομής) με τους τέσσερεις μεγάλους καθετοποιημένους να έχουν συνολικά μόνο το 40% της αγοράς.

Δεν παρεμβαίνει δηλαδή καθόλου το κράτος στην αγορά ενέργειας; θα αναρωτηθεί κανείς. Βεβαίως παρεμβαίνει. Πριν δυο χρόνια κινεζική εταιρία προσπάθησε να αποκτήσει μερίδιο σε μια από τις εταιρείες που χειρίζονται το Δίκτυο Μεταφοράς της χώρας (κάτι σαν τον δικό μας ΑΔΜΗΕ). Η Γερμανική κυβέρνηση το απαγόρευσε με συνοπτικές διαδικασίες για λόγους εθνικής ασφάλειας. Το δίκτυο μεταφοράς χαρακτηρίστηκε ως ουσιώδης υποδομή.

Επίσης το κράτος έχει παρέμβει για να εξομαλύνει την διαδικασία κλεισίματος των ανθρακικών και λιγνιτικών σταθμών. Αναγνωρίζοντας το κόστος και αποζημιώνοντας τις επιχειρήσεις που θα αναγκαστούν να αποχωριστούν παραγωγικές μονάδες πριν το τέλος της οικονομικής τους ζωής. Επιδεικνύοντας όμως συγχρόνως ευελιξία τώρα στην κρίση. Οι λιγνιτικές και οι ανθρακικές μονάδες στην Γερμανία αύξησαν την παραγωγή τους κατά 20% το 2021 σε σχέση με το 2020 για να υποκαταστήσουν το φυσικό αέριο και την απροσδόκητα μεγάλη μείωση της αιολικής παραγωγής κατά 15% στην ίδια περίοδο. 

Η Γερμανία έχει την φήμη ότι είναι η χώρα της Ευρώπης με το καλύτερης ποιότητας κράτος. Πράγμα που θεωρείται ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της οικονομίας της. Φαίνεται λοιπόν παράδοξο αλλά είναι η αλήθεια. Παρά την τεράστια αποτυχία της "EnergieWende" που επιβλήθηκε από τους πολιτικούς, οι Γερμανοί γραφειοκράτες επιβεβαιώνουν την ποιότητά τους και την πίστη τους στους μηχανισμούς της αγοράς. Το πρόβλημα είναι ότι οι Έλληνες ομόλογοί τους έχουν αποκτήσει την πολύ κακή συνήθεια να προτιμούν να συγκριθούν και να μιμηθούν τους ....Πορτογάλους.

Προτάσεις για την Κρίση - Εύκολες και Γρήγορες

Επειδή φαίνεται ότι οι πολιτικοί μας (συμπολίτευση και αντιπολίτευση) έχουν χάσει τον "μπούσουλα", αποφασίσαμε να δώσουμε ορισμένες κατευθυντήριες γραμμές για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης που πράγματι είναι ιστορικού χαρακτήρα. Με την λογική ότι, εκτός του ότι "πρέπει να βοηθηθεί η κοινωνία", δεν πρέπει να αφεθεί η κρίση να πάει χαμένη για την εφαρμογή αναγκαίων μεταρρυθμίσεων. Συνοπτικά:

Ορισμός Τιμολογίου Αναφοράς (για οικιακούς και μικρούς επαγγελματικούς καταναλωτές). Θα είναι μεταβλητό και θα περιλαμβάνει ρήτρα προσαρμογής αναπροσαρμοζόμενη μηνιαίως. Θα αποτελεί κάτω όριο για τον δεσπόζοντα Πάροχο και άνω όριο για τους υπόλοιπους. Το κάτω όριο για τον δεσπόζοντα Πάροχο θα ισχύσει και  μετά το τέλος της κρίσης μέχρι το μερίδιο αγοράς του στην λιανική πέσει κάτω από το 35% (σε αριθμό μετρητών). Το πάνω όριο για τους εναλλακτικούς θα διαρκέσει όσο και η κρίση*. Το τιμολόγιο αυτό θα υπολογίζεται από την ΡΑΕ με βάση την κοστολογική δομή του δεσπόζοντα παρόχου έτσι ώστε αυτός να μην παρουσιάζει ζημίες ούτε στην λιανική ούτε την χονδρική. Όλοι οι πελάτες του δεσπόζοντα παρόχου θα μεταφερθούν αυτόματα στο τιμολόγιο αναφοράς και θα σταματήσει η προσφορά "σταθερών" τιμολογίων. Όσοι πελάτες του έχουν σταθερά τιμολόγια θα μεταφέρονται αυτόματα στο τιμολόγιο αναφοράς με την λήξη των συμβάσεων τους.

Αναστολή όλων των επιβαρύνσεων των τιμολογίων από τα κόστη σχετικά με την κλιματική αλλαγή. Αυτό ήδη εφαρμόζεται στην πράξη, αλλά προτείνεται να επεκταθεί και στον μηδενισμό του ΕΤΜΕΑΡ.

Επιδότηση μέχρι του τέλους της κρίσης μέσω ενός σταθερού ποσού ανά οικογένεια και όχι ανά κιλοβατώρα (αναθεωρούμενο κάθε μήνα). Αυτό είναι πιο δίκαιο και πιο αποτελεσματικό οικονομικά από την σημερινή πολιτική. Θα μεταφέρει πολύ μεγαλύτερα ποσά στους ευπαθείς και θα διατηρήσει το κίνητρο για εξοικονόμηση ενέργειας σε όλους. Στην ιδανική περίπτωση αυτή η επιδότηση θα πάρει την μορφή δανείου που θα αποπληρωθεί σε βάθος χρόνου μετά την κρίση (αν θέλουμε να αντιγράψουμε την Βρετανική κυβέρνηση που το σκέφτηκε καλύτερα - άλλωστε αυτό είναι ένα είδος "χέτζινγκ" που αρέσει πολύ σε μερίδα του Τύπου μας). 

Θα βοηθούσε πολύ με την ευκαιρία η εφαρμογή της πολιτικής των προπληρωμένων μετρητών σε καταναλωτές που μεταφέρονται στον Πάροχο Καθολικής Υπηρεσίας. 

Τα παραπάνω μπορούν και πρέπει να εφαρμοστούν άμεσα. Ο γράφων δεν έχει επαρκείς γνώσεις και πληροφόρηση για να προτείνει άμεσες παρεμβάσεις στην χονδρική αγορά. Αν και είναι προφανές ότι ο όσο το δυνατόν υψηλότερος βαθμός χρησιμοποίησης των λιγνιτικών και των υδροηλεκτρικών μονάδων είναι βασικός στόχος (ευτυχώς φαίνεται ότι εδώ κομίζουμε γλαύκα εις Αθήνας)

Η θέση κάτω ορίου στην λιανική όμως θα βοηθήσει τον δεσπόζοντα Πάροχο να μη "σπαταλήσει" τα κέρδη του στην χονδρική σε εξαγορά μεριδίου στην λιανική. Θα εξασφαλίζει αντίθετα "ουρανοκατέβατα" κέρδη, τα οποία θα μπορέσει να τα φορολογήσει το κράτος. Πράγμα που είναι και η καλύτερη μέθοδος φορολόγησης από πλευράς οικονομικής αποτελεσματικότητος. Απλώς θα πρέπει να πείσει όσους  μετόχους του δεσπόζοντα ανησυχήσουν  ότι δεν θα το ξανακάνει - παρά μόνο σε εξαιρετικές περιστάσεις όπως η τρέχουσα. Η φορολόγηση των "ουρανοκατέβατων" κερδών προφανώς θα αυξήσει το ποσό που θα διανεμηθεί ως επιδότηση στου καταναλωτές.

Δεν θα επιχειρηματολογήσουμε περισσότερο για να μην κουράσουμε αυτούς που χειρίζονται τους μοχλούς της εξουσίας. Υποθέτουμε ότι έχουν τα προσόντα που απαιτούνται για να τις κατανοήσουν και να τις αξιολογήσουν. Περιμένουμε με περιέργεια και κάποια αγωνία τις δικές τους ενέργειες.

* Το πόσο θα διαρκέσει η κρίση είναι πολιτική απόφαση 

Πόσο Βοηθάει η Επιδότηση στο Ρεύμα;

Οι πληροφορίες και τα σχόλια που διοχετεύονται στο δημόσιο χώρο σχετικά με την αγορά του ρεύματος είναι συγκεχυμένες, παραπλανητικές και αναξιόπιστες γιατί συνήθως προέρχονται από πηγές που έχουν συμφέρον να προωθήσουν την δική τους εικόνα της πραγματικότητας.

Ευτυχώς το allazorevma.gr, η πρώτη σελίδα σύγκρισης τιμών ενέργειας στην Ελλάδα, που υπηρετεί τους καταναλωτές από το 2015, έχει αναπτύξει και ενημερώνει σε μηνιαία βάση ένα Δείκτη Τιμών Ρεύματος. Ο Δείκτης αυτός, ακολουθώντας μεθοδολογία που είναι προσαρμοσμένη σε αυτήν της Eurostat,  υπολογίζει κάθε μήνα (με βάση την περιοδική τιμοληψία που διενεργεί η ιστοσελίδα) μια τιμή σταθμισμένη με τα μερίδια αγοράς των παρόχων στην αγοράς ρεύματος για οικιακούς καταναλωτές που έχουν την μέση ετήσια κατανάλωση.

Ο Δείκτης υπολογίζεται προφανώς περιλαμβάνοντας τόσο τις ρήτρες αναπροσαρμογής όσο και την κρατική επιδότηση από τον Σεπτέμβριο του '21. Είμαστε συνεπώς σε θέση να παρουσιάσουμε με εύληπτο και παραστατικό τρόπο την απάντηση σε ερωτήματα όπως:  Πόσο θα πληρώναμε αν δεν υπήρχε η επιδότηση; Πόσο βοηθάει η επιδότηση στην μείωση της τιμής του ρεύματος; Στον παρακάτω πίνακα δίνονται οι απαντήσεις:

Ο Πίνακας δείχνει ότι στους 7 μήνες (από 9/21 έως 3/22) η επιδότηση ισοδυναμεί με μια μέση έκπτωση 34% στη τιμή του ρεύματος. Στην πιο πρόσφατη περίοδο, από τον Δεκέμβριο του 21 έως τον Μάρτιο του '22 αυτό το (μέσο) ποσοστό έχει ανέβει στο 41%. Με τον Δεκέμβριο του '21 να είναι ο καλύτερος μήνας με 50% έκπτωση.

Κατά την διάρκεια του '22, οι οικιακοί καταναλωτές που έχουν μεταβλητά τιμολόγια (που αποτελούν την συντριπτική πλειοψηφία) λαμβάνουν μια έκπτωση στον λογαριασμό τους της τάξεως του 40% .Τον Μάρτιο πληρώνουν περίπου 28 λεπτά με την επιδότηση ενώ θα πλήρωναν χωρίς αυτή 42 (έκπτωση 33%)

Τα 24 λεπτά, που είναι ο μέσος όρος των πρώτων 3 μηνών του '22, είναι βέβαια πολύ υψηλότερος (+41%) από τα 17 λεπτά που ήταν ο μέσος όρος στο Α' εξάμηνο του '21 - πριν την κρίση. Αν η κυβέρνηση θέλει να τιμήσει την υπόσχεσή της ότι θα επαναφέρει την τιμή στα προ κρίσης επίπεδα έχει πολύ δουλειά ακόμα. Ίσως αυτό εξηγεί ότι ήδη ανακοινώθηκε σχεδόν διπλασιασμός της επιδότησης για τον Απρίλιο. Το allazorevma.gr θα είναι εδώ για να ενημερώσει το καταναλωτικό κοινό. Δύσκολη δουλειά αλλά κάποιος πρέπει να την κάνει!

Ο Δείκτης Τιμών Τρύπησε το Ταβάνι τον Μάρτιο

Ο Δείκτης Τιμών Ρεύματος με στοιχεία Μαρτίου 2022 που υπολογίζει το allazorevma.gr, η πρώτη ιστοσελίδα σύγκρισης τιμών ρεύματος στην Ελλάδα, είχε σημαντική αύξηση σε σχέση με τον δείκτη με στοιχεία Φεβρουαρίου. Ο Δείκτης Τιμών ανέβηκε  από τα 252,92 στα 280,59 ευρώ την μεγαβατώρα.  

Οι ρυθμιζόμενες χρεώσεις, στις οποίες το allazorevma.gr  περιλαμβάνει την κρατική επιδότηση των 129 ευρώ την  μεγαβατώρα (για τον Μάρτιο), αυξήθηκαν ελαφρά από -76,31 σε -73,2 ευρώ την μεγαβατώρα - έγιναν δηλαδή λιγότερο πιστωτικές. Ο Δείκτης Ανταγωνιστικών Τιμών Ρεύματος για οικιακούς καταναλωτές,  περιλαμβανομένου του ΦΠΑ αυξήθηκε σημαντικά από 314,91 σε 337,90 ευρώ την μεγαβατώρα. Οι τιμές των εναλλακτικών παρόχων κυμάνθηκαν από 299 έως 338,00 με μέσο όρο τα 315,21 ευρώ την μεγαβατώρα αυξημένο κατά 12% σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα (285,21). Συνολικά, σε 12μηνη βάση (4/21-3/22), η μέση τιμή των εναλλακτικών παρόχων αυξήθηκε κατά 262% ενώ ο συνολικός δείκτης ανταγωνιστικών χρεώσεων που περιλαμβάνει και την ΔΕΗ αυξήθηκε κατά 246%. 

Στο Πίνακα που ακολουθεί φαίνεται η εξέλιξη του κόστους της αγοράς και των τιμών των εναλλακτικών και της ΔΕΗ τους τελευταίους 12 μήνες. Η τιμή στην χονδρική εμφάνισε μεγάλη αύξηση τον Μάρτιο με συνέπεια ο Δείκτης να κάνει νέο ρεκόρ - πιθανόν όλων των εποχών στην αγορά ηλεκτρισμού. Τα περιθώρια πάντως των παρόχων είναι πλέον θετικά πράγμα που θα βοηθήσει να επιβιώσουν αν αντιμετωπίσουν με επιτυχία τα προβλήματα ρευστότητας και επισφαλειών και επαναδιαπραγματευθούν τα υπάρχοντα παλαιά συμβόλαια με τους πελάτες τους πείθοντας τους ότι τα μεταβλητά τιμολόγια που επιδοτούνται είναι πιο ελκυστικά από τα ελάχιστα σταθερά που προσφέρονται (και δεν επιδοτούνται).

Για Ποιόν Δουλεύει η Κρατική Επιχείρηση Ηλεκτρισμού;

Η Ετήσια Έκθεση των Οικονομικών Αποτελεσμάτων της ΚΕΗ (γνωστής  και ως ΔΕΗ) περιέχει αρκετές πληροφορίες ώστε να απαντηθεί το ερώτημα του τίτλου. Επιβεβαιώνεται ότι η ΚΕΗ έχει προτεραιότητες: Δουλεύει προς το συμφέρον του Ιδιοκτήτη της, των Διοικούντων, των εργαζομένων σ' αυτή, των Προμηθευτών της, μιας ομάδας ανταγωνιστών της, των κακοπληρωτών καταναλωτών και εις βάρος της πλειοψηφίας των δικών της πελατών, μιας άλλης ομάδας ανταγωνιστών της, των υπόλοιπων καταναλωτών και του κοινωνικού συνόλου γενικότερα.

Η ΚΕΗ στην χρήση του 2021 παρουσίασε ζημίες (149 εκατομμύρια ευρώ προ φόρων) . Όπως ο γράφων είχε προβλέψει από τον Σεπτέμβριο του 2021 με βάση τα αποτελέσματα του εξαμήνου. Οι ζημίες αυτές θα ήταν μεγαλύτερες αν η Διοίκηση δεν έκανε με λογιστικό χειρισμό αναστροφή (μείωση) προβλέψεων ύψους  242 εκατομμυρίων ευρώ χωρίς κατά την γνώμη μας επαρκή τεκμηρίωση. Αλλά ακόμα και αν η αναστροφή αυτή δικαιολογείτο για το Α εξάμηνο του 2021 δηλαδή πριν την ενεργειακή κρίση, είναι πιο δύσκολο να δικαιολογηθεί στο τέλος του έτους. Ήδη διαρρέουν πληροφορίες για δυσμενείς εξελίξεις στις εισπράξεις. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να τονισθεί ότι η ζημιογόνα λειτουργία της ΔΕΗ δεν είναι αποτέλεσμα της κρίσης. Τα σημάδια ήταν εμφανή ήδη στο Α' εξάμηνο της χρονιάς.

Υπάρχει όμως κάτι πιο ενδιαφέρον σχετικά με τις ζημίες. Αυτές προέρχονται από την εμπορική λειτουργία της ΚΕΗ. Αντίθετα η παραγωγή είχε κέρδη. 

Η αιτία των κερδών στην παραγωγή είναι προφανής. Η ΚΕΗ μονοπωλεί στην Ελλάδα την παραγωγή ρεύματος με μονάδες που δεν χρησιμοποιούν φυσικό αέριο. Είναι τα περίφημα "ουρανοκατέβατα" κέρδη. Παρατηρεί κανείς όμως ότι τα κέρδη αυτά είναι μικρότερα από ότι θα αναμενόταν, γιατί η ΚΕΗ - αντίθετα με ομοειδείς επιχειρήσεις στην Ευρώπη δεν θέλησε ή δεν μπόρεσε να αυξήσει την παραγωγή των μονάδων αυτών (λιγνιτικές και υδροηλεκτρικές) για να υποκαταστήσει μονάδες φυσικού αερίου - στην πραγματικότητα την μείωσε. Προς όφελος, μεταξύ άλλων και των ανταγωνιστών της στην παραγωγή που έχουν μονάδες φυσικού αερίου.

Υποθέτουμε ότι η αιτία των ζημιών στην Εμπορία είναι α) η καθυστέρηση στην επιβολή ρητρών αναπροσαρμογής στα τιμολόγια των πελατών της (μόλις τον Αύγουστο) και β) η προσφορά σταθερών τιμολογίων με τιμές κάτω του κόστους μέχρι τον Νοέμβριο του 2021 στο 10% περίπου των πελατών της*. Σ' αυτά θα πρέπει να προστεθεί και η τυχόν υποεκτίμηση των προβλέψεων που βαρύνουν την Εμπορία.

Ποιος ωφελείται και ποιος χάνει από τα αποτελέσματα αυτά; Οι ιδιώτες μέτοχοι (που έχουν το 65,88% της επιχείρησης) είναι προφανές ότι χάνουν. Ιδιαίτερα όταν βλέπουν ότι αν είχαν τα λεφτά τους στην γερμανική RWE (παράδειγμα παραγωγού με λιγνιτικές μονάδες) η μετοχή τους θα άξιζε 25 % περισσότερο σε σχέση με τον Νοέμβριο του 2021 ενώ από την ΚΕΗ έχουν απώλεια περίπου 5%. Φαίνεται ότι είναι υπομονετικοί - περιμένουν μάλλον υπεραποδόσεις στο μέλλον. Ειδικά όμως η Macquarie, που επένδυσε στον ΔΕΔΔΗΕ πρέπει να αισθάνεται αισιόδοξη δεδομένου ότι έχει εξασφαλίσει μια απόδοση περίπου 7 % και με χαρά είδε τις επενδύσεις του ΔΕΔΔΗΕ (και συνεπώς την ρυθμιζόμενη βάση πάνω στην οποία υπολογίζεται η απόδοση) να εκτοξεύονται στα 221 εκατομμύρια ευρώ το 2021 από 175 το 2020. Και δεν έχει αρχίσει ακόμα η επένδυση στους έξυπνους μετρητές (και η καθολική υπογείωση των δικτύων!).

Ο βασικός Ιδιοκτήτης, δηλαδή η σημερινή κυβέρνηση είναι στους κερδισμένους ή στους χαμένους; Βεβαίως είναι ο μέτοχος που δεν έχει σκοπό το κέρδος αλλά το καλό του κοινωνικού συνόλου. Η τουλάχιστον να φαίνεται ότι έχει τον στόχο αυτό. Με την σχεδόν σύσσωμη βοήθεια του Τύπου προσπάθησε να πείσει ότι η ΚΕΗ είχε ζημιές γιατί επιδότησε τους πελάτες της, προστατεύοντάς τους από την ανατίμηση του ρεύματος. Αυτό έχει δυο προβλήματα. 

Το πρώτο είναι ότι "κάνει οικονομία" στην αλήθεια. Η μεγάλη πλειοψηφία των πελατών της ΚΕΗ είδαν για πρώτη φορά ρήτρα αναπροσαρμογής στους λογαριασμούς τους. Ένα μικρό μόνο μέρος (περίπου 500,000 από τα 5,5 εκατομμύρια κατά δήλωση της ίδιας της ΚΕΗ) ήταν οι τυχεροί που απήλαυσαν την γενναιοδωρία του βασικού Ιδιοκτήτη (για ένα περιορισμένο βέβαια χρονικό διάστημα - το "παραμύθι" ήδη τελείωσε)

Το δεύτερο και σημαντικότερο είναι ότι η προσφορά των τιμολογίων κάτω του κόστους** είναι αθέμιτος ανταγωνισμός από την μεριά του δεσπόζοντα παρόχου και συγχρόνως βρίσκεται σε πλήρη αντίθεση με την νομική υποχρέωση της ΚΕΗ να μειώσει το μερίδιο αγοράς της κάτω από το 50 % (μέχρι το ... 2019). Με άλλα λόγια ο βασικός Ιδιοκτήτης με σκοπό την επίτευξη δικών του στόχων, υπέθαλψε  την παράνομη συμπεριφορά της κρατικής επιχείρησης. Εξωθώντας τους ανταγωνιστές της σε πρακτικές παραπλάνησης του κοινού για να επιβιώσουν. Επιφέροντας έτσι ισχυρό κτύπημα στην λειτουργία της αγοράς και υπονομεύοντας τις προοπτικές ανάπτυξής της.

Η ΚΕΗ όμως, παρ' όλο που οι λειτουργικές της χρηματορροές είναι σημαντικά μειωμένες σε σχέση με το 2020 (από 865 εκατ. ευρώ το 2020 σε 305 το 21 πριν τις μεταβολές στο κεφάλαιο κίνησης),  έχει ρευστό! Γιατί μόλις πούλησε το 49% του ΔΕΔΔΗΕ και έκανε αύξηση κεφαλαίου. Έχει στο ταμείο της ένα ποσό κοντά στα 3 δισεκατομμύρια ευρώ στις 31/12/21. Οι επιχειρήσεις όμως δεν υπάρχουν για να μαζεύουν ρευστό. Πρέπει είτε να επενδύουν είτε να το γυρίζουν στους μετόχους τους. Η ΚΕΗ δεν έχει προλάβει ακόμα να επενδύσει - λογικό.  Το πρόβλημα είναι ότι οι επενδύσεις που έχει ανακοινώσει (ΑΠΕ εντός και εκτός Ελλάδος) δεν θα ωφελήσουν το κοινωνικό σύνολο - τους Έλληνες. Ίσως είναι αποδοτικές για τους ιδιώτες μετόχους της -  σε αυτό μάλλον προσβλέπουν και γι' αυτό έδωσαν τα χρήματά τους. Τι θα ωφελήσει όμως τους Έλληνες ένα Φωτοβολταϊκό (ή μια ανεμογεννήτρια) στο... Κόσοβο; Η ακόμα στο Τέξας; (Να σημειώσουμε ότι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις μεταξύ αυτών μια ελληνική και μια ιταλική έχουν χάσει πρόσφατα πολλά λεφτά από ανεμογεννήτριες στο Τέξας - οι μέτοχοι προφανώς ελπίζουν ότι η ΚΕΗ έχει μάθει από τα λάθη των προηγουμένων)

Τέλος, μέσα σε μια χρονιά δύσκολη για όλους και παρά το γεγονός ότι η χρήση ήταν ζημιογόνα,  ευτυχώς τα πράγματα πήγαν καλύτερα για τους εργαζόμενους της ΚΕΗ και ακόμα καλύτερα για την Διοίκησή της. Οι αμοιβές προσωπικού στο σύνολό τους αυξήθηκαν από 713 το '20 σε 730 εκατομμύρια ευρώ το '21 μοιρασμένες σε λιγότερους υπαλλήλους (12.900 το '21 από 13.799 το 20 - επανήλθαν τα δώρα Πάσχα και Χριστουγέννων) και οι αμοιβές της Διοίκησης από 3,4 σε 5,7 εκατομμύρια ευρώ (αύξηση 67%). Αυτά τα ποσά δεν αποτελούν πρόβλημα για την Επιχείρηση, αρκεί ειδικά τα μπόνους της Διοίκησης να δίνονται ως αποτέλεσμα καλής διαχείρισης. Με μέθοδο και διαδικασία που, κατά προτίμηση, είναι καθορισμένη πριν αποφασισθεί το ύψος τους!

Με το παρόν ιδιοκτησιακό καθεστώς, ο βασικός ιδιοκτήτης της ΚΕΗ, δηλαδή η οποιαδήποτε ελληνική κυβέρνηση, έχει κίνητρο να την διατηρεί σε καθεστώς περιορισμένου ανταγωνισμού και να κατευθύνει τις επενδύσεις της σε πολιτικά ελεγχόμενες δραστηριότητες - τουλάχιστον για να διαχειρίζεται τα λαικό αίσθημα και να κρατά ευχαριστημένους τους μετόχους. Αυτό, ανεξάρτητα από την ρητορική και τις αγνές προθέσεις είναι συνταγή για κοινωνικά ανωφελή αποτελέσματα.

* Καλό θα ήταν να παρουσιάζονται στο μέλλον και τα έξοδα προώθησης - διαφήμισης, γιατί αν και δεν είναι σημαντικά σε σχέση με τα μεγέθη της ΚΕΗ είναι σημαντικά σε σχέση με αυτά των ανταγωνιστών της. Με την ευκαιρία: Έχει και ο ΔΕΔΔΗΕ διαφημιστικές δαπάνες;
**Ισχυρή ένδειξη ότι τα συγκεκριμένα τιμολόγια ήταν ζημιογόνα είναι ότι την 1/12/21 η ΚΕΗ τα αύξησε κατά 70%  από 10 σε 17 λεπτά και πρόσφατα (14/4) κατά 44% από 17 σε 24,5 λεπτά την κιλοβατώρα. Συνολικά μέσα σε 4,5 μήνες αύξηση κατά 145%! 

Για τις Αυξήσεις στο Ρεύμα Φταίει η Κλιματική Αλλαγή

Για να είμαστε πιο ακριβείς φταίνε οι πολιτικές αποτροπής των κινδύνων από την κλιματική αλλαγή. Ο πρώην Πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα, μιλώντας στην προεκλογική του εκστρατεία το μακρινό 2008, είχε δηλώσει με πρωτοφανή για πολιτικό ειλικρίνεια: Αν αυτό που προτείνω (ένα σύστημα εμπορίας εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου - όπως αυτό που έχουμε στην Ευρώπη) εφαρμοστεί, οι τιμές του ρεύματος θα εκτοξευθούν ("prices will skyrocket"). Το σύστημα δεν εφαρμόστηκε ακόμα (σε ομοσπονδιακό επίπεδο) στις ΗΠΑ. Όπου εφαρμόστηκε όμως (στην Ευρώπη και στην Καλιφόρνια στις ΗΠΑ) οδήγησε (συνεπικουρούμενο και από πρόσθετες πολιτικές), σε διπλασιασμό - μέχρι τριπλασιασμό - των τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος. Όπως ο Ομπάμα  είχε προβλέψει.

Η τιμή του ρεύματος, όπως συνήθως συμβαίνει με τις τιμές όλων των βιομηχανικών αγαθών, είχε πτωτική τάση σε όλη την διάρκεια της υπεραιωνόβιας ιστορίας του.  Γινόταν συνεχώς φθηνότερο και μάλιστα σε πραγματικές τιμές. Ακόμα καλύτερα, η δαπάνη των νοικοκυριών για ρεύμα αποτελούσε όλο και μικρότερο ποσοστό του εισοδήματος τους. Καθώς περνούσαν  τα χρόνια και η τεχνολογία βελτιωνόταν εκμεταλλευόμενη και οικονομίες κλίμακας, χρειάζονταν όλο και λιγότερες ώρες δουλειάς (ή λεπτά της ώρας!) για να αγοράσει κανείς μια κιλοβατώρα*. Αυτό συνέβαινε μέχρις ότου η ανθρωπότητα ανακάλυψε τον κίνδυνο της κλιματικής αλλαγής - εκεί περίπου στην τελευταία δεκαετία του 20ου αιώνα.

Γύρω στο 1990,  ανακαλύψαμε ξαφνικά ότι ήταν αφελές και επικίνδυνο να αγνοούμε επί εκατοντάδες χρόνια την ζημία που επιφέρει στο περιβάλλον η παραγωγή ρεύματος με τις συμβατικές μεθόδους, δηλαδή την χρήση ορυκτών καυσίμων. Η ανακάλυψη αυτή δεν ευαισθητοποίησε αρκετά το μεγαλύτερο μέρος της ανθρωπότητας ώστε να πάρει δραστικά μέτρα. Περισσότερο επηρέασε την Ευρώπη, δηλαδή την Ευρωπαϊκή Ένωση, μέλος της οποίας είναι και η φτωχή πατρίδα μας. 

Το αποτέλεσμα είναι ότι τα τελευταία δεκαπέντε περίπου χρόνια η τιμή τους ρεύματος σε πολλές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι διπλάσια (μέχρι τριπλάσια) από την τιμή του στις ΗΠΑ. Το ρεύμα, εδώ και πολλά χρόνια ακριβαίνει στην ΕΕ σε πραγματικούς όρους αντιστρέφοντας την τάση των προηγούμενων 100 ετών. Το ποσοστό του κόστους (και συνεπώς) της τιμής που οφείλεται στα μέτρα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής κυμαίνεται από 25% έως 40% σε διάφορες χώρες της Ευρώπης (με πρωταθλήτρια την Γερμανία, όπου πριν την τρέχουσα κρίση, το τέλος των ΑΠΕ ήταν υψηλότερο από το κόστος παραγωγής και προμήθειας). Στην χώρα μας, εδώ και πολλά χρόνια η συνολική  δαπάνη για ρεύμα είναι κατά περίπου 1,5 δισεκατομμύρια ευρώ τον χρόνο υψηλότερη λόγω των μέτρων για την αποτροπή της κλιματικής αλλαγής.

Η κρίση που διαδραματίζεται αυτή την  εποχή είναι μια ισχυρή ένδειξη της σχέσης μεταξύ των πολιτικών για την αποτροπή της κλιματικής αλλαγής και την τιμή της ενέργειας. Αυτό γιατί είναι εμφανές ότι πρόκειται για πρωτίστως Ευρωπαϊκή κρίση. Η τιμή του φυσικού αερίου έχει ανέβει κατά 10-20% στις ΗΠΑ αλλά κατά 500% στην Ευρώπη η οποία είναι υπεύθυνη για περίπου το 8% των παγκόσμιων εκπομπών CO2 (περίπου το 65% των παγκόσμιων εκπομπών οφείλεται σε χώρες που με βάση τις ισχύουσες συνθήκες δεν έχουν υποχρέωση μείωσης τους εκτός αν επιδοτηθούν από τις υπόλοιπες). 

Είναι σαφές ότι η ευρωπαϊκή κρίση στις τιμές της ενέργειας οφείλεται βασικά στην πολιτικό στόχο του Net Zero. Δηλαδή την συλλογική απόφαση μέχρι το 2050 η Ευρώπη να έχει μηδενικό ανθρακικό αποτύπωμα. Η απόσταση ανάμεσα στο εκτιμώμενο μακροχρόνιο οριακό κόστος παραγωγής φυσικού αερίου (15 ευρώ την  μεγαβατώρα) από την τρέχουσα τιμή (γύρω στα 100 ευρώ την μεγαβατώρα) οφείλεται στο περιθώριο κινδύνου που οι αγορές εκτιμούν ότι πηγάζει από την επιτευξιμότητα (ή μη) των στόχων του  Net Zero. Η ειρωνεία είναι ότι όταν (ή εάν) οι αγορές πεισθούν ότι η απανθρακοποίηση είναι επιτεύξιμη, οι τιμές των ορυκτών καυσίμων θα καταρρεύσουν. Κάνοντας ακόμα πιο οδυνηρή την επίτευξη - των στόχων του Net Zero!

Για την αυξητική τάση της τιμής του ρεύματος μέχρι τώρα και στο προβλεπτό μέλλον λοιπόν δεν φταίνε:

• Το ότι μας τελειώνουν τα αποθέματα πετρελαίου ή φυσικού αερίου (έχουμε για 50 χρόνια και κάθε χρόνο βρίσκουμε περισσότερα)
• Το ότι η ΕΕ ακολουθεί πολιτικές απελευθέρωσης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και οι ιδιώτες παραγωγοί έχουν υπερκέρδη (όλοι εκτός από την κρατική επιχείρηση ηλεκτρισμού στην Ελλάδα την επονομαζόμενη ΔΕΗ)
• Ο Πούτιν (η τιμή του φυσικού αερίου είχε εκτοξευθεί πριν τον πόλεμο στην Ουκρανία)
• Οι κατά καιρούς κυβερνήτες μας (που αντίθετα,  στον πανικό τους μηδενίζουν προσωρινά το κόστος που μας χρεώνουν εδώ και χρόνια για την κλιματική αλλαγή. Καθιστώντας την πολιτική τους σχιζοφρενική και προδίδοντας ταυτόχρονα το πνεύμα φιλαλήθειας του Ομπάμα)
• Οι προμηθευτές ρεύματος που μας χρεώνουν ότι θέλουν (το πρόβλημα είναι υπαρκτό αλλά δευτερεύον-και έχουμε τρόπους να προστατευθούμε χωρίς την βοήθεια του κράτους)
• Το κακό το ριζικό μας ή ο Θεός που μας μισεί.

Αν τα παραπάνω είναι αποδεκτά (έστω και σε γενικές γραμμές) ο δημόσιος διάλογος πρέπει φυσιολογικά να επικεντρωθεί στα σημαντικά ερωτήματα:

• Είναι ορθολογικό η χώρα να υφίσταται το κόστος της αποτροπής σε παγκόσμιο επίπεδο; Ποιες εναλλακτικές λύσεις υπάρχουν υπό τον περιορισμό της συμμετοχής σε μια συλλογική οντότητα; (που δεσμεύει τα μέλη της περισσότερο από ότι δεσμεύει η ομοσπονδιακή κυβέρνηση τις πολιτείες των ΗΠΑ!)
• Πόσο μεγάλος είναι ο κίνδυνος από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην χώρα; (είδος και ύψος ζημιών σταθμισμένο με την πιθανότητα να συμβούν και τοποθετημένων στον χρόνο) Πώς συγκρίνεται ο κίνδυνος αυτός με αλλους άσχετους με την κλιματική αλλαγή (πχ πόλεμος με γείτονες)
• Ποιο θα ήταν το κόστος (σε παρούσα αξία) του να εστιάσουμε τις προσπάθειες για προσαρμογή της χώρας στους ενδεχόμενους κινδύνους;
• Ποιο είναι το κόστος της ασφάλειας σε τροφοδοσία - είναι η αυτάρκεια στόχος; Σε ποιο βαθμό; Πως συνδέεται το θέμα με την γενικότερη εθνική ασφάλεια;
• Ποιες είναι οι πιο αποτελεσματικές πολιτικές για να προστατεύσουμε τους ασθενέστερους εξ ημών από το κόστος της αποτροπής ή της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή; (όπου προφανώς περιλαμβάνεται και το κόστος της ενέργειας)
• (Κατ' επιλογή - όχι υποχρεωτικά) Ποια θα ήταν η καλύτερη μέθοδος για την αντιμετώπιση του φαινομένου σε παγκόσμιο επίπεδο; (Ποιο είναι το "κοινωνικό κόστος του άνθρακα"; Πως μπορεί να καταστεί δυνατός ο συντονισμός των προσπαθειών σε παγκόσμιο επίπεδο; Πως θα γίνει οικονομικά αποτελεσματικό,  διαφανές και κοινωνικά αποδεκτό σε εθνικό επίπεδο το βάρος της αποτροπής;). Η συμβολή στην συζήτηση αυτή θα είναι πολύ χρήσιμη γιατί είναι γνωστό στους "παροικούντες εν Ιερουσαλήμ" (αλλά αποκρύβεται από το ευρύ κοινό)  ότι όχι μόνο οι προσπάθειες μέχρι τώρα έχουν καταλήξει σε αποτυχία αλλά και ότι το θέμα πλέον συζητείται δημοσίως μόνο σε όρους ιδεοληψιών και συμφερόντων ("λαθρεμπόρων και βαπτιστών").

Και τέλος (επίσης κατ' επιλογή) για ανθρώπους που δεν τους αρκεί να σκέπτονται αλλά προτιμούν την δράση: Πως θα μπορούσε ο παραπάνω προβληματισμός να γίνει αντικείμενο πολιτικής ατζέντας σε εθνικό επίπεδο;

*Ενδεικτικά για τις ΗΠΑ. Η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος για τους οικιακούς καταναλωτές σε σταθερές τιμές ήταν 14 λεπτά του δολαρίου το 1960. Το 2011 ήταν 10,41 λεπτά του δολαρίου. Το Κατά Κεφαλή Εισόδημα στις ΗΠΑ το 1960 σε σταθερές τιμές ήταν 18.000 δολάρια. Το 2011 ήταν 51.000 δολάρια.

Είναι το Χρηματιστήριο Ενέργειας το Πρόβλημα στο Ρεύμα;

Η μεγάλη αύξηση στην τιμή του ρεύματος τους τελευταίους οκτώ μήνες είναι το θέμα της εποχής. Ειδικοί και μη προστρέχουν να εξηγήσουν το πρόβλημα στο ευρύ κοινό. Τα μαζικά αλλά και τα κοινωνικά δίκτυα επικοινωνίας έχουν κατακλυσθεί με έννοιες όπως "χρηματιστήριο" "οριακή τιμή", "υπερκέρδη" - όλα αυτά με αρνητική χροιά. "Διεφθαρμένο" χρηματιστήριο, "ακριβή" οριακή τιμή και βεβαίως "απαράδεκτα" υπερκέρδη.

Τα περισσότερα από αυτά που λέγονται και γράφονται είναι παραπληροφόρηση. Είτε από άγνοια είτε από συμφέρον - κυρίως το πρώτο. Θα εστιασθούμε στο Χρηματιστήριο Ενέργειας. Η πραγματικότητα είναι ότι η διαδικασία καθορισμού της (χονδρικής) τιμής του ρεύματος μέσω του χρηματιστηρίου ενέργειας  δεν έχει διαφορά από την  διαδικασία που ακολουθούσε η Κρατική Εταιρεία Ηλεκτρισμού (η ΔΕΗ) όταν ήταν μονοπώλιο στα πρώτα 50 χρόνια της ζωής της. Εκτός από μια: Είναι διαφανής. Το ίδιο καλή ή κακή, στρεβλή ή ομαλή με την παραδοσιακή, αλλά πάντως διαφανής.

Όπως γινόταν και παλιά (και όπως γίνεται σε όλα τα διασυνδεδεμένα ηλεκτρικά συστήματα παντού)  κάθε μέρα ο διαχειριστής του ηλεκτρικού συστήματος προσπαθεί α) να προβλέψει ποια θα είναι η ζήτηση την επόμενη ήμερα (ανά ώρα) και β) επιλέγει τις μονάδες παραγωγής που θα την καλύψουν (επίσης ανά ώρα).

Πως επιλέγει τις μονάδες; Για κάθε ώρα της επόμενης μέρας τις ιεραρχεί με βάση το μεταβλητό (οριακό) τους κόστος. Πρώτα δίνει εντολή στις φθηνότερες και αφού εξαντλήσει την δυναμικότητά τους προχωρά στην αμέσως ακριβότερη - μέχρι να καλύψει την ζήτηση (πάντα για την συγκεκριμένη ώρα.

Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στον διαχειριστή στην περίπτωση του μονοπωλητή και αυτή του χρηματιστηρίου;  Ότι ο μονοπωλητής εκτιμά το μεταβλητό (οριακό) κόστος των μονάδων μόνος του "εν κρυπτώ και παραβύστω" - χωρίς να δίνει εξήγηση σε κανένα. Αν κάνει λάθος (τυχαία ή από πρόθεση) δεν το μαθαίνει κανείς και η πιθανότητα να διορθωθεί είναι μηδαμινή  Στην χρηματιστηριακή αγορά ο κάθε συμμετέχων που έχει στην ιδιοκτησία του μια μονάδα παραγωγής, δίνει συγκεκριμένη διαφανή προσφορά. Αν κάνει λάθος στην προσφορά του υφίσταται την συνέπεια στα κέρδη του. Η πιθανότητα είναι ότι την επόμενη φορά θα το αποφύγει.

Η διαφορά που κάνει η διαφάνεια της αγοράς είναι η διαφορά μεταξύ της αποτελεσματικότητας ενός (πολιτικά ελεγχόμενου) μονοπωλίου και μιας ανταγωνιστικής αγοράς - έστω και στρεβλής - έστω και ολιγοπωλιακής. Η αγορά - στην συγκεκριμένη περίπτωση η χρηματιστηριακή αγορά ενέργειας - είναι η λύση και όχι το πρόβλημα στην τιμή του ρεύματος. Γιατί είναι ένας μηχανισμός που παρέχει κίνητρα να διορθώνονται λάθη. Έχει δηλαδή ενσωματωμένη την τάση να ψάχνει την φθηνότερη μονάδα παραγωγής ρεύματος με αντικειμενικό και διαφανή τρόπο. 

Όσο και "διεφθαρμένη" να είναι μια αγορά (και σίγουρα η ελληνική αγορά ενέργειας απέχει πολύ από το τέλειο),  δεν συγκρίνεται με την εν δυνάμει διαφθορά ενός μονοπωλητή κρατικής ιδιοκτησίας. Τουλάχιστον στην αγορά είναι εξαιρετικά δύσκολο να κρυφτεί κανείς.

Δραματική Αύξηση των Σταθερών Τιμολογίων της ΔΕΗ - Ολοι στον ΠΚΥ Τώρα;

Από τις 11 Απριλίου και μετά, η τιμή των σταθερών τιμολογίων της ΔΕΗ αυξάνεται κατά περίπου 36%! Ενδεικτικά, η τιμή ημέρας ανεβαίνει από 18 σε 24,5 λεπτά την κιλοβατώρα. Η αύξηση αυτή είναι συνέχεια της αύξησης του περασμένου Νοεμβρίου κατά περίπου 70% (από 10,5 σε 18 λεπτά). 

Στην πράξη οι τιμές αυτές σηματοδοτούν το τέλος της προσφοράς των τιμολογίων αυτών στους καταναλωτές δεδομένου ότι εκτός του ότι είναι ακριβά πλέον σε ονομαστικές τιμές, δεν επιδοτούνται από το κράτος σε αντίθεση με τα μεταβλητά (με ρήτρα αναπροσαρμογής). Αν ένας καταναλωτής βασιστεί στην αξιοπιστία του κράτους που υπόσχεται επιδότηση όσο οι τιμές είναι υψηλές, τότε δεν έχει λόγο να προτιμήσει ένα τιμολόγιο που θα τον κλειδώσει σε μια υψηλή τιμή - ειδικά αν είναι αισιόδοξος ότι οι τιμές θα πέσουν στο επόμενο 12μηνο (καλό πάντως είναι να χρησιμοποιούμε το allazorevma.gr για να το επιβεβαιώσουμε - άλλωστε είναι το μόνο εργαλείο που κάνει υπολογισμούς περιλαμβάνοντας τις ρήτρες και την επιδότηση).

Οι δραματικές αυτές αυξήσεις στα συγκεκριμένα τιμολόγια οφείλονται πιθανόν στο ότι η ΔΕΗ εμφάνισε στην χρήση του 2021 σημαντικές ζημίες  (περίπου 200 εκατομμύρια ευρώ) στον κλάδο της Εμπορίας- δηλαδή της δραστηριότητας της στην λιανική αγορά. Πράγμα που για μια επιχείρηση της οποίας το μετοχικό κεφάλαιο ανήκει κατά 65,88% σε ιδιώτες δεν είναι ίσως ανεκτό.

Υπάρχει όμως αχτίδα φωτός στην αγορά! Το allazorevma.gr έλαβε λογαριασμό της ΔΕΗ στον οποίο ενεργεί υπό την ιδιότητά της ως Προμηθευτής Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας (ΠΚΥ). Η τιμή του ρεύματος στον λογαριασμό αυτό ήταν 12,385 λεπτά την κιλοβατώρα χωρίς καμία ρήτρα αναπροσαρμογής! 

Είμαστε στην διαδικασία έρευνας για το αν αυτό είναι ένα (συγγνωστό) μοναδικό λάθος ("bug") ή ένα μόνιμο χαρακτηριστικό ("feature") στη διαδικασία. Γιατί αν συμβαίνει το δεύτερο βρήκαμε την λύση για το ρεύμα. Σταματάμε να πληρώνουμε τους λογαριασμούς μας και μεταφερόμαστε στον Πάροχο Καθολικής Υπηρεσίας - όλοι!

Πως Άλλαξε η Ιεραρχία των Παρόχων Ρεύματος στο 2021;

Πως διαμορφώνονται τα νούμερα των Παρόχων Ρεύματος στο τέλος του 2021 σε σχέση με το 2020 σε αριθμό μετρητών Χαμηλής Τάσης; (οικιακών και μικρών επαγγελματικών). Ο πίνακας παρακάτω, που βασίζεται στα στοιχεία για το Διασυνδεδεμένο Σύστημα που δημοσιεύει με καθυστέρηση τριμήνου ο ΔΕΔΔΗΕ, μας δίνουν μια εικόνα. Οι αλλαγές δεν είναι δραματικές. (Αν και δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητη η αύξηση του συνόλου των μετρητών κατά 46.000 περίπου μέσα στην χρονιά - τετραπλάσια από την αύξηση το 2020)

Ο Πίνακας δείχνει τον αριθμό μετρητών και το ποσοστό στο σύνολο για κάθε Πάροχο στις 31/12/20 και στις 31/12/21. Ο Πίνακας είναι ταξινομημένος με βάση τον αριθμό μετρητών στις 31 Δεκεμβρίου 2021. Στην τελευταία στήλη φαίνεται η αύξηση/μείωση του αριθμού των μετρητών για κάθε Πάροχο στη διάρκεια του 12μήνου (είναι καθαρό νούμερο: προσκτήσεις μείον αποχωρήσεις).  Οι παρατηρήσεις μας: 

Η Κρατική Επιχείρηση Ηλεκτρισμού - ΚΕΗ (κατά κόσμον ΔΕΗ) έχασε 255.000 μετρητές Χαμηλής Τάσης στην διάρκεια του 2021 (έναντι 295.000 το 2020). Το ποσοστό της στις 31/12/21 ήταν στο 73,52% (από 77,78% το 2020). Με τον ρυθμό αυτό, μια πρόχειρη εκτίμηση είναι ότι  θα χρειαστεί πάνω από 5 χρόνια για να μειωθεί το μερίδιο αγοράς της κάτω από το 50% όπως είναι η νομική της υποχρέωση. Δηλαδή το 2027 (καλά να είμαστε!) θα επιτευχθεί ο στόχος του ... 2019.

Οι Πάροχοι που είχαν την μεγαλύτερη αύξηση σε αριθμό μετρητών ήταν η Ζενίθ και η NRG με 65.000 νέους μετρητές η πρώτη και 64.000 η δεύτερη.

Οι τρεις πρώτοι της συνολικής κατάταξης μεταξύ των εναλλακτικών (Protergia, Heron και Elpedison) είχαν μικρότερες αυξήσεις (γύρω στις +41.000-43.000) με την Elpedison να μένει λίγο πίσω (+30.000). Το Φυσικό Αέριο είχε αξιόλογη απόδοση (+41.000) - συγκρίσιμη με αυτή των δύο άλλων "καθετοποιημένων".

Αξιοσημείωτος εξακολουθεί να είναι και ο Πάροχος Καθολικής Υπηρεσίας -ΠΚΥ με 148.000 μετρητές. Ο Πάροχος αυτός (στην πράξη περισσότεροι από ένας)  είναι που εξυπηρετεί προσωρινά (και τίποτα δεν είναι πιο μόνιμο από το προσωρινό) τους καταναλωτές που δεν τους θέλει κανένας άλλος,  συνήθως γιατί δεν θέλουν ή δεν μπορούν να πληρώσουν. Τα τυχόν ελλείματα του ΠΚΥ τα πληρώνουμε οι υπόλοιποι καταναλωτές μέσω των Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας. 

Ο αριθμός των μετρητών που μεταφέρεται από την Κρατική Επιχείρηση (ΔΕΗ) στους εναλλακτικούς Παρόχους είναι εδώ και πέντε τρίμηνα σε συνεχή καθοδική τάση: 113.000 το 4ο τρίμηνο του 2020, 99.000 το 1ο Τρίμηνο του 2021, 85.000 το 2ο τρίμηνο του 2021, 68.000 το 3ο τρίμηνο του 2021 και 53.000 το 4ο τρίμηνο του 2021

Σημείωση

Υπάρχουν περίπου 600.000 μετρητές φυσικού αερίου που τους μοιράζονται οι Πάροχοι Ρεύματος. Επίσης υπάρχουν περίπου 800.000 μετρητές ρεύματος στα Μη Διασυνδεδεμένα  νησιά. Αυτοί δεν περιλαμβάνονται στον παραπάνω Πίνακα. Το allazorevma.gr έχει ζητήσει την ενσωμάτωση των στοιχείων αυτών σε μια ολοκληρωμένη αναφορά από την ΡΑΕ και αναμένει τις δικές της ενέργειες.