Η Κρατική Επιχείρηση Ηλεκτρισμού, γνωστή ως ΔΕΗ, ανακοίνωσε ότι βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις για την εξαγορά επιχειρήσεων του κλάδου στην Ρουμανία. Αυτή είναι μια πολιτική απόφαση και, δεδομένου ότι η χώρα βρίσκεται ενόψει εκλογών, θα πρέπει η υλοποίηση της να ανασταλεί έως ότου υπάρξει κυβέρνηση με ανανεωμένη λαϊκή εντολή. Η δραστηριότητα της ΚΕΗ είναι (και πρέπει να είναι) πολιτικό θέμα γιατί βασικός της μέτοχος και διαχειριστής είναι η εκάστοτε ελληνική κυβέρνηση*. Πράγματι, ο δημόσιος διάλογος είναι συνήθως έντονος για θέματα που αφορούν την ΚΕΗ - μερικές φορές υποκαθιστώντας (κακώς) τον διάλογο για το σύνολο της αγοράς.
Είναι λοιπόν περίεργο που για την συγκεκριμένη επένδυση στην Ρουμανία, το ύψος της οποίας είναι συγκρίσιμο με το μέγεθος της ίδιας της ΚΕΗ, δεν υπάρχει προβληματισμός. Επένδυση που, αν οι δημοσιογραφικές αναλύσεις έχουν δόση αληθείας, έχει μεταξύ άλλων "γεωστρατηγικούς" στόχους. Αν η ΚΕΗ έχει γεωστρατηγικούς στόχους, αυτοί δεν μπορεί να είναι δικοί της επιχειρηματικοί στόχοι αλλά στόχοι του βασικού της μετόχου - της κυβέρνησης. Δηλαδή πολιτικοί στόχοι - οι οποίοι για να επιτευχθούν θα έχουν κόστος και ωφέλεια διαφορετική για τους εμπλεκόμενους. Την ίδια την ΚΕΗ, τους Έλληνες πολίτες ως καταναλωτές και φορολογούμενους, την διοίκηση της ΚΕΗ, και τους ιδιώτες επενδυτές στην Επιχείρηση. Πριν προχωρήσει λοιπόν η επένδυση θα πρέπει οι επιπτώσεις αυτές να αναλυθούν και να υποστηριχθούν με πολιτικά, οικονομικά και επιχειρηματικά κριτήρια. Ακολουθεί μια πρόχειρη ανάλυση του γράφοντος για τις επιχειρηματικές και οικονομικές επιπτώσεις, δηλώνοντας άγνοια για τις πολιτικές (γεωστρατηγικού τύπου).
Οι ιδιώτες επενδυτές στην ΚΕΗ (ιδιαίτερα τα τρία funds που κατέχουν το 20% περίπου του μετοχικού κεφαλαίου), θα ωφεληθούν περισσότερο αν προχωρήσει η επένδυση σε σχέση με την παρούσα κατάσταση. Έχουν ήδη, ένα χρόνο μετά την είσοδό τους στην ΚΕΗ, απωλέσει περίπου το ένα τρίτο της επένδυσής τους και η εξαγορά στην Ρουμανία τους δίνει μια διέξοδο. Την ελπίδα για καλύτερες αποδόσεις σε ένα νέο - πιθανόν πιο ευνοϊκό - περιβάλλον. Δεδομένου ότι ο συνεταίρος τους στην ΚΕΗ, η ελληνική κυβέρνηση, χρησιμοποίησε την Επιχείρηση για να λύσει το δικό της πολιτικό πρόβλημα και δεν δείχνει διάθεση να αλλάξει συνήθειες σύντομα. Η τουλάχιστον πριν τις εκλογές.
Για την ελληνική οικονομία συνολικά όμως η επένδυση στην Ρουμανία είναι εξ ορισμού αποεπένδυση από την Ελλάδα. Από μια χώρα υπερδανεισμένη, της οποίας η ανάπτυξη εξαρτάται από την εισροή μετοχικού κεφαλαίου. Με την απόφαση αυτή της ΚΕΗ, η επιτυχία της (με τις πλάτες της κυβέρνησης) να προσελκύσει ιδιωτικά κεφάλαια στην Ελλάδα αντιστρέφεται πλήρως. Μέσα στο 2021 η ΚΕΗ κατάφερε να συλλέξει κεφάλαια ύψους περίπου 3 δισεκατομμυρίων ευρώ. Από αυτά, τα 1,3 που εισέπραξε για τον ΔΕΔΔΗΕ τα χρησιμοποίησε για να αντιμετωπίσει την κρίση επιδοτώντας (γενναιόδωρα) το ρεύμα για τους καταναλωτές. Σκοπεύει να δαπανήσει ακόμα 1,3 δισεκατομμύρια για την εξαγορά στην Ρουμανία. Μηδέν εις το πηλίκο.
Ειδικότερα για τον κλάδο του ηλεκτρισμού, η αποεπένδυση αυτή βρίσκεται σε πλήρη αντίθεση με τα πλάνα για την αναβάθμιση του δικτύου στην χώρα και τις φιλόδοξες προοπτικές (σχεδόν φαραωνικές) για υποδομές όπως έξυπνους μετρητές και εξηλεκτρισμό της αυτοκίνησης. Ακόμα και αν για καλή μας τύχη αποφευχθούν οι "λευκοί ελέφαντες" που προγραμματίζονται, το δίκτυο διανομής στην χώρα, που είναι (όπως και αυτό της Ρουμανίας!) από τα χαμηλότερης ποιότητας στην Ευρώπη θα χρειαστεί σημαντικές (πιθανόν τεράστιες) επενδύσεις για να μπορέσει να υποστηρίξει την λειτουργία του συστήματος σε ομαλές συνθήκες - πόσο μάλλον σε συνθήκες "εξηλεκτρισμού των πάντων" (ο Τύπος πρόσφατα - μετά από 60 χρόνια λειτουργίας του δικτύου - ανακάλυψε με τρόμο, ότι μόνο το 16% είναι υπογειωμένο).
Ποια θα είναι η επίπτωση στην αγορά ηλεκτρισμού - δηλαδή στους Έλληνες καταναλωτές; Η Διοίκηση της ΚΕΗ για να "χρυσώσει το χάπι" εμφάνισε ως δικαιολογία για την επένδυση στην Ρουμανία το ότι αυτή θα επιτρέψει στην ΚΕΗ να αναπληρώσει την απώλεια μεριδίου αγοράς που θα έχει στην ελληνική αγορά. Αυτό ακούγεται ως μαύρο ανέκδοτο (θα σου δώσω κάτι που ήμουν ήδη υποχρεωμένος να παραχωρήσω από το 2019), αλλά δεν μπορεί να υποτιμηθεί η αξία του - ειδικά αν το μερίδιο της ΚΕΗ πέσει κάτω από το 35% της αγοράς. Αμφιβάλλουμε όμως ότι (οποιαδήποτε) ελληνική κυβέρνηση θα αποδεχθεί να απωλέσει τον έλεγχο της αγοράς ηλεκτρισμού. Θα προτιμήσει να εκθέσει την Διοίκηση για τις έωλες υποσχέσεις της.
Η Διοίκηση της ΚΕΗ; Αυτή θα πρέπει να διαχειριστεί τα συμφέροντα δύο Αφεντάδων της. Του νυν και του προηγούμενου. Αυτό μπορεί να είναι ωφέλιμο για την έκβαση της υπόθεσης και να διευκολύνει την επίτευξη αμοιβαίου οφέλους (όπως πρέπει και μπορεί να επιτευχθεί από μια ελεύθερη επιχειρηματική συναλλαγή). Μπορεί όμως να δημιουργήσει και σκιές. Για να αποφευχθούν οποιαδήποτε προβλήματα θα ήταν καλό να υπάρξει η ισχυρότερη δυνατή πολιτική δέσμευση - και αυτή υποθέτει κανείς ότι θα είναι ευκολότερο να δοθεί μετά από τις εκλογές.
Τέλος, o γράφων, όπως προαναφέρθηκε, δεν έχει την ικανότητα ούτε την πληροφόρηση για να αξιολογήσει τους "γεωστρατηγικούς" στόχους του εγχειρήματος. Θυμάται όμως ότι έχει ακούσει στο μακρινό παρελθόν παρόμοια λόγια. Που του φέρνουν στο μυαλό το σχόλιο του Ταλλευράνδου για τους Βουρβόνους μετά την επάνοδό τους στην εξουσία: "Δεν έμαθαν τίποτα, δεν ξέχασαν τίποτα".
* Ο προσεκτικός αναγνώστης θα παρατηρήσει ότι το παρόν σημείωμα δεν θα υπήρχε λόγος να γραφεί αν η ΚΕΗ είχε ιδιωτικοποιηθεί πλήρως και λειτουργούσε σε μια επαρκώς ανταγωνιστική αγορά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου