Ενεργειακή Πολιτική: Τι Πλαστήρας τι Παπάγος!

Στις εκλογές του 1952, ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ*, σύντροφος Νίκος Ζαχαριάδης, εξέφρασε με την φράση του τίτλου την αδυναμία (και αδιαφορία) του κόμματός του να επιλέξει μεταξύ των δυο κύριων αντιπάλων**. Τυχαίνει η φράση να ταιριάζει σχεδόν απόλυτα όταν κανείς συγκρίνει τις πολιτικές των αντιπάλων παρατάξεων στην χώρα στο θέμα της ενέργειας και ειδικότερα στην αγορά ρεύματος. Μπορεί να ακούγεται παράδοξο ότι υπάρχει διακομματική συναίνεση. Αναλύουμε σε ότι ακολουθεί την άποψη ότι δεν υπάρχει τίποτε παράδοξο. Οι Έλληνες δεν έχουν δεύτερη επιλογή: Το "Ηλίθιο" (Stupid) κόμμα και το "Διαβολικό" (Evil)*** κόμμα συμφωνούν (ή τουλάχιστον δεν διαφωνούν φωναχτά!) σε πολιτικές που είναι ταυτόχρονα ηλίθιες και διαβολικές.

Υπάρχουν δύο θέματα "υψηλής" πολιτικής που θα έπρεπε να απασχολούν τους Έλληνες πολιτικούς: Με ποιο τρόπο θα αντιμετωπισθεί η υποτιθέμενη "κλιματική αλλαγή" και το πως θα οργανωθούν καλύτερα για το κοινωνικό συμφέρον οι οικονομικοί κλάδοι της ενέργειας - ειδικότερα στον βαθμό που επηρεάζονται από τις αποφάσεις που θα ληφθούν στο πρώτο πρόβλημα - της κλιματικής αλλαγής.

Το πρώτο ερώτημα - αυτό σχετικά με την κλιματική αλλαγή - είναι απλούστερο από ότι φαίνεται εκ πρώτης όψεως, ειδικά για μια μικρή χώρα σαν την Ελλάδα. Η επιλογή μας δεν αφορά την επιστημονική πλευρά του - την ύπαρξη ή το μέγεθος του κινδύνου. Πρέπει να αποφασίσουμε συλλογικά με την βοήθεια των πολιτικών μας αν θα επιλέξουμε την στρατηγική της αποτροπής (mitigation) του κινδύνου ή την πολιτική της προσαρμογής (adaptation). Η ορθολογική επιλογή θα ήταν η επένδυση στην προσαρμογή στις συνθήκες που θα προκύψουν από την αλλαγή στο κλίμα. Αυτό αποτελεί προφανή ευθύνη του ελληνικού κράτους και έχει ορατό χειροπιαστό αποτέλεσμα. Η επένδυση στην  αποτροπή - δηλαδή την  μείωση των εκπομπών CO2 - είναι εντελώς παράλογη όσον αφορά την ελληνική κοινωνία. Η συνεισφορά της χώρας στην αποτροπή είναι πρακτικά αμελητέα και εμφανώς άδικη (η Ελλάδα δεν ήταν ποτέ μια σοβαρή βιομηχανική χώρα και δεν έχει καμία ευθύνη για τη συγκέντρωση του CO2 στην ατμόσφαιρα). Κι όμως, όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις και όλα τα κόμματα εδώ και δεκαετίες επιρρίπτουν στους άτυχους Έλληνες το κόστος της αποτροπής σε βάρος της προσαρμογής. Συμπεριφέρονται όπως η Μαντάμ Σουσού στον καημένο τον Παναγιωτάκη. Η χώρα έχει δαπανήσει δεκάδες δισεκατομμυρίων ευρώ στην αποτροπή - κυρίως μέσω της επιδότησης των ΑΠΕ - ενώ ταυτόχρονα προσπαθεί ασθμαίνοντας να χρηματοδοτήσει την αντιμετώπιση των (υποτιθέμενων) επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής όταν αυτές συμβαίνουν.

Θα υπάρξουν αντιρρήσεις στην ανάλυση αυτή. Ορισμένες από αυτές είναι εύλογες. Η χώρα έχει ηθική υποχρέωση να συμβάλει στην παγκόσμια προσπάθεια δεδομένου ότι είναι μια από τις πλουσιότερες χώρες του κόσμου (μέχρι στιγμής!). Η χώρα είναι αναγκασμένη να συμμετάσχει γιατί είναι μέλος της ΕΕ και δεσμεύεται από τις αποφάσεις της. Η χώρα πρέπει να συμμετέχει στην προσπάθεια για να είναι συντονισμένη με τις σχετικές τεχνολογικές εξελίξεις. Με παραλλαγή ότι η χώρα πρέπει να επενδύσει στην Πράσινη μετάβαση γιατί είναι η καλύτερη - ίσως μοναδική - ευκαιρία αναπτυξιακής ώθησης (αυτό προτείνεται και από κατά τα άλλα σοβαρούς ανθρώπους). Το πρόβλημα είναι ότι τα επιχειρήματα αυτά δεν έχουν τεθεί στην κρίση των Ελλήνων - ούτε καν συζητούνται. Με ευθύνη των πολιτικών (και των διαμορφωτών γνώμης, π.χ. "Πανεπιστημιακών" και "Λειτουργών του Τύπου")  - όλων των πολιτικών παρατάξεων. Το ερώτημα είναι απλό - και θα μπορούσε να γίνει κατανοητό από την μεγάλη πλειοψηφία των Ελλήνων πολιτών. Δεδομένου του προβλήματος της κλιματικής αλλαγής και του κόστους/ωφέλειας των δύο εναλλακτικών στρατηγικών για την αντιμετώπισή του πως θα κατανείμουμε τις θυσίες των παρόντων - λαμβάνοντας υπ' όψη και τους επερχόμενους; Η απάντηση δεν είναι ανάγκη (ούτε λόγος) να είναι άσπρο-μαύρο. Ένα μίγμα αρκεί - ποιο μίγμα όμως; Εδώ επικρατεί σιωπή του τάφου στην χώρα****.

Το δεύτερο ερώτημα σχετικά με την  οργάνωση του κλάδου της ενέργειας θα έλεγε κανείς ότι έχει ήδη απαντηθεί. Η Ελλάδα, ως χώρα μέλος της ΕΕ, έχει αποφασίσει να εφαρμόσει το μοντέλο της ελεύθερης αγοράς στην ενέργεια και όχι μόνο εσωτερικά (π.χ. το χρηματιστήριο ενέργειας που υλοποιήθηκε από την προ - προηγούμενη κυβέρνηση) αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο (μέσω του περίφημου target model).  Φαίνεται ότι στο θέμα αυτό έχουμε πράγματι διακομματική συναίνεση σε μια πολιτική επιλογή που δεν είναι "Ηλίθια" η "Διαβολική" - αντίθετα είναι Έξυπνη και Δίκαιη. Το πρόβλημα είναι ότι όλες οι πολιτικές δυνάμεις του τόπου, με την βοήθεια σχεδόν του συνόλου των διαμορφωτών της κοινής γνώμης, δρουν επίμονα και συστηματικά (από την πρώτη στιγμή - το 2001) με πράξεις και κυρίως παραλείψεις τους, έτσι ώστε να αναιρέσουν και να εξουδετερώσουν αυτή την θεμελιώδη πολιτική επιλογή. Το ελληνικό πολιτικό σύστημα (διαφοροποιούμενο από αυτά των υπόλοιπων χωρών μελών της ΕΕ) καταπίνει την απελευθέρωση της αγοράς σαν πικρό φάρμακο. Η διακομματική συναίνεση δεν αφορά την προώθηση των αγορών αλλά την στρέβλωση, τον περιορισμό - μέχρι τη πλήρη απαξίωσή τους. Καθίσταται έτσι ακόμα περισσότερο "Ηλίθια" και "Διαβολική". Οι πολιτικοί προσποιούνται ότι ομνύουν στις αγορές (κοροϊδεύοντας και τους Κουτόφραγκους) και οι πολίτες (ή μάλλον οι διαμορφωτές γνώμης - και οι Κουτόφραγκοι) προσποιούμαστε ότι τους πιστεύουμε.

Καραγκιόζικη, αχρείαστη, αντικοινωνική, αντίστροφα αναδιανεμητική επιδότηση - ελεημοσύνη ο Βεζίρης; Υπερθεματίζει ο αντίπαλος υιοθετώντας την φορολόγηση των "ουρανοκατέβατων" κερδών των παραγωγών - οι οποίοι την μετακυλίουν στους καταναλωτές (σκούζοντας για την αδικία!). Σκανδαλώδης ανοχή της δεσπόζουσας θέσης της ΔΕΗ στην αγορά; Κρατικοποίηση ο άλλος (γελοιοποιούμενος όταν ο πρώτος του υπενθυμίζει ότι δεν χρειάζεται να πληρώσει για κάτι που είναι ήδη δικό του). Επένδυση εκτός Ελλάδος από την υπό κρατικό έλεγχο Δεσπόζουσα επιχείρηση; Απόλυτη σιγή από την άλλη πλευρά - που σηματοδοτεί σιωπηρή συναίνεση. Τρομακτική αύξηση του παγίου στην χρέωση δικτύου που καθιστά αντίστροφα αναδιανεμητικές τις τιμές του ρεύματος; Πλήρης αδιαφορία των - υποτίθεται ευαίσθητων σε θέματα αναδιανομής - κομμάτων της αντιπολίτευσης. Αδιαφορία για την είσπραξη των οφειλών των μπαταχτσήδων του ΠΚΥ; Δύσκολο να ασχοληθούν αυτοί που όταν ήταν στα πράγματα υπέθαλψαν την "άνθησή" τους. Αύξηση των τελών χρήσης δικτύου Διανομής κατά 34% το 2023; Ούτε καν  εμφανίστηκε η είδηση στα ΜΜΕ, πόσο μάλλον η (ανύπαρκτη) αντίδραση της αντιπολίτευσης. Με κομμένη ανάσα αναμένει ο ελληνικός λαός την αντίδραση (όλων) των πολιτικών στα νέα ότι το ελληνικό κράτος σκοπεύει να δαπανήσει το ιλιγγιώδες ποσό των 100 δισεκατομμυρίων ευρώ τα επόμενα 5 χρόνια (στραγάλια είναι;) για να πετύχει τους στόχους του για την κλιματική αλλαγή - θα ρωτήσουν άραγε που θα βρεθούν τα λεφτά; 

Μήπως σκιαγραφούμε μια εικόνα παραπλανητική; Μήπως υπάρχουν διαφορές; Μήπως ο Πλαστήρας δεν είναι ακριβώς Παπάγος; Πράγματι θα παραδεχθούμε ένα περιθώριο υπερβολής δεδομένου ότι ακόμα και η ύπαρξη επί του παρόντος αντιπολίτευσης στην χώρα, όπως είναι ευρέως γνωστό, είναι ζητούμενο. Αυτό όμως ενισχύει το επιχείρημα και σε κάθε περίπτωση οποιαδήποτε διαφοροποίηση είναι κατά την άποψη του γράφοντος αμελητέα σε σχέση με την σύμπτωση των απόψεων και κυρίως των πρακτικών. Σύμπτωση η οποία επιβαρύνεται από την απουσία σοβαρών καινοτομικών προτάσεων για το μέλλον και από τις δύο πλευρές.

Τι πρέπει να γίνει εν όψει του αδιεξόδου; Το ευχάριστο είναι ότι οι αναγκαίες μεταρρυθμιστικές προτάσεις είναι λίγο-πολύ γνωστές στους επαΐοντες (ακόμα και ο γράφων ημιερασιτέχνης έχει συνεισφέρει - εδώ και χρόνια - προτάσεις που δεν έχουν καν σχολιαστεί). Το δυσάρεστο είναι ότι ο σημαντικότερος λόγος που δεν εφαρμόζονται είναι ότι δεν συμφέρουν σε πολλούς από αυτούς τους επαΐοντες. Είτε στους πολιτικούς κάθε ιδεολογικής απόχρωσης (ψήφοι) είτε σε οικονομικούς παράγοντες (ολιγοπωλιακά κέρδη - επιδοτήσεις). Αυτοί κρατούν το πηδάλιο της εξουσίας σε αγαστή συνεργασία με τους αγνούς ιδεολόγους που έχουν ταχθεί στην σωτηρία του κόσμου. Είναι μια μορφή της περίφημης συμμαχίας των "λαθρεμπόρων" με τους "βαπτιστές" που κατάφεραν να επιβάλουν (με συνταγματική τροπολογία!) τον παραλογισμό της ποτοαπαγόρευσης στις ΗΠΑ *****. Στην χώρα μας ο καινοτόμος πολιτικός που θα προσπαθήσει να διαρρήξει την συμμαχία αυτή θα χρειαστεί κουράγιο και τύχη. Στην χειρότερη περίπτωση για όλους μας θα χρειαστεί και μια γενικευμένη κρίση.

* Γενικός Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας. Αξίζει ίσως να σημειωθεί ότι η παρατήρηση του Ζαχαριάδη ήταν αντικειμενικά ορθή έστω και αν η χρησιμότητά του ως πολιτικό σύνθημα μπορεί να αμφισβητηθεί. Η απόσταση μεταξύ Πλαστήρα και Παπάγου ήταν δυσδιάκριτη ενώ η απόσταση και των δύο από το πολιτικό πρόγραμμα του ΚΚΕ ήταν χαώδης. Το ΚΚΕ πράγματι διαφοροποιείται συχνά από την τρέχουσα κυρίαρχη ιδεολογία - μερικές φορές σαν χαλασμένο ρολόι που δείχνει την σωστή ώρα δυο φορές την ημέρα.

**Ένας πολιτικός της αντίπαλης παράταξης έκανε το σύνθημα πράξη και άλλαξε από τον Πλαστήρα στον Παπάγο λίγο πριν τις εκλογές- ο Γεώργιος Παπανδρέου. Επιτυχής επιλογή όπως αποδείχθηκε.

***Παράφραση του ανέκδοτου του David Friedman για την αμερικανική πολιτική. Ο αναγνώστης μπορεί να επιλέξει ποια θεωρεί ως Διαβολικά και ποιa ως Ηλίθια από τα κόμματα στην τρέχουσα ελληνική πραγματικότητα.  (In America, there are two parties, the evil party and the stupid party. I am a proud member of the stupid party. Once in a while, the two parties get together to do something that is both evil and stupid.We call that bipartisanship).

**** Είναι αλήθεια ότι παρατηρείται τελευταία μια ελαφριά τροποποίηση της ρητορικής από το κράτος και τα φερέφωνά του- τόσο ανεπαίσθητη που η  αντιπολίτευση και οι διαμορφωτές γνώμης υποκρίνονται ότι δεν την έχουν αντιληφθεί - υπέρ της προσαρμογής. Υπό το βάρος των γεγονότων προφανώς. Για να δούμε τι θα γίνει όταν την αντιληφθούν οι Λαθρέμποροι και οι Βαπτιστές.

***** Να προσθέσουμε και τα νεότερα στελέχη των επιχειρήσεων - λαθρεμπόρων που προσπαθούν να κάνουν καριέρα ή απλώς να διατηρήσουν τις δουλειές τους σιωπώντας. Πολύ δυσάρεστο γιατί οι καλύτεροι από αυτούς είναι αυτοί που κατανοούν ευκολότερα το μέγεθος του προβλήματος.

Το allazorevma.gr Προτείνει: Σταθερά Τιμολόγια Τώρα!

Το allazorevma.gr, η πρώτη ιστοσελίδα σύγκρισης τιμών ενέργειας στην Ελλάδα, που υποστηρίζει τους καταναλωτές από το 2015, τους προτείνει να επιλέξουν άμεσα χωρίς δεύτερη σκέψη - αν δεν το έχουν κάνει ήδη - τιμολόγια σταθερής τιμής.

Η παραμονή σε μεταβλητά τιμολόγια - πράσινα ή κίτρινα - είναι μια ανορθολογική επιλογή.

Η μεταβολή στις τιμές των πράσινων και των κίτρινων τιμολογίων είναι εντελώς απρόβλεπτη - δεν εξαρτάται καν από την τάση της χονδρικής και μόνο. Είναι εντελώς παράδοξο να επαφίεται στον καταναλωτή μια πρόβλεψη που είναι δουλειά των Παρόχων να κάνουν. Μένοντας σε μεταβλητά τιμολόγια οι καταναλωτές συμμετέχουν σε ένα τυχερό παιχνίδι στο οποίο οι πιθανότητες είναι από την αρχή εναντίον τους. Πιθανότητες που, λόγω της σύγχυσης που έχει δημιουργήσει το κράτος, δεν είναι σε θέση καν να υπολογίσουν. Πληρώνουν συνεπώς ένα ισοδύναμο "φόρου βλακείας" ανάλογο με αυτό που θα πλήρωναν συμμετέχοντας σε ένα παιχνίδι ρουλέτας - όπου η μπάνκα δεν χάνει ποτέ.

Τα σταθερά τιμολόγια είναι προτιμότερα ακόμα και μετά την κρατική επιδότηση

Το ελληνικό κράτος, επιμένοντας στην ολέθρια τακτική του να προωθεί τα μεταβλητά (πράσινα) τιμολόγια, περιορίζει την επιδότηση που έδωσε και υπόσχεται να την επαναλάβει σε αυτά εξαιρώντας τα σταθερά. Το allazorevma.gr παρ' ολ' αυτά προτείνει τα σταθερά τιμολόγια γιατί η κρατική απόφαση για επιδότηση είναι λιγότερο αξιόπιστη από την σιγουριά της σταθερής τιμής. Οι Έλληνες πρέπει να πάρουν την τύχη στα χέρια τους και να μην περιμένουν την ελεημοσύνη του κράτους - που έχει αποδειχθεί αναξιόπιστο (πόσο θα αντέξουν οι - πολιτικά ισχυροί - παραγωγοί στην επιβολή έκτακτων φόρων για να δοθεί η επιδότηση;).

Αν τα σταθερά τιμολόγια είναι τόσο ελκυστικά γιατί τα προσφέρουν οι Πάροχοι;

Διατίθενται αυτή την στιγμή στην αγορά τιμολόγια που προσφέρουν σταθερή τιμή για 6 μήνες χαμηλότερη από τον μέσο όρο των προβλέψεων της χονδρικής στο ίδιο διάστημα. Πως είναι δυνατόν; Δεν διαθέτουμε εσωτερική πληροφόρηση αλλά μπορούμε, με βάση δημόσια διαθέσιμα στοιχεία, να κάνουμε υποθέσεις. Οι Πάροχοι στο πρώτο εξάμηνο του 2024 (των "χρωματιστών" τιμολογίων), εκμεταλλευόμενοι την ολέθρια για το καταναλωτικό κοινό κρατική προπαγάνδα, την υποχρεωτική μεταφορά όλων στα πράσινα τιμολόγια και την απότομη πτώση τη χονδρικής, είχαν σημαντικά κέρδη. Έχουν λοιπόν "απόθεμα" για να χρησιμοποιήσουν αυτά τα κέρδη με σκοπό να διατηρήσουν ή να αυξήσουν το πελατολόγιό τους. Αυτό τους είναι εύκολο, δεδομένου ότι οι καταναλωτές με σταθερά τιμολόγια αποτελούν ακόμα μια μικρή μειοψηφία στα χαρτοφυλάκιά τους. Προς το παρόν "αρμέγουν" τους αδρανείς που παραμένουν στα πράσινα τιμολόγια για να επιδοτήσουν τους νέους με ελκυστικές τιμές. Άλλωστε έχουν την δυνατότητα (που οι καταναλωτές δεν έχουν) να αντισταθμίσουν σε ένα βαθμό την μεταβλητότητα της χονδρικής (πιο εύκολα οι καθετοποιημένοι που έχουν "φυσική" αντιστάθμιση μέσω της παραγωγής τους) 

Συμπερασματικά

• Άμεση μετάβαση σε σταθερά τιμολόγια - αφορά όλους τους καταναλωτές. Γιατί το απόθεμα κερδών των Παρόχων που τους επιτρέπει να πωλούν κάτω από την χονδρική θα εξαντληθεί.
• Επείγουσα μετάβαση σε σταθερά τιμολόγια για καταναλωτές με μεγάλη κατανάλωση. Τα σταθερά τιμολόγια έχουν υψηλά πάγια - συνεπώς όσο μεγαλύτερη η κατανάλωση τόσο χαμηλότερη η τιμή.
• Χρησιμοποιούμε οπωσδήποτε το allazorevma.gr για να επιλέξουμε το ελκυστικότερο σταθερό τιμολόγιο γιατί (καλώς ή κακώς) είναι το μοναδικό εργαλείο διαθέσιμο στους καταναλωτές που κάνει τον σωστό υπολογισμό στην σύγκριση μεταξύ τιμολογίων.

Ιεραρχία των Παρόχων Εξαμήνου: Το Κράτος Αποτυγχάνει Οικτρά στο Ρεύμα

Η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων κλπ. (ΡΑΑΕΥ) δημοσίευσε τις αναφορές της για την λιανική αγορά ηλεκτρισμού μέχρι τον Ιούνιο του 2024 (μετά από χρόνια  αδιαφορίας και απραξίας δεν την προλαβαίνουμε πλέον εδώ και μερικούς μήνες). Τα στοιχεία σχετικά με τον αριθμό μετρητών που εκπροσωπεί κάθε Πάροχος στην Χαμηλή Τάση παρουσιάζονται στον παρακάτω Πίνακα, όπου φαίνεται η εξέλιξη στα μερίδια αγοράς το τελευταίο δωδεκάμηνο - από 30/6/23 έως 30/6/24. Οι παρατηρήσεις μας:

Η δεσπόζουσα θέση του υπό κρατικό έλεγχο Παρόχου (ΔΕΗ) στην Χαμηλή Τάση, με το 72,12% των μετρητών την 30/6/24, παραμένει συντριπτική και σταθερή (ήταν 72,85% στις 30/6/23). Η ΔΕΗ είχε 5.560.649 πελάτες στην Χαμηλή Τάση την 30/6/24, 33.500 λιγότερους από ότι την 30/6/23.

Ο Πάροχος που στο τρέχον 12μηνο είχε την εντονότερη δραστηριότητα ήταν η Ζενίθ που είναι πρωτοπόρος στον αριθμό νέων πελατών (+40.000), με την nrg (+17.200)  και το Φυσικό Αέριο (+17.000) να ακολουθούν. Ο Ήρων (+3.750) ακολούθησε ασθμαίνοντας. Ο Πάροχος Καθολικής Υπηρεσίας επέδειξε αξιοπρόσεκτη σταθερότητα χάνοντας μόλις 6.400 "πελάτες" στο δωδεκάμηνο, παραμένοντας στην 7η θέση της ιεραρχίας. Ο μεγαλύτερος σε αριθμό μετρητών εναλλακτικός Πάροχος είναι η Protergia. Μέσα στο δωδεκάμηνο, οι μετρητές που εκπροσωπεί αυξήθηκα ελαφρά (+1.100). Απώλειες στο 12μηνο είχαν η Volton (-1.300), η  Elpedison (-3.700) και η Volterra (-3.000). Οι δύο μικροί της αγοράς αντίθετα έδωσαν σημεία ζωής: Elin  και We Energy με αύξηση περίπου 1.000 μετρητών ο καθένας.

Η εικόνα της αγοράς εξακολουθεί να είναι απογοητευτική. Ο συνολικός αριθμός πελατών που προσέλκυσαν οι εναλλακτικοί Πάροχοι στο Α εξάμηνο του 2024 (περίπου 24.000 συνολικά) ήταν πολύ μικρότερος από όλες τις προηγούμενες χρονιές (από το 2015 που τηρούμε στοιχεία για την αγορά) και η δεσπόζουσα θέση της υπό κρατικό έλεγχο Επιχείρησης εξακολουθεί να είναι συντριπτική. Το επίπεδο του ανταγωνισμού, όπως μετριέται από τον Herfindahl Hirschman Index (σε αριθμό μετρητών) είναι στο 0,53 που αντιστοιχεί σε αγορά με χαρακτηριστικά δυοπωλίου (ισοδύναμο 2 παικτών).

Σε πιο βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, στους έξη πρώτους μήνες του 2024, τους μήνες δηλαδή της εφαρμογής των "χρωματιστών" τιμολογίων, το μερίδιο αγοράς της ΔΕΗ έμεινε πρακτικά σταθερό παρά το ότι ο αριθμός των μετρητών που εκπροσωπεί στην Χαμηλή τάση μειώθηκε ελαφρά (-3.200). Η Elpedison είχε απώλειες (-3.600).  Η Protergia το "γύρισε" τους τελευταίους δύο μήνες και έχει αύξηση μετρητών (+7.000) ενώ ο Ήρων είχε μείωση (-3.500). Οι θυγατρικές των εταιρειών αερίου είχαν θετικό πρόσημο - με την Zeniθ στο (+23.000) και το Φυσικό Αέριο με (+5.000). Η Volton έχει μετά από καιρό θετική τάση (+3.500). Θετικό αποτέλεσμα είχαν και οι μικροί Elin (+1.300) και We Energy (+700).

Τα στοιχεία του πρώτου εξαμήνου με χρωματιστά τιμολόγια επιβεβαιώνουν ότι το κράτος απέτυχε οικτρά στην (υποτιθέμενη) προσπάθεια για ενίσχυση του ανταγωνισμού. Κύριος υπαίτιος είναι η κρατική προπαγάνδα για τα περίφημα "πράσινα" μεταβλητά τιμολόγια τα οποία κάνουν "το κρέας ψάρι" εξακολουθώντας να εφαρμόζουν Ρήτρες Αναπροσαρμογής με νέα ονομασία ("μηχανισμός διακύμανσης"). Αυτό ενισχύει την σύγχυση των καταναλωτών και τους οδηγεί σε αδράνεια. Την κατάσταση επιβαρύνει η ανοχή των αρμοδίων κρατικών οργάνων της δεσπόζουσας θέσης της πολυεθνικής (ή ακριβέστερα παμβαλκανικής προς το παρόν) υπό κρατικό έλεγχο επιχείρησης ηλεκτρισμού.

Το allazorevma.gr επαναλαμβάνει την πρότασή του α) να μεταφερθούν όλοι οι καταναλωτές σε σταθερά τιμολόγια το γρηγορότερο δυνατό (όπως μεταφέρθηκαν σε πράσινα την 1/1/24) και β) Να τεθούν υπό κοστολογικό έλεγχο τα τιμολόγια της ΔΕΗ και να καθοριστούν σε επίπεδο που θα καθιστά την λιανική αγορά ηλεκτρισμού διεκδικίσιμη.

Ο Πίθος των Δαναΐδων του Ρεύματος Δανείζεται για να Μοιράσει Μέρισμα;

Υποκύπτοντας - ακόμα μια φορά - σε μια ημιερασιτεχνικού τύπου διαστροφή, ο γράφων δεν μπόρεσε να αποφύγει τον πειρασμό να ξεφυλλίσει την ετήσια οικονομική έκθεση του Πίθου των Δαναΐδων του ρεύματος (κατά κόσμο ΔΕΔΔΗΕ) για το 2023. Η αίσθηση του φουσκωμένου μπαλονιού που αναδυόταν από την αντίστοιχη έκθεση της μητρικής ήταν παρούσα και στην έκθεση του διαχειριστή του δικτύου διανομής. Χωρίς να έχει αυξηθεί το ρεύμα που περνά από το δίκτυό του ο ΔΕΔΔΗΕ κατάφερε να αυξήσει τις χρεώσεις προς τους παρόχους και κατ' επέκταση τους δικούς τους πελάτες - δηλαδή εμάς τους καταναλωτές  - κατά 34%! Από 703 εκατομμύρια έφθασε κοντά στο 1 δισεκατομμύριο ευρώ (941 εκατ. ευρώ για την ακρίβεια).

Το μπαλόνι των επενδύσεων είναι ένα από τα πιο αξιοσημείωτα της έκθεσης. Έφθασαν το 2023 στο μυθικό ποσό των 538 εκατομμυρίων ευρώ (από 312 το '22). Ποσό μάλιστα που αφορά σε συντριπτικό ποσοστό έργα "επαναληπτικού χαρακτήρα". Χιλιάδες μικροεργάκια που αναλαμβάνουν οι εργολάβοι του ΔΕΔΔΗΕ που το '23 φαίνεται ότι ήταν η τυχερή τους χρονιά. Πως χρηματοδοτήθηκαν αυτές οι επενδύσεις; Η τερατώδης αύξηση των εσόδων από τα τέλη χρήσης δικτύου αρκούσαν - οι λειτουργικές χρηματορροές ήταν ακριβώς στο ύψος των επενδύσεων στα 540 εκατομμύρια (βοηθούμενες από τη  αύξηση κατά 217 εκατ. ευρώ των εμπορικών υποχρεώσεων). Κι όμως ο Πίθος των Δαναΐδων αύξησε τον δανεισμό του μέσα στο 2023 κατά 193 εκατομμύρια ευρώ . Ο σημαντικότερος με διαφορά λόγος ήταν ότι αποφάσισε να μοιράσει στους μετόχους του μέρισμα ύψους 127 εκατομμυρίων ευρώ. 

Δεν υπάρχει μπαλόνι στο ύψος των μισθών των εργαζομένων - έμεινε σχεδόν σταθερό μέσα στο 2023. Οι αυξήσεις στις αμοιβές όμως των ανωτέρων στελεχών ήταν τερατώδεις - ακολουθώντας την τάση των εσόδων του Πίθου. Τα υψηλά στελέχη του ΔΕΔΔΗΕ πήραν  αυξήσεις  το 23 "σαν να μη υπάρχει αύριο". Τα μέλη του ΔΣ στοίχισαν 789 χιλιάδες ευρώ το 23 έναντι 387 του '22. Αύξηση μεγαλύτερη από 100%! Οι αμοιβές του αναπληρωτή Διευθύνοντος Συμβούλου (γιατί λείπει ο Διευθύνων;) και των Γενικών Διευθυντών από 1,314 το '22 πέταξαν στα 1,672 εκατομμύρια ευρώ αύξηση κατά 27% (μόνο!). Πως δικαιολογούνται τέτοιου ύψους αυξήσεις δεδομένου ότι η σημαντικότερη επιτυχία της επιχείρησης το 2023 απεδείχθη ότι ήταν ο πειστικός τρόπος με τον οποίο ανάγκασαν την ΡΑΑΕΥ να δώσει αύξηση στον Πίθο κατά 34% στα τέλη χρέωσης δικτύου;

Ο γράφων δεν έχει τον χρόνο και την εξειδίκευση να κάνει λεπτομερή ανάλυση των αποτελεσμάτων του Πίθου. Καταγράφει απλώς αυτά που του κάνουν εντύπωση (διαθέτει πτυχίο ανωτέρων σπουδών βέβαια - αναγνωρισμένο από τις ελληνικές αρχές!). Με βάση τις λίγες γνώσεις που διαθέτει, στον χρόνο που μπορεί να εξοικονομήσει, έχει πεισθεί ότι στην περίπτωση του ΔΕΔΔΗΕ οι εποπτικοί μηχανισμοί "έχουν χάσει την μπάλα". Αν και θα αρκούσαν οι χορηγίες (1 εκατομμύριο ευρώ σε ποιους για ποιο λόγο) και οι διαφημίσεις στα γήπεδα καλαθοσφαίρισης ("ένα δίκτυο" για όλους - λες και υπάρχει δεύτερο!). Πλημμελήματα μεν αλλά ταυτοχρόνως σημάδια που δεν χρειάζεται πτυχίο για να κάνουν τον απλό πολίτη να ανησυχήσει ότι ο ΔΕΔΔΗΕ δουλεύει για όλους  (μετόχους, στελέχη, προμηθευτές, κράτος) εκτός από αυτόν.

Η Επένδυση της ΔΕΗ στην Ρουμανία Είναι Χειρότερη από Έγκλημα - Είναι Λάθος

Η υπό κρατικό έλεγχο επιχείρηση που δεσπόζει στην ελληνική αγορά ηλεκτρισμού ανακοίνωσε ότι επενδύει ακόμα 700 εκατομμύρια ευρώ στην Ρουμανία - αυτή την φορά σε ΑΠΕ. Πέραν των 2 δισ. ευρώ που δαπάνησε πρόσφατα για την αγορά δικτύων και εταιρειών προμήθειας. Τα ποσά είναι τεράστια και αν προστεθούν σ' αυτά οι εγχώριες εξαγορές ίσως φθάνουν σε ύψος το 2% του ΑΕΠ της χώρας. Η αγορά - χωρίς να το φωνάζει - έχει εντυπωσιαστεί και είναι πιθανό ότι η προοπτική εξαγοράς από την υπό κρατικό έλεγχο επιχείρηση τρέφει κρυφές ελπίδες πολλών απελπισμένων. Αφού τα κατάφερε η ENEL και η Macquarie γιατί όχι και εμείς;

Από την άλλη μεριά διαβάζουμε στον εξειδικευμένο Τύπο (υπάρχει τέτοιος στην Ελλάδα;) ότι οι επενδύσεις στην χώρα το 2023 σημείωσαν κατακόρυφη πτώση - σε αντίθεση με τις εξαγωγές κεφαλαίου οι οποίες σημείωσαν αύξηση - κυριαρχούμενες από την επένδυση της ΔΕΗ στην  Ρουμανία. Οι επενδύσεις στην χώρα ως ποσοστό του ΑΕΠ είναι από τις χαμηλότερες στην Ευρώπη διαβάζουμε στον Τύπο. Χαμηλές επενδύσεις σημαίνουν χαμηλότερο ρυθμό ανάπτυξης στο μέλλον. Γιατί λοιπόν η υπό κρατικό έλεγχο ΔΕΗ επενδύει στην Ρουμανία υπονομεύοντας το μέλλον της ελληνικής οικονομίας;

Γιατί είναι μια ιδιωτικοποιημένη επιχείρηση, η διοίκηση της οποίας έχει στόχο την μεγιστοποίηση της αξίας της για λογαριασμό των μετόχων της - αυτή είναι μια προφανής απάντηση. Μόνο που η ΔΕΗ δεν είναι το ακριβές πρότυπο ιδιωτικής εταιρείας. Είναι οργανωμένη στα πρότυπα ενός κρατικοδίαιτου κορπορατισμού που θυμίζει τις πρακτικές του μεσοπολέμου τόσο στην Ευρώπη όσο και στις ΗΠΑ. Το κράτος διατηρεί τον έλεγχο (δεδομένου ότι αρκεί η συναίνεση ενός μόνο μεγαλο-επενδυτή) και τοποθετεί την διοίκηση της. Η συμπεριφορά της ΔΕΗ στην αγορά ηλεκτρισμού υποδεικνύει ότι το κράτος της υπαγορεύει την πολιτική τιμών της και την προστατεύει ώστε να διατηρεί την δεσπόζουσα θέση της στην αγορά. Κανένα πρόσχημα δεν τηρείται και οι ρυθμιστικοί παράγοντες μένουν προκλητικά αδρανείς. Οι επενδύσεις της ΔΕΗ στην Ρουμανία φαίνεται ότι είναι το αντάλλαγμα στους ιδιώτες επενδυτές για την διευκόλυνση και ευκαιριακή υποστήριξη των πολιτικών στόχων για την διαχείριση της τιμής του ρεύματος. Εις βάρος του ανταγωνισμού. 

Επιπρόσθετα και ίσως πιο σημαντικό είναι ότι η ΔΕΗ έχει συνεταίρο και στον ΔΕΔΔΗΕ. Ο οποίος απαιτεί υψηλές αποδόσεις. Οι οποίες έχουν  επιφέρει ήδη απότομες και υψηλές αυξήσεις στις χρεώσεις του δικτύου. Οι επενδύσεις συνεπώς της ΔΕΗ γίνονται με βάση περιθώρια κέρδους που στην περίπτωση του ΔΕΔΔΗΕ στην πράξη ελέγχονται στο σύνολό τους έμμεσα από το κράτος. 

Θα έχει τουλάχιστον κέρδη η ΔΕΗ από τις επενδύσεις στην Ρουμανία; Δεν είναι εύκολο να κατανοήσει κανείς (ή μήπως είναι;) πως έμπειροι διεθνείς επενδυτές δεν αντιλαμβάνονται ότι το μόνο συγκριτικό πλεονέκτημα της ΔΕΗ είναι η προνομιακή σχέση της με το κράτος. Αυτό σημαίνει ότι για να είναι κερδοφόρες οι επενδύσεις σε ένα άλλο κράτος βασική προϋπόθεση είναι να έχει τις ανάλογες σχέσεις με το κράτος αυτό. Πόσο πιθανό είναι αυτό; Οι οιωνοί δεν είναι καλοί δεδομένου ότι οι σχέσεις αυτές ήταν κατά πάσα πιθανότητα και ο λόγος που αυτοί που πούλησαν στην ΔΕΗ έσπευσαν να αποεπενδύσουν.

Υπάρχει όμως ακόμα μια απάντηση στο γιατί επενδύει στην Ρουμανία η ΔΕΗ. Η ΔΕΗ επενδύει για γεωστρατηγικούς λόγους. Αυτό είναι βέβαια αντιφατικό. Γιατί μια ιδιωτική επιχείρηση (ή μάλλον οι μέτοχοί της;) να βάλουν τα λεφτά τους για να αποκτήσει η χώρα στρατηγικό πλεονέκτημα; Είναι η ΔΕΗ μια κρατική ή μια ιδιωτική επιχείρηση; Και ποιο είναι αυτό το περίφημο γεωστρατηγικό πλεονέκτημα; Μήπως μοιάζει με αυτό του ΟΤΕ του παρελθόντος; Του οποίου τα αποτελέσματα είναι ήδη γνωστά; Και όχι μόνο τα αποτελέσματα αλλά και τα κίνητρα; Που απεδείχθη ότι δεν ήταν η επίτευξη εθνικών στόχων αλλά στόχων του εθνικού μας προμηθευτή. 

Ο γράφων - γιατί να το κρύψωμεν άλλωστε - έχει προκατάληψη υπέρ των ελεύθερων αγορών. Συνεπώς δεν θα είχε αντίρρηση οι ελληνικές επιχειρήσεις να επενδύουν όπου και όσο θέλουν. Παρ' όλο που δεν θα επιθυμούσα ως πολίτης αυτής της χώρας οι επενδύσεις να γίνονται εκτός Ελλάδος, θα το θεωρούσα ως πρόκληση να πείσω τους επιχειρηματίες ότι υπάρχουν επενδυτικές ευκαιρίες στην χώρα. Να πείσω και όχι να αναγκάσω. Το ίδιο θα έκανα και για την ΔΕΗ υπό ορισμένους όρους.

• Να ιδιωτικοποιηθεί πλήρως. Να πωληθεί το 34% που κατέχει το κράτος - κατά προτίμηση σε στρατηγικό και όχι παθητικό επενδυτή (μήπως η ENEL ενδιαφέρεται;)
• Να μειωθεί το μερίδιό της στην αγορά, τόσο στην λιανική όσο και την χονδρική, σε επίπεδα που να καθιστά τις αγορές διεκδικίσιμες.
• Να πωλήσει το μερίδιό της στο ΔΕΔΔΗΕ (και τον ΑΔΜΗΕ) - δεν θα ήταν πρόβλημα σε πρώτη φάση να πωληθεί στο κράτος.

Αν και όταν οι όροι αυτοί έχουν εκπληρωθεί, η ΔΕΗ (όπου πλέον το "Δ" θα περισσεύει) και οι μέτοχοί της θα μπορούν να κάνουν τα (νομίμως αποκτηθέντα) χρήματά τους ότι θέλουν. Από το γράφοντα θα έχουν την πλήρη ελευθερία!

Δείκτης Τιμών Ιουλίου - Αυγούστου : Το Κράτος τα Έκανε Θάλασσα...

To allazorevma.gr, η πρώτη ιστοσελίδα σύγκρισης τιμών ρεύματος στην χώρα, αποφάσισε να δημοσιεύσει για πρώτη φορά τον μηνιαίο Δείκτη Τιμών Ρεύματος που καταρτίζει, για δύο μήνες - τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 2024. Τόσο τα στοιχεία του Ιουλίου όσο και αυτά του Αυγούστου είναι ιστορικά ("κλειδωμένα" σύμφωνα με το δημοσιογραφικό κλισέ της μόδας), εκτός από τα μερίδια αγοράς των παρόχων και την τιμή χονδρικής του Αυγούστου. Για τα μερίδια γίνεται η πρόβλεψη ότι δεν θα αλλάξουν σε σχέση με τον Ιούλιο και για την τιμή της χονδρικής χρησιμοποιούνται οι προθεσμιακές αγορές.

Ο Δείκτης Τιμών Ρεύματος τον Ιούλιο εμφάνισε σημαντική αύξηση σε σχέση με τον δείκτη Ιουνίου 2024. Από 211,13 ανέβηκε στα 230,01 ευρώ την μεγαβατώρα. Τον Αύγουστο όμως ο Δείκτης έπεσε στα επίπεδα του Ιουνίου περίπου - στα 215,83 ευρώ την μεγαβατώρα.  

Οι ρυθμιζόμενες χρεώσεις του Ιουλίου δεν περιλαμβάνουν κρατική επιδότηση και έμειναν σταθερές στα 74,98 ευρώ την μεγαβατώρα. Τον Αύγουστο όμως η επιδότηση επανήλθε (στα 16 ευρώ την μεγαβατώρα) και έτσι οι ρυθμιζόμενες χρεώσεις έπεσαν στα 58,98 ευρώ την μεγαβατώρα. Υπενθυμίζεται ότι το allazorevma,gr περιλαμβάνει τις επιδοτήσεις στις ρυθμιζόμενες χρεώσεις - ως πίστωση (Αξίζει να σημειωθεί ότι η επιδότηση του Αυγούστου ταυτίζεται σχεδόν (16-17) με την χρέωση του ΕΤΜΕΑΡ. Καλός οιωνός;).

Ο Δείκτης Ανταγωνιστικών Τιμών για οικιακούς καταναλωτές,  περιλαμβανομένου του ΦΠΑ, αυξήθηκε από 124,21 σε 142,09 ευρώ την μεγαβατώρα τον Ιούλιο . Τον Αύγουστο όμως έμεινε πρακτικά σταθερός στα 144,63 ευρώ την μεγαβατώρα. Οι τιμές των εναλλακτικών Παρόχων τον Ιούλιο σε μέσο όρο ανέβηκαν στα 137,48 ευρώ την μεγαβατώρα αυξημένο σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα (132,42). Τον Αύγουστο σημείωσαν ακόμα μεγαλύτερη αύξηση με μέσο όρο στα 147,79 ευρώ την μεγαβατώρα. Είναι προφανές ότι οι ανταγωνιστικές χρεώσεις έμειναν σταθερές τον Αύγουστο κυρίως λόγω της εμπορικής πολιτικής των παρόχων που δεσπόζουν την αγορά (του υπό κρατικό έλεγχο και του υπό ιδιωτική ιδιοκτησία). 

Στο Πίνακα που ακολουθεί φαίνεται η εξέλιξη του κόστους της αγοράς και των τιμών των εναλλακτικών και της ΔΕΗ τους τελευταίους 12 μήνες.  

Τον Ιούλιο η χονδρική τιμή αυξήθηκε για δεύτερο συνεχή μήνα σημαντικά με ποσοστό +38,5% σε σχέση με τον Ιούνιο. Ο Δείκτης Τιμών Λιανικής του Ιουλίου σημείωσε μικρότερη αλλά σημαντική αύξηση (+8%). Τον Αύγουστο προβλέπεται μικρή μείωση της τιμής της χονδρικής (-4% σε σχέση με τον Ιούλιο) και πτώση του Δείκτη Λιανικής κατά 6% περίπου. Η πτώση αυτή είναι πρακτικά ίση με την κρατική επιδότηση δεδομένου ότι οι ανταγωνιστικές χρεώσεις μένουν σταθερές. Οι αριθμοί συνεπώς υποδεικνύουν ότι το κράτος πανικοβλημένο, όχι μόνο έκανε λάθος δίνοντας την άδικη, αντίστροφα αναδιανεμητική, αναποτελεσματική επιδότηση αλλά την έδωσε και σε λάθος μήνα.

Σημείωση

Υπενθυμίζεται ότι ο Δείκτης Τιμών του allazorevma.gr λαμβάνει υπ' όψιν τις καλύτερες τρέχουσες προσφορές των Παρόχων για νέους πελάτες. Επίσης ότι ο αλγόριθμος υπολογίζει τις τιμές μέσω της συνολικής εκτιμώμενης ετήσιας δαπάνης βασισμένες σε προθεσμιακές τιμές των αγορών χονδρικής. Τυχαίνει στην τρέχουσα περίοδο τα σταθερά τιμολόγια να είναι η καλύτερη επιλογή για τους καταναλωτές αλλά ότι λίγοι την εκμεταλλεύονται. Ο Δείκτης συνεπώς υποεκτιμά τις τιμές που πληρώνει η μεγάλη πλειοψηφία των καταναλωτών αλλά και τα μικτά περιθώρια των Παρόχων.