Και Αν η ΔΕΗ Χάσει Όλους τους Πελάτες της;

Πολλοί χρήστες του allazorevma.gr, της πρώτης ιστοσελίδας σύγκρισης τιμών ρεύματος στην Ελλάδα, αντιδρούν στην προτροπή μας, που είναι όλο και συχνότερη τελευταία "να φύγουν από την ΔΕΗ". Τους χρωστάμε λοιπόν μια εξήγηση και μάλιστα πέραν της προφανούς: "γιατί σας συμφέρει" ή "γιατί η Διοίκησή της προσβάλει την νοημοσύνη σας". Στην πραγματικότητα αισθανόμαστε ότι χρωστάμε πολύ περισσότερες εξηγήσεις. Μερικές από αυτές αναλύονται παρακάτω.

Να βγάλουμε πρώτα από την μέση το ότι η πρότασή μας γίνεται προς ίδιο όφελος. Που είναι, κατ' αρχήν, ακριβές. Όταν καταναλωτές αλλάζουν από την ΔΕΗ μέσω της ιστοσελίδας μας σε συνεργαζόμενους παρόχους, εμείς κερδίζουμε μια μικρή προμήθεια. Αλλά το ίδιο γίνεται και όταν οι χρήστες μας αλλάζουν μεταξύ εναλλακτικών παρόχων. Δεν θα είχαμε επίσης καμία αντίρρηση να διεκπεραιώσουμε αλλαγές με την αντίθετα φορά - δηλαδή από εναλλακτικούς στην ΔΕΗ. Έχουμε, εδώ και χρόνια, κάνει την πρόταση στην ΔΕΗ. Όχι μόνο δεν πήραμε απάντηση, αλλά δεν μπήκε στον κόπο να επιβεβαιώσει κάποιος την λήψη της πρότασης μας.

Δεν θα επιμείνουμε επίσης στο επιχείρημα ότι με την προτροπή να "φύγουν από την ΔΕΗ" οι καταναλωτές βοηθάμε στο να τηρήσει η χώρα τις μνημονιακές της υποχρεώσεις. Σύμφωνα με τις οποίες η ΔΕΗ θα έπρεπε ήδη να έχει χάσει περισσότερους από 3 εκατομμύρια πελάτες. Αυτό γιατί η μνημονιακή υποχρέωση αφορά το ελληνικό κράτος και όχι τους πολίτες του. Το κράτος είναι αυτό που θα πρέπει να φροντίσει ώστε οι καταναλωτές να έχουν το κατάλληλο κίνητρο για να αλλάξουν πάροχο. Περιττό να πούμε ότι το ελληνικό κράτος μέχρι στιγμής κάνει ακριβώς το αντίθετο. Δημιουργεί συνεχώς προσκόμματα και καθυστερήσεις στο άνοιγμα της αγοράς στο όνομα κάποιου είδους "κοινωνικής πολιτικής".

Πάμε τώρα στα δυσκολότερα. Θα θέλαμε πρώτα να καθησυχάσουμε τους χρήστες μας για την υγεία της ΔΕΗ αν χάσει τους πελάτες της. Γιατί δεν πρόκειται ποτέ να τους χάσει όλους και αυτό είναι μια πρόβλεψη βασισμένη σε εμπειρικά δεδομένα. Σε καμία ευρωπαϊκή χώρα από το 1999 που άνοιξε η αγορά ηλεκτρισμού ο κυρίαρχος πάροχος (ή η ομάδα των κυρίαρχων παρόχων) δεν έχει πέσει κάτω από το 40% σε μερίδιο αγοράς (η ΔΕΗ σήμερα έχει το 80%). Ο λόγος είναι η φυσιολογική αδράνεια των καταναλωτών. Το 40% των καταναλωτών ηλεκτρικού ρεύματος δεν θα αλλάξει ποτέ πάροχο. Αυτό υποδεικνύει η ευρωπαϊκή εμπειρία.

Αναρωτιούνται όμως ορισμένοι χρήστες μας. Καλά στην Ευρώπη αλλά στην Ελλάδα η ΔΕΗ θα μείνει με το χειρότερο 40% των πελατών - αυτούς που δεν πληρώνουν. Εμείς κατανοούμε τον κίνδυνο αλλά αντιστρέφουμε το ερώτημα: Πώς είναι δυνατόν να δεχθούμε να επιβαρύνονται αυτοί που πληρώνουν με την χασούρα των κακοπληρωτών - η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων δεν πληρώνει επειδή δεν θέλει  και όχι επειδή δεν μπορεί; Ποια είναι η κύρια ευθύνη  της Διοίκησης της ΔΕΗ αν όχι να φροντίζει να εισπράττει τους λογαριασμούς; Με ποια λογική η ανευθυνότητα ή ανικανότητα των Διοικήσεων της ΔΕΗ χρησιμοποιείται ως δικαιολογία για την στρέβλωση της αγοράς; Αντίθετα, εμείς υποστηρίζουμε ότι αν υπάρξει σημαντική σε όγκο φυγή καταναλωτών από την ΔΕΗ, αυτό θα αποτελέσει κίνητρο για την Διοίκησή της να επισπεύσει την είσπραξη των λογαριασμών (ή να παραιτηθεί). 

Αλλά ας υποθέσουμε ότι συμβαίνει το χειρότερο. Αν χάσει όλους τους πελάτες της "λιανικής" δηλαδή τα έξη εκατομμύρια καταναλωτών, θα εξακολουθήσει να έχει πελάτες όλους τους υπόλοιπους προμηθευτές ηλεκτρισμού στην Ελλάδα πουλώντας σ' αυτούς την παραγωγή των εργοστασίων της (ως ο μεγαλύτερος παραγωγός) και την μεταφορά και διανομή για λογαριασμό τους του ρεύματος (ως ισχυρός μονοπωλητής) - όπως ακριβώς κάνει σήμερα.

Τι συνέπεια θα έχει η απώλεια αυτή του συνόλου των "Λιανικών" πελατών της; Στον κύκλο εργασιών όχι μεγαλύτερη από το μικτό περιθώριο της λειτουργίας της Εμπορίας (10%;). Από πλευράς κερδοφορίας, όμως τα πράγματα θα είναι καλύτερα. Αυτό γιατί η Εμπορία της ΔΕΗ (δηλαδή οι "λιανικοί" πελάτες της) όχι μόνο δεν φέρνει κέρδη αλλά είναι η βασική πηγή των ζημιών της. Συνεπώς ο κύκλος εργασιών θα μειωθεί λίγο αλλά η κερδοφορία θα βελτιωθεί - άρα και η δυνατότητα να εξυπηρετήσει τα χρέη της. Η επίπτωση στο προσωπικό θα είναι αμελητέα. Από τους 18,000 υπαλλήλους της ΔΕΗ λίγες εκατοντάδες εργάζονται στην Εμπορία - η ΔΕΗ έχει μεγάλη εμπειρία στο να αξιοποιεί το πλεονάζον προσωπικό της.

Το πρόβλημα της ΔΕΗ συνεπώς δεν είναι η φυγή των πελατών της αλλά η αδυναμία της να εισπράξει τους λογαριασμούς. Φεύγοντας οι πελάτες της πετυχαίνουν "με ένα σμπάρο δυο τρυγόνια". Ωφελούνται οι ίδιοι και ταυτόχρονα δίνουν ένα μήνυμα - κίνητρο στην Διοίκηση της ΔΕΗ να διαχειριστεί καλύτερα τα του οίκου της. Και γιατί όχι - με την υπόσχεση ότι ίσως ξαναγυρίσουν όταν  συμμαζευτεί λιγάκι.