Φόροι στον Ηλεκτρισμό: Ακόμα μια Φορά - Που Είναι ο Ρυθμιστής - Οέο;

Πρέπει να αυξήσουμε ένα φόρο στον ηλεκτρισμό (που είναι βέβαια μνημονιακή υποχρέωση).  Φόρο που επιβάλλεται για καλό σκοπό - να σωθεί η ανθρωπότητα (και όχι μόνο η Ελλάδα) από την καταστροφή που θα επιφέρει το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής. Έχουμε δύο τρόπους να το κάνουμε: α) αυξάνουμε το ρυθμιζόμενο σκέλος του τιμολογίου - αυτό που όλοι οι προμηθευτές περνούν ολόκληρο στους καταναλωτές. β) αυξάνουμε το ανταγωνιστικό σκέλος του τιμολογίου. Επιβάλουμε δηλαδή τον φόρο όχι τους τελικούς καταναλωτές αλλά στους προμηθευτές ελπίζοντας ότι μέρος της αύξησης θα απορροφηθεί από τα κέρδη τους.

Αν επιλέξουμε το 2), η επίπτωση του φόρου εξαρτάται (λέει η οικονομική θεωρία αλλά και η κοινή λογική) από το επίπεδο ανταγωνισμού στην αγορά. Ένας μονοπωλητής η ισχυρός ολιγοπωλητής (που λειτουργεί με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια) έχει την δύναμη να περάσει όλη την αύξηση στους τελικούς καταναλωτές και αυτό προβλέπει η θεωρία και η κοινή λογική. Συνεπώς η επιλογή 2) είναι ισοδύναμη με την 1).

Αν ο ισχυρός της αγοράς δεν ακολουθεί ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια αλλά υπόκειται στον έλεγχο του κράτους ενδέχεται να αποδεχθεί μείωση των κερδών του. Στην περίπτωση αυτή υπονομεύει τον ανταγωνισμό γιατί αναγκάζει τους υπόλοιπους προμηθευτές να μειώσουν  και τα δικά τους περιθώρια οδηγώντας τους στην ασφυξία. Στην περίπτωση αυτή, οι καταναλωτές βραχυπρόθεσμα ωφελούνται αλλά μακροπρόθεσμα βλάπτονται γιατί ενισχύεται η ολιγοπωλιακή δομή του κλάδου - που θα καθορίζει το επίπεδο των τιμών μακροπρόθεσμα. (Οι τηλεπικοινωνίες στην Ελλάδα είναι ένα ανησυχητικό παράδειγμα).

Αυτή η διαφορά ανάμεσα στις βραχυπρόθεσμες οικονομικές πολιτικές και τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις τους (που είναι χαρακτηριστικό πολλών πολιτικών αποφάσεων για προφανείς λόγους) έχει όνομα στην οικονομική επιστήμη - "the time inconsistency problem" - "το πρόβλημα της χρονικής ασυνέπειας" (;;).  'Ενας θεσμός που χρησιμοποιούν οι σύγχρονες κοινωνίες για να λύσουν το πρόβλημα αυτό είναι οι Ρυθμιστικές Αρχές. Για αυτό σε τέτοιες περιπτώσεις επανέρχεται αυθόρμητα στο νου η κραυγή: Που είναι ο Ρυθμιστής - Οέο;