Απέτυχαν οι Δημοπρασίες ΝΟΜΕ;

Τον περασμένο Οκτώβριο, με την προτροπή των "Θεσμών" και με σκοπό να διευκολυνθεί το άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρισμού, αναγκάστηκε η ΔΕΗ να δημοπρατήσει 4 περίπου τεραβατώρες ηλεκτρικής ενέργειας (περίπου το 8% της ετήσιας κατανάλωσης) σε 12μηνα προθεσμιακά συμβόλαια. Η τιμή εκκίνησης καθορίστηκε με απόφαση της ΡΑΕ στα 37 περίπου ευρώ την μεγαβατώρα, ήτοι 5 περίπου ευρώ χαμηλότερα απο την μέση τιμή της ημερήσιας χονδρικής αγοράς το 2016. Τρείς μήνες μετά, με βάση τα στοιχεία του ΛΑΓΗΕ, διαπιστώθηκε, προς κοινή έκπληξη, ότι μετά τις δημοπρασίες αντί το μερίδιο της αγοράς των εναλλακτικών να μεγαλώσει, στην πραγματικότητα έμεινε στάσιμο ή μειώθηκε ελαφρά.

Τι συνέβη; Απέτυχε η δημοπρασία; (τύπου ΝΟΜΕ με τα γαλλικά αρχικά); Αν ναί γιατί; Τι πρέπει να γίνει επιτέλους για να ανοίξει η αγορά; Είναι σίγουρο ότι αυτά τα ερωτήματα τυραννούν εδω και λίγο καιρό τα στελέχη της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας και τους πολιτικούς τους προισταμένους. Η μόνη που δεν ανησυχεί είναι η Διοίκηση της ΔΕΗ που χαμογελά κλείνοντας το μάτι με την έκφραση ¨εγω σας τα' λεγα¨.

Θα τολμήσουμε, χωρίς να έχουμε πληροφόρηση παρά μόνο την δημόσια διαθέσιμη, αλλά με την χρήση της κοινής λογικής να δώσουμε μια απάντηση στα παραπάνω ερωτήματα. Η πρώτη δημοπρασία των 4 τεραβατωρών απέτυχε να δώσει ώθηση στην αγορά, προστάτευσε όμως τα περιθώρια των εναλλακτικών. Συνεπώς απέτυχε στον κύριο στόχο της, γιατί:

• Η ποσότητα ήταν μικρή σε σχέση με τον στόχο. Αντιστοιχούσε στις συνολικές πωλήσεις των εναλλακτικών μέσα στο 2016. Αγοράζοντας την ποσότητα αυτή οι εναλλακτικοί "κλείδωσαν" την εξυπηρέτηση του υπάρχοντος χαρτοφυλακίου τους σε χαμηλή και σταθερή τιμή για ένα χρόνο. Δεν υπήρξαν (με μικρές εξαιρέσεις) νέοι πάροχοι, ούτε οι υπάρχοντες φάνηκε να διεκδικούν αυξήσεις στα μερίδιά τους αγοράζοντας μεγαλύτερες ποσότητες για να καλύψουν νέους πελάτες. Αποτέλεσμα ήταν η ποσότητα να κατακυρωθεί σε τιμή ελάχιστα μεγαλύτερη της τιμής εκκίνησης.
• Η εστίαση των προμηθευτών στο "κλείδωμα" κερδών αντι της ανάπτυξης εξηγείται σε μεγάλο βαθμό απο την παράλληλη επέλαση του ελληνικού δημοσίου στα κέρδη τους με αποφάσεις της ΡΑΕ που επέριπταν σ' αυτούς την αστοχία του συστήματος υποστήριξης των ΑΠΕ, την γενναιοδωρία στους παραγωγούς για διαθεσιμότητα ισχύος και (κατά πάσα πιθανότητα) την αδυναμία του ΔΕΔΔΗΕ να ελέγξει τη ρευματοκλοπή. Στην πραγματικότητα, η μείωση του κόστους τους απο την αγορά ΝΟΜΕ αντισταθμίστηκε απο τις διοικητικά καθορισμένες επιβαρύνσεις (τις οποίες ήξεραν όταν έδιναν τις προσφορές τους στην δημοπρασία).

Τι πρέπει να γίνει συνεπώς για να ανοίξει η αγορά; Αν η παρούσα ανάλυση είναι σωστή τότε:

• Πρέπει να συνεχιστούν οι δημοπρασίες για ποσότητες ανάλογες του στόχου για το μερίδιο αγοράς των εναλλακτικών. Σ' αυτό ακριβώς επιμένουν οι "Θεσμοί" και αυτό προβλέπεται να γίνει μέσα στο 2017, οπότε και θα δημοπρατηθούν ποσότητες ίσες με το 12% της αγοράς και θα επαναδημοπρατηθεί το 8% που ήδη δόθηκε. Η πρώτη δημοπρασία έχει προγραμματισθεί για το τέλος Ιανουαρίου. Το αποτέλεσμά της (κυρίως η τιμή κατακύρωσης σε σχέση με την τιμή εκκίνησης) θα είναι καλή ένδειξη για το μέλλον του ανταγωνισμού στην αγορά.
• Παράλληλα πρέπει να σταματήσει επιτέλους το ελληνικό κράτος να παρεμβαίνει στην αγορά για να αντιμετωπίσει με κορπορατίστικο τρόπο τα προβλήματα που αναφύονται. Το ελληνικό κράτος και το πολιτικό προσωπικό επιμένουν να ασχολούνται σε πρώτη προτεραιότητα με τα προβλήματα των συμφερόντων των εμπλεκομένων στην αγορά. Όλων εκτός των τελικών καταναλωτών (εκτός αν είναι πολύ μεγάλοι για να τους αγνοήσει). Δεν είναι ελληνική ιδιαιτερότητα αλλά στην χώρα μας υπερβάλουμε.

Οπως φαίνεται απο τα παραπάνω η επιλογή είναι ανάμεσα σε λύσεις που θα έρθουν απο την αλλαγή συμπεριφοράς του ελληνικού κράτους ή απο την εφαρμογή των απαιτήσεων των "Θεσμών". Δεν κάνουμε προβλέψεις (“It's tough to make predictions, especially about the future.”-Yogi Berra).