Η χρονιά που έρχεται είναι εκλογική. Καιρός να βοηθήσουμε τους πολιτικούς μας να διαμορφώσουν τις προτάσεις τους. Εμείς θα το κάνουμε στον τομέα που μας είναι πιο οικείος: Στην λιανική αγορά ηλεκτρισμού. Στην αγορά αυτή υπάρχει ήδη μνημονιακός στόχος για την αύξηση του ανταγωνισμού και την μείωση του μεριδίου της ΔΕΗ. Ο Έλληνας πολιτικός που σέβεται τον εαυτό του όμως υποθέτουμε ότι θέλει να αποδεσμεύσει τις προτάσεις του από το μνημόνιο και να πάρει πίσω στα χέρια των Ελλήνων την ευθύνη για την χώρα τους (μαζί με την αξιοπρέπειά της βέβαια). Η πρότασή μας λοιπόν έχει στόχο να τον βοηθήσει να πετύχει ακριβώς αυτόν το σκοπό. Στο παρόν σημείωμα θα ασχοληθούμε με τον πολιτικό στόχο της τετραετίας και σε επόμενη στην στρατηγική για να επιτευχθεί ο στόχος αυτός.
Η μνημονιακή υποχρέωση είναι να μειωθεί το μερίδιο της αγοράς της ΔΕΗ σε ποσοστό "κάτω του 50%" μέχρι το 2020. Ο Έλληνας πολιτικός δεν θα συμφωνήσει με την μνημονιακή αυτή απαίτηση. Ο στόχος του θα διατυπωθεί διαφορετικά: "Ο στόχος είναι στα τέλη της επόμενης τετραετίας (δηλαδή το 2023) ο συντελεστής Herfindahl στην λιανική αγορά ηλεκτρισμού να είναι κάτω από το 0,20".
Είναι σίγουρο ότι με τη διατύπωση αυτή θα αφήσει άφωνους τόσο τους δικούς του στο κόμμα όσο και τους αντιπάλους. Πολλώ δε μάλλον τους ψηφοφόρους του - αν και αυτοί είναι απίθανο να διαβάσουν το πρόγραμμα έτσι κι αλλιώς. Μπορεί όμως και να εντυπωσιάσει. Προϋπόθεση βέβαια είναι να μπορεί να εξηγήσει με δικά του λόγια γιατί μια απελευθερωμένη και - κυρίως - ανταγωνιστική αγορά είναι καλύτερη από ένα κρατικό μονοπώλιο. Αυτό πλέον νομίζουμε ότι μπορούν όλοι οι Ελληνες πολιτικοί (με μικρές εξαιρέσεις) να το κάνουν - οπότε το παρακάμπτουμε.
Να εξηγήσουμε την λογική. Οι οικονομολόγοι των αρχών που προστατεύουν τον ανταγωνισμό στις πολιτισμένες χώρες θεωρούν ότι μια αγορά είναι επαρκώς ανταγωνιστική όχι με βάση το μερίδιο του μεγαλύτερου παίκτη αλλά με ένα αριθμό που ισούται με το άθροισμα των τετραγώνων των μεριδίων της αγοράς του συνόλου των παικτών. Ο ανάστροφος του αριθμού αυτού (1/Ν) είναι ο "ισοδύναμος-αποτελεσματικός" αριθμός των παικτών της αγοράς. Το μαγικό νούμερο - ανώτατο όριο για να θεωρηθεί μια αγορά ανταγωνιστική - για τους οικονομολόγους είναι το 0,25 (που ισοδυναμεί με 4 "ισοδύναμους" παίκτες). Σήμερα ο συντελεστής αυτός είναι στο 0,650 δηλαδή 1,55 "ισοδύναμους" παίκτες - ούτε καν 2!
Ποιο είναι το πρόβλημα που θα λύσει με την πρότασή μας ο καινοτόμος Έλληνας πολιτικός; Το ότι η απαίτηση του "μεριδίου κάτω από 50% του δεσπόζοντα παίκτη" δεν δίνει από μόνο του συντελεστή Herfindahl μικρότερο του 0,25 δηλαδή την ζητούμενη ανταγωνιστική αγορά. Υπάρχει περίπτωση να πέσει το μερίδιο της αγοράς της ΔΕΗ στο 49% και η υπόλοιπη αγορά να ισομοιράζεται σε πέντε άλλους παίκτες. Ο συντελεστής Herfindahl στην περίπτωση αυτή είναι 0,292 και οι ισοδύναμοι παίκτες 3,4. Η Επιτροπή Ανταγωνισμού έχει πρόβλημα μ' αυτό γιατί 0,292>0,25.
Οι τρόποι να μειωθεί ο συντελεστής είναι πολλοί. Ο καλύτερος και πιο αποτελεσματικός είναι η μείωση του μεριδίου του δεσπόζοντα παίκτη. Αυτό είναι λογική συνέπεια του ότι τα μερίδια αγοράς αθροίζονται πολλαπλασιασμένα στο τετράγωνο στον συντελεστή. Η μείωση συνεπώς του μεγαλύτερου τετραγωνισμένη έχει και την μεγαλύτερη επίπτωση. Παράδειγμα: Μια αγορά με 43% για τον δεσπόζοντα, 10% για πέντε "μεγάλους" εναλλακτικούς και 1% για 7 μικρούς δίνει συντελεστή 0,235. Ακόμα καλύτερα, μια αγορά με 35% για τον δεσπόζοντα 10% για τους 5 μεγάλους και 2% για τους 7 μικρούς δίνει συντελεστή 0,177. Αυτή την τελευταία επιλογή προτείνουμε για τον φιλόδοξο και καινοτόμο πολιτικό.
Αφήνουμε την μετάφραση σε πολιτικό πρόγραμμα σε άλλους πιο αρμόδιους από εμάς. Θα ακολουθήσει σημείωμα για την στρατηγική που θα πρέπει να ακολουθηθεί για να επιτευχθεί ο στόχος. Είναι απαραίτητη γιατί εκεί θα περιλαμβάνονται (ως υποθέσεις και προαπαιτούμενα - οι λεγόμενες "αυταπάτες") και οι δικαιολογίες που θα χρειασθούν για να εξηγηθεί η αποτυχία στο τέλος της τετραετίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου