Οι Αγορές Μειώνουν την Τιμή του Ρεύματος και οι Κυβερνήσεις την Αυξάνουν

Το ευρύ κοινό, είτε ως φορολογούμενοι πολίτες είτε ως καταναλωτές, είναι καλό να κατανοούν ορισμένα θεμελιώδη δεδομένα, ώστε να είναι σε θέση να κάνουν, με οποιαδήποτε από τις δύο ιδιότητες, τις επιλογές τους με βάση τις προσωπικές αξίες του καθενός. Ελπίζει κανείς ότι αυτό θα βοηθήσει στο να απαιτήσουν την εφαρμογή πολιτικών που είναι εμπεριστατωμένες (αυτή είναι η μετάφραση στα ελληνικά του όρου "evidence based policies" που έγινε πρόσφατα της μόδας μεταξύ των Αγγλοσαξώνων και ορισμένων Ελλήνων διανοουμένων).

Στον κλάδο του ηλεκτρισμού, που παράγει έναν αγαθό που αφορά το σύνολο της κοινωνίας, ένα θεμελιώδες δεδομένο είναι το επίπεδο και η τάση των τιμών του ρεύματος. Που συνοψίζεται στα ερωτήματα: Πόσο κάνει το ρεύμα; Ακριβαίνει ή γίνεται φθηνότερο; Γιατί; Τι προβλέπεται στο μέλλον;

Θα προσπαθήσουμε να δώσουμε απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά βασιζόμενοι σε δημόσια διαθέσιμα στοιχεία της Γερμανικής και όχι της Ελληνικής αγοράς. Ο σημαντικότερος λόγος είναι ότι η Γερμανία έχει τεράστιο ειδικό βάρος στην Ευρώπη. Ο δεύτερος πιο σημαντικός είναι ότι (όπως έχει επισημανθεί στο παρελθόν), είναι πολύ πιο εύκολο να βρει κανείς διαθέσιμα στοιχεία οποιασδήποτε άλλης αγοράς ηλεκτρισμού πολιτισμένης χώρας ή και πολιτείας των ΗΠΑ, από αυτά της ελληνικής.

Πόσο κάνει λοιπόν το ρεύμα; Απάντηση: Στη Γερμανία (την χώρα με το ακριβότερο ρεύμα στην Ευρώπη) το ρεύμα (για οικιακούς καταναλωτές) στοιχίζει σχεδόν τρεις φορές από όσο στοιχίζει κατά μέσο όρο στις ΗΠΑ.

Ακριβαίνει ή φθηναίνει το Ρεύμα; Απάντηση: Το ρεύμα στην Γερμανία από το 2010 και μέχρι το 2020 έχει γίνει ακριβότερο κατά 33% δηλαδή "τρέχει" με ρυθμό περίπου τρεις φορές όσο ο δείκτης τιμών καταναλωτή στη ίδια περίοδο (περίπου 10%).

Γιατί ακριβαίνει το ρεύμα στην Γερμανία; Απάντηση: Γιατί η γερμανική κυβέρνηση επιβάλει φόρους και τέλη στο ρεύμα με σκοπό την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Έτσι, ενώ το κόστος της παραγωγής και προμήθειας ηλεκτρισμού έχει μείνει πρακτικά σταθερό σε ονομαστικές τιμές (έχει μειωθεί σε πραγματικές τιμές), οι φόροι και τα τέλη έχουν αυξηθεί δραματικά.

Οι αριθμοί φαίνονται στο Πίνακα που ακολουθεί.

Όπως φαίνεται στον Πίνακα, η παραγωγή/προμήθεια του ρεύματος κοστίζει λιγότερο το 2020 (7,05 λεπτά την KWh) από ότι το 2010 (8,05 λεπτά/KWh). Αυτή είναι μια τάση που θα περίμενε κάποιος που έχει επίγνωση της ιστορίας του κλάδου. Η τιμή του ρεύματος ιστορικά έτεινε πάντα μειούμενη. 

Το Δίκτυο κοστίζει περισσότερο το 2020 από ότι το 2010. Πέραν του ότι το Γερμανικό δίκτυο είναι το καλύτερης ποιότητας στη Ευρώπη, ένα μεγάλο μέρος της αύξησης του κόστους του οφείλεται στις επενδύσεις που ήταν αναγκαίες για να υποστηρίξουν τη ενσωμάτωση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο ηλεκτρικό σύστημα.

Οι φόροι και τα τέλη  όμως, είναι στην ουσία ο μοναδικός λόγος για την αύξηση της τιμής του ρεύματος στην Γερμανία τα τελευταία 10 χρόνια. Από τα 7,78 λεπτά του ευρώ της αύξησης, τα 6,78 λεπτά του ευρώ, δηλαδή το 87%, οφείλεται σε αυτή την κατηγορία εξόδων ("μοναδικός" γιατί στην πραγματικότητα η αύξηση στο κόστος του δικτύου είναι αποτέλεσμα της ενίσχυσης των ΑΠΕ)  

Τα στοιχεία του Πίνακα απαντούν κατά την γνώμη μας με πειστικό τρόπο στα ερωτήματα που τέθηκαν - τουλάχιστον όσον αυτά αφορούν την Γερμανική αγορά ηλεκτρισμού. Είναι εμφανές ότι, κρίνοντας από την Γερμανία τουλάχιστον, στον ηλεκτρισμό οι αγορές μειώνουν τις τιμές του αγαθού και οι κυβερνήσεις τις αυξάνουν. 

Παραμένει το τελευταίο ερώτημα: Τι προβλέπεται για το μέλλον; Είναι γενικά επικίνδυνο να κάνει κανείς προβλέψεις. Εάν όμως οι γερμανικές κυβερνήσεις  προσπαθήσουν να πετύχουν τους στόχους τους για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, είναι πιθανό ότι οι Γερμανοί καταναλωτές θα πουν το ρεύμα .....  ρευματάκι (πράγμα που πρέπει να ομολογήσουμε ότι μέχρι στιγμής δεν τους ανησυχεί καθόλου σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις).

Τίποτα από τα παραπάνω δεν είναι "πολιτικά" ή "ιδεολογικά" φορτισμένο. Είναι τα πραγματικά στοιχεία. Ώστε να διευκολυνθεί η οποιαδήποτε ερμηνεία τους και η αξιολόγηση εναλλακτικών πολιτικών. Αναμένουμε την ανάλογη ανάλυση για την ελληνική αγορά από κάποιον που έχει πρόχειρα τα στοιχεία (την ΡΑΕ;)

Σημείωση; Η πηγή των στοιχείων του Πίνακα είναι το www.strom-report.de