Στην Καλιφόρνια Φίλοι μου - στην Καλιφόρνια!

Από την νέα χρονιά, στην  πολιτεία της Καλιφόρνια των ΗΠΑ, το βασικό τιμολόγιο ηλεκτρικού ρεύματος θα είναι το "ζωνικό". Περίπου αυτό που εμείς εδώ στην χώρα μας ονομάζουμε "νυκτερινό". Ο αγγλικός όρος είναι "Time of Use tariffs" - δηλαδή τιμολόγια με διαφορετικές τιμές σε διαφορετικές χρονικές περιόδους. Τα καλιφορνέζικα τιμολόγια βέβαια είναι πιο πολύπλοκα από το δικό μας νυκτερινό. Είναι τιμολόγια αιχμής - κοιλάδας αλλά και χειμώνα/καλοκαιριού. Οι δε διαφορές μεταξύ των τιμών είναι μεγάλες. Παράδειγμα οι τιμές στην μεσημβρινή αιχμή του καλοκαιριού μπορεί φθάσει τα 0,4 δολάρια την κιλοβατώρα ενώ στην κοιλάδα του χειμώνα τα 0,09 δολάρια την κιλοβατώρα. 

Μέχρι τώρα το ζωνικό τιμολόγιο ήταν επιλογή των καταναλωτών. Με την νέα χρονιά οι καταναλωτές θα έχουν ως βασικό το ζωνικό τιμολόγιο εκτός αν επιλέξουν διαφορετικά.  Η απόφαση αυτή είναι στα πλαίσια της προσπάθειας που καταβάλλεται εδώ και πολλά χρόνια για να διορθωθούν τα σφάλματα που προκάλεσαν την μεγάλη κρίση του 2001, όταν το ηλεκτρικό σύστημα της Πολιτείας κατέρρευσε προκαλώντας την πτώχευση των μεγαλύτερων εταιρειών ηλεκτρισμού εν μέσω απαράδεκτων για πλούσια και πολιτισμένη χώρα διακοπών ηλεκτροδότησης (μια παράλληλη προσπάθεια είναι η εντολή να εγκατασταθούν "έξυπνοι" μετρητές στους περισσότερους καταναλωτές).

Τα ζωνικά τιμολόγια είναι ένα πρώτο βήμα προς τα δυναμικά τιμολόγια (δηλαδή τιμολόγια που η τιμή αλλάζει κάθε μισή ώρα ή και συχνότερα). Οι ιθύνοντες κατανόησαν ότι τα σταθερά τιμολόγια λιανικής το 2001 έφεραν την καταστροφή γιατί δεν επέτρεψαν στις εταιρείες ηλεκτρισμού να μετακυλήσουν τις απότομες και μεγάλες αυξήσεις στις χονδρικές τιμές (από εξωγενείς παράγοντες) στην λιανική αγορά. Βρέθηκαν λοιπόν στο δίλημμα αν έπρεπε να πωλούν με ζημία ή να μην πωλούν καθόλου - να διακόψουν την παροχή ρεύματος. Ξεκίνησαν από τις διακοπές και κατέληξαν μετά από την κατακραυγή του λαού στην πτώχευση (η Enron  που τους πουλούσε στην χονδρική θρυλείται ότι κέρδισε πολλά λεφτά στην περίοδο αυτή). Στο μέλλον, με την  εγκατάσταση έξυπνων μετρητών, θα μπορούν να εφαρμοστούν δυναμικά τιμολόγια μέσω των οποίων οι διακυμάνσεις των τιμών στην χονδρική θα περνούν αυτόματα στην λιανική μηδενίζοντας τον κίνδυνο για τις επιχειρήσεις.

Πόσο σχετικό είναι το παράδειγμα της Καλιφόρνια για τα δικά μας; Βραχυπρόθεσμα όχι πολύ γιατί εμείς έχουμε ανακαλύψει ένα καλύτερο τρόπο για να πτωχεύσει ο βασικός μας προμηθευτής ηλεκτρισμού. Απλώς σταματήσαμε να πληρώνουμε το ρεύμα (αρκετοί ώστε να πτωχεύσει). Ταυτόχρονα, το πολιτικό μας σύστημα κατάφερε να αποκρύψει την πτώχευση χρησιμοποιώντας καταναγκαστικά μεταξύ άλλων το (κεφαλαιοποιημένο από μνημονιακά δάνεια) τραπεζικό σύστημα. Οι πτωχοί καλιφορνέζοι δεν μπορούν καν να σκεφθούν τέτοιες παγκοσμίως πρωτοποριακές πατέντες.

Παρ΄ολ΄αυτά θεωρούμε ότι αξίζει να μελετήσουμε το παράδειγμα της Καλιφόρνιας γιατί ορισμένες από τις προκλήσεις του μέλλοντος είναι κοινές. Τα ζωνικά και μελλοντικά τα δυναμικά τιμολόγια έχουν ορισμένα σημαντικά πλεονεκτήματα.

• Προωθούν την επιλογή κατανεμημένων πηγών ηλεκτρικής ενέργειας (ανανεώσιμων ή μη) και της αποθήκευσης (με τιμή 40 λεπτά την κιλοβατώρα έστω και μόνο τα μεσημέρια του καλοκαιριού οι κάτοχοι φωτοβολταικών θα ενθουσιαστούν)
• Θα διευκολύνουν την ηλεκτροκίνηση στα αυτοκίνητα, παρέχοντας ευελιξία στην χρόνο φόρτισής τους, δηλαδή εκτός των αιχμών.
• Θα δώσουν ισχυρά κίνητρα για την επιλογή πιο αποδοτικών κλιματιστικών και μονώσεων των κτιρίων. Αυτό θα μηδενίσει και την σταυροειδή επιδότηση από τους πτωχούς χωρίς κλιματισμό στους πλούσιους με κλιματισμό που είναι το αποτέλεσμα των σταθερών τιμών σήμερα.

Δεν είναι λοιπόν κακή ιδέα να αρχίσουμε να σκεπτόμαστε τα ζωνικά τιμολόγια και εμείς. Πρώτο βήμα είναι να ανταποκρίνεται ο ΔΕΔΔΗΕ στα αιτήματα για εγκατάσταση μετρητή νυκτερινού τιμολογίου σε χρόνο μικρότερο του ενός χρόνου - σύμφωνα με ανεκδοτολογικού χαρακτήρα πληροφορίες. Η μήπως έχει βελτιωθεί ο χρόνος αναμονής; Μήπως κάποιος να του έκανε την ερώτηση; Και ποιος πιο αρμόδιος από την Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας;