Η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής ως συνταγματική επιταγή

Δημοσιεύθηκε στον Τύπο ότι η Νέα Δημοκρατία προτείνει εκτός από το άρθρο 16 να αναθεωρηθεί και το άρθρο 24 του Συντάγματος έτσι ώστε να αναχθεί σε συνταγματική επιταγή για την Πολιτεία η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Ακολουθούν ορισμένες παρατηρήσεις και μια πρόταση.

Από ότι ξέρουμε αυτή θα είναι η πρώτη φορά παγκοσμίως που ένα εθνικό κράτος θα έχει στο σύνταγμα του τέτοια πρόβλεψη. Αυτό είναι λογικό γιατί το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής έχει μια ιδιαιτερότητα. Αν δεν αντιμετωπισθεί σε παγκόσμια κλίμακα οποιαδήποτε προσπάθεια μεμονωμένων κρατών δεν έχει καμία πρακτική αξία (Η Ελλάδα ευθύνεται για το 0,25% του παγκοσμίως εκπεμπόμενου CO2).

Για τον λόγο αυτό ακριβώς η Ελλάδα, ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), έχει αναλάβει υποχρεώσεις σχετικά με την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής ως χώρα μέλος της ΕΕ αλλά και συλλογικά ως ΕΕ έναντι της παγκόσμιας κοινότητας μέσω των διεθνών συνθηκών όπως την πρόσφατη του Παρισιού. Συνεπώς η πρόβλεψη στο σύνταγμα φαίνεται να περισσεύει. Εκτός εάν διατυπωθεί με δημιουργικό τρόπο (όπως θα φανεί παρακάτω οι νομικές μας γνώσεις είναι μηδαμινές αλλά πάντα ελπίζουμε ότι υπάρχει τουλάχιστον ένας νομικός που θα μπορέσει να μεταφράσει λογικοφανείς ιδέες στην νομική γλώσσα).

Προτείνουμε η διατύπωση να είναι κάπως έτσι: "Η Πολιτεία έχει την υποχρέωση να  μεριμνά για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής με βάση τις διεθνείς συμφωνίες στις οποίες η χώρα δεσμεύεται μετά από σχετικές μελέτες κόστους ωφέλειας. Χρησιμοποιείται η Αρχή της Προφύλαξης (Precautionary Principle) και προτείνονται οι πολιτικές με το μικρότερο κόστος. Ο μελέτες αυτές υποβάλλονται στο κοινοβούλιο έτσι ώστε οι δεσμεύσεις στις διεθνείς συνθήκες να ψηφίζονται με αυξημένη πλειοψηφία του 2/3 των μελών του κοινοβουλίου. Στις μελέτες αυτές το κόστος και η ωφέλεια δεν αφορούν μόνο τις επιπτώσεις στον πληθυσμό της χώρας αλλά λαμβάνουν υπ' όψιν τις επιπτώσεις σε παγκόσμιο επίπεδο δημιουργώντας τις ανάλογες υποχρεώσεις και απαιτήσεις από και προς την ελληνική Πολιτεία". (Η πρώτη τέτοια μελέτη θα πρέπει να εξηγήσει την ωφέλεια που αποκομίζουν ήδη οι Έλληνες πληρώνοντας περίπου 2 δισεκατομμύρια ευρώ τον χρόνο εδώ και πολλά χρόνια κυρίως μέσω των λογαριασμών ρεύματος για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής)

Η ειρωνεία είναι ότι πράγματι μια τέτοια πρόβλεψη θα αποτελούσε βελτίωση της υπάρχουσας κατάστασης γιατί επί του παρόντος η χώρα, όντας μέλος της ΕΕ, έχει μικρότερη δυνατότητα σχεδιασμού της δικής της πολιτικής για την κλιματική αλλαγή από ότι οι χώρες μη μέλη αλλά και οι πολιτείες των ΗΠΑ.