Είναι πλέον γνωστό ότι πολλοί οικονομολόγοι, μεταξύ αυτών ορισμένοι διάσημοι, αν καλούντο να συμβουλεύσουν ένα καλοκάγαθο και καλοπροαίρετο παγκόσμιο δικτάτορα σχετικά με την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, θα πρότειναν ένα φόρο άνθρακα. Ένα φόρο που θα υποκαθιστούσε όλες τις εναλλακτικές πολιτικές (π.χ. επιδοτήσεις ΑΠΕ, εξοικονόμησης ενέργειας κλπ.) και του οποίου τα έσοδα θα επιστρέφονταν στους φορολογούμενους. Ο φόρος θα επιβαλλόταν στην κατανάλωση και όχι στη παραγωγή CO2. Αυτό σημαίνει, μεταξύ άλλων, ότι θα επιβάρυνε τις εισαγωγές σε κάθε κράτος. Δημιουργώντας έτσι ένα κίνητρο για να επιβληθεί σε παγκόσμιο επίπεδο (που είναι και η προϋπόθεση για να είναι αποτελεσματικός). Υπάρχουν σημεία διαφωνίας.
Το πρώτο αφορά τον τρόπο επιστροφής του φόρου στους φορολογούμενους. Ορισμένοι επιλέγουν την πολιτικά πιο αποδεκτή λύση. Να επιστρέφεται ο φόρος με ένα σταθερό (ετήσιο) ποσό για κάθε οικογένεια. Άλλοι προτείνουν την λύση που καταλήγει στην δημιουργία της μικρότερης φορολογικής "φύρας" (tax deadweight loss). Τέτοια πολιτική είναι τα έσοδα του φόρου να μειώνουν τους φόρους εισοδήματος. Με πρώτη προτεραιότητα τις εισφορές μισθοδοσίας για κοινωνική ασφάλιση.
Το δεύτερο αφορά το αρχικό ύψος του φόρου και την εξέλιξη του στο μέλλον. Αυτό βέβαια είναι και το σημαντικότερο πρόβλημα. Θεωρητικά το ύψος του φόρου θα πρέπει να είναι ίσο με το κοινωνικό κόστος του CO2. Αυτό με την σειρά του εξαρτάται κυρίως από δύο παράγοντες: α) την ευαισθησία (σε συνθήκες μακροχρόνιας ισορροπίας) της θερμοκρασίας της γης στην αλλαγή περιεκτικότητας της ατμόσφαιρας σε CO2 και β) τον συντελεστή προεξόφλησης των κοινωνικών ζημιών/κερδών σε χρονικό ορίζοντα πολλών δεκαετιών.
Για το δεύτερο, οι οικονομολόγοι, παρ' όλο που φαίνεται κατ' αρχήν ως ηθικό θέμα, έχουν μια άποψη. Ότι δεν πρέπει να απέχει πολύ από τον συντελεστή προεξόφλησης που χρησιμοποιούν οι αγορές για να αποτιμήσουν τις συλλογικές προτιμήσεις και προβλέψεις της παρούσας γενεάς. Με μια επιφύλαξη. Ότι ο συντελεστής αυτός θα μειωθεί όσο χρειάζεται για να καλύψει με την μορφή της ασφάλισης την πιθανότητα μεγάλης καταστροφής με πολύ μικρή πιθανότητα (fat tail event). Ένας συντελεστής της τάξης του 3% τον χρόνο θα ήταν μάλλον επαρκής για τους οικονομολόγους και αποδεκτός από τον καλοκάγαθο δικτάτορα.
Για την ευαισθησία του κλίματος στο CO2 οι οικονομολόγοι θα έπρεπε να ζητήσουν την άποψη των ειδικών κλιματολόγων. Δυστυχώς η γκάμα στην εκτίμηση της ευαισθησίας είναι τεράστια (από 1,5 έως 4,5 βαθμούς Κελσίου για διπλασιασμό της συγκέντρωσης CO2) και συνεπώς άχρηστη για την άσκηση πολιτικής. Το χειρότερο είναι ότι έχει παραμείνει σε αυτή την γκάμα εδώ και δεκαετίες. Δεν έχει υπάρξει καμία πρόοδος στην βελτίωση της εκτίμησης.
Πως θα αντιμετωπίσει ο οικονομολόγος την γεμάτη αβεβαιότητα κατάσταση αυτή; Τα καλά νέα είναι ότι ένας από αυτούς ο Καναδός Ross MacKitrick έχει προτείνει μια απάντηση. Σε συντομία: Βάλτε ένα φόρο σχετικά χαμηλό για να ξεκινήσουμε (και να μην δημιουργήσουμε τεράστια φύρα φορολογική) και μετά αυξάνετε τον σε αναλογία με την μεταβολή της θερμοκρασίας της τροπόσφαιρας στην περιοχή του ισημερινού (θα έλεγε στον καλοκάγαθο δικτάτορα αν τον ρωτούσε)
Γιατί την συγκεκριμένη μέτρηση της θερμοκρασίας; Γιατί οι ειδικοί συμφωνούν ότι είναι πρόδρομος δείκτης της μεταβολής της θερμοκρασίας της υπόλοιπης γης. Αυτό όμως είναι μια μικρή τεχνική λεπτομέρεια. Το πιο σημαντικό είναι η συμπλήρωση της πρότασης του McKitrick σε απάντηση της αντίρρησης ότι ο δείκτης που προτείνει έχει εντελώς βραχυπρόθεσμη προοπτική - είναι δηλαδή εντελώς άχρηστος για ένα φαινόμενο από την φύση του μακροπρόθεσμο.
Προτείνει συνεπώς την παράλληλη θεσμοθέτηση μιας προθεσμιακής αγοράς στην οποία οι επιχειρήσεις (αλλά και οποιοσδήποτε άλλος) θα μπορούν να καλύπτουν τον κίνδυνο από τις μεταβολές του φόρου άνθρακα (δεδομένου ότι αυτός θα αλλάζει σε τακτά χρονικά διαστήματα - πχ κάθε χρόνο). Δημιουργείται λοιπόν ένα κίνητρο στους διοικούντες των επιχειρήσεων να επιλέξουν τις πιο αξιόπιστες πηγές πρόβλεψης της θερμοκρασίας της γης. Στην προσπάθεια τους αυτή αναπτύσσουν (χωρίς να έχουν κατ' ανάγκη την πρόθεση) ένα νέο κλάδο που προσφέρει υπηρεσίες πρόβλεψης με αξιόπιστο και ανεξάρτητο τρόπο. Οι καλύτεροι κλιματολόγοι με τα καλύτερα μοντέλα στην υπηρεσία των αγορών! Αξιολογούμενοι καθημερινά από αντικειμενικές παρατηρήσεις - την ίδια την ζωή!
Συγκρινόμενη με την παρούσα κατάσταση, όπου κρατικοδίαιτοι επιστήμονες και πολιτικοί με την συνεργασία κρατικοδίαιτων επιχειρηματιών (και δεν υπάρχει επιχειρηματίας που αν του δοθεί η ευκαιρία δεν γίνεται κρατικοδίαιτος) καθορίζουν τις πολιτικές αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, είναι προφανώς προτιμότερη.
Όλα τα παραπάνω βασίζονται στην προϋπόθεση ότι θα μπορούσε υπάρξει ένας καλοκάγαθος δικτάτορας. Οι πιθανότητες αυτή την στιγμή είναι μικρές - δεν φαίνεται κάτι τέτοιο στον ορίζοντα. Γιατί ο μοναδικός τρόπος για να θεωρηθεί καλοκάγαθος είναι να υπάρξει ομοφωνία στην επιλογή του. Το μεγαλύτερο εμπόδιο σ' αυτό είναι τα συμφέροντα της συμμαχίας "βαπτιστών και λαθρεμπόρων" που έχει ήδη δημιουργηθεί με τις παράλογες, αντιλαϊκές και αυταρχικές πολιτικές που έχουν εφαρμοστεί μέχρι τώρα ειδικά στην Ευρωπαϊκή Ένωση (υπό την γερμανική επιρροή). Ίσως είναι καιρός για λίγο (καλοήθη!) λαϊκισμό.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου