Οι μακροχρόνιες προβλέψεις για την εξέλιξη των τιμών του ρεύματος είναι ενδιαφέρουσες αλλά αποτελούν εκτιμήσεις με σημαντικό κίνδυνο αστοχίας. Είναι ίσως προτιμότερο πριν κάνουμε προβλέψεις να ρίξουμε μια ματιά στο παρελθόν - όπου είναι πιθανό να ανακαλύψουμε τάσεις - μοτίβα και για το μέλλον. Κάναμε μια τέτοια πρόχειρη ανάλυση και βρήκαμε ενδείξεις ότι η μελλοντική εξέλιξη των τιμών θα επηρεαστεί αυξητικά από τις ρυθμιζόμενες χρεώσεις και ότι η συνεισφορά της μεγαλύτερης διείσδυσης των ΑΠΕ στο σύστημα δεν θα επηρεάσει προς τα κάτω τις ανταγωνιστικές χρεώσεις. Εξηγούμε:
Στον παρακάτω Πίνακα φαίνεται η εξέλιξη του μηνιαίου δείκτη τιμών λιανικής του allazorevma.gr (γκρι μέχρι τον Μάϊο του 2023) και των τιμών (μέσων μηναίων μέσω όρων) της χονδρικής αγοράς ηλεκτρισμού στην Ελλάδα (κίτρινο). Από τον Μάϊο του 2023 και μετά, ο Δείκτης τιμών λιανικής παρουσιάζεται σε δύο εκδόσεις. Η μια (μπλε γραμμή) περιέχει τις νέες αυξημένες χρεώσεις του Δικτύου διανομής και η άλλη (γκρι) δεν τις περιέχει.
Υπενθυμίζεται ότι ο Δείκτης τιμών του allazorevma.gr περιλαμβάνει τις ανταγωνιστικές και τις ρυθμιζόμενες χρεώσεις αλλά και τις κρατικές επιδοτήσεις. Πως εξελίχθηκε λοιπόν η τιμή του ρεύματος τα τελευταία 4 χρόνια;
Η τιμή του ρεύματος για τους μικρούς (οικιακούς) καταναλωτές αυξήθηκε στην περίοδο αυτή κατά 38% ήτοι με μέσο ρυθμό περίπου 10% τον χρόνο. Η σύγκριση γίνεται μεταξύ του μέσου όρου του Δείκτη τιμών την περίοδο πριν την κρίση (από τον Απρίλιο του 2020 μέχρι τον Ιούνιο του 2021) και του μέσου όρου του Δείκτη από τον Μάϊο του 2023 μέχρι τον Οκτώβριο του 2024. Χωρίς την αύξηση στις ρυθμιζόμενες χρεώσεις (δικτύου διανομής) η αύξηση στην τετραετή περίοδο θα ήταν 26%. Ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή στην περίοδο μεταξύ 2021 και 2024 (μέσος ετήσιος σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ) αυξήθηκε κατά 17% περίπου. Συνεπώς η τιμή του ρεύματος αυξήθηκε στην τετραετία με ρυθμό υπερδιπλάσιο του πληθωρισμού (38% έναντι 17%).
Φαίνεται ότι η αύξηση των τιμών την περασμένη τετραετία οφείλεται κατά 2/3 στην αύξηση της χονδρικής τιμής και κατά 1/3 στη αύξηση των χρεώσεων δικτύου. Η αυξημένη συνεισφορά των ΑΠΕ δεν βοήθησε στην συγκράτηση της χονδρικής. Από την άλλη μεριά μέσα στην περίοδο δόθηκε η μεγαλύτερη ετήσια αύξηση στις χρεώσεις δικτύου διανομής που έχει δοθεί ποτέ. Με βάση αυτές τις ιστορικές παρατηρήσεις τι θα επηρεάσει τις τιμές στην επόμενη πενταετία;
Η πιθανότητα να αποφευχθούν σημαντικές αυξήσεις στις χρεώσεις δικτύων είναι μικρές. Το αντίθετο δείχνουν τα σχέδια που υποβάλουν οι διαχειριστές τους για την ανάπτυξη των δικτύων τους - στα οποία απαιτούν ετήσιες αποδόσεις κεφαλαίου της τάξεως του 8%. Σε αυξημένες χρεώσεις δικτύου μεταφοράς θα μεταφερθούν για παράδειγμα οι τυχόν μειώσεις στις ΥΚΩ που (υποτίθεται ότι) θα προέλθουν από τις διασυνδέσεις της Κρήτης (και τώρα της Κύπρου). Ο ΔΕΔΔΗΕ προγραμματίζει επενδύσεις της τάξεως των 3 δισεκατομμυρίων ευρώ για την επόμενη 5ετία. Είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι αυτές θα υλοποιηθούν χωρίς περαιτέρω αυξήσεις στις χρεώσεις δικτύου των λογαριασμών ρεύματος.
Η αυξημένη διείσδυση των ΑΠΕ (οι ΑΠΕ συνεισέφεραν το 24% της παραγωγής το 2020 και το 47% μέσα στο 2024) δεν έχει αποδώσει μέχρι τώρα και δεν φαίνεται πως θα μπορέσει να αποδώσει την επόμενη πενταετία δεδομένου ότι υπάρχουν πολλές εγκαταστάσεις με εγγυημένες ταρίφες που δεν λήγουν πριν το 2030 (σχετική μελέτη έχει στην διάθεσή της η ΡΑΑΕΥ). Η κατάργηση του ΕΤΜΕΑΡ δεν είναι πιθανή. Στην καλύτερη περίπτωση ίσως μεταμφιεστεί σε ένα άλλο φόρο (όπως στην Γερμανία) που δεν θα επιπίπτει μόνο στο ρεύμα.
Οι προβλέψεις είναι πολύ δύσκολο πράγμα (ειδικά για το μέλλον - όπως αστειευόταν ο Niels Bohr). Συνήθως η πρώτη μας δοκιμή γίνεται κοιτάζοντας το παρελθόν. Υποθέτοντας (αφελώς) ότι τα πράγματα θα συνεχίσουν να μένουν τα ίδια. Η πρώτη μας αυτή δοκιμή για πρόβλεψη λοιπόν δίνει δυσάρεστα αποτελέσματα. Τα πράγματα με την τιμή του ρεύματος θα πάνε χειρότερα (τα επόμενα 5 χρόνια τουλάχιστον) πριν (και εάν) καλυτερεύσουν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου