Η καινοτομία είναι η σημαντικότερη πηγή νέου πλούτου δηλαδή της "ανάπτυξης". Δεν είναι το περισσότερο κεφάλαιο, οι περισσότεροι εργαζόμενοι ή ... το καλύτερο κλίμα. Ούτε καν το "καλύτερο" κράτος (υποθέτοντας ότι υπάρχει "καλό" κράτος). Παρά μόνο στον βαθμό που αυτοί οι συντελεστές της παραγωγής ενσωματώνονται σε καινοτομικές επενδύσεις. Η καινοτομία (νέες ιδέες και νέοι κανόνες) είναι ο μοναδικός παραγωγικός συντελεστής του οποίου η απόδοση δεν μειώνεται καθώς αυξάνεται το απόθεμα του στην κοινωνία.
Υπάρχουν ισχυρότατες ιστορικές ενδείξεις ότι το καλύτερο περιβάλλον για να ανθίσει η καινοτομία είναι η οργάνωση της οικονομικής δραστηριότητας που ονομάζουμε ελεύθερη αγορά ή καπιταλισμό. Η οργάνωση αυτή που βασίζεται στην θεσμοθέτηση και προστασία δικαιωμάτων ιδιωτικής ιδιοκτησίας, ανταγωνισμού και εθελούσιων συναλλαγών. Για λόγους που δεν έχουν να κάνουν κατ΄ανάγκη με την εφεύρεση καθεαυτή αλλά με την ταχύτατη διάχυση και ενσωμάτωση της καινοτομίας στη οικονομία. Παρατηρούμε επίσης ότι σε ένα περιβάλλον ελεύθερης αγοράς αυτοί που συνήθως καινοτομούν είναι οι μικροί (όχι μόνο από άποψη ηλικίας αλλά και οικονομικής επιφάνειας) και αυτοί που έχουν το στομάχι για να αναλάβουν μεγαλύτερο ρίσκο δηλαδή....οι τρελοί.
Οι σκέψεις αυτές προκλήθηκαν από πρόσφατες εξελίξεις στον κλάδο του ηλεκτρισμού. Ο οποίος μέχρι πρότινος εθεωρείτο (και ήταν) ο πιο συντηρητικός κλάδος της οικονομίας. Μέχρι του σημείου οι άνθρωποι του ηλεκτρισμού να υποψιάζονται ότι ο ... Θωμάς Έντισον δεν θα εντυπωσιαζόταν αν έβλεπε το σημερινό ηλεκτρικό σύστημα (σε αντίθεση με τις τηλεπικοινωνίες που θα έμενε άναυδος).
Ο νυσταλέος επί ένα αιώνα ηλεκτρισμός πρέπει μέσα στα λίγα επόμενα χρόνια να αντιμετωπίσει τεράστιες προκλήσεις (θέλοντας και μη). Να αλλάξει τον τρόπο παραγωγής των προϊόντων του, να αλλάξει τον τρόπο πώλησης τους, να αλλάξει ριζικά τον τρόπο διανομής τους εκμεταλλευόμενος την συνέργεια με τον κλάδο των τηλεπικοινωνιών. Ταυτόχρονα, να αντιμετωπίσει την ριζική αλλαγή που θα απαιτήσουν νέες χρήσεις των προϊόντων του και την σχετική διαχείριση των πελατών του.
Να λοιπόν που ξεσπούν μικρές επαναστάσεις. Ένας μικρός προμηθευτής ρεύματος στο Τέξας (Griddy) προσφέρει στους πελάτες του δυναμικά τιμολόγια. Με τιμή που παρακολουθεί την χονδρική τιμή σε πεντάλεπτα διαστήματα. Στην πραγματικότητα είναι ενεργός εδώ και τρία χρόνια (έχοντας καταφέρει να πείσει μόνο 30 χιλιάδες καταναλωτές) και ήδη πρόλαβε να υποστεί μια μεγάλη αβαρία - σχεδόν χρεοκοπία. Επέζησε όμως και επιμένει υπό νέα διοίκηση. Ένας άλλος προμηθευτής στην Μ. Βρετανία, μικρός και αυτός (Octopus) - πολύ μικρότερος από τους κυρίαρχους 6 της αγοράς, προσφέρει όχι μόνο δυναμικά τιμολόγια αλλά, σε όσους έχουν ηλεκτρικό αυτοκίνητο την δυνατότητα να πωλήσουν υπηρεσίες (μέσω της μπαταρίας) του στο δίκτυο ηλεκτρισμού.
Αυτό που είναι σημαντικό σχετικά με τις προσπάθειες αυτές είναι ότι η τεχνολογία που απαιτείται για να προσφερθούν τα επαναστατικά αυτά προϊόντα ήταν διαθέσιμη εδώ και δεκαετίες. Σε ένα κλάδο όμως που αποτελείτο από κρατικοδίαιτες ή υπό έντονο ρυθμιστικό έλεγχο τεραστίων διαστάσεων επιχειρήσεις που δεν αντιμετώπιζαν κανένα ανταγωνισμό κανείς δεν έπαιρνε την πρωτοβουλία να προωθήσει νέες ιδέες. Έπρεπε να έρθει το γερό σκούντημα της θατσερικής ιδιωτικοποίησης (που υιοθετήθηκε και αντιγράφτηκε ταχύτατα σε παγκόσμιο επίπεδο) αλλά κυρίως η παγκόσμια έγνοια για την κλιματική αλλαγή για να ξυπνήσει ο κλάδος.
Δεν είναι σίγουρο ότι οι επαναστάσεις των μικρών θα πετύχουν. Το πιθανότερο μάλιστα είναι ότι θα αποτύχουν. Την πρώτη φορά. Την δεύτερη μερικές από αυτές θα επιζήσουν. Θα αλλάξουν την δική μας ζωή και αυτές θα μεγαλώσουν. Και θα προσλάβουν δικηγόρους για να προστατεύσουν τα μονοπώλια τους από τους επόμενους επαναστάτες. Το κέρδος όμως για το κοινωνικό σύνολο θα είναι τεράστιο και αναπαλλοτρίωτο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου