Σε περιόδους κρίσης, όπως αυτή που περνάει στις μέρες αυτές ο κλάδος του ρεύματος, καμία ιδέα δεν περισσεύει- έστω και "ανορθόδοξη". Παρουσιάζεται παρακάτω μια πρόταση που ίσως βοηθήσει να αντιμετωπισθεί ένα θεμελιώδες πρόβλημα της αγοράς - η απροθυμία ή αδυναμία πολλών καταναλωτών να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους. Την αξιοποίηση του Παρόχου Καθολικής Υπηρεσίας. Ως εξής.
Κάθε Πάροχος ορίζει στην σύμβαση προμήθειας με νέο πελάτη τους (δικούς του) όρους κάτω από τους οποίους θα τον στείλει (αυτόματα) στον Πάροχο Καθολικής Υπηρεσίας (ΠΚΥ) π.χ. μόλις οι ληξιπρόθεσμες οφειλές του περάσουν ένα όριο. Ο Πάροχος δεν προειδοποιεί για διακοπή ούτε στέλνει σχετικό αίτημα στον ΔΕΔΔΗΕ. Προειδοποιεί για ένταξη στον ΠΚΥ αναφέροντας τις σχετικές επιπτώσεις. (Προφανώς το τιμολόγιο του ΠΚΥ όπως και σήμερα είναι επιβαρυμένο).
Ο ΔΕΔΔΗΕ επικεντρώνει την διαδικασία διακοπής ηλεκτροδότησης λόγω χρεών αποκλειστικά και μόνο στους "πελάτες" του ΠΚΥ. Το γεγονός αυτό δημοσιοποιείται επαρκώς ώστε να γίνει γνωστό σε όλους τους καταναλωτές (αυτή είναι μια διαφημιστική καμπάνια που αξίζει τα λεφτά της!). Ο ΔΕΔΔΗΕ έχει την αρμοδιότητα να διαχειρίζεται το πρόγραμμα διακοπών με βάση σαφείς και διαφανείς οδηγίες από την ΡΑΕ σχετικά με την διαφορετική αντιμετώπιση αυτών που δεν θέλουν και αυτών που δεν μπορούν να πληρώσουν. Στατιστικές μέθοδοι (δειγματοληψία) θα χρησιμοποιούνται για να μεγιστοποιηθεί η αποδοτικότητα της διαδικασίας.
Η διακοπή τροφοδοσίας στην διαδικασία αυτή θα αντικατασταθεί το γρηγορότερο δυνατό με την τοποθέτηση μετρητών προπληρωμής - κυρίως στους απρόθυμους.
Το κόστος που επιρρίπτουν οι κακοπληρωτές στο ηλεκτρικό σύστημα κοινωνικοποιείται. Ο ΔΕΔΔΗΕ είναι ο μόνος λειτουργός στην αγορά που προσπαθεί να εισπράξει τα οφειλόμενα από τους "πελάτες" του ΠΚΥ. Τα οποία πιστώνονται στον λογαριασμό των Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας που ο ίδιος ο ΔΕΔΔΗΕ τηρεί (θα λαμβάνει και κάποια προμήθεια επί των εισπραχθέντων). Ο ΔΕΔΔΗΕ καθίσταται ο συλλογικός εισπράκτορας ληξιπρόθεσμων οφειλών ("collection agency") της αγοράς (δεν θα ήταν άσχημη ιδέα να γίνει αυτός ο μοναδικός ΠΚΥ).
Με την διαδικασία αυτή όπως παρουσιάστηκε παραπάνω:
Περιορίζονται οι επισφάλειες για τους παρόχους. Στο μεγαλύτερο μέρος το κόστος τους κοινωνικοποιείται. Επίσης κοινωνικοποιείται το κόστος της διαδικασίας είσπραξης των οφειλόμενων (π.χ. όλος ο σχετικός μηχανισμός που έχει στηθεί από την ΚΕΗ -γνωστή ως ΔΕΗ- περνάει στον ΔΕΔΔΗΕ).
Υπάρχει βέβαια φόβος ότι δημιουργεί κίνητρο για πιο χαλαρό πιστωτικό έλεγχο νέων πελατών από την πλευρά των Παρόχων. Νομίζουμε αυτό το θέμα αντιμετωπίζεται γιατί είναι εύκολο να διαπιστωθεί από μια ex post χρονοταξινόμηση των απαιτήσεων τους αν το παρακάνουν. Ο καθένας θα έχει την δική του πολιτική αλλά το αποτέλεσμά της θα πρέπει να βρίσκεται στα πλαίσια ενός ορίου κοινού για όλους. Η ΡΑΕ μπορεί να το ελέγξει εύκολα (όπως άλλωστε το απέδειξε πρόσφατα με τον έλεγχο των κερδών τους!).
Το κίνητρο των καταναλωτών να αποφύγουν την πληρωμή μειώνεται γιατί η απειλή μεταφοράς στον ΠΚΥ και η συνακόλουθη "στοχοποίηση" για διακοπή (ή προπληρωμένο μετρητή) υποθέτουμε ότι θα είναι πιο πειστική από την σημερινή διαδικασία.
Τελικά το κοινωνικό σύνολο ωφελείται από αυτή την "ανορθόδοξη" χρήση του ΠΚΥ; Ο γράφων έχει την άποψη ότι για την περίοδο κρίσης που περνάμε η ωφέλεια είναι μεγαλύτερη από το κόστος (δεδομένου ότι βραχυπρόθεσμα υπάρχει κίνδυνος ο ΠΚΥ να γίνει από 6ος μεγαλύτερος που είναι σήμερα ο 1ος εναλλακτικός προμηθευτής*).
Προτείνουμε η πρόταση να μελετηθεί από τους αρμοδίους γιατί, όπως έχει πει και ο Νομπελίστας οικονομολόγος Vernon Smith: "Οι αγορές κάνουν θαύματα με δυο προϋποθέσεις: Οι καταναλωτές να πληρώνουν τους λογαριασμούς τους και οι προμηθευτές να μην παραπλανούν τους πελάτες τους". Ας προσπαθήσουμε να εξασφαλίσουμε την πρώτη προϋπόθεση.
*Μια παρεπόμενη ωφέλεια είναι ότι θα μειωθεί πιθανόν δραματικά και το μερίδιο αγοράς της ΚΕΗ (ΔΕΗ) - ίσως μπορέσουμε να φθάσουμε και τον στόχο του 2019. Να μειωθεί δηλαδή σε ελάχιστο χρονικό διάστημα το μερίδιο αγοράς της σε ποσοστό κάτω από το 50%.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου