Η λίστα ιστολογίων μου

14/3/25

Το Αόρατο Χέρι της Αγοράς και ο Βεζίρης στο Ρεύμα*

Σε μια φανταστική χώρα (ουδεμία σχέση με οποιαδήποτε υπαρκτή) αυτό που ονομάζεται "λιανική αγορά ηλεκτρικού ρεύματος" είναι ένα παιχνίδι στο οποίο οι κανόνες τίθενται απο την πολιτική εξουσία (στην περίπτωση της συγκεκριμένης φανταστικής χώρας εκπροσωπείται απο τον Βεζίρη) και εφαρμόζονται με την βοήθεια του ελέφαντα που είναι ιδιοκτησία του. Για να τηρηθούν οι (φραγκοφερμένοι) τύποι υπάρχει και διαιτητής ο οποίος τις καλές ημέρες μένει απαθής στα τεκταινόμενα. Τις δύσκολες ημέρες αναλαμβάνει με μαγικά τρυκ καλαισθητικού χαρακτήρα (π.χ. χρώματα) να συσκοτίσει τους κανόνες για τους θεατές/πελάτες/υπηκόους του Βεζίρη ώστε να μειωθεί όσο είναι δυνατό  η κατανόησή τους για το τι τους συμβαίνει.

Όπως φαίνεται στον Πίνακα παρακάτω, στην αγορά ηλεκτρισμού της χώρας αυτής ο Βεζίρης με την βοήθεια του Ελέφαντά του έχει πετύχει (το 2024) να αποδεσμεύσει την  λιανική τιμή του ρεύματος απο την χονδρική. Ο Πίνακας δείχνει την τιμή ενός Τυπικού Κυμαινόμενου Τιμολογίου (στο οποίο η στάθμιση του Ελέφαντα είναι στο 72%) και το κόστος της χονδρικής (στην Χαμηλή Τάση) κάθε μήνα μέσα στο 2024. Με αυτά τα δυο νούμερα υπολογίζεται ένα τεκμαρτό μικτό περιθώριο για την αγορά. Μπορούν το νούμερα αυτά να έχουν "χειραγωγηθεί" απο το αόρατο χέρι της αγοράς; Ότι έχουν χειραγωγηθεί φαίνεται πιθανό αλλά όχι απο το χέρι της αγοράς. Αν ήταν το χέρι της αγοράς, α) η συσχέτιση μεταξύ των δύο αγορών θα ήταν υψηλότερη - δεδομένου άλλωστε ότι στη λιανική κυριαρχούν τα κυμαινόμενα τιμολόγια και β) τα μικτά περιθώρια των παρόχων λόγω ανταγωνισμού θα ήταν πολύ μικρότερα και λιγότερο ευμετάβλητα. Οι αριθμοί όμως διηγούνται μια διαφορετική ιστορία.

Στο πρώτο εξάμηνο του 2024, με τις τιμές της χονδρικής να κατρακυλούν και την συντριπτική πλειοψηφία των καταναλωτών να βρίσκονται στο Τυπικό Κυμαινόμενο Τιμολόγιο, στο οποίο τους τοποθέτησε χωρίς να τους ρωτήσει (και τους το προτείνει με κάθε ευκαιρία) ο Βεζίρης, οι Πάροχοι κάνουν πραγματικό πάρτι. Πετυχαίνουν ένα ονειρώδες μέσο μικτό περιθώριο γύρω στο 30%. 

Στο 2ο εξάμηνο τα πράγματα αλλάζουν. Η χονδρική αυξάνεται και δημιουργεί πρόβλημα στον Βεζίρη. Οι ευγνώμονες Πάροχοι, δηλαδή ο Ελέφαντας, αποφασίζουν να θυσιάσουν ενα μέρος των υπερκερδών του 1ου εξαμήνου και να μην περάσουν την αύξηση αυτή στην λιανική. Αυτό το κάνουν καταχρώμενοι την ευελιξία που τους έχει δώσει ο Βεζίρης στην αδιαφανή φόρμουλα του Τυπικού Κυμαινόμενου Τιμολογίου. Τους "πιάνει το φιλολαικό" και δίνουν "εκπτώσεις" αλλάζοντας όμως ταυτόχρονα (εις βάρος των καταναλωτών) τα όρια ενεργοποίησης των ρητρών αναπροσαρμογής (συγγνώμη - μηχανισμού διακύμανσης).

Αυτή όμως η "θυσία" των Παρόχων (δηλαδή στην πράξη του Ελέφαντα) στο 2ο εξάμηνο δεν είναι τόσο μεγάλη για να θέσει σε κίνδυνο το ευτραφές μέσο μικτό περιθώριο του 15% για όλο το 2024 (ο γράφων τολμά την εκτίμηση ότι είναι απο τα υψηλότερα στην Ευρώπη). Σε αυτό βοηθάει και ο Βεζίρης που, πανικοβλημένος από την αύξηση στη χονδρική, δίνει στους 3 απο τους 12 μήνες (8ο, 9ο και 12ο) και ένα μικρό μπαχτσίσι τους υπηκόους του.

Δεν είναι όλα μαύρα όμως. Στην διάρκεια του 2024 οι Πάροχοι, αξιοποιώντας τα παχιά περιθώρια απο τις πωλήσεις στην άτυχη πλειοψηφία των πελατών τους με Τυπικό Κυμαινόμενο Τιμολόγιο, επενδύουν για πρώτη φορά μετά απο καιρό σε τιμολόγια σταθερής (και πολύ ανταγωνιστικής) τιμής. Δεν υπάρχουν δημόσια διαθέσιμα στοιχεία για τον αριθμό των καταναλωτών που εκμεταλλεύτηκαν την ευκαιρία αυτή. Τα σταθερά τιμολόγια πάντως δημιουργούν αρκετό θόρυβο στην αγορά, ώστε ο Βεζίρης ενθουσιασμένος, άρχισε να σκέφτεται να τα...επιδοτήσει! Επιβεβαιώνοντας την αγγλοσαξωνική λαική σοφία: "Δεν είναι εύκολο να μάθεις νέα κόλπα σε γέρικο σκυλί".

* Ο αναγνώστης του παρόντος θα διαισθανθεί - και δικαίως - μια προκατάληψη του γράφοντος υπέρ του "αόρατου χεριού της αγοράς" και εναντίον της χειραγώγησης απο τον "Βεζίρη" - που δεν είναι όμως δογματική. Το βασικό κίνητρο για να γραφεί είναι μια ισχυρή αντιπάθεια για την υποκρισία.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου