Ο περίφημος οικονομολόγος του 20ου αιώνα λόρδος Μέιναρντ Κέυνς, όταν οι συνάδελφοί του παρατηρούσαν ότι οι πολιτικές που πρότεινε ήταν βραχυπρόθεσμες, απαντούσε: "Μακροπρόθεσμα όλοι είμαστε νεκροί". Η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων κλπ. (ΡΑΑΕΥ), θα μπορούσε να καταργήσει την χρωματική σήμανση των τιμολογίων ρεύματος, που έχει ήδη αρχίσει να καταπνίγει την καινοτομία στην αγορά ρεύματος και να δικαιολογήσει την απόφασή της με την Κευνσιανή λογική: "Μακροπρόθεσμα όλα τα τιμολόγια είναι μεταβλητά".
Στο κάτω-κάτω η πρόταση σχετικά με τα τιμολόγια είναι αληθής - ίσως πιο αληθής απο αυτή του Κέυνς (ο οποίος μην έχοντας απογόνους αδιαφορούσε για το μακρυνό μέλλον). Και είναι αληθής γιατί, σε αντίθεση με τον Κέυνς που μιλούσε για δεκαετίες, η τιμή των σταθερών τιμολογίων δεν διατηρείται για περισσότερο απο 12 μήνες (οι 18 ή 24 είναι εξαιρέσεις που επιβεβαιώνουν τον κανόνα). Ακόμα και τα 12μηνα όμως, σύμφωνα με τον Κανονισμό Προμήθειας, μπορούν να αλλάξουν τους όρους (και την τιμή τους) στους 6 μήνες.
Οι καταναλωτές έχουν ήδη την εμπειρία των πρόσφατων χρόνων. Απο το 2021 μέχρι σήμερα, σε μια περίοδο μικρότερη απο 4 χρόνια, η τιμή του ρεύματος έχει μεταβληθεί σημαντικά προς τα πάνω- κατά περίπου 40% σε ονομαστικούς όρους (23% σε πραγματικούς).
Τι σημαίνουν τα παραπάνω στην πράξη; Ότι το κράτος πρέπει να αφήσει την αγορά να αποφασίσει τι "ποσοστό" σταθερότητας θα έχουν τα τιμολόγια που προσφέρονται στους καταναλωτές. Η προτίμησή τους, που διαμορφώθηκε απο την εποχή του μονοπωλίου, είναι για σταθερότητα. Το κράτος αγνόησε την προτίμηση αυτή υιοθετώντας και επισημοποιώντας την χρήση ρητρών απο την αγορά. Με αποτέλεσμα μια άνευ προηγουμένου σύγχυση που τραυμάτισε τον ήδη κουτσό ανταγωνισμό και δυσφήμισε την αγορά στα μάτια των καταναλωτών.
Υπό κανονικές συνθήκες, η συντριπτική πλειοψηφία των καταναλωτών θα προτιμούσαν σταθερότητα στις τιμές - για όση διάρκεια μπορεί να προσφέρει η αγορά. Δουλειά των παρόχων (που είναι λίγο πολύ και ο λόγος ύπαρξής τους) είναι να ανακαλύψουν το σωστό μίγμα - την σωστή διάρκεια. Που θα κυμαίνεται απο μερικά λεπτά της ώρας (για μια μικρή μειοψηφία) έως 6, 12 ή ακόμα και 24 μήνες (για την πλειοψηφία). Η κρατική τυποποίηση - δηλαδή τα χρώματα - δυσκολεύουν την διαδικασία αυτή. Πρέπει να καταργηθούν.
Αντίθετα το κράτος πρέπει να εστιάσει τις προσπάθειές του στην διαχείριση της μακροπρόθεσμης τάσης των τιμών. Να λάβει αποφάσεις για το ρυθμιστικό και πολιτικό βάρος που φορτώνεται το ρεύμα και να εξασφαλίσει την ομαλή λειτουργία του ανταγωνισμού. Άλλωστε ελέγχει το 40% της τιμής του ρεύματος μέσω των ρυθμιζόμενων χρεώσεων, οι οποίες είναι υπεύθυνες για το 1/3 περίπου της αύξησης των τιμών στην περίοδο '21-'25. Ίσως η σημαντικότερη παρέμβαση του κράτους θα ήταν η υποκατάσταση του ΕΤΜΕΑΡ και των δικαιωμάτων εκπομπών απο ένα φόρο άνθρακα του οποίου τα έσοδα θα επιστρέφονται στους πολίτες. Έτσι, μακροπρόθεσμα τα τιμολόγια θα είναι μεταβλητά - αλλά προς τα κάτω!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου