Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ και ο Πρωθυπουργός Συμφωνούν (στα οικονομικά!)

Διαβάζοντας προσεκτικά τις πρόσφατες δηλώσεις του κυρίου Πρωθυπουργού* για τα ενεργειακά (και ειδικότερα για το ρεύμα) παρατηρούμε με κάποια έκπληξη ότι η ρητορική του μας θυμίζει απόψεις που ακούμε εδώ και μερικούς μήνες στην αγγλική γλώσσα. Ναι - μας θύμισε την ρητορική του Προέδρου των ΗΠΑ. Διατυπωμένες με πιο μειλίχιο ύφος πράγματι. Αλλά στην ουσία μοιάζουν τόσο πολύ που δημιουργούν την υποψία ότι το πρωτότυπο κείμενο έχει γραφτεί στην αγγλική και ανέβηκε στα ΜΚΔ η ελληνική μετάφρασή του. 

Με λίγα λόγια ο Πρωθυπουργός, όπως και ο Αμερικανός Πρόεδρος "πωλούν" αυτάρκεια, μερκαντιλισμό και κρατικό αυταρχισμό στην οικονομία. Το πρόβλημα είναι ότι οι ιδέες αυτές έχουν απαξιωθεί τόσο στη θεωρία όσο και στην πράξη στη διάρκεια των 250 περίπου τελευταίων χρόνων. Μια παγκόσμια οικονομία που θα ήταν οργανωμένη με βάση αυτές τις θεωρίες θα ήταν έως και 30 φορές φτωχότερη από ότι είναι σήμερα. Ο μόνος λόγος που είναι ακόμα ζωντανές είναι η άγνοια των πολλών και τα (ιδιοτελή, ψηφοθηρικά την καλύτερη περίπτωση) κίνητρα των πολιτικών ηγετών.

Είμαστε αυτάρκεις (ή αυτόνομοι) στο ρεύμα περηφανεύεται ο κύριος Πρωθυπουργός. Πράγματι, ιστορικά βασιζόμαστε στην ντόπια παραγωγή για ρεύμα - γιατί είχαμε τον λιγνίτη που η ΔΕΗ κοστολογούσε σε κόστος εξόρυξης (έπρεπε βέβαια να αγοράσουμε την υποδομή για τα λιγνιτωρυχεία από την Ανατολική Γερμανία και τους ατμοστρόβιλους από την Δυτική). Πρόσφατα έχουμε υπερεπάρκεια. Υποκαταστήσαμε τον (φθηνό) λιγνίτη με (επιδοτούμενες) ΑΠΕ και πετάμε στα αζήτητα το 10% της ακριβοπληρωμένης (με κόστος επιδότησης περίπου 1,5 δισεκατομμύρια τον χρόνο) παραγωγής τους. Ο στόχος της οικονομικής αυτάρκειας είναι ανορθολογικός στα όρια της αυτοχειρίας. Αρκεί να φανταστεί κανείς τι θα σήμαινε αυτάρκεια στα φάρμακα, στα καύσιμα, στα τρόφιμα, σε Belharra σε Rafale - σε BMW (σε Chips!). Αλλά αν έχουμε στόχο να επανέλθουμε στη μεταπολεμική νιρβάνα της αυτάρκειας του λιγνίτη γιατί γκρινιάζουμε ότι η χονδρική μας είναι συστηματικά ακριβότερη από αυτή της κεντρικής Ευρώπης. Τι τις θέλουμε τις διασυνδέσεις γράφοντας μακροσκελή γράμματα στην Βαν ντερ Λαιεν; 

Α! Θέλουμε διασυνδέσεις για να κάνουμε εξαγωγές. Είμαστε περήφανοι λέει ο πρωθυπουργός γιατί είμαστε πλέον εξαγωγική χώρα στο ρεύμα! Πράγματι τους τελευταίους 12 μήνες η παραγωγή ρεύματος είναι (σε μέσο καθαρό όρο εξαγωγές μείον εισαγωγές) κατά 3,4% υψηλότερη από την ζήτηση στην χώρα. Αυτό που ο κύριος πρωθυπουργός ξεχνάει(;) είναι ότι αυτή ακριβώς η εξαγωγική μας "επιτυχία" οδήγησε σε αύξηση της χονδρικής στην Ελλάδα - η οποία πέρασε στην λιανική και το κράτος αναγκάστηκε να δώσει επιδότηση. Αυτό και μόνο δείχνει πρακτικά την πλήρη απαξία της μερκαντιλιστικής θεωρίας. Ότι οι εξαγωγές είναι καλό πράγμα και οι εισαγωγές κακό για την οικονομία. Οι φτωχοί πολίτες την πρώην σοσιαλιστικής Γιουγκοσλαβίας επιδοτούσαν τους Αμερικανούς καταναλωτές για να αγοράσουν Zastava (χωρίς επιτυχία). Το ελληνικό κράτος (δηλαδή οι πολίτες) επιδοτεί τις ΑΠΕ (μην ξεχνάμε - με ποσό που φθάνει τα 1,5 δισεκατομμύρια τον χρόνο) για να εξάγουν ρεύμα στους Βόρειους γείτονες. Και ο πρωθυπουργός της χώρας το θεωρεί δείγμα επιτυχίας. Είναι οικονομικός παραλογισμός. Η δε ομοιότητα με την ρητορική του προέδρου των ΗΠΑ είναι ανατριχιαστική.

Ο κύριος πρωθυπουργός όμως πρέπει να εξηγήσει γιατί αυτή η άτιμη η (συγκυριακή) πτώση της χονδρικής (μετά τον Μάρτιο και ειδικά τον Αύγουστο) δεν "πέρασε" στην λιανική. Δεν μπορεί να το "ρίξει" στις εξαγωγές γιατί θα πυροβολούσε στο πόδι την λογική της ρητορικής του. Αντιγράφοντας λοιπόν όχι μόνο την ρητορική αλλά και το ύφος πλέον του προέδρου των ΗΠΑ, εξακοντίζει με περισσή αυστηρότητα απειλές κατά των προμηθευτών. "Προσέξτε γιατί θα δείτε τι θα σας κάνω". Ο πρωθυπουργός, η κυβέρνηση του οποίου επί έξη χρόνια έχει αδιαφορήσει πλήρως για τον ανταγωνισμό στη αγορά, που αποδέχεται να διατηρεί ο υπό κρατικό (δηλαδή δικό του) έλεγχο δεσπόζων Πάροχος το 72% των πελατών στην χώρα, αντί να κάνει τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις απειλεί με φορολόγηση τους παρόχους (περιλαμβανόμενου  και του "δικού" του). Φορολόγηση που αυτοί θα μεταφέρουν στους πελάτες τους λίγο - πολύ. Αυταρχισμός συνδυασμένος με παραπλάνηση. Κάτι μας θυμίζει (στα αγγλικά).

Είμαστε σίγουροι ότι τα κείμενα δεν τα γράφει ό ίδιος ο Πρωθυπουργός. Έχουμε βάσιμες υποψίες ότι γράφονται από στελέχη που έχουν άριστη γνώση της αγγλικής και σημαντική εμπειρία στην στρέβλωση (spinning)  των γεγονότων για επικοινωνιακούς λόγους αλλά σχετικά απλοϊκές γνώσεις και εμπειρία σε θέματα που άπτονται της οικονομικής επιστήμης (και αυτή είναι η καλή περίπτωση). Υπογράφονται όμως από τον ίδιο. Ο οποίος με τις εξαιρετικές σπουδές και την σημαντική επαγγελματική εμπειρία του είμαστε σίγουροι ότι μπορεί να κρίνει. Δεν ξέρουμε και δεν μας ενδιαφέρει γιατί το κάνει. Ίσως γιατί δεν φοβάται ότι θα υπάρξει αντίλογος από τους πολιτικούς του αντιπάλους (και σ' αυτό δεν έχει άδικο). Μακροπρόθεσμα δεν είναι  όμως καλό για κανένα - πιθανότατα ούτε για τον ίδιο. 

*Το κείμενο που ανάρτησε ο πρωθυπουργός. Η κριτική μας εστιάζεται περισσότερο στις ιδέες που προωθεί και όχι στη στρεβλή παρουσίαση των στοιχείων που φθάνουν σχεδόν στα όρια του ψεύδους. 

.

" Καλημέρα σε όλες και όλους. Σήμερα κλείνει ο Αύγουστος, ένα καλοκαίρι γεμάτο προκλήσεις αλλά και θετικά βήματα. Μπαίνουμε στον Σεπτέμβριο με το βλέμμα στραμμένο στη ΔΕΘ, για την οποία θα έχουμε πολλά να πούμε στην επόμενη ανασκόπηση.

Ξεκινώ τη σημερινή ανασκόπηση με ένα θέμα που ξέρω πως απασχολεί κάθε νοικοκυριό. Αναφέρομαι στο ενεργειακό καλάθι και το κόστος της ενέργειας. Φέτος άρχισε να φαίνεται η συστηματική δουλειά των τελευταίων ετών στη μετάβαση της χώρας και της εγχώριας αγοράς ενέργειας προς πιο καθαρή και πιο φθηνή ηλεκτρική ενέργεια. Η πατρίδα μας βρίσκεται πλέον μεταξύ των πρώτων χωρών παγκοσμίως στην αξιοποίηση των ΑΠΕ, πορεία που θα συνεχιστεί και στα επόμενα χρόνια. Αυτό σημαίνει, πλέον, ότι η Ελλάδα αποκτά σταδιακά ενεργειακή αυτάρκεια και αυτονομία και μετατρέπεται από καθαρό εισαγωγέα σε καθαρό εξαγωγέα ενέργειας. Με τη βοήθεια των νέων ΑΠΕ, του ήλιου και των ανέμων αλλά χάρη και στις δικές μας παρεμβάσεις στο ευρωπαϊκό επίπεδο για να διορθώσουμε αστοχίες της ενιαίας αγοράς ενέργειας, φέτος το καλοκαίρι οι τιμές χονδρικής έπεσαν τον Αύγουστο πολύ σημαντικά. Σε σχέση με το περσινό καλοκαίρι, οι τιμές χονδρικής φέτος μειώθηκαν κατά 29%, ενώ η ψαλίδα της περιοχής μας με την κεντρική Ευρώπη περιορίστηκε σημαντικά, με τη χώρα μας να έχει χαμηλότερες τιμές χονδρικής τον Αύγουστο από τη Γερμανία, την Αυστρία, τη Δανία. Η πτώση αυτή πρέπει να αντανακλάται και στα τιμολόγια λιανικής. Εύλογα, λοιπόν, αναμένω η πτώση αυτή να μεταφερθεί και στις τιμές της λιανικής τον επόμενο μήνα, δηλαδή στον τελικό καταναλωτή. Αν αυτό δεν συμβεί θα παρέμβουμε υπέρ των καταναλωτών, όπως έχουμε άλλωστε κάνει επανειλημμένα όλα τα προηγούμενα χρόνια. Η πράσινη ενεργειακή μετάβαση πρέπει να υπηρετεί πρωτίστως τα συμφέροντα των πολλών, ώστε τελικά να βγαίνουμε όλοι κερδισμένοι από αυτήν, και όχι κάποιοι μόνο σε βάρος των περισσότερων".